Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những chú ý nếu cần làm các xét nghiệm

Khi làm các xét nghiệm, để đảm bảo có được kết quả tốt, người bệnh rất cần tuân thủ theo những điều sau

Hiện nay nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân tăng lên rất cao nên có khá nhiều người đã đến các phòng mạch để tổng kiểm tra cơ thể bằng nhiều loại xét nghiệm. Bên cạnh đó, việc các cơ sở y tế kể cả công và tư đều “rất tích cực” chỉ định các xét nghiệm đã làm cho nhiều người “bị động” khi được làm xét nghiệm.

Các xét nghiệm liên quan đến sinh hóa máu hoặc X-quang, siêu âm không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác tình trạng cơ thể nếu trước khi xét nghiệm hoặc làm các kỹ thuật chụp, chiếu, thăm dò mà không có sự chuẩn bị trước.

Không nên uống thuốc trước khi đi xét nghiệm: có những xét nghiệm chỉ cho kết quả chính xác khi người bệnh nhịn đói 4 - 6 giờ trước khi làm xét nghiệm hoặc không ăn sáng sau một đêm ngủ dậy. Do sau khi ăn, chất dinh dưỡng sẽ chuyển hóa thành đường glucose để ruột hấp thụ và biến đổi năng lượng nuôi cơ thể. Khi đó, lượng đường hoặc mỡ trong máu tăng lên rất cao, nếu tiến hành xét nghiệm, kết quả thu được sẽ không chính xác.

Không chỉ nhịn đói, người làm xét nghiệm cũng cần tránh sử dụng các chất kích thích (thuốc lá, cà phê...) vài giờ trước khi lấy máu để có kết quả chẩn đoán bệnh chính xác.

Tuy nhiên, không phải bất kỳ xét nghiệm máu nào cũng cần nhịn đói. Chỉ một số bệnh cần kiểm tra đường huyết thì phải nhịn đói khi xét nghiệm: bệnh liên quan đường và mỡ (đái tháo đường), bệnh về tim mạch (cholesterol, triglycerid, HDL, LDL...), bệnh về gan mật. Còn lại những xét nghiệm bệnh khác (khoảng 300 xét nghiệm) như HIV, suy thận, cường giáp, Alzheimer (mất trí nhớ ở người già)... không cần để bụng đói.

Không nên dùng thuốc vì có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Nếu đang dùng loại thuốc gì phải thông báo cho thầy thuốc.

Thời điểm lấy máu làm xét nghiệm tốt nhất là vào buổi sáng.

Đối với các xét nghiệm máu: thời điểm lấy máu làm xét nghiệm tốt nhất là vào buổi sáng. Nhịn ăn, không uống nước ngọt, sữa, nước hoa quả, rượu, chè, cà phê, trong vòng 12 tiếng trước khi làm xét nghiệm máu. Các chỉ số sinh hóa máu của các xét nghiệm làm không đúng thời điểm, sau ăn hoặc sau khi dùng các chất kích thích sẽ cho kết quả không chính xác.

Đối với các xét nghiệm chất thải của cơ thể cần phải chuẩn bị chu đáo về dụng cụ đựng bệnh phẩm và cách lấy bệnh phẩm. Trước khi làm xét nghiệm nước tiểu cần phải vệ sinh bộ phận sinh dục ngoài thật sạch sẽ với nước máy, không dùng chất tẩy rửa có tính kiềm hoặc acid để thụt rửa vì có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Cách lấy mẫu nước tiểu để xét nghiệm: đi một chút nước tiểu, sau đó mới lấy phần nước tiểu giữa dòng vào ống đựng vô khuẩn do nhân viên y tế chuẩn bị trước và gửi đi làm xét nghiệm. Xét nghiệm phân phải được chuẩn bị trước về tâm lý cũng như dụng cụ đựng bệnh phẩm. Nhân viên y tế cần hướng dẫn người bệnh lấy mẫu phân ở những chỗ có nhầy, máu, lỏng…

Xét nghiệm tế bào cổ tử cung: nhằm phát hiện sớm ung thư cổ tử cung. Xét nghiệm này chỉ dành cho những phụ nữ đã có quan hệ tình dục rồi. Không làm xét nghiệm này khi người bệnh đang có hành kinh hoặc đang có ra máu âm đạo. Với những người đang có viêm nhiễm hoặc đang đặt thuốc điều trị viêm âm đạo nếu cần thiết phải làm XN có thể trì hoãn làm xét nghiệm này sau lần sạch kinh của tháng tới. Không làm XN này cho người có thai hoặc chưa có quan hệ tình dục.

Ngày làm xét nghiệm tế bào cổ tử cung tốt nhất là ngày thứ 15 sau ngày hành kinh đầu tiên hoặc sau khi sạch kinh từ 7 - 10 ngày.

Đối với chụp X-quang và siêu âm: khi siêu âm ổ bụng nên nhịn ăn ít nhất 4 tiếng trước khi làm siêu âm. Siêu âm phần phụ (ở nữ giới) hoặc tiền liệt tuyến (ở nam giới), cần uống nhiều nước để có bàng quang đầy, có cảm giác buồn tiểu tiện trước khi làm siêu âm. Không chụp X-quang nếu phụ nữ có thai hoặc nghi ngờ có thai.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Các xét nghiệm cần làm trong bệnh đái tháo đường.

ThS. LÊ QUỐC THỊNH - Theo suckhoedoisong.vn
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 01/08/2025

    Nên và không nên ăn gì khi bị loét dạ dày?

    Chế độ ăn không phải là nguyên nhân trực tiếp gây loét dạ dày nhưng một số loại thực phẩm và đồ uống có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống khoa học, đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ loét và hỗ trợ quá trình phục hồi.

  • 01/08/2025

    Bảo vệ mắt con: giảm thiểu tác hại từ màn hình

    Mùa hè là thời điểm trẻ em được nghỉ ngơi, vui chơi, nhưng cũng là giai đoạn các em dễ bị cuốn vào việc sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại và tivi. Thời gian tiếp xúc với màn hình kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn gây ra những vấn đề nghiêm trọng về thị lực. Để bảo vệ đôi mắt của con sau kỳ nghỉ hè, phụ huynh cần áp dụng các biện pháp khoa học và hiệu quả nhằm giảm thiểu tác hại từ màn hình. Bài viết này sẽ cung cấp những giải pháp thiết thực để đảm bảo sức khỏe mắt cho trẻ.

  • 31/07/2025

    Chất tạo ngọt làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ

    Tỷ lệ dậy thì sớm ở trẻ ngày càng có xu hướng gia tăng do tình trạng béo phì, chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Mới đây, các nhà nghiên cứu đã phát hiện một số chất tạo ngọt thường thấy trong thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ em.

  • 31/07/2025

    Hô hấp mùa nắng nóng: Cách bảo vệ lá phổi của bạn

    Mùa hè với những ngày nắng nóng gay gắt không chỉ mang đến cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt là các bệnh hô hấp. Nhiệt độ cao, độ ẩm tăng và thói quen giải nhiệt không đúng cách có thể khiến phổi dễ bị tổn thương.

  • 30/07/2025

    Ăn da cá có lợi cho sức khỏe không?

    Cá là nguồn cung cấp protein phổ biến trong chế độ ăn. Cá rất giàu dinh dưỡng, ngon miệng và là một bổ sung dinh dưỡng lành mạnh. Vậy da cá có lợi cho sức khỏe không?

  • 30/07/2025

    Phụ nữ có cần ngủ nhiều hơn nam giới không?

    Các chuyên gia khuyến nghị cả nam và nữ đều cần lượng ngủ tương đương nhau, nhưng nghiên cứu cho thấy sự thay đổi nồng độ hormone ở phụ nữ trong suốt cuộc đời có thể ảnh hưởng đến mô hình giấc ngủ của họ.

  • 29/07/2025

    Những dấu hiệu cảnh báo và giải pháp phòng ngừa sức khỏe tim mạch

    Hệ tim mạch đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự sống, vận chuyển máu giàu oxy và dưỡng chất đến các cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, trái tim và hệ thống mạch máu cũng dễ bị tổn thương bởi nhiều yếu tố nguy cơ trong lối sống hiện đại. Một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe tim mạch chính là tình trạng tắc nghẽn động mạch, có thể dẫn đến đau tim, suy tim hoặc thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

  • 28/07/2025

    Nấm da mùa mưa lũ Nguyên nhân gây bệnh và biện pháp điều trị

    Mùa mưa lũ không chỉ mang đến những thách thức về môi trường sống mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh ngoài da, trong đó nấm da là một trong những vấn đề phổ biến nhất.

Xem thêm