Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Các giai đoạn của quá trình giảm cân

Cũng giống như hầu hết mọi người, bạn chắc hẳn rất nôn nóng muốn biết khi nào thì việc giảm cân của bạn sẽ có hiệu quả và số cân bạn giảm được là do giảm mỡ hay giảm cơ và nước? Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu những vấn đề này

Các giai đoạn giảm cân

Giảm cân thường được chia thành 2 giai đoạn – giai đoạn sớm là giai đoạn giảm cân rất nhanh, sau đó là giai đoạn giảm cân chậm và lâu dài hơn.

Giai đoạn 1: Giảm cân nhanh

Trong giai đoạn đầu tiên của việc giảm cân, bạn sẽ giảm được nhiều cân nhất và sẽ bắt đầu nhận thấy sự thay đổi của vẻ bể ngoài cũng như thay đổi size quần áo. Giai đoạn này thường sẽ kéo dài trong vòng 4-6 tuần. Đa số cân nặng giảm trong giai đoạn này đến từ việc giảm dự trữ carbohydrate, protein và nước, chứ không đến nhiều từ việc giảm mỡ.

Giảm cân thường sẽ xảy ra nhanh hơn ở người thực hiện chế độ ăn low carb hoặc chế độ ăn keto hơn là ở những người thực hiện chế độ ăn ít béo (low fat) vì 2 chế độ ăn này sẽ làm giảm mức dự trữ carbohydrate của cơ thể thanh hơn. Tuy nhiên, về lâu dài, thì chế độ low carb hay chế độ keto hay chế độ low fat có lợi hơn cho quá trình giảm cân thì vẫn là một câu hỏi lớn.

Các yếu tố ngoài chế độ ăn, ví dụ như tuổi, giới, cân nặng ban đầu và mức độ hoạt động thể lực cũng có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ giảm cân của bạn. Ví dụ, nam giới thường sẽ có xu hướng giảm cân nhanh hơn nữ giới, người lớn tuổi thường sẽ giảm cân nhanh hơn người trẻ mặc dù việc giảm cân ở người lớn tuổi có thể là do mất cơ bắp. Nếu bạn có cân nặng ban đầu cao hơn hoặc tập thể dục thường xuyên hơn thì bạn cũng có thể sẽ giảm cân nhanh hơn.

Giai đoạn 2: Giảm cân chậm

Giảm cân ở giai đoạn 2 xảy ra với tốc độ chậm hơn nhưng thường sẽ đến từ việc giảm mỡ cơ thể, và giai đoạn này thường xảy ra sau 6 tuần áp dụng các biện pháp giảm cân. Cũng trong giai đoạn này, bạn sẽ trải qua quá trình “chững cân”. Chững cân có thể xảy ra do quá trình chuyển hoá đã thích nghi với chế độ ăn uống và luyện tập mới, do đó sẽ làm chậm tốc độ chuyển hoá và giảm số lượng năng lượng bạn đốt cháy trong khi luyện tập. Tuy nhiên, chững cân thường sẽ xảy ra phổ biến hơn do các chế độ ăn uống thường rất nghiêm ngặt và khó tuân theo, khiến bạn khó có thể tuân thủ được lâu dài. Do vậy, việc tuân thủ một chế độ ăn phù hợp với lối sống và sở thích của bạn là một việc vô cùng quan trọng ngay từ đầu vì có như vậy, bạn mới tuân thủ được chế độ ăn này lâu dài.

Giảm cân và giảm mỡ

Mặc dù giảm cân và giảm mỡ là 2 cụm từ thường được sử dụng thay thế cho nhau nhưng đây là 2 vấn đề hoàn toàn khác nhau. Giảm cân là việc giảm cân nặng toàn bộ cơ thể nói chung, có thể là do giảm nguồn dự trữ carb, protein, giảm nước hoặc giảm mỡ. Ngược lại, giảm mỡ là việc giảm cân do giảm dự trữ mỡ. Giảm mỡ là mục tiêu lành mạnh hơn giảm cân bởi giảm cân có thể là do giảm nước và mất cơ.  Duy trì khối cơ rất quan trọng trong việc duy trì lượng đường huyết, kiểm soát tình trạng viêm và duy trì khả năng cử động khi bạn lớn tuổi. Việc đứng lên cân sẽ không giúp bạn phân biệt được quá trình giảm cân và giảm mỡ nhưng bạn có thể tăng khả năng giảm mỡ của mình bằng cách ăn nhiều protein hơn và tăng khả năng thâm hụt calo bằng cách hoạt động nhiều hơn và giảm năng lượng nạp vào.

Chiến lược duy trì sự giảm cân

Các bằng chứng về chế độ ăn giúp duy trì việc giảm cân hiện nay đều chưa đủ thuyết phục. Tổng hợp từ 29 nghiên cứu chỉ ra rằng những người giảm cân do thực hiện chế độ ăn đặc biệt sẽ tăng lại khoảng một nửa số cân họ đã giảm trong vòng 2 năm và sau 5 năm, họ tăng trở lại khoảng 80% số cân họ đã giảm. Tuy vậy, điều đó không có nghĩa là bạn không nên thực hiện chế độ ăn lành mạnh để kiểm soát cân nặng, cải thiện vóc dáng và sức khoẻ. Ngoài ra, chế độ ăn còn là một cách hiệu quả để giúp bạn phát triển và duy trì các thói quen có lợi cho sức khoẻ. Dưới đây là một số mẹo để dự phòng tình trạng tăng cân trở lại:

  • Tự kiểm soát các hành vi của mình bằng cách ghi lại chế độ ăn uống và luyện tập: ghi chép lại số lượng calo bạn nạp vào và thời gian luyện tập sẽ giúp bạn nâng cao nhận tức của bản thân về các hành vì của mình và ảnh hưởng của những hành vi này đến mục tiêu giảm cân.
  • Tìm ra hoạt động mà bạn yêu thích: tập thể thao có thể có nhiều dạng, ví dụ như đạp xe, đi bộ, bơi lội, leo cầu thang hoặc vui chơi ngoài trời với đám trẻ con. Hãy tìm ra hoạt động mà bạn yêu thích nhất và thực hiện nó thường xuyên.
  • Luôn có các thực phẩm lành mạnh như trái cây và rau xanh tại nhà: nếu bạn có nhiều những thực phẩm lành mạnh tại nhà, thay vì có nhiều món đồ ăn vặt chế biến sẵn như khoai tây chiên và soda.
  • Ưu tiên giấc ngủ và giảm căng thẳng: thiếu ngủ và căng thẳng trong cuộc sống có thể làm hỏng mục tiêu giảm cân của bạn. Hình thành thói quen ngủ lành mạnh và cố gắng học cách giảm căng thẳng là những thứ bạn có thể thay đổi và kiểm soát được.
  • Sử dụng thực phẩm tươi: lựa chọn thực phẩm tươi, càng ít qua chế biến càng tốt, như trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên cám và thịt nạc. Những thực phẩm này có thể giúp bạn cảm thấy no lâu và cung cấp cho cơ thể những chất dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ quá trình giảm cân và sức khoẻ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nhóm cơ nào nên tập cùng nhau?

Ts. Bs. Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 05/07/2025

    Uống bao nhiêu cà phê là quá nhiều?

    Cà phê từ lâu đã trở thành thức uống quen thuộc của hàng triệu người mỗi sáng. Tuy nhiên, uống bao nhiêu là đủ để tốt cho sức khỏe và khi nào thì trở thành quá nhiều?

  • 05/07/2025

    Những câu hỏi thường gặp về nước kiềm

    Khi nước kiềm ngày càng phổ biến, các tuyên bố xung quanh lợi ích sức khỏe và khả năng cải thiện sức khỏe tổng thể của nó cũng tăng theo. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xem xét kỹ lưỡng những khẳng định này. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu và khám phá sự thật về nước kiềm và những lợi ích thật sự của nước kiềm.

  • 05/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 04/07/2025

    Bổ sung creatine đúng cách để cải thiện sức khỏe

    Chế độ ăn uống lành mạnh không thể thiếu thực phẩm giàu creatine - hợp chất tự nhiên giúp cung cấp năng lượng cho cơ bắp, cải thiện hiệu suất tập luyện và sức khỏe não bộ.

  • 04/07/2025

    Tìm hiểu về các loại bệnh võng mạc

    Có rất nhiều loại bệnh võng mạc khác nhau. Những bệnh này có thể do gen di truyền từ cha mẹ hoặc từ tổn thương võng mạc tích lũy trong suốt cuộc đời. Một số loại bệnh võng mạc phổ biến hơn các bệnh khác.

  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

Xem thêm