Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

Ở tuổi 70, bà Lê Thị Thanh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) luôn lo lắng vấn đề xương khớp, mỡ máu, tiền đình. Vì thế, ai mách loại thực phẩm chức năng nào, bà Thanh đều tìm hiểu rồi mua về uống. Khi con cháu hỏi thì bà Thanh khẳng định: “toàn thuốc bổ cả, uống vào không sao hết”.

Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (trái) tư vấn cho người bệnh

Hậu quả của việc tùy tiện dùng thực phẩm chức năng

Chị Hoàng Thu Trang, con gái của bà Thanh, chia sẻ: "Mẹ tôi dùng nhiều loại và chúng tôi không thể kiểm soát hết được. Không chỉ mua để uống mà có ai hỏi đến là bà nói vanh vách như quảng cáo". 

Ngày 27 Tết Nguyên đán vừa qua, bà Thanh bị đột quỵ, nhưng gia đình kịp đưa đi cấp cứu trong khoảng "thời gian vàng" nên mới bình phục được. Khi được khám tổng thể, bà Thanh được chẩn đoán thừa canxi trong máu, gây chán ăn, sỏi thận và yếu cơ. 

Ngoài ra, khi xét nghiệm, bà Thanh còn bị viêm thận cấp. "Khi biết mẹ tôi dùng nhiều loại thực phẩm chức năng, bác sĩ đã yêu cầu dừng ngay lập tức", chị Trang nói.

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) cho biết, việc tùy tiện sử dụng các chất bổ sung dinh dưỡng, hay còn gọi là thực phẩm chức năng, không còn quá xa lạ. Nhiều người hiện nay dùng các loại vitamin tổng hợp, biotin, kẽm, sắt, canxi hay các thuốc hỗ trợ giảm cân, hỗ trợ giảm mỡ máu, tiểu đường mà không có sự tư vấn từ bác sĩ. 

Họ cho rằng, dùng các chất bổ sung này sẽ giúp bù đắp lại lượng dinh dưỡng thiếu hụt trong cơ thể và giải quyết các vấn đề sức khỏe mà họ đang gặp phải hay chỉ đơn giản là uống theo quảng cáo, người quen giới thiệu.

Thực tế, thực phẩm bổ sung có tác dụng hỗ trợ sức khỏe và cải thiện các chức năng của cơ thể bằng cách cung cấp các vi khoáng chất mà cơ thể bị thiếu hụt do chế độ ăn uống không cân đối, do nhu cầu tăng cao trong một số giai đoạn (phụ nữ mang thai, người cao tuổi, vận động viên,…) hay do mắc một số bệnh lý gây thiếu hụt các vi khoáng chất.

Thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có tác dụng chữa bệnh. Do đó, bạn nên đi khám sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào, đặc biệt là khi bản thân có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc điều trị bệnh”.

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) 

Tuy nhiên, việc lạm dụng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể dẫn đến ngộ độc, suy thận, suy gan, ảnh hưởng đến các chức năng của cơ thể… 

Người bệnh cũng có thể mua phải thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm nghiệm hoặc hàng giả, hàng nhái, gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Do đó, người tiêu dùng cần thận trọng khi sử dụng thực phẩm chức năng, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Tìm hiểu thêm: Những lưu ý về dinh dưỡng phòng bệnh loãng xương ở người cao tuổi

Thực phẩm chức năng là gì và các loại phổ biến hiện nay

"Không phải ăn gì cũng bổ nấy"

Trước quan điểm một số người cho rằng, "ăn gì bổ nấy, uống gì bổ nấy", bác sĩ Đoàn Thu Hồng khẳng định: "Quan niệm này hoàn toàn sai lầm. Bất kỳ chất bổ sung nào được dùng tùy tiện và quá mức đều có thể gây hại cho cơ thể. 

Chẳng hạn, vitamin A được dùng để cải thiện thị lực, đẹp da… Tuy nhiên, vitamin A là loại tan trong dầu, thời gian đào thải ra khỏi cơ thể lâu hơn những vitamin tan trong nước. Do đó, vitamin A sẽ tích tụ trong gan và có thể gây độc cho gan, da và hệ thần kinh. 

Hay vitamin D thường được biết tới là giúp cơ thể tăng hấp thụ canxi, giúp xương chắc khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều vitamin D có thể gây hại cho thận và ảnh hưởng đến một số chức năng khác".

Tìm hiểu thêm: Nguy cơ quá liều vitamin D và hướng dẫn sử dụng an toàn

Tương tự, với các chất bổ sung chứa khoáng chất, bạn lại càng phải thận trọng do có thể ảnh hưởng đến chức năng gan và thận khi bổ sung quá nhiều. Chẳng hạn, kẽm thường được sử dụng để tăng vị giác, ăn ngon miệng hơn và cải thiện hệ miễn dịch. 

Tuy nhiên, quá nhiều kẽm lại gây buồn nôn, chán ăn, giảm lượng chất béo tốt. Quá nhiều magie thì gây tiêu chảy, nhịp tim không đều. Sắt được khuyến nghị bổ sung cho người bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Tuy nhiên, nếu không thiếu máu mà lại bổ sung quá nhiều sắt có thể gây táo bón…

Qua những ví dụ trên có thể thấy rằng, tất cả những thứ ăn, uống vào cơ thể nếu lạm dụng và bổ sung không đúng cách, không đúng tình trạng sức khỏe thì đều có thể gây hại cho cơ thể. Bác sĩ Đoàn Thu Hồng khuyến cáo, lạm dụng thực phẩm chức năng có thể gây ngộ độc, gây hại cho gan, thận, gây nghiện; gây ra các vấn đề về tiêu hóa, mất cân bằng dinh dưỡng… 

Thực phẩm chức năng chỉ có vai trò hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và chỉ nên sử dụng khi thực sự cần thiết. Để có sức khỏe tốt, cần chú trọng vào chế độ ăn uống lành mạnh và đủ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, cần hạn chế tiêu thụ rượu, bia, thuốc lá, đường bổ sung, chất béo xấu và thực phẩm chế biến sẵn.

Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM – Viện Y học ứng dụng Việt Nam chuyên cung cấp dịch vụ khám và tư vấn dinh dưỡng dành cho trẻ bị suy dinh dưỡng, người thừa cân – béo phì, phụ nữ mang thai, người cao tuổi mắc bệnh mạn tính,..  Liên hệ ngay hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678  hoặc truy cập viamclinic.vn để đặt lịch ngay!

An Khê - Theo Phụ nữ Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 18/11/2025

    Cách uống hạt chia có lợi cho sức khỏe

    Hạt chia rất nhỏ nhưng chứa nhiều dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng hạt chia để mang lại những giá trị vượt trội.

  • 18/11/2025

    6 dấu hiệu cảnh báo loãng xương dễ bị bỏ qua

    Loãng xương được mệnh danh là “kẻ thù thầm lặng”, bởi bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là gãy xương và biến dạng cột sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo Loãng xương là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

  • 18/11/2025

    Ngủ ngon hơn trong đêm thu: Bí quyết cho giấc ngủ sâu và trọn vẹn

    Mùa thu với không khí se lạnh và những ngày ngắn hơn có thể mang lại cảm giác dễ chịu, nhưng cũng dễ làm gián đoạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Một giấc ngủ ngon không chỉ giúp bạn sảng khoái mà còn hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ việc điều chỉnh môi trường ngủ đến xây dựng thói quen lành mạnh, để mỗi đêm đều là một trải nghiệm nghỉ ngơi trọn vẹn.

  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

Xem thêm