Phát hiện tinh hoàn ẩn
Cần lưu ý nếu tinh hoàn ẩn ở trẻ em nam không được phát hiện, chẩn đoán, xử trí điều trị kịp thời và phù hợp sẽ có nguy cơ dẫn đến bệnh lý bị ung thư hóa, gây khả năng vô sinh, thoát vị bẹn, xoắn tinh hoàn hay chấn thương tinh hoàn hoặc tổn thương về tâm sinh lý do không có hay chỉ có một tinh hoàn dưới bìu dái.
Nguyên nhân gây nên tinh hoàn ẩn ở trẻ em nam có thể do nhiều yếu tố khác nhau bao gồm: rối loạn trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến sinh dục vì suy tuyến yên làm thiếu gonadotropin dẫn đến tinh hoàn ẩn và chứng dương vật teo nhỏ lại. Sai lệch trong tổng hợp nội tiết tố testosterone vì thiếu men 17-alpha-hydroxylase, 5-alpha-reductase... Mắc hội chứng giảm khả năng cảm nhận của các thụ thể androgen. Nội tiết tố estrogen cũng có tác dụng làm hạn chế sự đi xuống của tinh hoàn khi người mẹ mang thai sử dụng thuốc diethylstilbestrol hay thuốc kháng androgen như flutamide. Sự phát triển bất thường của dây chằng tinh hoàn và bìu dái. Các yếu tố cơ học gây cản trở sự di chuyển của tinh hoàn như cuống mạch của tinh hoàn ngắn, xơ hóa vùng ống bẹn... Vì vậy cần xem xét đầy đủ các nguyên nhân để có hướng xử trí can thiệp điều trị phù hợp.
Chẩn đoán xác định bệnh lý
Về lâm sàng: cần thăm khám vùng bẹn-bìu dái để phát hiện triệu chứng bìu dái kém phát triển, tinh hoàn ẩn ở càng cao thì bìu dái càng kém phát triển; lưu ý khi tinh hoàn ẩn thể cao thì khi thăm khám không sờ thấy tinh hoàn ẩn.
Về cận lâm sàng: kỹ thuật siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính ổ bụng hay nội soi ổ dụng là các phương tiện thăm dò từ thấp đến cao để xác định chính xác vị trí của tinh hoàn ẩn. Xét nghiệm nhiễm sắc thể nên được tiến hành một cách có hệ thống để phát hiện các trường hợp giới tính không xác định. Nghiệm pháp HCG (human chorionic gonadotropin) là một nghiệm pháp cần được sử dụng để xác định xem tinh hoàn có hay không có trong trường hợp cả hai tinh hoàn thăm khám đều không sờ thấy. Đồng thời cũng nên thực hiện các xét nghiệm về nội tiết tố như LH (), FSH (), prolactin, estradiol và testosterone. Riêng các xét nghiệm chỉ điểm khối u như alpha-FP (-), beta-HCG (beta-human chorionic gonadotropin), LDH (nên thực hiện để phát hiện các trường hợp ác tính).
Tinh hoàn ẩn ở trẻ nhỏ cần được phát hiện, chấn đoán và điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng
Xử trí can thiệp điều trị
Điều cần quan tâm đối với bệnh lý tinh hoàn ẩn là phải phát hiện, chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời bằng phương pháp nội khoa và phương pháp ngoại khoa.
Về nội khoa: sử dụng các thuốc nội tiết để điều trị gồm HCG (human chorionic gonadotropin) như Gonadotropin, Pregnyl với 1.000 đơn vị hoặc 1.500 đơn vị mỗi ống; không nên dùng quá 15.000 đơn vị trong một đợt vì có thể gây tác dụng phụ. Đối với trẻ từ 1 - 2 tuổi, dùng liều 300 đơn vị tiêm bắp thịt, 3 ngày tiêm 1 lần với tổng liều 9 lần; đối với trẻ từ 3 - 7 tuổi, dùng liều 700 dơn vị cho một lần tiêm và trẻ lớn hơn 7 tuồi dùng nliều 1.500 đơn vị cho một lần tiêm. Có thể dùng GnRH (Gonadotropin-releasing hormone) dưới dạng xịt mũi với liều 1,2mg mỗi ngày, đồng thời có thể sử dụng phối hợp GnRH và HCG.
Về ngoại khoa: được chỉ định thực hiện khi điều trị nội khoa không có kết quả. Nguyên tắc điều trị ngoại khoa là đưa tinh hoàn ra ngoài ổ phúc mạc và đóng ổ phúc mạc; phẫu tích, bóc tách, kéo dài cuống tinh hoàn để cố gắng hạ được tinh hoàn xuống bìu dái; cần lưu ý phẫu thuật điều trị bệnh tinh hoàn ẩn là một phẫu thuật bảo tồn, do đó chỉ nên được tiến hành thực hiện khi có các phẫu thuật viên nhiều kinh nghiệm. Trong quá trình theo dõi phát hiện, nếu tinh hoàn ẩn không tự xuống bìu dái lúc đứa trẻ 6 tháng tuổi thì các bác sĩ ngoại khoa nên tiến hành phẫu thuật trong vòng 1 năm sau đó. Ở những đứa trẻ trước tuổi dậy thì bị tinh hoàn ẩn có thể sờ thấy được, các bác sĩ phẫu thuật nên thực hiện hạ tinh hoàn đường bìu dái hoặc đường bẹn. Đối với những đứa trẻ trước tuổi dậy thì bị tinh hoàn ẩn không sờ thấy được như tinh hoàn ẩn thể cao, các bác sĩ phẫu thuật nên thực hiện thăm khám dưới siêu âm để đánh giá lại khả năng sờ thấy tinh hoàn, nếu vẫn không sờ thấy được phải tiến hành phẫu thuật thăm dò; khi phát hiện thấy tinh hoàn thì nên tiến hành phẫu thuật hạ tinh hoàn đường bụng. Vào thời điểm thám sát tinh hoàn ở những đứa trẻ không sờ thấy được tinh hoàn, các bác sĩ phẫu thuật nên xác định trạng thái của mạch tinh hoàn để xác định bước tiếp theo của phẫu thuật. Ở những đứa trẻ có tinh hoàn bên đối diện bình thường, các bác sĩ phẫu thuật có thể tiến hành cắt tinh hoàn ẩn nếu thấy cuống tinh hoàn hoặc ống dẫn tinh quá ngắn, tinh hoàn biến dạng hoặc mềm nhẽo hay ở lứa tuổi sau dậy thì. Các bác sĩ nên khuyên những đứa trẻ có tiền sử tinh hoàn ẩn hoặc chỉ có một tinh hoàn và bố mẹ của chúng về nguy cơ lâu dài tiềm tàng và cung cấp sự giáo dục về vô sinh và nguy cơ ung thư để biết. Đối với trường hợp nam giới trưởng thành, cần phải tiến hành phẫu thuật ngay; nếu tinh hoàn chưa bị ung thư hóa cần tiến hành phẫu thuật hạ tinh hoàn kết hợp với điều trị cân bằng nội tiết tố; khi tinh hoàn bị ung thư hóa cần cắt bỏ tinh hoàn, nạo vét hạch kết hợp với điều trị chống ung thư hỗ trợ...
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tinh hoàn ẩn ở trẻ sơ sinh
-
Tác động của thời tiết ẩm ướt mùa mưa lũ đến sức khỏe da và cách chăm sóc
Mùa mưa lũ không chỉ gây khó chịu bởi những cơn mưa kéo dài và không khí ẩm ướt mà còn là "kẻ thù" tiềm ẩn của làn da. Môi trường ẩm ướt, nguồn nước ô nhiễm và sự phát triển mạnh mẽ của vi sinh vật có hại tạo điều kiện thuận lợi cho hàng loạt vấn đề da liễu bùng phát.
-
Có nên chạy bộ mỗi ngày để giảm cân?
Chạy bộ là một bài tập thể dục đã được chứng minh là có thể cải thiện sức bền và giảm mỡ cơ thể một cách an toàn. Tuy nhiên, việc chạy bộ mỗi ngày có mang lại hiệu quả giảm cân như mong muốn?
-
Tại sao ngón chân của bạn bị tê?
Tê ở ngón chân là một trong triệu chứng dai dẳng khó xác định. Nó có thể là triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng ví dụ như bệnh tiểu đường hoặc có thể chỉ là do bạn đi giày không phù hợp.
-
6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45
Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.
-
10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi
Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.
-
Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?
Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?
-
Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả
Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.
-
Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua
Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.
