Methanol là gì?
Methanol là hợp chất hóa học dạng rượu và thường có nhiều công dụng khác nhau trong công nghiệp như làm sơn, làm dung môi… Về bản chất, methanol không độc và có tác dụng tương đồng với ethanol (rượu chúng ta hay sử dụng) đó là gây các biểu hiện say rượu. Tuy nhiên, sự chuyển hóa của methanol lại tạo ra các chất gây độc tính cao.
Sau khi uống methanol, rượu được hấp thu trong đường tiêu hóa và phần lớn sẽ được chuyển hóa qua gan, nhưng với tốc độ chậm. Khác với ethanol, methanol được chuyển hóa sinh ra acid formic, sau đó được chuyển thành dạng formate và gây nhiễm toan chuyển hóa của cơ thể, kéo theo gây độc với các tạng đặc biệt là thần kinh và thị giác. Bên cạnh đó, acid formic và formate đều có thể ức chế chuỗi hô hấp trong ty thể của các tế bào trong cơ thể. Đối với chuyển hóa tại gan, chuyển hóa methanol chậm hơn so với ethanol nhiều nên các dấu hiệu về ngộ độc xuất hiện khá muộn, và khi uống các loại rượu có pha methanol, dấu hiệu ngộ độc methanol thường xuất hiện muộn và dễ bị bỏ qua trong giai đoạn thực sự nhiễm độc do chất này về sau. Nhìn chung, các tình trạng ngộ độc methanol thường nặng, dễ tử vong nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Tình trạng trầm trọng của ngộ độc methanol là nhiễm toan chuyển hóa và suy đa cơ quan, trong đó có ảnh hưởng lên não và thị giác đầu tiên. Việc điều trị tình trạng này sẽ tập trung vào ngăn chặn sản sinh enzyme alcohol dehydrogenase (ADH) bằng ethanol hoặc fomepizole, đệm nhiễm toan chuyển hóa bằng bicarbonate và sử dụng thẩm tách để loại bỏ methanol cũng như formate và chỉnh tình trạng nhiễm toan chuyển hóa. Acid fomic cũng có thể được sử dụng để tăng cường chuyển hóa của formate.
Ngộ độc methanol hay xảy ra ở đâu?
Methanol là cồn công nghiệp, và tình trạng ngộ độc methanol phổ biến nhất xảy ra khi uống các loại rượu công nghiệp có pha thêm methanol hay các sản phẩm có methanol trong đó. Ngoài ra, phơi nhiễm với methanol qua các loại hóa chất, hít phải trong môi trường công nghiệp hay chạm phải cũng có thể gây độc nhưng hạn chế hơn.
Bản thân methanol là chất lỏng không màu, có mùi hăng của rượu đặc trưng và khi được pha với rượu ethanol thì thường không thể phân biệt được. Với các loại rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ, rượu lậu… rất dễ xảy ra tình trạng pha thêm cồn công nghiệp methanol để giảm giá thành sản phẩm.
Các biểu hiện của ngộ độc methanol
Các biểu hiện ngộ độc methanol sau phơi nhiễm dưới 8 giờ bao gồm:
Ngay ban đầu sau khi tiếp xúc methanol, có thể chưa xuất hiện triệu chứng gì nghiêm trọng. Tuy nhiên, độc tính của methanol tăng khi mức độ nhiễm toan chuyển hóa tăng lên và do đó, trầm trọng hơn khi thời gian tiếp xúc kéo dài hơn và thời gian được điều trị lâu hơn.
Về nguyên tắc, điều trị ngộ độc methanol sẽ bao gồm hỗ trợ chức năng hô hấp và tim mạch, với mục tiêu ngăn chặn sử chuyển đổi methanol thành các chất chuyển hóa độc hại hoặc nhanh chóng loại bỏ các chất này ra khỏi cơ thể và điều chỉnh cân bằng trao đổi chất về bình thường. Fomepizole và ethanol là thuốc giải độc hiệu quả chống lại độc tính của methanol, và nên được sử dụng càng sớm càng tốt khi đưa vào các cơ sở y tế. Ngoài ra, các biện pháp điều trị khác bao gồm:
Nếu tình trạng ngộ độc nhẹ và được điều trị sớm, đúng cách, tình trạng ngộ độc sẽ sớm được giải quyết và hồi phục. Trong các trường hợp nặng (do thời gian cấp cứu lâu hoặc uống phải quá nhiều methanol) khi các biến chứng đã xuất hiện, tiên lượng sẽ nặng nề và có thể không qua khỏi. Bên cạnh đó, các biến chứng có thể xuất hiện và gây tổn thương kéo dài sau này như tổn thương não bộ, tổn thương dạ dày, tổn thương thận, tổn thương phổi…
Xử trí ngộ độc methanol
Sơ cứu ngộ độc methanol ban đầu bao gồm:
Tổng kết
Ngộ độc methanol là một tình trạng có thể gặp phải, đặc biệt là ngộ độc khi sử dụng các loại rượu giả, rượu kém chất lượng, rượu lậu… có pha hay có chứa methanol trong đó. Tình trạng này được coi là cấp cứu vì nếu không được xử trí kịp thời có thể gây tử vong. Cách tốt nhất là nên lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo và sử dụng ở mức độ vừa phải. Bên cạnh đó, việc xử trí ban đầu nếu gặp phải tình trạng này cũng là rất cần thiết để cứu sống người bệnh.
Tham khảo thêm thông tin tại: Uống rượu bia ảnh hưởng đến hệ miễn dịch như thế nào?
Gần đây phong trào tập thể dục thể thao, các giải chạy bộ không chuyên marathon (42,295km), bán marathon (21,1km) ngày càng phổ biến, thu hút đông đảo người dân thuộc nhiều độ tuổi tham gia. Đây là dấu hiệu tốt chứng tỏ cộng đồng quan tâm tới vấn đề thể dục, thể thao, nâng cao sức khỏe.
Do có nhiều vai trò quan trọng, không thể thiếu đối với cơ thể nên khi trẻ thiếu sắt và kẽm sẽ ảnh hưởng không nhỏ đối với sự phát triển thể chất và tinh thần trẻ.
Bệnh ly thượng bì bọng nước là tên gọi của một nhóm các rối loạn da hiếm gặp do di truyền, làm cho da trở nên rất dễ bị tổn thương. Bất kỳ chấn thương hay ma sát nào với da đều có thể gây ra các vết phồng rộp đau đớn.
Cách nhanh nhất để giảm lượng đường trong máu là dùng insulin tác dụng nhanh. Tập thể dục cũng là một cách nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, trong những trường hợp nặng, bạn nên đến các cơ sở y tế để điều trị.
Biotin hay vitamin B7 là dưỡng chất cần thiết cho quá trình chuyển hóa và nhiều chức năng quan trọng của cơ thể. Cách tốt nhất để bổ sung biotin là nhờ chế độ dinh dưỡng với các thực phẩm giàu vi chất này.
Một số triệu chứng ở miệng có thể là dấu hiệu cơ thể bạn đang đưa ra cảnh báo về tình trạng sức khỏe nguy hiểm nào đó.
Việc sử dụng một số loại thuốc trong thời kỳ mang thai có thể gây nguy hiểm cho thai nhi. Phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào để đảm bảo sự an toàn và sức khỏe cho cả mẹ và con.
Tuổi tác tăng cao gây suy giảm collagen, dẫn tới những dấu hiệu lão hóa trên da như nếp nhăn, da chảy xệ. Bạn nên chăm sóc da thế nào để duy trì đủ lượng collagen cho làn da tươi trẻ?