Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

Ở tuổi 70, bà Lê Thị Thanh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) luôn lo lắng vấn đề xương khớp, mỡ máu, tiền đình. Vì thế, ai mách loại thực phẩm chức năng nào, bà Thanh đều tìm hiểu rồi mua về uống. Khi con cháu hỏi thì bà Thanh khẳng định: “toàn thuốc bổ cả, uống vào không sao hết”.

Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (trái) tư vấn cho người bệnh

Hậu quả của việc tùy tiện dùng thực phẩm chức năng

Chị Hoàng Thu Trang, con gái của bà Thanh, chia sẻ: "Mẹ tôi dùng nhiều loại và chúng tôi không thể kiểm soát hết được. Không chỉ mua để uống mà có ai hỏi đến là bà nói vanh vách như quảng cáo". 

Ngày 27 Tết Nguyên đán vừa qua, bà Thanh bị đột quỵ, nhưng gia đình kịp đưa đi cấp cứu trong khoảng "thời gian vàng" nên mới bình phục được. Khi được khám tổng thể, bà Thanh được chẩn đoán thừa canxi trong máu, gây chán ăn, sỏi thận và yếu cơ. 

Ngoài ra, khi xét nghiệm, bà Thanh còn bị viêm thận cấp. "Khi biết mẹ tôi dùng nhiều loại thực phẩm chức năng, bác sĩ đã yêu cầu dừng ngay lập tức", chị Trang nói.

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) cho biết, việc tùy tiện sử dụng các chất bổ sung dinh dưỡng, hay còn gọi là thực phẩm chức năng, không còn quá xa lạ. Nhiều người hiện nay dùng các loại vitamin tổng hợp, biotin, kẽm, sắt, canxi hay các thuốc hỗ trợ giảm cân, hỗ trợ giảm mỡ máu, tiểu đường mà không có sự tư vấn từ bác sĩ. 

Họ cho rằng, dùng các chất bổ sung này sẽ giúp bù đắp lại lượng dinh dưỡng thiếu hụt trong cơ thể và giải quyết các vấn đề sức khỏe mà họ đang gặp phải hay chỉ đơn giản là uống theo quảng cáo, người quen giới thiệu.

Thực tế, thực phẩm bổ sung có tác dụng hỗ trợ sức khỏe và cải thiện các chức năng của cơ thể bằng cách cung cấp các vi khoáng chất mà cơ thể bị thiếu hụt do chế độ ăn uống không cân đối, do nhu cầu tăng cao trong một số giai đoạn (phụ nữ mang thai, người cao tuổi, vận động viên,…) hay do mắc một số bệnh lý gây thiếu hụt các vi khoáng chất.

Thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có tác dụng chữa bệnh. Do đó, bạn nên đi khám sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào, đặc biệt là khi bản thân có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc điều trị bệnh”.

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) 

Tuy nhiên, việc lạm dụng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể dẫn đến ngộ độc, suy thận, suy gan, ảnh hưởng đến các chức năng của cơ thể… 

Người bệnh cũng có thể mua phải thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm nghiệm hoặc hàng giả, hàng nhái, gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Do đó, người tiêu dùng cần thận trọng khi sử dụng thực phẩm chức năng, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Tìm hiểu thêm: Những lưu ý về dinh dưỡng phòng bệnh loãng xương ở người cao tuổi

Thực phẩm chức năng là gì và các loại phổ biến hiện nay

"Không phải ăn gì cũng bổ nấy"

Trước quan điểm một số người cho rằng, "ăn gì bổ nấy, uống gì bổ nấy", bác sĩ Đoàn Thu Hồng khẳng định: "Quan niệm này hoàn toàn sai lầm. Bất kỳ chất bổ sung nào được dùng tùy tiện và quá mức đều có thể gây hại cho cơ thể. 

Chẳng hạn, vitamin A được dùng để cải thiện thị lực, đẹp da… Tuy nhiên, vitamin A là loại tan trong dầu, thời gian đào thải ra khỏi cơ thể lâu hơn những vitamin tan trong nước. Do đó, vitamin A sẽ tích tụ trong gan và có thể gây độc cho gan, da và hệ thần kinh. 

Hay vitamin D thường được biết tới là giúp cơ thể tăng hấp thụ canxi, giúp xương chắc khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều vitamin D có thể gây hại cho thận và ảnh hưởng đến một số chức năng khác".

Tìm hiểu thêm: Nguy cơ quá liều vitamin D và hướng dẫn sử dụng an toàn

Tương tự, với các chất bổ sung chứa khoáng chất, bạn lại càng phải thận trọng do có thể ảnh hưởng đến chức năng gan và thận khi bổ sung quá nhiều. Chẳng hạn, kẽm thường được sử dụng để tăng vị giác, ăn ngon miệng hơn và cải thiện hệ miễn dịch. 

Tuy nhiên, quá nhiều kẽm lại gây buồn nôn, chán ăn, giảm lượng chất béo tốt. Quá nhiều magie thì gây tiêu chảy, nhịp tim không đều. Sắt được khuyến nghị bổ sung cho người bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Tuy nhiên, nếu không thiếu máu mà lại bổ sung quá nhiều sắt có thể gây táo bón…

Qua những ví dụ trên có thể thấy rằng, tất cả những thứ ăn, uống vào cơ thể nếu lạm dụng và bổ sung không đúng cách, không đúng tình trạng sức khỏe thì đều có thể gây hại cho cơ thể. Bác sĩ Đoàn Thu Hồng khuyến cáo, lạm dụng thực phẩm chức năng có thể gây ngộ độc, gây hại cho gan, thận, gây nghiện; gây ra các vấn đề về tiêu hóa, mất cân bằng dinh dưỡng… 

Thực phẩm chức năng chỉ có vai trò hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và chỉ nên sử dụng khi thực sự cần thiết. Để có sức khỏe tốt, cần chú trọng vào chế độ ăn uống lành mạnh và đủ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, cần hạn chế tiêu thụ rượu, bia, thuốc lá, đường bổ sung, chất béo xấu và thực phẩm chế biến sẵn.

Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM – Viện Y học ứng dụng Việt Nam chuyên cung cấp dịch vụ khám và tư vấn dinh dưỡng dành cho trẻ bị suy dinh dưỡng, người thừa cân – béo phì, phụ nữ mang thai, người cao tuổi mắc bệnh mạn tính,..  Liên hệ ngay hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678  hoặc truy cập viamclinic.vn để đặt lịch ngay!

An Khê - Theo Phụ nữ Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 29/12/2025

    Hà Nội ô nhiễm không khí: 6 loại thực phẩm giúp thanh lọc và bảo vệ phổi

    Những ngày gần đây, không khí tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc liên tục ở mức kém, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. Bên cạnh các biện pháp che chắn bên ngoài, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là cách hiệu quả để tăng cường đề kháng cho phổi.

  • 29/12/2025

    Phục hồi sau khi bị cúm

    Ngay cả khi các triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm đã thuyên giảm, cơ thể vẫn cần thêm thời gian để hồi phục hoàn toàn. Các chuyên gia khuyến nghị nên nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì lượng nước cần thiết, từng bước quay lại thói quen sinh hoạt thường ngày và ưu tiên các thực phẩm, đồ uống bổ dưỡng, lành mạnh

  • 28/12/2025

    3 công thức sinh tố 'đốt' mỡ bạn có thể tự làm tại nhà

    Không cần đến những thực phẩm chức năng đắt đỏ, bí quyết để thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đánh bay mỡ thừa đôi khi nằm ngay trong chính máy xay sinh tố của bạn. Hãy cùng khám phá cách 'thiết kế' một ly sinh tố chuẩn đốt mỡ.

  • 28/12/2025

    Bệnh Alzheimer: Dấu hiệu sớm, phòng ngừa và chăm sóc người bệnh hiệu quả

    Bệnh Alzheimer là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở nhóm người trên 65 tuổi, việc nhận biết sớm các dấu hiệu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc phù hợp là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu sớm, cách phòng ngừa và chăm sóc hiệu quả cho người bệnh Alzheimer, nhằm hỗ trợ người thân và cộng đồng trong việc đối phó với căn bệnh này.

  • 27/12/2025

    4 loại trà mùa đông hỗ trợ giảm cân hiệu quả

    Mùa đông là thời điểm việc giảm cân trở nên khó khăn do ít vận động và nhu cầu năng lượng tăng cao. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, uống trà đúng cách có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ tăng sinh nhiệt, cải thiện chuyển hóa và giảm cảm giác thèm ăn, giúp duy trì vóc dáng trong mùa lạnh.

  • 27/12/2025

    Phát ban âm đạo: Nguyên nhân gây kích ứng ở vùng kín là gì?

    Phát ban âm đạo thường là tình trạng phát ban liên quan đến âm hộ . Nó có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài nếp gấp môi lớn. Những phát ban này có thể gây ngứa, nổi cục và đỏ. Nguyên nhân có thể khác nhau, từ kích ứng da đơn giản và nhiễm trùng do vi khuẩn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Bài viết này sẽ thảo luận về các nguyên nhân khác nhau gây phát ban âm đạo.

  • 26/12/2025

    5 món cháo dễ nấu đủ dinh dưỡng cho cả nhà

    Cháo là món ăn lý tưởng vì vừa dễ tiêu hóa, ấm bụng lại dễ dàng kết hợp với nhiều nguyên liệu để tạo thành bữa ăn dinh dưỡng toàn diện cho mọi thành viên trong gia đình.

  • 26/12/2025

    Sức khỏe tinh thần: Đối phó với stress và trầm cảm trong áp lực cuối năm

    Cuối năm là giai đoạn bận rộn với nhiều áp lực từ công việc, tiệc tùng và gia đình, dễ gây căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong thời điểm này rất quan trọng để giảm stress và cân bằng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học và thực tiễn giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, nhận biết dấu hiệu trầm cảm sớm và vượt qua áp lực cuối năm một cách hiệu quả.

Xem thêm