Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mối lo ngại từ dị ứng và không dung nạp thực phẩm

Không dung nạp thực phẩm khác với dị ứng thực phẩm như thế nào? Phải ngăn ngừa và xử lý ra sao nếu cơ thể xảy ra phản ứng trầm trọng với thức ăn?

Hàng năm, có hàng chục triệu người trên thế giới bị dị ứng với thực phẩm. Mặc dù hiện tượng này phổ biến hơn ở đối tượng trẻ nhỏ và ở những người có tiền sử gia đình, phần lớn tình trạng dị ứng thực phẩm đều xuất hiện ở giai đoạn sớm và có thể diễn biến khá nghiêm trọng.

Dị ứng thực phẩm diễn ra khi hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng với những chất có trong thực phẩm, thường là protein, mà cơ thể cho là những chất gây hại. Hiện tượng này khởi đầu cho một chuỗi các phản ứng dị ứng diễn ra trong cơ thể. Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng một vài phút và có biểu hiện từ nhẹ như là chảy nước mũi, mắt đỏ cho tới các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng.

 
Không dung nạp thực phẩm không hoàn toàn giống với dị ứng thực phẩm và do nhiều nguyên nhân khác nhau. Hiện tượng không dung nạp xảy ra khi cơ thể không thể thể tiêu hóa được một thành phần nào đó trong thực phẩm, ví dụ như lactose – một loại đường có trong sữa. Các triệu chứng của không dung nạp thực phẩm thường gây khó chịu như đau bụng âm ỉ, tiêu chảy nhưng không gây nguy hiểm đến tính mạng.

Các dạng dị ứng thực phẩm

Hiện nay, có hơn 170 nhóm thực phẩm đã được biết đến là có khả năng gây dị ứng. Tuy nhiên, có 8 loại thực phẩm thường gây dị ứng nhiều nhất, chiếm tới khoảng 90% các ca dị ứng bao gồm:

  • Sữa
  • Trứng
  • Lạc
  • Các loại hạt (óc chó, hồ đào)
  • Cá (cá hồi, cá tuyết, cá ngừ, cá hồng, cá chình, cá rô phi)
  • Các hải sản có vỏ (tôm, cua, tôm hùm)
  • Đậu nành
  • Lúa mỳ

Chế độ dinh dưỡng khi bị dị ứng và không dung nạp thực phẩm

Người bị dị ứng hay không dung nạp thực phẩm cần phải tránh ăn những loại thực phẩm khiến họ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, lựa chọn trong một danh sách các món ăn trong đó kết hợp rất nhiều loại nguyên liệu thực sự rất khó khăn. Các đồ ăn gây dị ứng có thể được chuẩn bị trong cùng dụng cụ và thiết bị nấu nướng với đồ ăn không gây dị ứng. Và thông qua tiếp xúc chéo, những chất gây dị ứng trong thực phẩm có thể lẫn vào những đồ ăn được cho là an toàn.

Nếu bạn bị dị ứng hay không dung nạp với loại thực phẩm nào đó, hãy nói điều đó với những người chuẩn bị đồ ăn cho bạn để báo cho họ biết về những loại thực phẩm bạn không thể ăn và yêu cầu họ đặc biệt cẩn thận khi nấu ăn cho bạn.

Những nguyên tắc cần tuân theo khi bạn bị dị ứng hay không dung nạp thực phẩm

Gặp gỡ chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn: Chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn hiểu được loại thực phẩm nào là an toàn và cách tốt nhất để tránh những loại thực phẩm gây nên các phản ứng có hại cho cơ thể. Khi một loại thực phẩm nào đó đã được cắt giảm từ chế độ ăn, cơ thể bạn có thể có những thiếu hụt tạm thời về những vitamin và khoáng chất quan trọng. Các chuyên gia dinh dưỡng sẽ tư vấn để giúp bạn cung cấp đủ chất dinh dưỡng bạn cần để đảm bảo sức khỏe tốt.

Tìm hiểu về các thành phần trong các loại thực phẩm: Trứng, lúa mỳ, sữa và các chất gây dị ứng khác đôi khi có thể được gọi bằng các tên khác. Để tránh những tác nhân gây dị ứng này, FDA Hoa Kỳ đã yêu cầu các công ty thực phẩm phải ghi cụ thể trên nhãn nếu một trong số 8 tác nhân hay gây dị ứng nhất (liệt kê ở trên) có chứa trong thực phẩm.

Đọc nhãn trên thực phẩm một cách cẩn thận: Các nhà sản xuất có thể thay đổi các thành phần có trong sản phẩm mà không thông báo trước, do vậy, hãy kiểm tra kỹ thành phần ghi trên nhãn mỗi khi bạn mua một loại thực phẩm nào, kể cả đó là loại thực phẩm bạn thường dùng. Các loại mỹ phẩm và sản phẩm làm đẹp cũng có thể chứa những chất gây dị ứng như sữa, trứng, lúa mỳ và các loại hạt.

Hãy luôn trò chuyện, thảo luận với các giáo viên, nhân viên y tế tại trường học của con bạn: Đảm bảo rằng các giáo viên, y tá và những người quản lý tại trường học của con bạn biết được rõ về tình trạng dị ứng của trẻ và biết được họ phải làm những gì mỗi khi có phản ứng dị ứng có hại xảy ra đối với trẻ.

Ngoài ra nếu bản thân bạn bị dị ứng thì hãy thông báo điều đó với các đồng nghiệp. Một số người khá quen thuộc với việc bị dị ứng với thực phẩm nên sẽ biết rõ phải làm gì nếu một người khác cũng bị dị ứng. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những thực phẩm mà bà bầu nên tránh

PGS.TS.Bs. Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Eatright
Bình luận
Tin mới
  • 27/07/2024

    Chế độ ăn dặm tự chỉ huy có tốt hơn ăn dặm truyền thống?

    Chế độ ăn dặm tự chỉ huy (baby-led weaning) ngày càng phổ biến, nhưng chưa có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy phương pháp này ưu việt hơn ăn dặm truyền thông về mặt dinh dưỡng.

  • 27/07/2024

    Mẹo giúp trẻ vượt qua cơn đau khi mọc răng

    Trẻ mọc răng thường xuất hiện một số dấu hiệu như ngứa lợi, quấy khóc, sốt… Cha mẹ quan sát và biết cách giảm đau cho trẻ lúc mọc răng để trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.

  • 27/07/2024

    Ảo giác và chóng mặt trong bệnh đa xơ cứng

    Bệnh đa xơ cứng (MS) là một bệnh miễn dịch mãn tính ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Một số người có thể bị ảo giác, choáng váng hoặc chóng mặt.

  • 27/07/2024

    9 lời khuyên vàng khi chăm sóc da cho bé

    Trẻ nhỏ có làn da rất mềm mại và mỏng manh. Vì vậy, các bé có thể gặp phải nhiều vấn đề và bệnh lý về da. Cùng tham khảo một vài gợi ý cũng như lời khuyên hữu ích dưới đây để chăm sóc và bảo vệ làn da nhạy cảm của em bé nhà bạn.

  • 26/07/2024

    Hiện tượng co giật cơ có thể là dấu hiệu bạn đang thiếu chất

    Hầu hết mọi người đều trải qua tình trạng co giật cơ ở bắp thịt trên tay, chân, vai, mi mắt, lưng, cơ mặt một vài lần trong đời. Biểu hiện này có thể là dấu hiệu cơ thể đang thiếu một số vitamin, khoáng chất thiết yếu.

  • 26/07/2024

    Cách làm màu thực phẩm tự nhiên

    Màu thực phẩm tự nhiên là một cách tuyệt vời để thêm màu sắc vào công thức nấu ăn bằng cách sử dụng các nguyên liệu đã có sẵn trong tủ đựng thức ăn, giá đựng gia vị hoặc rau củ trong nhà. Màu thực phẩm tự nhiên được coi là sự thay thế lành mạnh hơn cho màu thực phẩm nhân tạo vì nó có nguồn gốc từ thực vật hoặc động vật và không chứa các hóa chất độc hại mà màu nhân tạo có thể có.

  • 26/07/2024

    6 bài tập cải thiện cơ bắp toàn thân không cần dụng cụ

    Sử dụng chính trọng lượng cơ thể mình, bạn có thể rèn luyện cơ bắp toàn thân với 6 bài tập thể dục không cần có thêm dụng cụ hỗ trợ.

  • 26/07/2024

    Tổng kết Khóa đào tạo "Chăm sóc và theo dõi sức khỏe cơ bản tại nhà"

    Khóa đào tạo "Chăm sóc và theo dõi sức khỏe cơ bản tại nhà" do Trung tâm Đào tạo Y học ứng dụng - Viện Y học ứng dụng Việt Nam phối hợp cùng Công ty cổ phần Tập đoàn Vesta-B Việt Nam tổ chức từ ngày 12 - 13/6/ đã kết thúc tốt đẹp

Xem thêm