Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hăm tã ở trẻ nhỏ

Hăm tã là trạng thái da bị kích ứng, còn được gọi là viêm da do tã lót. Ở Mỹ, khoảng 35% trẻ em dưới 2 tuổi mắc phải căn bệnh này và hầu hết trẻ em đều mắc ít nhất một lần trong đời.

Nguyên nhân gây hăm tã
Bệnh hăm tã thường xảy ra khi da của bé phải tiếp xúc với tã bẩn quá lâu. Nếu bé bị tiêu chảy thì hăm tã có thể trầm trọng hơn. Tã của bé sẽ bị bẩn sau khi sử dụng khoảng 3 đến 4 giờ, do vậy việc thay tã thường xuyên rất quan trọng. Môi trường a xít của chất bẩn sẽ cho phép vi khuẩn và nấm men sinh sôi và tất cả các yếu tố này có thể gây kích ứng làn da nhạy cảm của bé.
Đôi khi nếu tã quá chật hoặc chất liệu không mềm mại cũng sẽ gây cọ xát cho da bé. Hóa chất từ chất tẩy rửa hoặc các sản phẩm khác tiếp xúc với da bé cũng có thể gây kích ứng.
Những trẻ có nguy cơ bị hăm tã
Tất cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sử dụng tã lót đều có nguy cơ bị hăm tã, cứ 3 trẻ thì có 1 trẻ bị hăm tã. Trẻ bú mẹ có nguy cơ bị hăm tã thấp hơn nguyên nhân là do sữa mẹ ít toan nên nước tiểu, phân cũng ít tính a xít hơn. Trẻ từ 3 tháng đến 1 tuổi là những đối tượng có nguy cơ cao nhất. Đôi khi bệnh hăm tã có thể lây lan giữa các bé.
Làn da mỏng manh của bé có nguy cơ bị hăm tã nếu  cha mẹ không chăm sóc bé đúng cách. Ảnh minh họa
Triệu chứng của hăm tã
Hăm tã làm da mẩn đỏ và bị kích ứng. Vùng da bị hăm tã có cảm giác nóng khi chạm vào. Cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sỹ ngay nếu vùng da bị hăm tã xuất hiện những vết ban màu đỏ kéo dài trên 48 giờ hay kèm theo dấu hiệu nước tiểu của trẻ có mùi hôi, sẫm màu, đây có thể là biểu hiện của tình trạng mất nước (Theo bệnh viện Trẻ em Cincinnati, năm 2012).
Những trường hợp nguy hiễm khác cũng cần đưa trẻ tới bác sỹ vùng là khi vùng da hăm tã có hình thành nên các mụn nước nhỏ hay phồng rộp đầy nước bên trong, hoặc khi bé bị sốt ( Theo phòng khám Mayo Clinic, năm 2012).
Chẩn đoán hăm tã
Bệnh hăm tã là bệnh khá phổ biến ở trẻ nhỏ và hầu hết những người đã có kinh nghiệm chăm sóc trẻ em đều dễ dàng nhận ra.
Tuy nhiên, trong trường hợp bạn không rõ ràng hoặc hăm tã nặng nề, gây khó chịu, hãy đưa bé đi khám bác sỹ. Khi nói chuyện với bác sỹ, hãy cung cấp cho bác sỹ các thông tin về loại tã lót đang dùng, các loại kem bôi da, loại xà phòng hoặc dầu tắm đang dùng cho bé, các loại nước lá dùng để tắm rửa cho bé, chất tẩy rửa và các vật dụng gia đình khác mà con bạn có tiếp xúc.
Điều trị hăm tã
Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Scientific World Journal 2012, các loại kem có nguồn gốc từ thực vật, bao gồm lô hội và hoa cúc kim tiền có thể giúp điều trị chứng hăm tã (Panahi, et al., 2012). Đặc biệt, cúc kim tiền là loại thảo mộc có tác dụng chống viêm và diệt khuẩn rất tốt.
Các loại kem và thuốc mỡ dùng tại chỗ được sử dụng phổ biến để điều trị hăm tã, bao gồm:
  • Hydrocortisone để làm giảm viêm
  • Kem trị nấm hoặc kháng sinh tại chỗ để diệt khuẩn (các bác sỹ có thể kê kháng sinh dạng uống)
  • Kẽm oxyt
  • Dexpanthenol (tiền chất vitamin B5)
  • Lanolin (chiết xuất từ mỡ cừu). 
Dùng thuốc mỡ là cách đơn giản để trị hăm tã cho bé. Ảnh minh họa
Chăm sóc tại nhà
Bên cạnh các loại thuốc, kem bôi cho trẻ đã được bác sỹ kê đơn, cha mẹ nên chú ý đến việc chăm sóc cho bé tại nhà, bao gồm:
  • Lưu ý rằng, phòng bệnh là cách chữa bệnh tốt nhất, do vậy hãy thay tã thường xuyên sau mỗi 3-4 giờ hoặc sau khi bé đi đại tiện.
  • Hãy đảm bảo rằng bé mang tã, bỉm vừa với cơ thể và không quá chật. Tã lót nên chọn loại thoáng khí, mềm mại, không kích ứng. 
  • Không sử dụng xà phòng, rượu hay nước hoa để thay rửa cho bé. Những chất này có thể làm các triệu chứng hăm tã trầm trọng hơn.
  • Không sử dụng bột talc, phấn rôm để làm khô do trẻ có thể hít vào phổi loại bột này.
Bệnh hăm tã sẽ hết trong một hoặc hai ngày khi sử dụng liệu pháp điều trị tại nhà. Nếu bệnh không đỡ, hãy đưa trẻ đi khám bác sỹ.
Phòng tránh bệnh hăm tã ở trẻ nhỏ
Bệnh hăm tã có thể khiến bé cảm thấy khó chịu và quấy khóc. Tuy nhiên bệnh có thể dễ dàng phòng tránh được nếu bạn thực hiện đúng những nguyên tắc về vệ sinh và sử dụng tã, bỉm cho trẻ như sau:
  • Rửa sạch mông cho bé bằng nước sạch trong mỗi lần thay tã. Làm khô bằng khăn mềm. Không sử dụng khăn lau có cồn hoặc nước thơm.
  • Đóng tã, bỉm lỏng vừa. Nếu có thể hãy hạn chế cho bé sử dụng tã, bỉm. Hãy cho bé ngủ mà không dùng tã nhiều nhất có thể. Mỗi ngày, hãy để vùng da mông của bé không có tã tối thiểu 2 giờ. 

Thêm nữa, hãy trữ các loại thuốc mỡ chứa kẽm oxyd hoặc sáp dưỡng ẩm trong tủ thuốc gia đình. Đây là những phương pháp trị liệu tại nhà rất hiệu quả trong điều trị hăm tã.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Phương pháp chống hăm tã cho trẻ nhỏ

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

Xem thêm