Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chế độ ăn cho người bệnh dại

Chế độ ăn phù hợp với người bệnh dại (nhiễm virus dại) giúp giảm bớt sự khó chịu. Việc lựa chọn thức ăn mềm, dễ nuốt, giàu dinh dưỡng và tránh các chất kích thích là rất cần thiết.

1. Bệnh dại và nguy cơ tử vong

Theo Bộ Y tế, bệnh dại là bệnh nhiễm virus cấp tính của hệ thống thần kinh trung ương từ động vật lây sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt bị nhiễm vrus dại. Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại, đôi khi có thể bị nhiễm qua đường tiếp xúc như hít phải khí dung hoặc ghép tổ chức mới bị nhiễm virus dại. Khi đã lên cơn dại, kể cả động vật và người đều dẫn đến tử vong.

- Giai đoạn tiền triệu chứng: thường 1- 4 ngày, biểu hiện cảm giác sợ hãi, đau đầu, sốt, mệt mỏi, khó chịu, cảm giác tê và đau tại vết thương nơi virus xâm nhập.

- Giai đoạn viêm não thường biểu hiện mất ngủ, tăng cảm giác kích thích như: sợ ánh sáng, tiếng động và gió nhẹ. Ngoài ra, còn có rối loạn hệ thần kinh thực vật như giãn đồng tử, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi, hạ huyết áp, đôi khi có biểu hiện xuất tinh tự nhiên.

- Bệnh tiến triển theo hai thể: thể liệt kiểu hướng thượng (hội chứng Landly) và thể cuồng.

- Bệnh thường kéo dài từ 2- 6 ngày, đôi khi lâu hơn và tử vong do liệt cơ hô hấp.

2. Chăm sóc và nuôi dưỡng người bệnh dại

Chế độ ăn cho người bệnh dại- Ảnh 1.

Đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh dại.

Theo Điều dưỡng Nguyễn Thị Nguyệt - Khoa Y học Nhiệt đới, Bệnh viện đa khoa Quảng Nam, khi chăm sóc người bệnh dại, việc nhận định tình trạng bệnh là rất quan trọng. Điều dưỡng cần hỏi bệnh nhân hoặc người nhà về thời điểm bị chó cắn và thời điểm bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như sợ nước, sợ gió, sợ lạnh và sợ ánh sáng.

Qua khám lâm sàng, điều dưỡng cần đánh giá tình trạng hô hấp, tuần hoàn và tình trạng chung của bệnh nhân, đặc biệt là các biểu hiện của thể hung dữ hoặc thể liệt. Hồ sơ bệnh án cần được xem xét để biết chẩn đoán, thuốc điều trị, kết quả xét nghiệm và các chỉ định khác. Tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân cũng cần được đánh giá để phát hiện nguy cơ thiếu hụt.

Dựa trên những nhận định này, điều dưỡng sẽ đưa ra các chẩn đoán chăm sóc, bao gồm nguy cơ thiếu oxy, thiếu hụt dinh dưỡng, lo lắng của bệnh nhân và mức độ hiểu biết của người nhà. Kế hoạch chăm sóc sẽ tập trung vào việc đảm bảo thông thoáng đường hô hấp, đảm bảo dinh dưỡng và kiểm soát cơn vật vã. 

Khi thực hiện kế hoạch chăm sóc, điều dưỡng cần sử dụng thuốc an thần để kiểm soát cơn vật vã, đảm bảo thông thoáng đường hô hấp, đảm bảo dinh dưỡng bằng đường tĩnh mạch, theo dõi các chỉ số sinh tồn và vệ sinh cá nhân cho bệnh nhân. Đồng thời, cần động viên, an ủi bệnh nhân và người nhà, chia sẻ thông tin và phối hợp chăm sóc bệnh nhân một cách chu đáo.

Chế độ ăn cho người bệnh dại cần đặc biệt chú ý đến việc duy trì dinh dưỡng và hydrat hóa, đồng thời giảm thiểu các yếu tố có thể gây kích thích hoặc khó chịu. Dưới đây là một lưu ý chi tiết:

Thức ăn mềm, dễ nuốt: Người bệnh dại thường gặp khó khăn trong việc nuốt, do đó, vì vậy tránh các loại thức ăn cứng, dai, hoặc có nhiều vụn, nên ưu tiên các loại thức ăn mềm, lỏng như:

  • Cháo, súp;
  • Sinh tố, nước ép trái cây, sữa chua;
  • Thức ăn xay nhuyễn...

Chế độ ăn cho người bệnh dại- Ảnh 2.

Người bệnh dại thường gặp khó khăn trong việc nuốt, do đó, vì vậy tránh các loại thức ăn cứng, dai, hoặc có nhiều vụn, nên ưu tiên các loại thức ăn mềm.

Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ: Cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết để duy trì sức khỏe và sức đề kháng:

  • Protein: Thịt nạc, cá, trứng, đậu hũ;
  • Vitamin và khoáng chất: Rau xanh, trái cây tươi;
  • Tinh bột: Cơm mềm, khoai tây nghiền...

Có thể bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu năng lượng như sữa giàu năng lượng hoặc các loại thực phẩm bổ sung dinh dưỡng.

Duy trì hydrat hóa: Đảm bảo người bệnh uống đủ nước để tránh tình trạng mất nước: Nước lọc, nước ép trái cây, nước điện giải. Nếu người bệnh khó uống, có thể truyền dịch tĩnh mạch.

Tránh các chất kích thích: Tránh các loại thức ăn và đồ uống có thể gây kích thích hoặc khó chịu như:

  • Thức ăn cay nóng;
  • Đồ uống có cồn, caffeine;
  • Thức ăn quá nhiều đường...

An toàn thực phẩm: Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm để tránh nguy cơ nhiễm trùng; Rửa tay sạch sẽ trước khi chế biến thức ăn. Chế biến và bảo quản thức ăn đúng cách.

Chế độ ăn của người bệnh dại cần được tư vấn và theo dõi bởi các chuyên gia y tế, điều dưỡng chăm sóc. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân, chế độ ăn có thể cần được điều chỉnh cho phù hợp.

Đọc thêm tại bài viết sau: Bệnh dại ở trẻ em và cách phòng chống

3. Một số lưu ý khi chăm sóc người bệnh dại

Bệnh dại là một bệnh nhiễm virus nguy hiểm ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Khi các triệu chứng xuất hiện, bệnh thường gây tử vong. Do đó, việc chăm sóc và nuôi dưỡng người bệnh dại chủ yếu tập trung vào việc giảm bớt sự khó chịu và duy trì sự thoải mái cho bệnh nhân. Dưới đây là một số lưu ý:

Chăm sóc y tế

Điều trị triệu chứng: Bệnh dại không có cách chữa trị đặc hiệu. Điều trị chủ yếu là giảm nhẹ các triệu chứng. Thuốc an thần và thuốc giảm đau có thể được sử dụng để giảm bớt sự kích động và khó chịu. Thuốc giãn cơ có thể giúp kiểm soát co thắt cơ.

Hỗ trợ hô hấp: Bệnh dại có thể gây khó thở. Trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể cần hỗ trợ hô hấp bằng máy thở.

Duy trì dinh dưỡng và hydrat hóa: Người bệnh dại thường gặp khó khăn trong việc ăn uống và nuốt. Có thể cần truyền dịch tĩnh mạch để duy trì hydrat hóa. Trong một số trường hợp, có thể cần cho ăn qua ống thông.

Kiểm soát nhiễm trùng: Bệnh nhân dại có nguy cơ cao bị nhiễm trùng thứ phát. Cần theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu nhiễm trùng và điều trị kịp thời.

Chế độ ăn cho người bệnh dại- Ảnh 3.

Thuốc an thần và thuốc giảm đau có thể được sử dụng để giảm bớt sự kích động và khó chịu ở người bệnh dại.

Chăm sóc tại nhà

Tạo môi trường yên tĩnh và thoải mái: Giảm thiểu tiếng ồn và ánh sáng chói. Giữ cho phòng mát mẻ và thông thoáng.

Hạn chế tiếp xúc: Bệnh dại có thể lây truyền qua nước bọt. Những người chăm sóc nên đeo găng tay và khẩu trang khi tiếp xúc với bệnh nhân.

Hỗ trợ tâm lý: Bệnh dại gây ra sự lo lắng và sợ hãi tột độ. Người chăm sóc nên hỗ trợ tinh thần và tạo sự thoải mái cho bệnh nhân.

Vệ sinh cá nhân: Giữ gìn vệ sinh cá nhân cho người bệnh, thay quần áo và ga giường thường xuyên.

Đọc thêm tại bài viết sau: Bệnh dại xác suất tử vong cao nhưng có thể phòng ngừa

Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 hoặc 024.3633.5678

Thùy Vân - Theo Sức khỏe và đời sống
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 20/06/2025

    5 loại thực phẩm nên ăn để hỗ trợ giải độc thận

    Để giải độc thận, một chế độ ăn uống thông minh là chìa khóa. Ưu tiên thực phẩm tươi, giảm đồ ăn chế biến sẵn và nước ngọt để bảo vệ 'bộ lọc' quan trọng của cơ thể.

  • 20/06/2025

    Trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu ảnh hưởng đến trẻ khi trưởng thành như thế nào?

    Trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu là những sự kiện tiêu cực xảy ra trong độ tuổi từ 1 đến 17 tuổi. Những trải nghiệm tiêu cực này ảnh hưởng đến não bộ và sức khỏe của trẻ khi chúng lớn lên thành người trưởng thành và gây nên các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc các bệnh lý mãn tính. Đọc bài viết sau để hiểu thêm về các vấn đề mà trẻ có thể gặp phải lúc trưởng thành khi có các trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu!

  • 19/06/2025

    Cập nhật nghiên cứu về mối liên quan giữa vitamin K2 và nguy cơ thấp còi

    Nói đến phát triển chiều cao, chắc chắc phải nói đến canxi và vitamin D – những thành phần cốt lõi cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương. Các bằng chứng khoa học gần đây chứng minh rằng, cùng với canxi và vitamin D còn có vai trò vô cùng quan trọng của vitamin K2. Một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy vitamin K2 có thể tác động trực tiếp đến sự tăng trưởng chiều cao của trẻ, đặt ra vấn đề cấp thiết cần cung cấp đủ K2 trong những giai đoạn vàng của sự phát triển ở trẻ nhỏ.

  • 19/06/2025

    Sử dụng D3K2 hiệu quả: Vai trò của công nghệ tiên tiến

    Vitamin D3 và K2 là hai vi chất thiết yếu giúp trẻ phát triển hệ xương chắc khỏe và tăng trưởng chiều cao tối ưu. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung là cơ thể sẽ hấp thu hiệu quả. Thực tế, cả vitamin D3 và K2 đều là vitamin tan trong dầu, và đặc tính này khiến chúng rất khó hấp thu qua đường tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Việc bổ sung mà không có sự hỗ trợ của công nghệ có thể dẫn đến hấp thu kém, giảm hiệu quả và gây lãng phí.

  • 19/06/2025

    5 loại rau đặc biệt tốt cho gan

    Các bệnh về gan ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn cầu. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của gan.

  • 19/06/2025

    Làm thế nào để trung hòa tác dụng của Caffeine?

    Có thể bạn uống quá liều cà phê hay uống một ly nước tăng lực, bạn gặp dấu hiệu run rẩy, nhịp tim không đều, đau bụng và các tác dụng phụ khác của caffeine. Từ việc uống nước đến ăn chuối, hãy tìm hiểu cách thực sự hiệu quả để trung hòa tác dụng của quá nhiều caffeine.

  • 19/06/2025

    Lựa chọn vitamin D3 K2: Đừng chỉ nhìn vào nhãn, hãy xem kỹ chất lượng nguyên liệu

    Vitamin D3 (cholecalciferol) và vitamin K2 (menaquinone) là hai vi chất dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển hóa canxi và phát triển hệ xương. Trong bối cảnh trẻ em có xu hướng giảm đáng kể tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên (nguồn tổng hợp chính của vitamin D3) và chế độ ăn uống của trẻ không đảm bảo đủ lượng vitamin K2, việc bổ sung phối hợp hai vi chất này thông qua các sản phẩm bổ sung ngày càng được quan tâm của các chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa cũng như các bậc cha mẹ.

  • 18/06/2025

    6 cách ăn uống để hạn chế suy thận ở người trẻ

    Suy thận thường được coi là bệnh của người lớn tuổi nhưng thực tế, các yếu tố nguy cơ và thói quen ăn uống không lành mạnh ở một bộ phận người trẻ có thể âm thầm dẫn đến suy thận.

Xem thêm