Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phân loại tăng huyết áp

Có rất nhiều loại tăng huyết áp, nhưng một số đã được phân loại sai. Tăng huyết áp trong “hội chứng áp choàng trắng” và tăng huyết áp không ổn định là hai ví dụ trong số đó.

Có hai loại tăng huyết áp cơ bản. Hơn 95% số người bị tăng huyết áp không rõ nguyên nhân – được gọi là tăng huyết áp nguyên phát. Khi tìm thấy một nguyên nhân gây ra tình trạng tăng huyết áp thì đó được gọi là tăng huyết áp thứ phát.

* Tăng huyết áp nguyên phát: Đây là loại tăng huyết áp được chẩn đoán sau khi bác sĩ nhận thấy huyết áp của bạn tăng cao trong 3 lần kiểm tra trở lên và loại trừ tất cả các trường hợp khác của tăng huyết áp. Thông thường, những người tăng huyết áp nguyên phát không có triệu chứng gì, nhưng bạn có thể thường xuyên đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt hoặc chảy máu mũi. Mặc dù không biết nguyên nhân nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng béo phì, hút thuốc, uống rượu bia và di truyền đều đóng vai trò trong bệnh tăng huyết áp nguyên phát.

* Tăng huyết áp thứ phát: nguyên nhân phổ biến của tăng huyết áp thứ phát là bất thường trong động mạch cung cấp máu cho thận. Các nguyên nhân khác bao gồm tắc nghẽn đường thở khi ngủ, các bệnh và u của tuyến thượng thận, các bất thường về hormone, tuyến giáp và sử dụng quá nhiều muối hoặc rượu trong chế độ ăn. Thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây tăng huyết áp thứ phát, bao gồm các thuốc không kê đơn như ibuprofen và pseudoephedrine (thuốc giảm sung huyết ở mũi).

Các loại tăng huyết áp bổ sung: tăng huyết áp tâm thu đơn độc, tăng huyết áp ác tính và tăng huyết áp thể kháng thuốc

Tăng huyết áp tâm thu đơn độc, tăng huyết áp ác tính và tăng huyết áp thể kháng thuốc là tất cả các loại tăng huyết áp được công nhận với các tiêu chí chẩn đoán cụ thể.

* Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: Huyết áp được ghi nhận bởi hai chỉ số: chỉ số huyết áp tâm trương, là áp lực được tạo ra khi tim bóp; chỉ số huyết áp tâm trương, là áp lực được tạo ra khi tim giãn giữa các hai lần bóp. Huyết áp bình thường là 120/80. Với tăng huyết áp tâm thu đơn độc, huyết áp tâm thu tăng hơn 140, trong khi đó huyết áp tâm trương vẫn ở mức bình thường, dưới 90. Tăng huyết áp loại này phổ biến nhất ở những người trên 65 tuổi và nguyên nhân là mất tính đàn hồi của động mạch. Huyết áp tâm thu quan trọng hơn nhiều so với huyết áp tâm trương khi nó làm tăng nguy cơ của các bệnh tim mạch ở người cao tuổi.

* Tăng huyết áp ác tính: đây là kiểu tăng huyết áp xảy ra chỉ ở 1% những người tăng huyết áp. Nó thường phổ biết hơn ở những người trưởng thành trẻ tuổi, những người Mỹ gốc Phi và phụ nữ bị nhiễm độc thai kì. Tăng huyết áp ác tính xảy ra khi huyết áp tăng cực kì nhanh. Nếu huyết áp tâm trương lên hơn 130, bạn có thể bị tăng huyết áp ác tính. Đây là một tình trạng cấp cứu y khoa và nên được điều trị ở bệnh viện. Các triệu chứng bao gồm tê cẳng tay và cẳng chân, suy giảm thị lực, lú lẫn, đau ngực và đau đầu.

* Tăng huyết áp thể kháng thuốc: Nếu bác sĩ kê cho bạn 3 loại thuốc hạ huyết áp khác nhau và huyết áp của bạn vẫn quá cao, bạn có thể bị tăng huyết áp thể kháng thuốc. Tăng huyết áp thể kháng thuốc có thể xảy ra ở 20-30% các trường hợp tăng huyết áp. Loại tăng huyết áp này có thể do di truyền và phổ biến hơn ở những người cao tuổi, béo phì, phụ nữ, người Mỹ gốc Phi, hoặc một căn bệnh tiềm ẩn ví dụ như tiểu đường hoặc bệnh lí thận.

Các tiêu chuẩn chẩn đoán tăng huyết áp

Tăng huyết áp trong Hội chứng áo choàng trắng và tăng huyết áp không ổn định là các thuật ngữ đã được sử dụng thay thế nhau để mô tả các loại tăng huyết áp đến và đi. Các kiểu tăng huyết áp này cũng cho biết một nguy cơ cao hơn trong việc phát triển bệnh tăng huyết áp, hoặc chúng cũng có thể chỉ là một phản ứng bình thường. Thuật ngữ ‘không hoạt động’ có nghĩa là huyết áp thay đổi theo thời gian – một sự xuất hiện khá phổ biến đối với hầu hết mọi người.

Thuật ngữ ‘ tăng huyết áp áo choàng trắng’ bắt nguồn từ hiện tượng đã được nghiên cứu kĩ rằng các bệnh nhân có thể bị tăng huyết áp khi bác sĩ ở phòng khám hoặc cơ sở y tế nhưng lại có huyết áp bình thường khi đo ở nhà. Nghiên cứu cho thấy rằng loại tăng huyết áp này có thể ảnh hưởng đến khoảng 30% dân số. Bởi vì huyết áp có thể thay đổi, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo rằng bạn nên có số liệu huyết áp ở ít nhất 3 thời điểm khác nhau để chẩn đoán tăng huyết áp chính xác. Một khuyến cáo nữa là đo lại huyết áp sau khoảng 5-10 phút.

Tăng huyết áp ảnh hưởng tới 73 triệu người Mỹ trưởng thành, hầu hết các loại tăng huyết áp đều có thể điều trị được. Hãy đến gặp bác sĩ thường xuyên và đảm bảo bạn biết huyết áp của bạn là gì – bác sĩ có thể tìm ra loại tăng huyết áp bạn đang mắc phải.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Chế độ ăn tốt cho bệnh tim mạch

CTV Nguyễn Thảo - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

Xem thêm