Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tăng gần 7kg/năm nếu mỗi ngày uống một lon nước ngọt

Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết một lon nước ngọt 330ml chứa khoảng 35g đường, tương đương cung cấp khoảng 140 calo năng lượng. Uống 1 lon nước ngọt mỗi ngày, bạn tích gần 7kg cân nặng trong vòng 1 năm.

Báo động tình trạng thừa cân béo phì trên thế giới và Việt Nam

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2016 toàn cầu ước tính có hơn 1,9 tỷ người từ 18 tuổi trở lên bị thừa cân (chiếm 39%), trong đó trên 650 triệu người béo phì (chiếm tỉ lệ 13%). Năm 2019 có 38,2 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị thừa cân và béo phì trong đó hơn 50% ở khu vực châu Á. 

Ước tính chi phí chăm sóc sức khỏe toàn cầu do béo phì năm 2019 ước tính mất 990 tỷ USD (23 triệu tỷ đồng).

Tại Việt Nam, tỷ lệ thừa cân và béo phì ở trẻ em đã tăng gấp đôi trong vòng 10 năm qua, từ 8,5% năm 2010 lên 19% năm 2020 và trở thành vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Đáng lưu ý, tỷ lệ này đang rất cao ở khu vực thành thị với 26,8%, tiếp đến nông thôn là 18,3% và miền núi là 6,9%.

Tương tự, ở người trưởng thành, tỷ lệ thừa cân, béo phì cũng tăng 25% trong 6 năm, từ 15,6% năm 2015 lên 19,5% năm 2021.

Hơn 1.230 tỷ đồng và 2.553 tỷ đồng là chi phí trực tiếp và gián tiếp cho điều trị bệnh béo phì tại Việt Nam.  

Mối nguy tiềm ẩn từ đồ uống có đường

Tăng gần 7kg/năm nếu mỗi ngày uống một lon nước ngọt - 1

Tỷ lệ thừa cân và béo phì ở trẻ em Việt Nam đã tăng gấp đôi trong 10 năm cùng với đó là gần 1/3 trẻ em tiêu thụ nước ngọt thường xuyên ít nhất 1 lần/ngày. Mức tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt Nam đã tăng gấp 7 lần trong 15 năm qua.

Một trong những nguyên nhân gây thừa cân béo phì không thể không cảnh báo đó là tình trạng tiêu dùng thiếu kiểm soát đồ uống có đường. Nhiều công trình nghiên cứu đã khẳng định mối liên quan thuận chiều giữa việc tiêu thụ các loại đồ uống có với hàm lượng mỡ cơ thể hay tình trạng béo phì.

Cụ thể, chỉ cần 1% tăng lên của mức tiêu thụ nước ngọt trên toàn cầu dẫn đến 4,8% thừa cân, 2,3% béo phì, 0,3 % mắc bệnh tiểu đường ở người trưởng thành. Chỉ cần uống 1 lon nước ngọt/ngày bạn đã có thể tích tới 6,75kg cân nặng trong vòng 1 năm.

Ở trẻ em uống đồ uống có đường có nguy cơ bị béo phì cao hơn 2,57 lần. Trong khi đó, khảo sát hành vi sức khỏe học sinh năm 2013 và 2019 cho thấy, hơn 1/3 học sinh 13-17 tuổi uống nước ngọt thường xuyên ít nhất 1 lần/ngày.

PGS.TS.BS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia phân tích trong một lon nước ngọt 330ml thường chứa khoảng 35g đường, tương đương cung cấp khoảng 140 calo năng lượng. Nhưng uống thêm 1 lon nước ngọt mỗi ngày, nguy cơ béo phì tăng thêm 60% sau 1,5 năm theo dõi.

Trong khi đó, mức khuyến nghị của WHO với đường tự do là dưới 25g/ngày và không quá 50g/ngày. 

Một trong những loại đường phổ biến được nhà sản xuất cho vào các loại đồ uống có đường là fructose. Đường fructose sẽ làm tăng quá trình sinh nhiệt, tăng triglyceride, kích thích tiêu thụ oxy nhiều hơn so với glucose, nhưng lại tạo ra các kích thích insulin nhỏ hơn rất nhiều so với glucose, làm cản trở quá trình chuyển hóa glucose, gây tăng tích tụ mỡ ở cơ thể và tình trạng thừa cân béo phì. 

Hơn nữa, do đồ uống có đường là dạng lỏng nên được cơ thể dung nạp một cách nhanh chóng khiến cơ thể không kịp ghi nhận lượng calo vừa nạp vào và gửi tín hiệu no đến não bộ giống như cách cơ thể phản ứng theo cơ chế điều khiển ngược của cơ thể với lượng calo từ thức ăn dạng đặc. Điều này có thể khiến một người tiếp tục ăn ngay cả khi đã uống đồ uống có đường với hàm lượng calo cao.

Tăng gần 7kg/năm nếu mỗi ngày uống một lon nước ngọt - 2

Do đó, nếu không giảm năng lượng ăn vào từ các nguồn thực phẩm khác thì lượng calo dư thừa từ đồ uống có đường này sẽ góp phần gây ra thừa cân và béo phì, bởi chúng dễ dàng chuyển hóa thành chất béo trong cơ thể và được lưu trữ trong các mô khác nhau. 

Kết quả là một người trưởng thành ăn uống bình thường nhưng lại uống thêm mỗi ngày một lon nước soda có đường (350ml cung cấp 150 kcal và 40-50g đường) có thể gây tăng 6,75kg trọng lượng cơ thể, nếu sử dụng liên tục trong vòng 1 năm. 

"Không những thế, sử dụng 1 lon nước ngọt hàng ngày cũng gia tăng các vấn đề liên quan tim mạch, xương răng, cơ xương khớp, chuyển hóa đái tháo đường lên 20- 30%. Người uống nước ngọt hàng ngày có nguy cơ bị gãy xương cao gấp gần 5 lần", PGS Mai cho biết.

Sử dụng đồ uống có đường như thế nào là hợp lý?

WHO khuyến cáo giảm lượng đường tự do tiêu thụ hàng ngày ở cả người lớn và trẻ em xuống dưới 10% tổng năng lượng nạp vào và giảm xuống dưới 5% (tương đương 25g hoặc 5 muỗng cà phê) mỗi ngày sẽ có lợi hơn cho sức khỏe. 

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo trẻ em dưới 2 tuổi không nên tiêu thụ bất kỳ loại thực phẩm hoặc đồ uống nào có thêm đường.

Đã đến lúc, Việt Nam cần có các chính sách nhằm giảm tiêu thụ đồ uống có đường như: bắt buộc công bố nhãn dinh dưỡng, nhãn cảnh báo sức khỏe… trên bao bì sản phẩm đồ uống có đường, chính sách kiểm soát quảng cáo đặc biệt là đối với trẻ em, can thiệp dinh dưỡng trong trường học, đánh thuế đối với đồ uống có đường…  Trong đó chính sách thuế đồ uống có đường được coi là chính sách hiệu quả nhất, tiết kiệm chi phí bởi nó sẽ giảm tiêu thụ thực phẩm không lành mạnh và khuyến khích sử dụng thực phẩm lành mạnh.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nước ngọt có gas gây thiếu canxi, chậm phát triển não bộ.

Nam Phương - Theo Dantri
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm