Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thời điểm bạn ăn cũng quan trọng như thành phần bữa ăn

Ty thể - nhà máy năng lượng nhỏ bé nằm trong tế bào có thể đốt cháy các dưỡng chất như đường để sản sinh năng lượng – được kiểm soát chặt chẽ bởi đồng hồ sinh học của cơ thể. Điều đó đồng nghĩa với việc sẽ có những thời điểm tối ưu để việc đốt cháy đường sinh năng lượng cho hiệu quả cao nhất. Thông tin được tổng hợp từ Viện Y học ứng dụng Việt Nam.

Đây là kết luận chính của một nghiên cứu được tiến hành bởi Viện khoa học Weizmann ở Rehovot (Israel) và Viện y sinh Max Planck ở Martinsried (Đức).

Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences. Các nhà khoa học cho hay khám phá của họ có thể giải thích tại sao những người ăn và ngủ ngoài nhịp sinh học bình thường của cơ thể lại dễ trở nên thừa cần và béo phì đồng thời hay mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường và hội chứng chuyển hóa.

Theo trưởng nhóm nghiên cứu tiến sỹ Gad Asher, tất cả những sinh vật sống đều có một đồng hồ sinh học giúp kiểm soát giấc ngủ, hoạt động, quá trình ăn uống và chuyển hóa. Ông giải thích rằng:

“Ở khía cạnh nào đó đồng hồ sinh học giống như một lịch trình hàng ngày báo với cơ thể biết cần phải làm gì tiếp theo, do đó nó có thể chuẩn bị để vận hành các hoạt động của cơ thể một cách tối ưu.”

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã nhận diện được hàng trăm protein trong ty thể của chuột và đo nồng độ của chúng tại các thời điểm ngày và đêm. Họ nhận thấy rằng 40% protein của ty thể đạt tới đỉnh 1 lần trong ngày nhưng không phải cùng một lúc.

Nhóm nghiên cứu cũng nhận diện được những protein giúp hình thành nên đồng hồ sinh học của ty thể và kiểm soát sự dao động của các protein khác.

Các nhà khoa học thấy rằng hầu hết các protein tham gia vào sự hình thành đồng hồ sinh học trong ty thể của chuột đều đạt đỉnh khoảng 4 giờ vào thời điểm ban ngày của chu kỳ (lưu ý rằng chuột thường hoạt động về đêm).

Trong số các protein này có một enzyme có vẻ như đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc kiểm soát tốc độ đốt cháy đường sinh năng lượng. Enzyme này đạt đỉnh khoảng 4 tiếng vào thời điểm ban ngày, chứng tỏ rằng thời điểm tối ưu để ty thể sử dụng đường sinh năng lượng cũng vào khoảng thời gian này.

Các nhà nghiên cứu kiểm tra hiện tượng này bằng cách cho ty thể sử dụng đường vào nhiều thời điểm khác nhau trong ngày và nhận thấy khoảng thời gian 4 tiếng vào ban ngày là thời điểm khi quá trình hô hấp – sự tiêu thụ oxy cần thiết để đốt cháy đường và sử dụng glucose là cao nhất.

Nhóm nghiên cứu cũng đồng thời tìm hiểu về chu trình chất béo trong ty thể. Họ thấy rằng loại protein đưa chất béo vào trong nhà máy năng lượng đạt đỉnh tại thời điểm khác so với loại protein kiểm soát tốc độ đốt cháy đường sinh năng lượng. Đồng thời họ cũng khám phá ra rằng quá trình đốt cháy mỡ là hiệu quả nhất vào thời điểm này.

Cuối cùng, tiến sỹ Asher và cộng sự tiến hành thí nghiệm trên những con chuột biến đổi gien khiến cho đồng hồ sinh học của chúng không thể hoạt động bình thường. Họ thấy rằng các protein trong ty thể của những con chuột này không hề có chiều hướng tăng giảm như chuột bình thường, ngoài ra tốc độ sử dụng đường và chất béo của chúng cũng ổn định trong cả ngày lẫn đêm.

Theo tiến sỹ Asher, kết quả nghiên cứu cũng hỗ trợ cho những khám phá trước đây chứng minh rằng nếu những con chuột chỉ ăn vào ban đêm là thời điểm mà chúng hoạt động nhiều nhất, chúng sẽ nạp vào lượng calo tương tự như những con chuột kiếm ăn vào ban ngày, tuy nhiên lượng chất béo của chúng (ví dụ như cholesterol máu) thấp hơn khoảng 50%.

Nói cách khác, kết quả nghiên cứu cho thấy không chỉ những thứ bạn ăn vào mà thời điểm ăn cũng rất quan trọng. Nếu chúng ta hiểu rõ về các hoạt động của tế bào trong 1 ngày, chúng ta có thể sử dụng được các chất dinh dưỡng ăn vào một cách tốt nhất cho cơ thể.

 

Bình luận
Tin mới
  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

Xem thêm