Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

Ở tuổi 70, bà Lê Thị Thanh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) luôn lo lắng vấn đề xương khớp, mỡ máu, tiền đình. Vì thế, ai mách loại thực phẩm chức năng nào, bà Thanh đều tìm hiểu rồi mua về uống. Khi con cháu hỏi thì bà Thanh khẳng định: “toàn thuốc bổ cả, uống vào không sao hết”.

Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (trái) tư vấn cho người bệnh

Hậu quả của việc tùy tiện dùng thực phẩm chức năng

Chị Hoàng Thu Trang, con gái của bà Thanh, chia sẻ: "Mẹ tôi dùng nhiều loại và chúng tôi không thể kiểm soát hết được. Không chỉ mua để uống mà có ai hỏi đến là bà nói vanh vách như quảng cáo". 

Ngày 27 Tết Nguyên đán vừa qua, bà Thanh bị đột quỵ, nhưng gia đình kịp đưa đi cấp cứu trong khoảng "thời gian vàng" nên mới bình phục được. Khi được khám tổng thể, bà Thanh được chẩn đoán thừa canxi trong máu, gây chán ăn, sỏi thận và yếu cơ. 

Ngoài ra, khi xét nghiệm, bà Thanh còn bị viêm thận cấp. "Khi biết mẹ tôi dùng nhiều loại thực phẩm chức năng, bác sĩ đã yêu cầu dừng ngay lập tức", chị Trang nói.

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) cho biết, việc tùy tiện sử dụng các chất bổ sung dinh dưỡng, hay còn gọi là thực phẩm chức năng, không còn quá xa lạ. Nhiều người hiện nay dùng các loại vitamin tổng hợp, biotin, kẽm, sắt, canxi hay các thuốc hỗ trợ giảm cân, hỗ trợ giảm mỡ máu, tiểu đường mà không có sự tư vấn từ bác sĩ. 

Họ cho rằng, dùng các chất bổ sung này sẽ giúp bù đắp lại lượng dinh dưỡng thiếu hụt trong cơ thể và giải quyết các vấn đề sức khỏe mà họ đang gặp phải hay chỉ đơn giản là uống theo quảng cáo, người quen giới thiệu.

Thực tế, thực phẩm bổ sung có tác dụng hỗ trợ sức khỏe và cải thiện các chức năng của cơ thể bằng cách cung cấp các vi khoáng chất mà cơ thể bị thiếu hụt do chế độ ăn uống không cân đối, do nhu cầu tăng cao trong một số giai đoạn (phụ nữ mang thai, người cao tuổi, vận động viên,…) hay do mắc một số bệnh lý gây thiếu hụt các vi khoáng chất.

Thực phẩm chức năng không phải là thuốc và không có tác dụng chữa bệnh. Do đó, bạn nên đi khám sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào, đặc biệt là khi bản thân có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc điều trị bệnh”.

Bác sĩ Đoàn Thu Hồng (Viện Y học ứng dụng Việt Nam) 

Tuy nhiên, việc lạm dụng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể dẫn đến ngộ độc, suy thận, suy gan, ảnh hưởng đến các chức năng của cơ thể… 

Người bệnh cũng có thể mua phải thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm nghiệm hoặc hàng giả, hàng nhái, gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Do đó, người tiêu dùng cần thận trọng khi sử dụng thực phẩm chức năng, tốt nhất là nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Tìm hiểu thêm: Những lưu ý về dinh dưỡng phòng bệnh loãng xương ở người cao tuổi

Thực phẩm chức năng là gì và các loại phổ biến hiện nay

"Không phải ăn gì cũng bổ nấy"

Trước quan điểm một số người cho rằng, "ăn gì bổ nấy, uống gì bổ nấy", bác sĩ Đoàn Thu Hồng khẳng định: "Quan niệm này hoàn toàn sai lầm. Bất kỳ chất bổ sung nào được dùng tùy tiện và quá mức đều có thể gây hại cho cơ thể. 

Chẳng hạn, vitamin A được dùng để cải thiện thị lực, đẹp da… Tuy nhiên, vitamin A là loại tan trong dầu, thời gian đào thải ra khỏi cơ thể lâu hơn những vitamin tan trong nước. Do đó, vitamin A sẽ tích tụ trong gan và có thể gây độc cho gan, da và hệ thần kinh. 

Hay vitamin D thường được biết tới là giúp cơ thể tăng hấp thụ canxi, giúp xương chắc khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều vitamin D có thể gây hại cho thận và ảnh hưởng đến một số chức năng khác".

Tìm hiểu thêm: Nguy cơ quá liều vitamin D và hướng dẫn sử dụng an toàn

Tương tự, với các chất bổ sung chứa khoáng chất, bạn lại càng phải thận trọng do có thể ảnh hưởng đến chức năng gan và thận khi bổ sung quá nhiều. Chẳng hạn, kẽm thường được sử dụng để tăng vị giác, ăn ngon miệng hơn và cải thiện hệ miễn dịch. 

Tuy nhiên, quá nhiều kẽm lại gây buồn nôn, chán ăn, giảm lượng chất béo tốt. Quá nhiều magie thì gây tiêu chảy, nhịp tim không đều. Sắt được khuyến nghị bổ sung cho người bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Tuy nhiên, nếu không thiếu máu mà lại bổ sung quá nhiều sắt có thể gây táo bón…

Qua những ví dụ trên có thể thấy rằng, tất cả những thứ ăn, uống vào cơ thể nếu lạm dụng và bổ sung không đúng cách, không đúng tình trạng sức khỏe thì đều có thể gây hại cho cơ thể. Bác sĩ Đoàn Thu Hồng khuyến cáo, lạm dụng thực phẩm chức năng có thể gây ngộ độc, gây hại cho gan, thận, gây nghiện; gây ra các vấn đề về tiêu hóa, mất cân bằng dinh dưỡng… 

Thực phẩm chức năng chỉ có vai trò hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và chỉ nên sử dụng khi thực sự cần thiết. Để có sức khỏe tốt, cần chú trọng vào chế độ ăn uống lành mạnh và đủ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, cần hạn chế tiêu thụ rượu, bia, thuốc lá, đường bổ sung, chất béo xấu và thực phẩm chế biến sẵn.

Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM – Viện Y học ứng dụng Việt Nam chuyên cung cấp dịch vụ khám và tư vấn dinh dưỡng dành cho trẻ bị suy dinh dưỡng, người thừa cân – béo phì, phụ nữ mang thai, người cao tuổi mắc bệnh mạn tính,..  Liên hệ ngay hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678  hoặc truy cập viamclinic.vn để đặt lịch ngay!

An Khê - Theo Phụ nữ Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

  • 14/08/2025

    Bỏng nắng và các phản ứng khác của da với ánh nắng mặt trời

    Mặt trời tạo ra các tia vô hình gọi là tia cực tím A (UVA) và tia cực tím B (UVB) có thể gây hại cho da của bạn . Quá nhiều ánh nắng mặt trời có thể gây cháy nắng , thay đổi kết cấu da và ung thư da. Phát ban cũng có thể là do ánh nắng mặt trời. Ngay cả trong những ngày nhiều mây, bức xạ UV vẫn chiếu xuống mặt đất và có thể gây hại cho da.

Xem thêm