Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

Ở tuổi 70, bà Lê Thị Thanh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) luôn lo lắng vấn đề xương khớp, mỡ máu, tiền đình. Vì thế, ai mách loại thực phẩm chức năng nào, bà Thanh đều tìm hiểu rồi mua về uống. Khi con cháu hỏi thì bà Thanh khẳng định: “toàn thuốc bổ cả, uống vào không sao hết”.

Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (trái) tư vấn cho người bệnh

Hậu quả của việc tùy tiện dùng thực phẩm chức năng

Chị Hoàng Thu Trang, con gái của bà Thanh, chia sẻ: "Mẹ tôi dùng nhiều loại và chúng tôi không thể kiểm soát hết được. Không chỉ mua để uống mà có ai hỏi đến là bà nói vanh vách như quảng cáo". 

Ngày 27 Tết Nguyên đán vừa qua, bà Thanh bị đột quỵ, nhưng gia đình kịp đưa đi cấp cứu trong khoảng "thời gian vàng" nên mới bình phục được. Khi được khám tổng thể, bà Thanh được chẩn đoán thừa canxi trong máu, gây chán ăn, sỏi thận và yếu cơ. 

Ngoài ra, khi xét nghiệm, bà Thanh còn bị viêm thận cấp. "Khi biết mẹ tôi dùng nhiều loại thực phẩm chức năng, bác sĩ đã yêu cầu dừng ngay lập tức", chị Trang nói.

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) cho biết, việc tùy tiện sử dụng các chất bổ sung dinh dưỡng, hay còn gọi là thực phẩm chức năng, không còn quá xa lạ. Nhiều người hiện nay dùng các loại vitamin tổng hợp, biotin, kẽm, sắt, canxi hay các thuốc hỗ trợ giảm cân, hỗ trợ giảm mỡ máu, tiểu đường mà không có sự tư vấn từ bác sĩ. 

Họ cho rằng, dùng các chất bổ sung này sẽ giúp bù đắp lại lượng dinh dưỡng thiếu hụt trong cơ thể và giải quyết các vấn đề sức khỏe mà họ đang gặp phải hay chỉ đơn giản là uống theo quảng cáo, người quen giới thiệu.

Thực tế, thực phẩm bổ sung có tác dụng hỗ trợ sức khỏe và cải thiện các chức năng của cơ thể bằng cách cung cấp các vi khoáng chất mà cơ thể bị thiếu hụt do chế độ ăn uống không cân đối, do nhu cầu tăng cao trong một số giai đoạn (phụ nữ mang thai, người cao tuổi, vận động viên,…) hay do mắc một số bệnh lý gây thiếu hụt các vi khoáng chất.

Thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có tác dụng chữa bệnh. Do đó, bạn nên đi khám sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào, đặc biệt là khi bản thân có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc điều trị bệnh”.

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) 

Tuy nhiên, việc lạm dụng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể dẫn đến ngộ độc, suy thận, suy gan, ảnh hưởng đến các chức năng của cơ thể… 

Người bệnh cũng có thể mua phải thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm nghiệm hoặc hàng giả, hàng nhái, gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Do đó, người tiêu dùng cần thận trọng khi sử dụng thực phẩm chức năng, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Tìm hiểu thêm: Những lưu ý về dinh dưỡng phòng bệnh loãng xương ở người cao tuổi

Thực phẩm chức năng là gì và các loại phổ biến hiện nay

"Không phải ăn gì cũng bổ nấy"

Trước quan điểm một số người cho rằng, "ăn gì bổ nấy, uống gì bổ nấy", bác sĩ Đoàn Thu Hồng khẳng định: "Quan niệm này hoàn toàn sai lầm. Bất kỳ chất bổ sung nào được dùng tùy tiện và quá mức đều có thể gây hại cho cơ thể. 

Chẳng hạn, vitamin A được dùng để cải thiện thị lực, đẹp da… Tuy nhiên, vitamin A là loại tan trong dầu, thời gian đào thải ra khỏi cơ thể lâu hơn những vitamin tan trong nước. Do đó, vitamin A sẽ tích tụ trong gan và có thể gây độc cho gan, da và hệ thần kinh. 

Hay vitamin D thường được biết tới là giúp cơ thể tăng hấp thụ canxi, giúp xương chắc khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều vitamin D có thể gây hại cho thận và ảnh hưởng đến một số chức năng khác".

Tìm hiểu thêm: Nguy cơ quá liều vitamin D và hướng dẫn sử dụng an toàn

Tương tự, với các chất bổ sung chứa khoáng chất, bạn lại càng phải thận trọng do có thể ảnh hưởng đến chức năng gan và thận khi bổ sung quá nhiều. Chẳng hạn, kẽm thường được sử dụng để tăng vị giác, ăn ngon miệng hơn và cải thiện hệ miễn dịch. 

Tuy nhiên, quá nhiều kẽm lại gây buồn nôn, chán ăn, giảm lượng chất béo tốt. Quá nhiều magie thì gây tiêu chảy, nhịp tim không đều. Sắt được khuyến nghị bổ sung cho người bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Tuy nhiên, nếu không thiếu máu mà lại bổ sung quá nhiều sắt có thể gây táo bón…

Qua những ví dụ trên có thể thấy rằng, tất cả những thứ ăn, uống vào cơ thể nếu lạm dụng và bổ sung không đúng cách, không đúng tình trạng sức khỏe thì đều có thể gây hại cho cơ thể. Bác sĩ Đoàn Thu Hồng khuyến cáo, lạm dụng thực phẩm chức năng có thể gây ngộ độc, gây hại cho gan, thận, gây nghiện; gây ra các vấn đề về tiêu hóa, mất cân bằng dinh dưỡng… 

Thực phẩm chức năng chỉ có vai trò hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và chỉ nên sử dụng khi thực sự cần thiết. Để có sức khỏe tốt, cần chú trọng vào chế độ ăn uống lành mạnh và đủ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, cần hạn chế tiêu thụ rượu, bia, thuốc lá, đường bổ sung, chất béo xấu và thực phẩm chế biến sẵn.

Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM – Viện Y học ứng dụng Việt Nam chuyên cung cấp dịch vụ khám và tư vấn dinh dưỡng dành cho trẻ bị suy dinh dưỡng, người thừa cân – béo phì, phụ nữ mang thai, người cao tuổi mắc bệnh mạn tính,..  Liên hệ ngay hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678  hoặc truy cập viamclinic.vn để đặt lịch ngay!

An Khê - Theo Phụ nữ Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 24/12/2025

    Gợi ý 8 biện pháp khắc phục tại nhà cho môi khô và nứt nẻ

    Để bảo vệ đôi môi, chúng ta thường sử dụng son dưỡng môi, giúp duy trì độ ẩm và ngăn ngừa tình trạng khô môi. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm thương mại chứa các chất hóa học, một số nguyên liệu tự nhiên có thể được tận dụng như các biện pháp khắc phục tại nhà an toàn và hiệu quả.

  • 24/12/2025

    Những mẹo để cải thiện trí nhớ của bạn

    Bạn có thường xuyên quên những điều nhỏ nhặt như tên người quen hay vị trí chìa khóa không? Trí nhớ suy giảm là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta phải chấp nhận nó.

  • 23/12/2025

    4 loại trái cây tăng lợi ích khi ăn cả vỏ

    Vỏ của nhiều loại trái cây và rau củ có chứa các dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như chất xơ, vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tiêu hóa...

  • 23/12/2025

    7 thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn gừng

    Gừng thường được coi là nguyên liệu chính trong các phương pháp tự nhiên để giảm bớt các vấn đề về tiêu hóa. Mặc dù gừng là một lựa chọn tốt nhưng có một số loại thực phẩm khác có thể hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả hơn.

  • 23/12/2025

    Vai trò của giấc ngủ với sức khỏe

    Giấc ngủ là một phần thiết yếu của cuộc sống, chiếm khoảng 1/3 thời gian của chúng ta, mặc dù nó khiến cơ thể dễ bị tổn thương. Điều này là do giấc ngủ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tái tạo năng lượng, duy trì sức khỏe tổng thể, hỗ trợ chức năng não bộ, cải thiện trí nhớ, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng. Bài viết này sẽ đi sâu vào những lợi ích này và hướng dẫn cách tối ưu hóa giấc ngủ để nâng cao chất lượng cuộc sống.

  • 22/12/2025

    Protein động vật và protein thực vật - loại nào tốt hơn?

    Cuộc tranh luận về protein động vật và protein thực vật đã kéo dài từ lâu. Sự khác biệt cốt lõi giữa hai nguồn đạm này là gì và nó ảnh hưởng thế nào đến mục tiêu sức khỏe?

  • 22/12/2025

    Hormone giảm trong mùa đông

    Việc suy giảm hormone không phải là vấn đề riêng của ai cả, đặc biệt là trong mùa đông. Mùa đông gây ảnh hưởng tới rối loạn hormone và nội tiết tố cả ở nam giới và nữ giới.

  • 21/12/2025

    Hậu quả của loãng xương

    Loãng xương là tình trạng giảm mật độ và chất lượng xương, làm tăng nguy cơ gãy và làm thay đổi cấu trúc xương theo thời gian. Hậu quả của loãng xương không chỉ dừng lại ở gãy xương mà còn tạo ra một chuỗi hệ lụy trên nhiều phương diện về mặt lâm sàng, hành vi, thói quen hằng ngày, tâm lý, xã hội và kinh tế.

Xem thêm