Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

6 bài kiểm tra sức khoẻ dành cho người hút thuốc lá

Nếu bạn đã và đang hút thuốc, thì thuốc lá đã có tác động rất lớn đến cơ thể của bạn. Những người hút thuốc sẽ nhạy cảm hơn với nhiều bệnh tật, từ ung thư cho đến bệnh về phổi hoặc bệnh tim mạch. Khói thuốc lá sẽ có hại với nữ giới hơn nam giới do nữ giới có phổi nhỏ hơn. Do vậy, với cùng mức độ hút thuốc, thì nữ giới thường sẽ phải gánh chịu hậu quả nặng hơn. Vậy, cách tốt nhất là gì? Cai thuốc lá. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian bạn có thể cai hẳn việc hút thuốc, bạn sẽ cần phải tiến hành một số xét nghiệm sàng lọc thường xuyên hơn so với những người không hút thuốc.

Hô hấp ký

Tất cả những người hút thuốc nên được xét nghiệm hô hấp ký và chụp X quang vùng ngực. Hô hấp ký là một bài kiểm ta về khả năng thở rất đơn giản và không tốn kém. Hô hấp ký được sử dụng tốt nhất để chẩn đoán sớm bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính COPD.

Hô hấp ký sẽ giúp kiểm tra xem phổi của bạn đã bị phá huỷ bao nhiêu. Những người hút thuốc nên tiến hành kiểm tra hô hấp ký định kỳ hàng năm hoặc bất cứ khi nào đi khám hô hấp. Nếu kết quả hô hấp ký cho thấy  dưới 50% dung tích phổi không còn tốt, thì đó là một điều không tốt. Nếu bạn cần phải phẫu thuật, thì nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật sẽ cao hơn. Nếu bạn tiếp tục hút thuốc, chức năng và dung tích phổi sẽ tiếp tục giảm xuống. Nhưng ngay khi bạn ngừng hút thuốc, một số tổn thương (không phải tất cả) sẽ bắt đầu dược hồi phục.

Chụp X quang phổi

Một số bác sĩ cho rằng tất cả những người hút thuốc nên chụp X quang phổi định kỳ hàn năm. Chụp X quang phổi sẽ giúp cho thấy hình ảnh tim và các vấn đề ở mạch máu có thể sẽ nặng hơn do hút thuốc. Chụp X quang cũng sẽ giúp bác sĩ xem được hình ảnh của các động mạch bị tắc nghẽn hoặc các vấn đề khác về tim, từ đó có thể sắp xếp lịch phẫu thuật trước khi tiến triển thành cơn nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, chụp X quang phổi có thể giúp phát hiện các bất thường liên quan đến ung thư.

Tuy nhiên, chụp X quang phổi không hiệu quả trong việc phát hiện sớm tình trạng ung thư phổi, theo kết quả một nghiên cứu năm 2011. Nhiều bác sĩ sẽ thích chụp cộng hưởng từ (CT scan) để phát hiện sớm ung thư phổi hơn.

 

Chụp CT

Chụp CT sẽ giúp phát hiện được các vấn đề như ung thư phổi ở giai đoạn sớm hơn so với chụp X quang phổi. Chẩn đoán sớm ung thư phổi có thể giúp cứu sống tính mạng của nhiều người. Vì nếu được chẩn đoán ở giai đoạn sớm, vẫn có thể tiến hành phẫu thuật để điều trị ở giai đoạn sớm. Có tới 85% số trường hợp ung thư phổi không thể điều trị được bằng phương pháp phẫu thuật tại thời điểm được phát hiện, và phẫu thuật được coi là phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh ung thư phổi.

Những người bị ung thư giai đoạn 1 có khả năng sống từ 60-70% sau 5 năm nếu phẫu thuật. Tỷ lệ này chỉ là 5-30% ở những người ung thư phổi giai đoạn cuối.

Kể cả khi bạn đã cai thuốc lá, bạn vẫn nên tiến hành chụp CT phổi. Nếu bạn là người hút thuốc lá và trên 40 tuổi, hoặc có tiền sử hút thuốc trên 20 năm (hút 1 bao/ngày trong vòng 20 năm hoặc 2 bao/ngày trong 10 năm), bạn nên tiến hành chụp CT cho dù hiện tại bạn đã không hút thuốc lá nữa.

Điện tâm đồ

Nếu bạn đã hút thuốc trong thời gian dài, bác sĩ có thể sẽ tiến hành đo điện tâm đồ cho bạn trong những lần khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện ra các vấn đề về tim mạch. Điện tâm đồ sẽ đo lường tốc độ và sự thường xuyên của nhịp tim và giúp xác định liệu đã có tổn thương nào xảy ra với tim hay chưa. Nguyên nhân là do hút thuốc lá có thể đe doạ tính mạng và gây tổn thương đến tim, bao gồm cả nguy cơ đột tử do nhịp nhanh thất. CO2 trong khói thuốc lá sẽ gắn với hemoglobin trong tế bào hồng câu và ngăn chặn không cho oxy đi vào tim từ đó gây ảnh hưởng đến chức năng tim mạch. Khói thuốc lá cũng có thể gây hẹp và cứng các động mạch ở tim, làm cản trở tuần hoàn.

Nếu điện tâm đồ cho thấy tim bạn có vấn đề, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác như xét nghiệm tim mạch gắng sức để kiểm tra lưu lượng tuần hoàn của bạn trong khi luyện tập thể thao.

Sàng lọc tiểu đường

Những người hút thuốc lá rất nhạy cảm với các bệnh mạn tính liên quan đến tuổi, bao gồm cả bệnh tiểu đường type 2. Những người hút dưới 1 bao thuốc một ngày sẽ tăng 44% nguy cơ bị tiểu đường, so với những người không hút thuốc. Thời gian hút thuốc càng dài và hút với tần suất càng liên tục, nguy cơ tiểu đường sẽ càng cao. Các xét nghiệm sàng lọc tiểu đường bao gồm:

  • Xét nghiệm đường huyết lúc đói
  • Xét nghiệm khả năng dung nạp glucose đường uống
  • Xét nghiệm HbA1c.

Nếu bạn bỏ thuốc lá ngay hôm nay, nguy cơ bị tiểu đường của bạn sẽ giảm đi nhưng nguy cơ sẽ không bao giờ biến mất hoàn toàn, đặc biệt là nếu bạn bị thừa cân. Đó là lý do vì sao những người hút thuốc nên sàng lọc tiểu đường thường xuyên.

Xét nghiệm vitamin D

Nếu bạn đã hoặc đang hút thuốc và trên 50 tuổi, bạn nên xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ vitamin D định kỳ. Có hơn 95% số người hút thuốc không có đủ mức vitamin D trong mùa đông. Thiếu vitamin D (nồng độ vitamin D dưới 20ng/dL) có liên quan đến rất nhiều vấn đề về phổi.

Đối với những người hút thuốc, thiếu vitamin D có thể làm giảm chức năng phổi và suy giảm sức khoẻ phổi nhanh hơn. Ánh nắng mặt trời giúp cơ thể tạo ra vitamin D những rất nhiều người cần phải bổ sung 600 đơn vị/ngày. Một số bác sĩ còn đề nghị bổ sung liều lớn hơn để tăng lượng vitamin D trong máu. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ xem nồng độ bao nhiêu là phù hợp với bạn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hút thuốc lá điện tử liên quan trực tiếp đến tình trạng thở khò khè và khó thở

Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm