Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thoát vị khe hoành là gì?

Thoát vị hoành, hay thoát vị khe hoành, xảy ra khi phần trên của dạ dày bị đẩy lên ngực thông qua một lỗ mở ở cơ hoành (cơ ngăn cách bụng với ngực). Tình trạng này xảy ra ở nơi dạ dày và thực quản của bạn nối lại với nhau, còn được gọi là ngã ba thực quản dạ dày. Đôi khi, thoát vị khe hoành không gây ra vấn đề gì và không cần điều trị.

Nhưng trong những trường hợp khác, lỗ hẹp ở cơ hoành có thể chèn ép phần dạ dày mà nó bao quanh, gây ra tình trạng giữ lại axit dạ dày và các chất khác. Những chất này có thể trào ngược vào thực quản, gây ra chứng ợ nóng và các triệu chứng khác.

Các biện pháp tự chăm sóc và thuốc để điều trị các triệu chứng của bạn thường đủ để đối phó với thoát vị khe thực quản tương đối nhẹ. Nhưng nếu các triệu chứng của bạn nghiêm trọng, bạn có thể cần phẫu thuật.

Các loại thoát vị khe hoành

Có hai loại thoát vị khe hoành chính:

Thoát vị hoành trượt. Đây là tình trạng một phần dạ dày của bạn thỉnh thoảng trượt lên ngực qua lỗ mở ở cơ hoành dẫn đến thực quản. Phần lớn các thoát vị khe hoành là thoát vị trượt, còn được gọi là loại 1.

Đọc thêm tại bài viết dưới đây: Ăn gì khi bạn bị thoát vị hoành?

Thoát vị hoành thực quản. Đây là tình trạng một phần dạ dày của bạn đẩy qua lỗ mở ở cơ hoành bên cạnh thực quản, khiến thực quản và một phần dạ dày bị ép lại với nhau ở lỗ hoành. Loại thoát vị khe hoành này tương đối hiếm gặp và được chia thành loại 2, 3 và 4. Loại này thường nghiêm trọng hơn thoát vị khe hoành dạng trượt và có thể cần phải phẫu thuật.

Dấu hiệu và triệu chứng của thoát vị khe hoành

Nhiều trường hợp thoát vị hoành, đặc biệt là những thoát vị nhỏ, không gây ra triệu chứng và không cần điều trị.

Nhưng nếu thoát vị hoành khiến axit và các chất khác trong dạ dày trào ngược vào thực quản, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:

  • Ợ nóng
  • Vị chua hoặc axit trong miệng hoặc cổ họng
  • Nôn thức ăn hoặc đồ uống vào miệng
  • Cảm giác đầy hơi ở bụng
  • Ợ hơi thường xuyên
  • Đau ngực hoặc đau bụng
  • Khó nuốt
  • Hụt hơi
  • Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen (dấu hiệu chảy máu đường tiêu hóa )

Thoát vị hoành cũng có thể dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản, một căn bệnh mãn tính đặc trưng bởi các cơn tái phát thường xuyên với các triệu chứng nêu trên.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của thoát vị khe hoành

Thoát vị hoành xảy ra do mô cơ hoành bị suy yếu, khiến dạ dày bị đẩy lên qua lỗ mở thực quản. Nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng cơ hoành yếu không phải lúc nào cũng rõ ràng, nhưng các yếu tố sau đây có thể đóng vai trò:

  • Những thay đổi liên quan đến tuổi tác ở cơ hoành của bạn
  • Tổn thương do chấn thương hoặc phẫu thuật
  • Sinh ra với một khe hở lớn (lỗ mở ở cơ hoành)
  • Cơ hoành yếu thường không đủ để gây thoát vị hoành bạn cũng cần tăng áp lực ở bụng để đẩy dạ dày lên qua cơ hoành.

Thoát vị hoành có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và ảnh hưởng đến cả hai giới, nhưng một số yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh, bao gồm trên 50 tuổi, thừa cân, hút thuốc và mang thai. Tăng áp lực ổ bụng cũng có thể xuất phát từ các yếu tố sau:

  • Ho
  • Nôn mửa
  • Rặn khi đi tiêu
  • Tập thể dục vất vả
  • Nâng vật nặng

Thoát vị khe hoành được chẩn đoán như thế nào?

Để chẩn đoán thoát vị hoành, trước tiên bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng và tiến hành khám sức khỏe.

Nếu bạn thường xuyên bị ợ nóng hoặc đau ngực hoặc đau bụng, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu xét nghiệm để tìm nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:

  • Uống Bari, Sau khi uống một chất lỏng dạng phấn có chứa bari, bạn sẽ được chụp X-quang để bác sĩ có thể quan sát hình dạng đường tiêu hóa trên của bạn. Nếu bạn bị thoát vị hoành, xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ quan sát kích thước của thoát vị và xem dạ dày của bạn có bị xoắn không một biến chứng có khả năng rất nghiêm trọng.
  • Nội soi dạ dày. Trong xét nghiệm này, bác sĩ sẽ đưa một ống mỏng, mềm có gắn camera nhỏ và nhẹ vào cổ họng của bạn và trượt ống xuống thực quản vào dạ dày.
  • Đo áp lực thực quản. Xét nghiệm này đo các cơn co thắt cơ ở thực quản khi bạn nuốt để đánh giá sức mạnh và khả năng phối hợp cơ.
  • Xét nghiệm pH. Xét nghiệm pH đo nồng độ axit trong thực quản và có thể giúp xác định xem các triệu chứng của bạn có liên quan đến chứng trào ngược axit hay không.
  • Nghiên cứu về quá trình làm rỗng dạ dày. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng như buồn nôn và nôn, việc kiểm tra tốc độ thức ăn rời khỏi dạ dày có thể giúp xác định các nguyên nhân khác ngoài thoát vị hoành.

Thời gian của thoát vị khe hoành

  • Thời gian kéo dài các triệu chứng của thoát vị khe thực quản rất khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân. Trong một số trường hợp, thoát vị khe thực quản sẽ dần trở nên tồi tệ hơn theo thời gian và cuối cùng cần được điều trị. Trong những trường hợp nghiêm trọng, các triệu chứng sẽ không biến mất cho đến khi bác sĩ thực hiện phẫu thuật.
  • Tuy nhiên, nhiều người bị thoát vị khe thực quản sẽ không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Thoát vị khe thực quản sẽ không bao giờ trở nên tệ hơn và không bao giờ ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.

Phòng ngừa thoát vị khe hoành

Rất khó để ngăn ngừa thoát vị khe thực quản, nhưng có những bước bạn có thể thực hiện để giảm nguy cơ và giảm thiểu mọi triệu chứng. Bao gồm duy trì cân nặng khỏe mạnh và không hút thuốc.

Nếu bạn bị thoát vị hoành dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản, những thay đổi lối sống sau đây có thể giúp ngăn ngừa các đợt trào ngược:

  • Giảm cân
  • Giảm bữa ăn và khẩu phần ăn
  • Tránh các thực phẩm có tính axit như cà chua và trái cây họ cam quýt
  • Tránh xa caffeine và rượu
  • Hạn chế đồ uống có ga
  • Hạn chế đồ chiên rán và đồ béo
  • Ăn ít nhất ba đến bốn giờ trước khi đi ngủ
  • Giữ đầu và thân mình cao ít nhất 6 inch khi bạn nghỉ ngơi hoặc ngủ
  • Bỏ thuốc lá

Biến chứng của thoát vị khe hoành

  • Trong phần lớn các trường hợp, thoát vị khe thực quản sẽ không dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nó có thể dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản.
  • Mặc dù thoát vị hoành có thể gây ra trào ngược dạ dày thực quản, nhưng không phải tất cả những người bị thoát vị hoành đều bị trào ngược dạ dày thực quản.
  • Các biến chứng khác của thoát vị hoành bao gồm các vấn đề về phổi hoặc viêm phổi, có thể xảy ra khi các chất trong dạ dày trào lên phổi.
  • Cuối cùng, nếu dạ dày bị chèn ép quá chặt đến mức nguồn cung cấp máu bị cắt đứt thì tình trạng này được gọi là thoát vị nghẹt và cần phải phẫu thuật khẩn cấp.

Các tình trạng liên quan đến thoát vị khe hoành

Nếu thoát vị hoành gây đau ngực, thường bị nhầm lẫn với đau ngực do các bệnh lý tim mạch, bao gồm cả đau tim.

Nếu bạn bị đau ngực, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ hoặc tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp để đảm bảo rằng bạn không bị đau tim
Ngoài đau ngực, các dấu hiệu khác của cơn đau tim bao gồm:

  • Đau hoặc khó chịu ở một hoặc cả hai cánh tay, lưng, cổ hoặc hàm
  • Chóng mặt
  • Buồn nôn
  • Nôn mửa
  • Hụt hơi
  • Tim đập nhanh
  • Nhịp tim không đều.
Phạm Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

Xem thêm