Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tăng huyết áp tâm thu

Khi đo huyết áp, bác sỹ sẽ đo 2 chỉ số: huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Khi các chỉ số này cao hơn bình thường, bạn sẽ được chẩn đoán bị tăng huyết áp và có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Nhưng nếu chỉ có huyết áp tâm thu cao và huyết áp tâm trương bình thường? Đây được gọi là tình trạng tăng huyết áp tâm thu và cần được lưu ý.

Nguyên nhân gây tăng huyết áp tâm thu

Khi bạn lớn tuổi, các động mạch sẽ mất đi độ đàn hồi tự nhiên và giảm khả năng thích ứng với dòng chảy của máu. Các mảng bám ở thành động mạch cũng có thể góp phần làm cứng các động mạch.

Huyết áp, đặc biệt là huyết áp tâm thu thường sẽ tăng dần theo tuổi. Do vậy, có thể tình trạng tăng huyết áp của bạn là không có nguyên nhân rõ ràng.

Tuy nhiên, có một số tình trạng có thể khiến bạn bị tăng huyết áp tâm thu. Những tình trạng này thường ảnh hưởng lên hệ tuần hoàn, từ đó có thể gây tổn thương các mạch máu hoặc góp phần làm cứng các thành mạch. Các tình trạng đó bao gồm:

Thiếu máu

Thiếu máu xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ hồng cầu để mang oxy đến các mô hoặc khi các tế bào hồng cầuc ủa bạn không hoạt động chính xác. Có nhiều loại thiếu máu khác nhau, nhưn thiếu máu thiếu sắt là dạng thiếu máu phổ biến nhất. Khi tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đến các mô của cơ thể nhằm cung cấp đủ lượng khí oxy, các mạch máu có thể sẽ bị tổn thương.

Tiểu đường

Bệnh tiểu đường xảy ra khi lượng glucose trong máu của bạn qusa cáo. Thông thường, insulin sẽ kiểm soát lượng glucose máu. Trong bệnh tiểu đường, cơ thể sẽ không sản xuất đủ lượng insulin (tiểu đường typ 1) hoặc sử dụng insulin kém (tiểu đường typ 2). Theo thời gian, tăng glucose máu có thể dẫn đến nhiều vấn đề, bao gồm cả vấn đề về tim mạch và hệ tuần hoàn.

Cường giáp

Cường giáp xảy ra khi tuyến giáp sản xuất ra quá nhiều hormone tuyến giáp hơn bình thường. Thừa hormone tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến gần như tất cả cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả hệ tim mạch và tuần hoàn.

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ

Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ xảy ra khi các cơ tại họng được thư giãn và làm tắc đường thở trong khi ngủ, khiến bạn phải ngừng thở và thở lại. Khi bạn ngừng thở, lượng khí oxy trong cơ thể sẽ giảm xuống, do vậy chứng ngưng thở tắc nghẽn có thể gây căng thẳng cho hệ tuần hoàn và dẫn đễn tăng huyết áp.

 

Biến chứng của tăng huyế áp tâm thu

Khi huyết áp không được kiểm soát, các động mạch sẽ bị tổn thương và gây ra ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, cũng như làm tăng nguy cơ mắc các bệnh sau:

  • Nhồi máu cơ tim
  • Đột quỵ
  • Suy tim
  • Phình động mạch
  • Bệnh thận
  • Giảm thị lực
  • Mất trí
  • Điều trị

Tăng huyết áp tâm thu có thể được điều trị giống các dạng tăng huyết áp khác. Mục tiêu là để giảm huyết áp tâm thu xuống dưới 140mmHg. Điều trị có thể bao gồm thay đổi lối sống, dùng thuốc hoặc cả hai.

Việc điều trị phải cân bằng giữa việc giảm huyết áp tâm thu nhưng không làm giảm huyết áp tâm trương quá nhiều. Huyết áp tâm trương giảm cũng có thể gây tổn thương đến tim.

Dùng thuốc

Các thuốc dưới đây có thể đem lại lợi ích rất lớn trong việc làm giảm nguy cơ đột quỵ và các sang chấn tim mạch khác:

  • Thuốc chẹn kênh canxi: giúp thành mạch giãn ra bằng cách chặn con đường khiến các mạch máu co lại
  • Thuốc lợi tiểu thiazide: làm giảm lượng máu bằng cách khiến thận thải ra nhiều muối và nước hơn.

Những thuốc dưới đây có ít hiệu quả hơn, tuy nhiên, vẫn có thể điều trị hiệu quả tình trạng tăng huyết áp tâm thu.

  • Thuốc ức chế ACE: ngăn chặn việc hình thành một loại enzyme đặc biệt có thể dẫn đến việc bị hẹp các mạch máu.
  • Thuốc chẹn thụ thể Angiotensin: sẽ chặn hoặt động của một loại enzyme dẫn đến tình trạng hẹp mạch máu.

Thay đổi lối sống

  • Giảm cân: cứ 1kg cân nặng giảm đi bạn có thể giảm được 1mmHg huyết áp
  • Dinh dưỡng hợp lý: đặt mục tiêu làm giảm lượng muối trong chế độ ăn. Bạn có thể cân nhắc chế độ ăn DASH, tập trung ăn các loại thực phẩm như rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, các sản phẩm sữa ít béo, trái cây
  • Tập thể thao: tập thể thao không chỉ giúp bạn giảm huyết áp mà còn giúp kiểm soát cân nặng và mức độ căng thẳng. Đặt mục tiêu luyện tập một vài dạng bài aerobic ít nhất 30 phút đa số các ngày trong tuần.
  • Giảm tiêu thụ rượu bia: mức tiêu thụ vừa phải là 1 ly/ngày với nữ và 2 ly/ngày với nam
  • Cai thuốc lá: hút thuốc có thể làm tăng huyết áp và dẫn đến nhiều vấn đề sức khoẻ khác
  • Kiểm soát căng thẳng: căng thẳng có thể làm tăng huyết áp, do vậy, kiểm soát căng thẳng là vô cùng quan trọng. Các kỹ thuật có thể kiểm soát căng thẳng bao gồm ngồi thiền hoặc tập hít thở sâu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 5 sự thật ngạc nhiên về cao huyết áp

Ths.Lưu Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

  • 16/12/2025

    7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

    Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.

Xem thêm