Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

18 nguyên nhân căng thẳng (stress) thường gặp

Bất kì ai từng trải qua chứng căng thẳng mãn tính đều quen thuộc với những tác động tiêu cực của nó đến cơ thể. Khi chúng ta không thể hồi phục hiệu quả sau căng thẳng, chúng ta suy sụp và càng không thể chịu đựng được tình hình.

18 nguyên nhân căng thẳng (stress) thường gặp

Khả năng thể chất và tinh thần tăng cao trong giai đoạn báo động do nồng độ cortisol và adrenaline tăng, cơ thể bạn sẽ ưu tiên chức năng não và cơ bắp hơn là tiêu hóa, chức năng sinh dục và miễn dịch. Điều này có thể rất hữu ích khi bạn chạy trốn khỏi thú dữ, nhưng nếu nó tiếp tục diễn biến mãn tính, cơ thể sẽ bị mất cân bằng các chức năng.  

Có những thời điểm trong cuộc đời chúng ta dễ bị stress hơn cả. Điều quan trọng cần lưu ý là không chỉ sự kiện hoặc quá trình tạo ra căng thẳng, mà cách chúng ta tiếp nhận chúng cũng là một nguyên nhân. Trong khi chúng ta dễ dàng kiểm soát một vài tác nhân căng thẳng (giống như việc chứng ta tự chăm sóc bản thân, thái độ và niềm tin, chế độ ăn), số khác hầu như không thể chế ngự.

Điểm mấu chốt là chúng ta không thể loại trừ tất cả tác nhân căng thẳng ra khỏi cuộc sống nhưng chúng ta có thể kiểm soát cách phản ứng với những thứ mình không thể kiểm soát. Căng thẳng luôn luôn là một phần của cuộc sống thường ngày. Chúng ta học cách sống lành mạnh hơn, tăng khả năng phục hồi bằng việc điều chỉnh bản thân khi có thể.

Chính vì đó, hãy chú ý đặc biệt tới những thời điểm sau:

Một sự kiện lớn không thể lường trước trong cuộc sống

Có thể là người thân trong gia đình mất đi, một tai nạn hoặc chấn thương cấp tính hay bệnh tật cần phải kiểm soát chứ không phải lo sợ thái quá.

Chế độ ăn

Có nhiều cách để chế độ ăn có thể là tác nhân căng thẳng tiềm ẩn đối với cơ thể: Thừa đường, độc tố, cà phê, chất cồn, nhạy cảm và dị ứng thức ăn, hoặc thiếu chất.

Vấn đề sức khỏe mãn tính

Đặc biệt những vấn đề không thể dễ dàng giải quyết bằng thuốc hoặc phẫu thuật và kéo dài dai dẳng: bệnh mãn tính hoặc nhiễm trùng mãn tính.

Phơi nhiễm với độc tố ngoài môi trường

Các nhân tố có thể bắt nguồn từ nơi làm việc, nhà, nước ô nhiễm hoặc các sản phẩm chăm sóc cá nhân.  

Tập thể dục

Tập thể dục quá nhiều hay quá ít đều là nguyên nhân gây stress tiềm ẩn.  

Dị ứng

Dị ứng với môi trường ảnh hưởng mãn tính đến hệ miễn dịch cũng như ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày.

Thiếu kiểm soát căng thẳng

Nếu bạn không có kĩ năng kiểm soát căng thẳng đúng cách, sự căng thẳng có thể phát sinh từ việc thiếu ngủ, thiếu thời gian nghỉ ngơi và thiếu chăm sóc bản thân.

Căng thẳng trong gia đình

Có thể là căng thẳng liên quan đến gia đình hay bạn bè thân thiết: căng thẳng hôn nhân, căng thẳng trong các mối quan hệ, cưới hoặc li dị, có thêm người trong gia đình, thay đổi trong gia đình, sự phức tạp trong mối quan hệ dâu/rể.

Các vấn đề tài chính

Có thể là bất kì căng thẳng liên quan đến tài chính: nợ, vỡ nợ khoản vay hoặc phá sản, thiếu nguồn lực tài chính.

Các vấn đề pháp lý

Có thể là bất kì các vấn đề từ vi phạm luật giao thông cho đến bị kiện cáo hoặc giam giữ.  

Khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc

Cách bạn phản ứng với các tình huống trong cuộc sống hàng ngày có thể là một nguyên nhân sâu xa của căng thẳng.

Thay đổi lớn trong thói quen hàng ngày

Bất kì thay đổi lớn nào đối với thói quen hàng ngày, như bỏ thuốc hoặc thực hiện chế độ ăn mới.  

Thuốc kê đơn hoặc không theo kê đơn

Tác dụng phụ của chúng có thể gây ra căng thẳng đáng kể.

Biến động về công việc

Thay đổi về tình trạng công việc bao gồm: nhận việc mới, thôi việc, thăng chức hoặc giáng chức, vấn đề với chủ/đồng nghiệp, thay đổi giờ làm việc.

Giáo dục

Thay đổi trong học tập bạn có thể gặp: bắt đầu kì học, kết thúc kì học, thay đổi nơi đào tạo.

Thay đổi điều kiện sống

Thay đổi nơi ở hoặc môi trường: di chuyển, tu sửa hay điều kiện sống thiếu ổn định.

Sợ hãi

Bất kì sự lo sợ hay quấy nhiễu hàng ngày nào can thiệp và cuộc sống hàng ngày sẽ là nguyên nhân căng thẳng mãn tính.

Thái độ và niềm tin

Cách bạn nhìn nhận thế giới (hoặc những “quy tắc” bạn theo đuổi) có thể là nguyên nhân gây căng thẳng đến cơ thể.

Thông tin thêm trong bài viết: 9 điều các chuyên gia trị liệu làm khi bị căng thẳng

 

Ngọc Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Rodaleweliness)
Bình luận
Tin mới
  • 02/10/2025

    Tiêm phòng là chìa khóa "vàng" để phòng ngừa bệnh dại

    Trong bối cảnh đô thị hóa và sự gần gũi giữa con người với vật nuôi, bệnh dại vẫn là một mối đe dọa thầm lặng nhưng chết chóc. Đây là căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan qua vết cắn hoặc tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh, với tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không can thiệp kịp thời.

  • 02/10/2025

    Trung thu trọn vẹn: bí quyết giữ gìn sức khỏe cả nhà

    Tết Trung thu từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự đoàn viên, gắn kết gia đình trong văn hóa Việt Nam. Dưới ánh trăng sáng, những chiếc bánh trung thu thơm ngon, mâm cỗ đầy ắp, và tiếng cười rộn rã của trẻ thơ tạo nên không khí ấm áp, khó quên.

  • 01/10/2025

    5 loại trái cây nên tránh nếu bị acid uric cao

    Tuy trái cây tốt cho sức khỏe nhưng thực tế, một số loại trái cây lại có thể gây bất lợi cho người bị acid uric cao.

  • 01/10/2025

    Các bài tập nhẹ nhàng cho người cao tuổi ngày vào thu

    Những ngày thu với tiết trời mát mẻ và trong lành chính là lúc lý tưởng để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời. Tuy nhiên, do sự thay đổi của thời tiết và thể trạng, người lớn tuổi cần lưu ý một số những điều quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình tập luyện.

  • 30/09/2025

    Cách chăm sóc dinh dưỡng sau phẫu thuật ung thư gan

    Sau phẫu thuật ung thư gan, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc phục hồi sức khỏe, tái tạo tế bào gan, ngăn ngừa biến chứng. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, cân bằng các nhóm chất và áp dụng thói quen ăn uống khoa học sẽ giúp giảm áp lực cho gan, tăng sức đề kháng, cải thiện thể trạng…

  • 30/09/2025

    Những điều cần biết về rối loạn giọng nói

    Rối loạn giọng nói là một tình trạng phổ biến, thường vô hại, mô tả tình trạng suy giảm khả năng phát âm. Các triệu chứng và phương pháp điều trị tình trạng rối loạn giọng nói phụ thuộc vào nguyên nhân, chẳng hạn như viêm thanh quản, khối u trên dây thanh quản hoặc rối loạn liên quan đến thần kinh hoặc cơ ảnh hưởng đến giọng nói.

  • 29/09/2025

    7 món ăn nhẹ tốt nhất sau khi chạy bộ

    Bữa ăn nhẹ sau khi chạy bộ để bổ sung năng lượng và xây dựng cơ bắp là một phần quan trọng của quá trình tập luyện.

  • 29/09/2025

    Tia UV gây hại như thế nào?

    Chỉ số tia cực tím (UV) đo cường độ của các tia nắng có hại và có thể giúp bạn biết khi nào cần tránh nắng để bảo vệ làn da và sức khỏe mắt khỏi những tổn thương nghiêm trọng. Khi ở ngoài trời, mức UV cao có thể báo hiệu ba nguy cơ sức khỏe chính.

Xem thêm