Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thời điểm bạn ăn cũng quan trọng như thành phần bữa ăn

Ty thể - nhà máy năng lượng nhỏ bé nằm trong tế bào có thể đốt cháy các dưỡng chất như đường để sản sinh năng lượng – được kiểm soát chặt chẽ bởi đồng hồ sinh học của cơ thể. Điều đó đồng nghĩa với việc sẽ có những thời điểm tối ưu để việc đốt cháy đường sinh năng lượng cho hiệu quả cao nhất. Thông tin được tổng hợp từ Viện Y học ứng dụng Việt Nam.

Đây là kết luận chính của một nghiên cứu được tiến hành bởi Viện khoa học Weizmann ở Rehovot (Israel) và Viện y sinh Max Planck ở Martinsried (Đức).

Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences. Các nhà khoa học cho hay khám phá của họ có thể giải thích tại sao những người ăn và ngủ ngoài nhịp sinh học bình thường của cơ thể lại dễ trở nên thừa cần và béo phì đồng thời hay mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường và hội chứng chuyển hóa.

Theo trưởng nhóm nghiên cứu tiến sỹ Gad Asher, tất cả những sinh vật sống đều có một đồng hồ sinh học giúp kiểm soát giấc ngủ, hoạt động, quá trình ăn uống và chuyển hóa. Ông giải thích rằng:

“Ở khía cạnh nào đó đồng hồ sinh học giống như một lịch trình hàng ngày báo với cơ thể biết cần phải làm gì tiếp theo, do đó nó có thể chuẩn bị để vận hành các hoạt động của cơ thể một cách tối ưu.”

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã nhận diện được hàng trăm protein trong ty thể của chuột và đo nồng độ của chúng tại các thời điểm ngày và đêm. Họ nhận thấy rằng 40% protein của ty thể đạt tới đỉnh 1 lần trong ngày nhưng không phải cùng một lúc.

Nhóm nghiên cứu cũng nhận diện được những protein giúp hình thành nên đồng hồ sinh học của ty thể và kiểm soát sự dao động của các protein khác.

Các nhà khoa học thấy rằng hầu hết các protein tham gia vào sự hình thành đồng hồ sinh học trong ty thể của chuột đều đạt đỉnh khoảng 4 giờ vào thời điểm ban ngày của chu kỳ (lưu ý rằng chuột thường hoạt động về đêm).

Trong số các protein này có một enzyme có vẻ như đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc kiểm soát tốc độ đốt cháy đường sinh năng lượng. Enzyme này đạt đỉnh khoảng 4 tiếng vào thời điểm ban ngày, chứng tỏ rằng thời điểm tối ưu để ty thể sử dụng đường sinh năng lượng cũng vào khoảng thời gian này.

Các nhà nghiên cứu kiểm tra hiện tượng này bằng cách cho ty thể sử dụng đường vào nhiều thời điểm khác nhau trong ngày và nhận thấy khoảng thời gian 4 tiếng vào ban ngày là thời điểm khi quá trình hô hấp – sự tiêu thụ oxy cần thiết để đốt cháy đường và sử dụng glucose là cao nhất.

Nhóm nghiên cứu cũng đồng thời tìm hiểu về chu trình chất béo trong ty thể. Họ thấy rằng loại protein đưa chất béo vào trong nhà máy năng lượng đạt đỉnh tại thời điểm khác so với loại protein kiểm soát tốc độ đốt cháy đường sinh năng lượng. Đồng thời họ cũng khám phá ra rằng quá trình đốt cháy mỡ là hiệu quả nhất vào thời điểm này.

Cuối cùng, tiến sỹ Asher và cộng sự tiến hành thí nghiệm trên những con chuột biến đổi gien khiến cho đồng hồ sinh học của chúng không thể hoạt động bình thường. Họ thấy rằng các protein trong ty thể của những con chuột này không hề có chiều hướng tăng giảm như chuột bình thường, ngoài ra tốc độ sử dụng đường và chất béo của chúng cũng ổn định trong cả ngày lẫn đêm.

Theo tiến sỹ Asher, kết quả nghiên cứu cũng hỗ trợ cho những khám phá trước đây chứng minh rằng nếu những con chuột chỉ ăn vào ban đêm là thời điểm mà chúng hoạt động nhiều nhất, chúng sẽ nạp vào lượng calo tương tự như những con chuột kiếm ăn vào ban ngày, tuy nhiên lượng chất béo của chúng (ví dụ như cholesterol máu) thấp hơn khoảng 50%.

Nói cách khác, kết quả nghiên cứu cho thấy không chỉ những thứ bạn ăn vào mà thời điểm ăn cũng rất quan trọng. Nếu chúng ta hiểu rõ về các hoạt động của tế bào trong 1 ngày, chúng ta có thể sử dụng được các chất dinh dưỡng ăn vào một cách tốt nhất cho cơ thể.

 

Bình luận
Tin mới
  • 08/11/2025

    Thời điểm ăn cá hồi tốt nhất để tăng lợi ích của omega-3

    Cá hồi là nguồn cung cấp dồi dào acid béo omega-3, một chất dinh dưỡng đặc biệt có lợi cho sức khỏe con người. Nên ăn cá hồi như thế nào và ăn vào thời điểm nào để tận dụng tối đa lợi ích của omega-3?

  • 08/11/2025

    6 dấu hiệu của bệnh tự kỷ ở trẻ sơ sinh

    Cha mẹ và người chăm sóc thường muốn nhận biết các dấu hiệu của chứng tự kỷ để có thể nhận ra khi cần. Chứng tự kỷ không ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ, do đó việc chẩn đoán phụ thuộc vào việc xác định những thay đổi trong hành vi hoặc các mốc phát triển của trẻ, chẳng hạn như chậm phát triển ngôn ngữ và thoái triển các mốc phát triển.

  • 07/11/2025

    Cách ăn cá để bổ sung omega-3 tốt nhất cho tim và não

    Cá là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là omega-3 rất tốt cho tim và chức năng não. Vậy nên ăn cá thế nào để nhận được nguồn omega-3 tốt nhất?

  • 07/11/2025

    Những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy

    Tiêu chảy thường được hiểu là tình trạng đi ngoài phân lỏng, nhiều nước và số lần nhiều hơn bình thường.

  • 06/11/2025

    6 lợi ích sức khỏe của thịt lợn ít người biết

    Thịt lợn là một trong những loại thịt phổ biến nhất nhưng ít người chú ý tới giá trị dinh dưỡng của nó. Không chỉ là nguồn cung cấp protein dồi dào cho cơ bắp, thịt lợn còn chứa một lượng lớn vitamin, khoáng chất thiết yếu mà cơ thể cần để duy trì năng lượng và các chức năng quan trọng.

  • 06/11/2025

    Cong vẹo cột sống ảnh hưởng tới trẻ em như thế nào?

    Cong vẹo cột sống ở trẻ em là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên (thường là chữ C hoặc S), có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu về tình trạng này ở trẻ!

  • 05/11/2025

    4 nhóm người không phù hợp ăn gạo lứt

    Gạo lứt có nhiều lợi ích cho sức khỏe vì hàm lượng chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, với một số nhóm người, gạo lứt có thể không phù hợp hoặc cần thận trọng khi ăn.

  • 05/11/2025

    Những loại vaccine không nên bỏ qua cho trẻ

    Tiêm chủng là một trong những biện pháp y tế công cộng hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ em khỏi những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm