Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nicotine và sự thật về “không độc, không ung thư”

Nicotine là hợp chất có lẽ là được nhiều người biết đến nhất trong thuốc lá truyền thống và các loại thuốc lá điện tử ngày nay. Khi tìm đọc trên các trang mạng, báo chí, chúng ta sẽ dễ dàng tìm thấy các thông tin nói rằng nicotine không phải chất độc, nicotine không phải chất gây ung thư. Nhưng liệu những điều này có đúng hay không? Ảnh hưởng của nicotine đối với sức khỏe như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Nicotine là chất gây nghiện

Nicotine là một ancaloit có chứa nitơ, được tìm thấy trong các cây họ Cà (Solanaceae), chủ yếu trong cây thuốc lá, và với số lượng nhỏ trong cà chua, khoai tây, cà tím và ớt chuông. Về bản chất, nicotine là một chất gây nghiện mạnh, có trong thành phần của thuốc lá truyền thống và hiện nay còn xuất hiện trong rất nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử.

Nicotine được xếp vào nhóm chất gây nghiện bởi khả năng gây nghiện mạnh của nó. Nó có thể an thần, kích thích. Khi tiếp xúc với nicotine, cơ thể giải phóng adrenaline làm tăng nhịp tim, tăng hô hấp và tăng huyết áp. Nó cũng có thể làm giảm sản xuất insulin và tăng lượng đường trong máu. Ngoài ra, nicotine có khả năng làm tăng gián tiếp dopamine – kích thích trong các khu vực của não bộ và tăng cảm giác thoải mái, khoái cảm; ảnh hưởng trực tiếp đến cảm xúc, tạo cảm giác mãn nguyện hay tăng ngưỡng chịu đau, an thần.

Những khả năng của nicotine có thể tương tự như sử dụng heroin hay cocaine. Tuy nhiên, nicotine không gây ung thư hay gây hại quá mức cho cơ thể, nhưng với bản chất là chất gây nghiện mạnh, nó có thể khiến người sử dụng bị phụ thuộc quá nhiều vào nó và kéo theo những tác hại khó tránh khỏi.

Nghiện Nicotine “rất khó chữa”

Nếu bạn hút càng nhiều thuốc, nicotine càng khiến bạn dễ chịu. Điều này dẫn tới một vấn đề là khi ngừng hoặc cắt bỏ thuốc, cơ thể sẽ rất khó chịu và rơi vào một tình trạng gọi là phụ thuộc Nicotine – hay nghiện Nicotine.

Các triệu chứng của nghiện nicotine bao gồm:

  • Không thể ngừng hút thuốc. Rất nhiều người cho biết họ đã vô cùng nỗ lực trong việc ngừng hút thuốc nhưng không thể. Cai thuốc không đơn giản là vấn đề sức khỏe, cai thuốc còn là vấn đề của ý chí và nghị lực.
  • Xuất hiện các triệu chứng cai khi cố gắng dừng lại. Việc cố gắng dừng hút thuốc gây ra các triệu chứng liên quan đến thể chất và tâm lý, chẳng hạn như thèm ăn mạnh, lo lắng, cáu kỉnh, bồn chồn, mất tập trung, tâm trạng chán nản, thất vọng, tức giận, tăng cảm giác đói, mất ngủ, táo bón hoặc tiêu chảy.
  • Vẫn tiếp tục hút thuốc bất chấp vấn đề sức khỏe. Mặc dù đã gặp phải các vấn đề sức khỏe như bệnh về phổi hoặc tim, nhưng vẫn không thể dừng lại.
  • Từ bỏ các hoạt động ngoài xã hội. Ngừng đến những nơi cấm hút thuốc hoặc ngừng giao lưu với người khác vì đơn giản: không thể hút thuốc trong những tình huống này.
Nguyên nhân nào gây nghiện Nicotine?

Như đã nói ở trên, Nicotine là hóa chất có trong thuốc lá khiến bạn không thể ngừng hút thuốc. Nicotine ngấm vào máu rất nhanh và di chuyển đến não bộ chỉ trong vòng vài giây sau khi hít một hơi thuốc. Tại não, nicotine làm tăng giải phóng các hóa chất dẫn truyền thần kinh, giúp điều chỉnh tâm trạng và hành vi.

Khi hút càng nhiều thuốc, ngưỡng cảm giác thoải mái với nicotine ngày càng cao. Dần dần, nicotine trở thành một phần của thói quen hàng ngày và xen vào cuộc sống, vào cảm giác của người hút. Trong một số tình huống, ham muốn hút thuốc sẽ tăng lên khi:

  • Uống cà phê hoặc giải lao tại nơi làm việc
  • Nói chuyện điện thoại
  • Uống rượu
  • Lái xe
  • Ngồi nói chuyện với bạn bè

Nhận thức được nghiện nicotine là điều có thể nhận ra, song đối phó với chúng thì không phải ai cũng làm được.

Nguy cơ nghiện Nicotine

Nguy cơ nghiện nicotine song hành với nguy cơ nghiện thuốc lá. Các nguy cơ bao gồm:

  • Trẻ tuổi. Những người bắt đầu hút thuốc ở độ tuổi càng trẻ càng dễ nghiện thuốc lá, và đương nhiên là sẽ dễ nghiện nicotine.
  • Di truyền. Khả năng ai đó bắt đầu hút thuốc và tiếp tục hút thuốc có thể do di truyền một phần. Các yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến cách các thụ thể trên bề mặt tế bào thần kinh của não phản ứng với liều lượng cao nicotine do thuốc lá cung cấp.
  • Cha mẹ, bạn bè đồng trang lứa. Trẻ lớn lên với cha mẹ hút thuốc có khả năng hút thuốc. Tương tự, bạn bè hút thuốc kéo theo việc thử và hút thuốc thật cao hơn.
  • Trầm cảm, bệnh tâm thần. Nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên quan giữa trầm cảm và hút thuốc. Những người bị trầm cảm, tâm thần phân liệt, rối loạn căng thẳng sau chấn thương hoặc các dạng bệnh tâm thần khác có nhiều khả năng là người hút thuốc.
  • Nghiện chất. Lạm dụng rượu, sử dụng ma túy bất hợp pháp có tỉ lệ hút thuốc cao.

Tác hại của nghiện Nicotine

Nicotin là thành phần không thể thiếu của thuốc lá, và nó là nguyên nhân dễ đến sự lệ thuộc vào thuốc lá không thể chấm dứt. Khói thuốc lá chứa hơn 60 chất hóa học gây ung thư đã biết và hàng ngàn chất độc hại khác. Ngay cả thuốc lá được quảng cáo hoàn toàn tự nhiên hoặc làm từ thảo dược cũng đều có hóa chất độc hại.

Chúng ta đã biết rằng những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc một số bệnh cao hơn nhiều so với những người không hút thuốc. Các vấn đề sức khỏe khác nhau như:

  • Ung thư phổi và bệnh phổi. Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư phổi. Ngoài ra, hút thuốc còn gây ra các bệnh về phổi, chẳng hạn như khí phế thũng và viêm phế quản mạn tính. Hút thuốc lá cũng làm cho bệnh hen suyễn trở nên trầm trọng hơn.
  • Các bệnh ung thư khác. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư miệng, họng (hầu), thực quản, thanh quản, bàng quang, tuyến tụy, thận, cổ tử cung và một số loại bệnh bạch cầu. Nhìn chung, hút thuốc gây ra 30% tổng số ca tử vong do ung thư.
  • Các vấn đề về tim và hệ tuần hoàn. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ tử vong vì bệnh tim và mạch máu (tim mạch), bao gồm các cơn đau tim và đột quỵ. Nếu một người bị bệnh tim hoặc mạch máu chẳng hạn như suy tim, hút thuốc làm trầm trọng thêm tình trạng này.
  • Bệnh tiểu đường. Hút thuốc lá làm tăng kháng insulin, có thể tạo tiền đề cho bệnh tiểu đường loại 2. Nếu bị tiểu đường, hút thuốc có thể đẩy nhanh tiến trình của các biến chứng, chẳng hạn như bệnh thận và các vấn đề về mắt.
  • Những vấn đề về mắt. Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về mắt nghiêm trọng như đục thủy tinh thể và mất thị lực do thoái hóa điểm vàng.
  • Vô sinh và bất lực. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ giảm khả năng sinh sản ở phụ nữ và nguy cơ liệt dương ở nam giới.
  • Các biến chứng khi mang thai. Những bà mẹ hút thuốc khi mang thai có nguy cơ sinh non cao hơn và sinh con nhẹ cân hơn.
  • Cảm lạnh, cảm cúm và các bệnh khác. Những người hút thuốc dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp, chẳng hạn như cảm lạnh, cúm và viêm phế quản.
  • Bệnh răng và nướu. Hút thuốc có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển viêm nướu và nhiễm trùng nướu nghiêm trọng có thể phá hủy hệ thống hỗ trợ cho răng (viêm nha chu).

Hút thuốc lá còn gây ra những nguy cơ về sức khỏe cho những người xung quanh. Vợ/chồng của người hút thuốc cho dù không hút thuốc vẫn có nguy cơ mắc ung thư phổi và bệnh tim mạch cao hơn so với những người không sống chung với người hút thuốc. Trẻ em có cha mẹ hút thuốc dễ bị hen suyễn, nhiễm trùng tai và cảm lạnh trầm trọng hơn.

Tóm lại

Cách tốt nhất để ngăn ngừa sự lệ thuộc vào nicotine là không sử dụng thuốc lá ngay từ đầu, và cách tốt nhất để giữ một đứa trẻ không hút thuốc là chính cha mẹ chúng cũng không hút thuốc. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những đứa trẻ có cha mẹ không hút thuốc hoặc những người đã bỏ thuốc thành công sẽ ít có khả năng hút thuốc hơn. Không hút thuốc lá là mang lại sức khỏe không chỉ cho bản thân mà còn gia đình và toàn xã hội.

Tham khảo thêm thông tin tại: Hút xì gà có bị nghiện không?

 

Bình luận
Tin mới
  • 15/12/2025

    Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?

    Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?

  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân - Làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

Xem thêm