Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phù nề: Triệu chứng, nguyên nhân, điều trị

Phù nề là một thuật ngữ trong Y khoa, dùng để miêu tả tình trạng sưng tấy ở bất kì cơ quan nào trên cơ thể. Chúng xảy ra với nhiều nhiều nguyên nhân khác nhau, do đó, đây được coi là triệu chứng của nhiều bệnh. Đặc biệt, nếu không được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, rất có thể, tình trạng phù nề sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Phù nề là tình trạng sưng do chất lỏng dư thừa bị tích tụ trong mô của cơ thể. Nó thường xảy ra ở bàn chân, mắt cá chân và cẳng chân, nhưng cũng có thể xảy ra ở các bộ phận khác của cơ thể.

Phù thường xảy ra do suy tim sung huyết, nhưng cũng có thể thường gặp khi mang thai hoặc một tình trạng tiềm ẩn khác, chẳng hạn như bệnh thận, xơ gan hoặc suy tĩnh mạch ở chân. Phù nề cũng có thể do thuốc kiểm soát huyết áp hoặc do phản ứng dị ứng. Phù nề có thể là một tình trạng nghiêm trọng, đặc biệt nếu không được điều trị.

Dấu hiệu và triệu chứng của phù nề

Các dấu hiệu và triệu chứng cho thấy bạn đang gặp tình trạng phù nề, bao gồm:

  • Các mô ngay dưới da sưng hoặc bọng lên, đặc biệt là ở chân hoặc cánh tay.
  • Cánh tay hoặc chân có cảm giác đầy đặn hoặc nặng nề.
  • Da bóng hoặc căng.
  • Da vẫn còn vết rỗ hoặc lõm sau khi bị ấn trong vài giây.
  • Quần áo hoặc trang sức không vừa.
  • Da căng lên hoặc nóng lên gần chỗ sưng
  • Khó cử động khớp
  • Kích thước vòng bụng tăng

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy hẹn gặp bác sĩ. Tuy nhiên, bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu đang gặp phải những triệu chứng này cùng với tình trạng khó thở hoặc đau ngực.

Mối liên hệ với suy tim sung huyết

Khi bị suy tim, một hoặc cả hai buồng dưới của tim sẽ mất khả năng bơm máu hiệu quả. Sau đó, máu có thể ứ lại ở chân, mắt cá chân và bàn chân, dẫn đến sưng tấy hoặc phù nề. Nếu nằm ngửa trong thời gian dài, tình trạng sưng tấy có thể xảy ra ở lưng.

Suy tim cũng có thể gây sưng bụng và đôi khi có thể dẫn đến tích tụ dịch trong phổi, gọi là phù phổi. Phù phổi có thể dẫn đến khó thở. Mặc dù không phổ biến nhưng phù phổi có thể đe dọa tính mạng. Người bị phù nề kèm theo khó thở nên đi khám bác sĩ ngay.

Nguyên nhân gây phù nề

Ngoài suy tim sung huyết, phù nề có thể là kết quả của một số tình trạng sức khỏe tiềm ẩn khác.

  • Suy tĩnh mạch mãn tính. Hoạt động không bình thường của các van tĩnh mạch ở chân có thể dẫn đến sưng chân. Ở những người mắc bệnh này, các tĩnh mạch gặp khó khăn trong việc vận chuyển đủ máu đến chân rồi quay trở lại tim, do đó máu sẽ tập trung ở chân. Áp lực tăng lên khiến chất lỏng bị đẩy ra khỏi mạch máu và vào các mô xung quanh, dẫn đến phù nề.
  • Bệnh thận. Phù nề có thể xảy ra do bệnh dẫn đến dư thừa chất lỏng và natri trong hệ tuần hoàn, sau đó tích tụ áp lực trong mạch máu và dẫn đến sưng tấy. Bệnh thận có thể gây phù nề ở nhiều vùng.
  • Tổn thương thận. Hội chứng thận hư xảy ra khi các mạch máu lọc nhỏ của thận hoạt động không bình thường và khiến quá nhiều protein bị mất qua nước tiểu làm giảm mức protein trong máu, dẫn đến tích tụ chất lỏng và phù nề.
  • Xơ gan. Một vết sẹo ở mô gan, xơ gan có thể dẫn đến phù bụng. Điều này xảy ra vì xơ gan gây thiếu protein trong gan, dẫn đến tăng áp lực trong mạch máu và chất lỏng thấm vào bụng.
  • Tình trạng phổi nghiêm trọng. Các tình trạng như khí phế thũng có thể dẫn đến phù nề nếu áp lực trong phổi và tim tăng quá cao.

Biến chứng của phù nề

Nếu không được điều trị, phù nề có thể gây ra một số biến chứng:

  • Sưng tấy ngày càng đau
  • Cứng khớp
  • Đi lại khó khăn
  • Da căng, ngứa
  • Loét da, tăng nguy cơ nhiễm trùng ở vùng bị ảnh hưởng
  • Sẹo
  • Giảm lưu thông máu

Phương pháp điều trị phù nề

Các trường hợp phù nề nhẹ thường sẽ tự khỏi, đặc biệt nếu bạn thực hiện một số điều chỉnh lối sống. Những trường hợp phù nề nặng hơn có thể được điều trị bằng thuốc lợi tiểu, là loại thuốc giúp cơ thể thải chất lỏng dư thừa qua nước tiểu. Nếu phù nề do tình trạng sức khỏe tiềm ẩn như suy tim gây ra, việc quản lý lâu dài nên tập trung vào điều trị tình trạng cơ bản. Có những thay đổi về lối sống có thể giúp giảm bớt chứng phù nề:

  • Nâng cao chi bị ảnh hưởng. Giữ cánh tay hoặc chân bị sưng cao hơn tim vài lần trong ngày có thể giúp giảm sưng. Trong một số trường hợp, nâng cao chi bị ảnh hưởng khi ngủ cũng có thể có lợi.
  • Tập thể dục. Di chuyển các cơ ở phần cơ thể bị ảnh hưởng bởi chứng phù nề, đặc biệt là ở chân, có thể giúp bơm chất lỏng dư thừa trở lại tim. Tham khảo ý kiến của bác sỹ điều trị về các bài tập phù hợp với bạn.
  • Mát xa nhẹ nhàng nhưng không gây đau xung quanh vùng bị ảnh hưởng về phía tim có thể giúp kích thích chất lỏng dư thừa di chuyển ra khỏi vùng tồn đọng.
  • Giảm lượng muối ăn. Quá nhiều muối có thể làm tăng khả năng giữ nước và làm tình trạng phù nề trầm trọng hơn. Nói chuyện với bác sĩ về những cách tốt nhất để hạn chế lượng natri trong chế độ ăn uống của bạn.
  • Sức ép. Bác sĩ có thể yêu cầu sử dụng tất, tay áo hoặc găng tay sau khi vết sưng tấy ở chân tay đã giảm để ngăn tình trạng tái phát. Những loại quần áo này giữ áp lực lên cánh tay và chân để ngăn chất lỏng tích tụ.
 
Bình luận
Tin mới
  • 16/06/2025

    5 động tác tăng cơ chỉ trong 20 phút

    Để tăng cơ thường cần có chế độ ăn uống và kế hoạch tập luyện phù hợp, lâu dài. Tuy nhiên với chuỗi bài tập 20 phút dưới đây, bạn có thể tăng cơ bắp hiệu quả.

  • 16/06/2025

    Phụ huynh "đồng hành" cùng con mùa thi: Bí quyết giảm áp lực và tăng động lực

    Mùa thi luôn là thời điểm thử thách không chỉ đối với các thí sinh mà còn đối với phụ huynh. Khi kỳ thi chuyển cấp hay thi tốt nghiệp THPT đến gần, không khí gia đình thường trở nên căng thẳng, với những kỳ vọng lớn lao đặt lên vai các em học sinh.

  • 15/06/2025

    BMI: Liệu có còn là thước đo sức khỏe đáng tin cậy?

    Trong những thập kỷ gần đây, việc sử dụng BMI đã bị giám sát chặt chẽ vì phân loại sai những người có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến béo phì mà không tính đến các yếu tố quan trọng khác, chẳng hạn như bao nhiêu phần trăm trọng lượng của họ đến từ cơ và mỡ của họ nằm ở đâu.

  • 14/06/2025

    Uống quá nhiều nước có hại không?

    Tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta đều cần nước để hoạt động tốt. Mất nước gây ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều nước dẫn đến dư thừa nước cũng gây hậu quả nghiêm trọng.

  • 14/06/2025

    Hiến máu cứu người: Hành động ý nghĩa và nhân văn

    Máu là nguồn sống quý giá, là món quà vô giá mà con người có thể trao tặng lẫn nhau để duy trì sự sống. Trong những tình huống khẩn cấp như tai nạn, phẫu thuật hay điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, việc tiếp cận nguồn máu an toàn là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết.

  • 13/06/2025

    6 cách ăn cam giúp giảm cân nên thử

    Nhiều người thích ăn cam nhưng e ngại lượng đường trong cam ảnh hưởng đến quá trình giảm cân. Tìm hiểu cách ăn cam giúp no lâu và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

  • 13/06/2025

    Những điều cần biết về nhóm máu và truyền máu: Kiến thức quan trọng cho sức khỏe cộng đồng

    Máu là nguồn sống quý giá, đóng vai trò không thể thay thế trong việc duy trì sự sống và điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Từ những phát hiện mang tính cách mạng của Karl Landsteiner vào đầu thế kỷ 20 về nhóm máu cho đến các tiến bộ y học hiện đại trong lĩnh vực truyền máu, con người đã không ngừng khám phá và hoàn thiện kiến thức về lĩnh vực này.

  • 12/06/2025

    Phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ em trong mùa hè

    Mùa hè là thời điểm các em nhỏ được nghỉ ngơi, vui chơi sau một năm học tập căng thẳng. Đây cũng là dịp để các gia đình tổ chức những chuyến đi chơi, hoạt động ngoại khóa, hay đơn giản là để trẻ tự do khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, cùng với niềm vui ấy là nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh về tai nạn trẻ em mùa hè, một vấn đề có xu hướng gia tăng đáng kể trong giai đoạn này.

Xem thêm