Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Giảm hình thành cục máu đông sau phẫu thuật

Hình thành cục máu đông là phản ứng bình thường của cơ thể trong một số tình huống nhất định.

Khi bạn bị đứt tay, cục máu đông sẽ hình thành ở vết thương để ngưng chảy máu và để vết thương có thể lành lại. Loại máu đông này không chỉ có lợi mà còn có tác dụng ngăn mất máu quá nhiều trong những trường hợp tổn thương nặng.Máu đông có thể hình thành ở bất cứ phần nào của cơ thể. Cục máu đông thường không có hại. Tuy nhiên, đôi khi, máu đông có thể rất nguy hiểm. Ví dụ, trải qua một ca phẫu thuật sẽ làm bạn dễ phát triển các cục máu đông nguy hiểm ở phổi hoặc não hơn.

Máu đông là gì?

Tiểu cầu (một loại tế bào máu) và huyết tương (phần dịch lỏng của máu) cùng tham gia vào quá trình ngưng chảy máu và hình thành cục máu đông ở vùng bị tổn thương. Bạn có thể rất quen thuộc với các cục máu đông trên bề mặt da. Thông thường, khi vết thương đã lành, các cục máu đông sẽ tự động bong ra.

Có một số trường hợp cục máu đông hình thành trong các mạch máu mặc dù bạn không bị chấn thương. Những cục máu đông này thường không tự biến mất và sẽ gây nguy hiểm cho sức khỏe của bạn. Máu đông ở tĩnh mạch có thể hạn chế lượng máu về tim, và có thể gây ra sưng đau do tích tụ máu ở phía dưới cục máu đông.

Yếu tố nguy cơ của phẫu thuật

Nguy cơ hình thành cục máu đông sẽ tăng lên sau phẫu thuật. Một loại cục máu đông dễ hình thành trong trường hợp này đó là huyết khối tĩnh mạch sâu. Huyết khối tĩnh mạch sâu là tình trạng cục máu đông hình thành ở những tĩnh mạch sâu trong cơ thể như tĩnh mạch ở chân, cánh tay hoặc vùng chậu. Máu đông trong huyết khối tĩnh mạch sâu có thể sẽ vỡ ra và tìm đường lên tim, phổi hoặc não, làm ngăn chặn dòng máu đến nuôi dưỡng các cơ quan này.

Lý do chính làm bạn tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu sau phẫu thuật là do việc bạn không hoạt động trong và sau phẫu thuật. Các cử động của cơ là cần thiết để hỗ trợ việc bơm máu lên tim. Việc bất động của bạn sẽ làm cho máu tích tụ lại ở những phần thấp của cơ thể, thường là chân và vùng hông. Việc này sẽ dẫn đến hình thành cục máu đông. Nếu máu của bạn không được tuần hoàn một cách tự do và không được trộn với các chất chống đông máu, bạn sẽ có nguy cơ phát triển cục máu đông cao hơn.

Ngoài việc bất động, phẫu thuật làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông bởi phẫu thuật làm cho các phân tử ngoại vi có thể xâm nhập vào máu, ví dụ như các mảnh vỡ mô, collagen và chất béo. Khi máu tiếp xúc với các tác nhân lạ này, máu sẽ phản ứng bằng việc đông lại. Việc này sẽ dẫn đến việc hình thành cục máu đông. Thêm vào đó, trong các đáp ứng để loại bỏ hoặc di chuyển các mô mềm trong quá trình phẫu thuật, cơ thể bạn có thể giải phóng ra các chất tự nhiên, kích thích hình thành việc đông máu.

Ngăn chặn đông máu sau phẫu thuật

Có rất nhiều cách bạn có thể làm để ngăn chặn việc hình thành cục máu đông sau phẫu thuật. Cách quan trọng nhất bạn có thể làm là báo cáo tiền sử bệnh tật của mình với bác sỹ. Nếu bạn có tiền sử hình thành cục máu đông hoặc gần đây bạn đang uống thuốc chống đông máu, bạn nên nói điều này với bác sỹ.

Một số rối loạn về máu cũng có thể dẫn đến các vấn đề về đông máu và gây ra các vấn đề sau phẫu thuật. Uống aspirin cũng được chứng minh là có ích cho việc chống đông máu, bởi vậy phác đồ điều trị aspirin có thể sẽ được áp dụng.

Bác sỹ cũng có thể sẽ kê warfarin (Coumadin) hoặc heparin là những loại thuốc làm loãng máu phổ biến. Thuốc làm loãng máu hay thuốc chống đông máu, thường được dùng để điều trị các tình trạng hình thành quá nhiều cục máu đông. Thuốc này cũng có thể ngăn chặn việc các cục máu đông phát triển lớn hơn.

Trước phẫu thuật, bác sỹ có thể sẽ tiến hành tất cả các chú ý cần thiết để tránh hình thành cục máu đông. Sau phẫu thuật, bác sỹ cũng sẽ đảm bảo rằng chân và tay của bạn được nâng cao để cải thiện tuần hoàn.

Nếu bạn có nguy cơ hình thành cục máu đông cao, bác sỹ có thể sẽ theo dõi và kiểm soát bạn thông qua việc siêu âm duplex theo hàng. Thuốc làm tan huyết khối cũng có thể được sử dụng trong các trường hợp có nguy cơ cao bị nghẽn mạch phổi. Loại thuốc này sẽ được tiêm trực tiếp vào máu.

Thay đổi lối sống sau phẫu thuật cũng rất quan trọng. Cai thuốc lá và luyện tập thể thao có thể có ích trong việc ngăn chặn hình thành cục máu đông.

Sau phẫu thuật, nếu được bác sỹ cho phép, bạn nên đi lại càng nhiều càng tốt. Đi lại sẽ làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông. Bác sỹ cũng có thể sẽ khuyên bạn nên đi tất bó chặt để chân không bị phù.

Triệu chứng của việc hình thành cục máu đông

Luôn luôn có các nguy cơ đi kèm với bất kỳ loại phẫu thuật nào. Huyết khối tĩnh mạch sâu và tắc mạch phổi là hai biến chứng có thể xảy ra nhiều nhất. Theo thống kê có khoảng 900.000 người ở Mỹ bị huyết khối tĩnh mạch sâu mỗi năm, và khoảng 100.000 người tử vong vì tình trạng này mỗi năm.

Nhiều người không hiểu rõ triệu chứng và các yếu tố nguy cơ đi kèm với việc hình thành cục máu đông. Các triệu chứng phổ biến của việc hình thành cục máu đông bao gồm:

Ở tim: đau tức ngực, tê bì cánh tay, khó chịu ở những vùng khác ở phần trên của cơ thể, thở gấp, vã mồ hôi, buồn nôn, có cảm giác lâng lâng

Ở não: yếu cơ mặt, cánh tay hoặc chân, khó nói, nói năng lộn xộn, các vấn đề về thị lực, đau đầu dữ dội và bất ngờ, chóng mặt.

Ở tay hoặc chân: đau các chi một cách bất ngờ hoặc thường xuyên bị đau, sưng, căng tức và các chị bị nóng lên

Ở phổi: đau nhói ngực, tim đập nhanh hoặc nhịp thở nhanh, thở gấp, vã mồ hôi, sốt, ho ra máu.

Ở bụng: đau bụng dữ dội, nôn mửa, tiêu chảy.

Nếu bạn nghĩ rằng mình có cục máu đông, hãy liên lạc với bác sỹ ngay để nhận được sự hỗ trợ y tế. Trong trường hợp bạn trải qua phẫu thuật, bác sỹ sẽ xem xét kỹ lưỡng các yếu tố nguy cơ cũng như sẽ đưa ra lời khuyên cho bạn về cách tốt nhất để bạn có thể ngăn chặn việc hình thành cục máu đông.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Lưu ý khi sử dụng Aspirin

Viện Y học ứng dụng Việt Nam (tổng hợp từ Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm