Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nấu nướng ảnh hưởng đến giá trị dinh dưỡng của thực phẩm như thế nào? - Phần 2

Chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể giúp cải thiện sức khỏe và nguồn năng lượng của bạn. Tuy nhiên, một điều khá bất ngờ là cách bạn nấu nướng cũng có ảnh hưởng rất lớn đến lượng dinh dưỡng có trong thực phẩm.

Nấu nướng ảnh hưởng đến giá trị dinh dưỡng của thực phẩm như thế nào? - Phần 2

Trong bài viết phần 2, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các kỹ thuật nấu nướng: rán, xào - áp chảo, hấp và một số mẹo nhỏ để bảo tồn được nhiều nhất dinh dưỡng thực phẩm trong quá trình chế biến.

 
Xào và áp chảo

Xào và áp chảo là các phương pháp mà thực phẩm sẽ được làm chín trong chảo với nhiệt độ trung bình hoặc nhiệt độ cao và có sử dụng một lượng nhỏ dầu hoặc bơ.

Xào và áp chảo là những phương pháp nấu nướng vô cùng quen thuộc, nhưng với phương pháp xào, thực phẩm sẽ được đảo nhiều hơn, nhiệt độ sẽ cao hơn và thời gian nấu sẽ ngắn hơn. Và nhìn chung, đây là một cách lành mạnh để chế biến thực phẩm.

Chế biến thực phẩm trong thời gian ngắn và không sử dụng nước sẽ ngăn chặn được tình trạng thất thoát vitamin nhóm B, việc sử dụng một lượng nhỏ chất béo sẽ có thể làm tăng cường khả năng hấp thu một số chất dinh dưỡng thực vật và các chất chống oxy hóa.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự thấp thu beta – carotene trong cà rốt sẽ cao hơn khoảng 6.5 lần nếu cà rốt được xào lên, so với cà rốt sống. Trong một nghiên cứu khác, lượng lycopene có trong máu sẽ tăng lên thêm khoảng 80% khi xào cà chua trong dầu ôliu, thay vì xào cà chua không sử dụng dầu ôliu.

Nhưng ngược lại, xào lại được chứng minh là có thể làm giảm đáng kể lượng vitamin C có trong bông cải xanh và bắp cải tím.

Áp chảo và xào có thể cải thiện sự hấp thu các vitamin tan trong dầu và một số dưỡng chất thực vật nhưng lại làm giảm lượng vitamin C có trong rau xanh.

Rán (chiên)

Rán là phương pháp nấu nướng sử dụng một lượng lớn chất béo, thường là dầu ăn, ở nhiệt độ cao. Thực phẩm rán thường được phủ một lớp bột chiên hoặc vụn bánh mỳ.

Rán là một cách rất phổ biến để chế biến thực phẩm bởi lớp vỏ ngoài của thực phẩm sẽ có tác dụng bảo vệ, giúp giữ cho phần bên trong của món ăn vẫn đủ chín và đủ độ ẩm. Dầu ăn sử dụng trong khi rán cũng có thể làm tăng hương vị của món ăn.

Tuy nhiên, không phải tất cả các loại thực phẩm đều phù hợp để rán. Các loại cá béo là nguồn cung cấp axit béo omega 3 tốt nhất. Những loại chất béo tốt cho sức khỏe này rất nhạy cảm và rất dễ bị phá hủy ở nhiệt độ cao. Rán cá ngừ đã được chứng minh là có thể làm giảm lượng omega 3 đi khoảng 70-85%, trong khi nướng cá ngừ trong lò sẽ hạn chế được tối đa sự thất thoát này.

Nhưng ngược lại, rán lại có thể bảo toàn được lượng vitamin C và vitamin nhóm B, và có thể làm tăng lượng chất xơ có trong khoai tây do có thể làm chuyển đổi lượng tinh bột trong khoai tây thành chất kháng tinh bột.

Khi dầu ăn được làm nóng đến nhiệt độ cao trong thời gian dài, các hóa chất độc hại sẽ được sản xuất ra, được gọi là các aldehyde. Aldehyde đã được chứng minh là có liên quan đến việc làm tăng nguy cơ ung thư và nhiều loại bệnh khác. Loại dầu sử dụng để rán, nhiệt độ và thời gian rán có ảnh hưởng rất lớn đến lượng aldehyde được hình thành. Sử dụng dầu rán nhiều lần có thể làm tăng sự hình thành aldehyde.

Nếu bạn có ý định rán thực phẩm, hãy cố gắng đừng rán quá kỹ và nên lựa chọn các loại dầu ăn tốt cho sức khỏe.

Rán làm thực phẩm có hương vị ngon hơn và có thể cung cấp một vài lợi ích cho sức khỏe nếu sử dụng các loại dầu ăn tốt cho sức khỏe. Không nên rán các loại cá béo và hạn chế thời gian rán với các loại thực phẩm khác.

 
Hấp

Hấp là một trong só những phương pháp chế biến thực phẩm tốt nhất, có thể bảo toàn được các chất dinh dưỡng, bao gồm cả các loại vitamin tan trong nước vốn rất nhạy cảm với nhiệt độ và nước.

Các nhà nghiên cứu đã chứng minh được rằng, hấp bông cải xanh, rau chân vịt và rau diếp có thể làm giảm thiểu được sự thất thoát vitamin C đi khoảng 9-15%. Nhưng, nhược điểm của phương pháp hấp đó là hấp làm rau có vị nhạt nhẽo. Tuy nhiên, việc này rất dễ khắc phục bằng cách thêm một vài loại gia vị, dầu ăn hoặc bơ sau khi hấp rau.

Hấp là một trong số những phương pháp chế biến thực phẩm tốt nhất để bảo toàn các chất dinh dưỡng, bao gồm cả các vitamin tan trong nước.

Các mẹo nhỏ để bảo toàn được tối đa lượng chất dinh dưỡng trong khi nấu nướng

  • Sử dụng càng ít nước càng tốt, nếu bạn chần hoặc luộc thực phẩm
  • Không bỏ đi lượng nước chảy ra từ rau sau khi nấu rau
  • Chỉ nên bóc, tách, cắt rau sau khi đã nấu chín. Tốt hơn cả, là không nên bóc, tách hoặc cắt rau để bảo toàn lượng chất xơ và chất dinh dưỡng có trong rau.
  • Cố gắng ăn hết lượng rau đã nấu chín trong vòng 1-2 ngày bởi lượng vitamin C sẽ còn tiếp tục giảm đi khi rau nấu chín được tiếp xúc với không khí.
  • Nếu được, cũng nên cắt/thái các loại thực phẩm sau khi nấu, thay vì cắt/thái trước khi nấu. Khi thực phẩm được nấu chín nguyên miếng, thì diện tích tiếp xúc với nhiệt và nước sẽ giảm đi, do đó, lượng chất dinh dưỡng thất thoát cũng sẽ ít hơn.
  • Khi nấu thịt và cá, cố gắng nấu trong thời gian càng ngắn càng tốt, nhưng vẫn cần đảm bảo thịt và cá chín và an toàn để ăn.
  • Không sử dụng baking soda khi nấu rau. Mặc dù baking soda có thể giúp duy trì màu sắc của rau, nhưng vitamin C có thể sẽ bị mất đi trong môi trường kiềm của baking soda.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những loại thực phẩm bạn thường chế biến sai cách

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Authoritynutrition
Bình luận
Tin mới
  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ sơ sinh lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

Xem thêm