Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phân biệt bệnh đái tháo đường và đái tháo nhạt

Bệnh đái tháo đường và đái tháo nhạt có chung chữ “đái tháo ” trong tên gọi và một số triệu chứng giống nhau. Tuy nhiên, hai căn bệnh này hoàn toàn không liên quan đến nhau. Chúng gây ra các tác hại khác nhau đối với sức khỏe con người và phương pháp điều trị cũng khác nhau. Cùng tìm hiểu sự khác biệt của 2 bệnh lý này qua bài viết sau!

Khái niệm

Bệnh đái tháo đường thường được gọi đơn giản là bệnh tiểu đường. Bệnh xảy ra khi tuyến tụy của bạn không sản xuất đủ insulin để kiểm soát lượng glucose (đường) trong máu.

Bệnh đái tháo nhạt là một tình trạng hiếm gặp không liên quan gì đến tuyến tụy hoặc lượng đường trong máu. Thay vào đó, tình trạng này xảy ra khi thận của bạn sản xuất ra nhiều nước tiểu hơn. Thông thường, thận sẽ lọc máu để tạo ra khoảng một hoặc hai lít nước tiểu mỗi ngày. Khi bạn mắc bệnh đái tháo nhạt, lượng nước tiểu sẽ nhiều hơn - khoảng 3 đến 20 lít và chủ yếu là nước. Việc mất nước đáng kể này khiến bạn cực kỳ khát nước.

Các triệu chứng của từng bệnh

Mặc dù bệnh đái tháo đường và đái tháo nhạt có các triệu chứng giống nhau, nhưng các triệu chứng này lại có nguyên nhân khác nhau.

  • Kiệt sức: Với bệnh đái tháo nhạt, bạn có thể cảm thấy cực kỳ mệt mỏi do mất nước cũng như bị thiếu chất điện giải như natri, kali hoặc canxi, những chất này bị đào thải ra ngoài cùng với nước tiểu. Nếu bạn bị đái tháo đường, bạn có thể cảm thấy rất mệt mỏi khi lượng đường trong máu quá thấp hoặc quá cao.
  • Khát nước: Bệnh đái tháo nhạt khiến bạn cảm thấy rất khát vì mất nhiều nước. Nhưng với bệnh đái tháo đường, bạn cảm thấy khát vì có quá nhiều glucose trong máu, gây mất nước trong tế bào và tạo cảm giác khát nước.
  • Nhìn mờ: Mất nước trong thời gian dài có thể dẫn đến nhìn mờ nếu bạn bị đái tháo nhạt. Với bệnh đái tháo đường, nhìn mờ là hậu quả do bạn có quá nhiều glucose trong máu.

Đọc thêm tại bài viết: 5 dấu hiệu cảnh báo bệnh đái tháo đường bạn nên biết

Chẩn đoán bệnh như thế nào?

Có một số xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh đái tháo đường. Một là xét nghiệm glucose lúc đói bằng cách lấy máu sau khi bạn nhịn ăn trong ít nhất 8 giờ. Xét nghiệm khác là HbA1c hoặc xét nghiệm hemoglobin glycated. Bạn không cần phải nhịn ăn để làm xét nghiệm này. Kết quả xét nghiệm của bạn sẽ quyết định xem bạn có được chẩn đoán mắc tiền đái tháo đường hay đái tháo đường không.

Bác sĩ cũng chẩn đoán bệnh đái tháo đường nhạt theo một số cách:

  • Xét nghiệm máu: Thay vì xét ngiệm glucose trong máu ở bệnh đái tháo đường, xét nghiệm máu ở bệnh đái tháo nhạt sẽ đo nồng độ natri trong máu của bạn.
  • Phân tích nước tiểu: Xét nghiệm này cho biết nước tiểu của bạn cô đặc hay loãng. Bác sĩ thậm chí có thể yêu cầu bạn lấy mẫu nước tiểu trong 24 giờ để xem lượng nước tiểu bạn tạo ra trong thời gian đó là bao nhiêu.
  • Xét nghiệm thiếu nước: Có hai loại, một loại xét nghiệm ngắn mà bạn có thể thực hiện tại nhà và một loại xét nghiệm dài hơn mà bạn thực hiện tại bệnh viện. Đối với xét nghiệm ngắn, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn ngừng uống nước vào một thời điểm nhất định, thường là vào giờ ăn tối. Sáng hôm sau, bạn sẽ lấy mẫu nước tiểu và mang đến cho bác sĩ. Đối với xét nghiệm hạn chế chất lỏng dài hơn, bạn sẽ phải nằm viện. Bác sĩ sẽ cân bạn và lấy mẫu nước tiểu. Bác sĩ sẽ lặp lại các bước đó sau mỗi 1-2 giờ trong khi bạn không uống nước. Bác sĩ cũng sẽ đo huyết áp của bạn. Việc xét nghiệm thiếu nước dùng để xác định những yếu tố sau:
  • Huyết áp của bạn giảm và nhịp tim tăng nhanh khi bạn đứng dậy.
  • Bạn giảm 5% hoặc hơn trọng lượng cơ thể.
  • Nước tiểu của bạn vẫn không cô đặc sau 3 lần xét nghiệm liên tiếp.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI không thể chẩn đoán bệnh đái tháo nhạt. Nhưng nó có thể cho thấy các vấn đề với vùng dưới đồi hoặc tuyến yên của bạn. Những vấn đề này có thể gây ra bệnh đái tháo nhạt. Đây có thể là do đột biến gen hoặc tổn thương do chấn thương đầu, phẫu thuật, nhiễm trùng hoặc khối u. Tổn thương làm đảo lộn cách các bộ phận này của não tạo ra, lưu trữ và giải phóng vasopressin - đây là một loại hormone giúp thận hấp thụ nước và kiểm soát dòng chảy của nước tiểu.

Điều trị như thế nào?

Không có cách chữa khỏi bệnh đái tháo đường hoặc đái tháo nhạt, nhưng bạn có thể kiểm soát chúng.

Nếu bạn bị đái tháo đường type 1 hoặc type 2, bạn thường sẽ kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách tiêm insulin hoặc các loại thuốc khác. Kiểm tra lượng đường trong máu hàng ngày để đảm bảo lượng đường trong máu ở mức an toàn. Bạn cũng sẽ cần ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên để giữ cân nặng, cholesterol và huyết áp ở mức thấp cũng như đến gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Đọc thêm tại bài viết: Đái tháo nhạt: Triệu chứng, nguyên nhân, điều trị

Phương pháp điều trị đái tháo nhạt tùy thuộc vào type bạn mắc phải:

  • Đái tháo nhạt trung tâm: Một loại hormone tổng hợp có tên là desmopressin có thể thay thế vasopressin mà cơ thể bạn không sản xuất để kiểm soát các triệu chứng của bạn. Thuốc này có dạng xịt mũi, tiêm hoặc viên.
  • Đái tháo nhạt do thận: Thuốc lợi đái tháo (thuốc giúp cơ thể bạn loại bỏ lượng natri và nước dư thừa), aspirin hoặc ibuprofen có thể giúp làm giảm các triệu chứng của đái tháo nhạt do thận. Bác sĩ cũng có thể kiểm tra để đảm bảo rằng lượng canxi và kali trong cơ thể bạn cân bằng. Đôi khi type này có thể biến mất sau khi bạn điều trị.
  • Đái tháo nhạt do chứng uống nhiều nguyên phát (dipsogenic): Trong bệnh đái tháo nhạt do chứng uống nhiều nguyên phát, bạn gặp vấn đề với vùng dưới đồi và tuyến yên dẫn đến rối loạn cơ chế gây khát. Điều này có nghĩa là mặc dù bạn không khát nhưng bạn vẫn luôn cảm thấy khát và uống rất nhiều nước. Lượng ADH giảm cũng dẫn đến không thể cô đặc nước tiểu.
  • Đái tháo nhạt thai kỳ: Loại đái tháo nhạt này có thể xảy ra khi bạn đang mang thai. Các bác sĩ thường điều trị bằng desmopressin. Hầu hết phụ nữ không cần tiếp tục điều trị sau khi sinh con.

Trên đây là những khác biệt của hai bệnh lý đái tháo đường và đái tháo nhạt. Nếu bạn nghi ngờ mình đang mắc một trong 2 bệnh lý này, đừng ngần ngại tới gặp bác sĩ ngay nhé.

Mừng sinh nhật 7 tuổi, Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM - Viện Y học ứng dụng Việt Nam dành tặng khách hàng ưu đãi độc quyền diễn ra từ 1/4- 20/4 duy nhất tại VIAM clinic! Liên hệ ngay hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678  hoặc truy cập viamclinic.vn để đặt lịch ngay!

BS. Đoàn Thu Hồng - Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM - Theo Web MD
Bình luận
Tin mới
  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

  • 14/08/2025

    Bỏng nắng và các phản ứng khác của da với ánh nắng mặt trời

    Mặt trời tạo ra các tia vô hình gọi là tia cực tím A (UVA) và tia cực tím B (UVB) có thể gây hại cho da của bạn . Quá nhiều ánh nắng mặt trời có thể gây cháy nắng , thay đổi kết cấu da và ung thư da. Phát ban cũng có thể là do ánh nắng mặt trời. Ngay cả trong những ngày nhiều mây, bức xạ UV vẫn chiếu xuống mặt đất và có thể gây hại cho da.

Xem thêm