Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mang thai và mãn kinh

Thông thường, bạn sẽ hiểu rằng, mãn kinh đồng nghĩa với việc không thể mang thai hay sinh con. Sự thật có phải như vậy hay không? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Bạn có thể mang thai sau khi mãn kinh hay không?

Vì một lý do nào đó, bước vào giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, bạn bỗng khao khát có được một đứa con. Hoặc bạn không muốn có thêm con nữa nhưng lại lo lắng, nhỡ đâu mình có thai khi đã lớn tuổi như thế này rồi. Thực ra, đó là lo lắng của một số phụ nữ đang bước đến giai đoạn mãn kinh.

Hãy nhớ một điều đặc biệt quan trọng và có thể coi là chìa khóa để giải đáp những thắc mắc này của bạn: ngay cả khi bạn đang có những cơn bốc hỏa và kinh nguyệt thất thường, điều đó không có nghĩa là bạn không thể mang thai, mà chỉ có nghĩa rằng bạn sẽ ít cơ hội mang thai hơn mà thôi.

Cơ thể điều khiển quá trình mang thai như thế nào?

Trong độ tuổi sinh sản, thông thường ở phụ nữ là từ 15 đến 49 tuổi, cơ thể sẽ sản xuất các hormone sinh sản, bao gồm: estrogen, progesterone, luteinizing (LH) và hormone kích thích nang trứng FSH. Vào giữa chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng, LH, FSH và estrogen phối hợp cùng nhau, kích thích nang trứng phát triển, trưởng thành trong buồng trứng và rụng trứng. Sự rụng trứng chỉ xảy khi lượng hormone của bạn nằm trong phạm vi tối ưu.

Nếu trứng được thụ tinh, LH sẽ kích thích sản xuất progesterone để duy trì sự mang thai. Các hormone sinh sản sẽ tiếp tục thực hiện chức năng của mình để giúp cơ thể người mẹ nuôi dưỡng bào thai và sinh ra em bé. 

Tại sao khi bước vào thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh, bạn sẽ khó mang thai hơn, thậm chí không mang thai được nữa?

Bạn sẽ chính thức đến thời kì mãn kinh khi không có kinh nguyệt trong vòng 1 năm. Khi đó, nồng độ hormone sinh sản đã thay đổi đủ để buồng trứng sẽ không rụng thêm trứng. Và lúc đó bạn sẽ không thể mang thai tự nhiên được nữa.

Tiền mãn kinh

Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp giữa thời kỳ sinh sản và mãn kinh. Buồng trứng của bạn bắt đầu sản sinh ít estrogen và progesterone hơn. Khi lượng hormone dao động và giảm sút, bạn có thể bắt đầu nhận thấy các triệu chứng như:

  • Bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm;
  • Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt: tần suất không đều, thậm chí mất kinh 1 vài tháng; độ dài các ngày kinh nguyệt thay đổi, nhiều hơn hoặc ít ngày hơn bình thường
  • Buồng trứng rụng trứng "thất thường", có thể rụng trứng trong tháng này, nhưng có thể sẽ không rụng trứng trong vài tháng sau.

Rõ ràng trong giai đoạn tiền mãn kinh, cơ hội thụ thai của bạn rất thấp. Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ, phụ nữ bước sang độ tuổi 40 chỉ có 5% khả năng thụ thai trong mỗi chu kỳ hàng tháng.

Tuy nhiên, bạn vẫn có thể thụ thai tự nhiên. Nếu muốn có con, hãy chờ đợi. Còn nếu bạn không muốn mang thai, bạn cần phải sử dụng biện pháp tránh thai trong suốt thời kỳ tiền mãn kinh. Giai đoạn này có thể kéo dài trong nhiều năm.

Mãn kinh

Trong giai đoạn tiền mãn kinh, kinh nguyệt của bạn dường như đã dừng lại 1 vài tháng, nhưng sau đó lại xuất hiện lại. Điều đó có thể xảy ra nhiều lần và khiến bạn tưởng rằng đã mãn kinh, trong khi bạn chưa thực sự mãn kinh.

Nếu đã một năm kể từ lần có kinh cuối cùng của bạn, thì tức là bạn đã mãn kinh. Đối với hầu hết phụ nữ, điều này xảy ra trong khoảng 40 đến 50 tuổi, với độ tuổi trung bình là 51.

Khi đã mãn kinh, mức LH và FSH của bạn vẫn cao nhưng estrogen và progesterone sẽ ở mức thấp. Bạn không còn rụng trứng, do vậy không thể thụ thai tự nhiên được nữa.

Sau mãn kinh

Khi đã mãn kinh, mức độ hormone của bạn sẽ không bao giờ trở lại trong phạm vi thích hợp cho sự rụng trứng và mang thai. Việc sử dụng biện pháp tránh thai lúc này là không còn cần thiết nữa.

Thụ tinh trong ống nghiệm sau mãn kinh

Đã có những trường hợp thụ tinh trong ống nghiệm sau khi mãn kinh thành công, đem lại hy vọng rất lớn cho những phụ nữ muốn có con sau khi đã mãn kinh.

Rõ ràng, trứng của người phụ nữ sau mãn kinh không còn dùng để thụ tinh được nữa, nhưng vẫn có hai cách bạn có thể sử dụng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm. Bạn có thể sử dụng trứng của bản thân đã đông lạnh và lưu trữ trước đó, hoặc sử dụng trứng hiến tươi hoặc đông lạnh.

Để chuẩn bị cho quá trình mang thai sau thụ tinh trong ống nghiệm, bạn cũng sẽ cần điều trị bằng liệu pháp hormone.

Tuy nhiên, thụ tinh trong ống nghiệm sau mãn kinh không phải là một lựa chọn cho tất cả mọi phụ nữ. Nếu bạn có ý định mang thai sau khi mãn kinh, cần đến khám và tư vấn với chuyên gia hỗ trợ sinh sản để có quyết định đúng đắn và phù hợp nhất.

Nguy cơ về sức khoẻ khi mang thai muộn

Khi so sánh với phụ nữ tiền mãn kinh, phụ nữ sau mãn kinh có nhiều khả năng gặp cả những biến chứng nhỏ và lớn sau khi thụ tinh, mang thai và sinh con.

Phụ nữ mang thai và sinh con khó khăn hơn khi lớn tuổi và có thể gặp một số vấn đề sức khỏe gây nguy hiểm cho thai kỳ. Nguy cơ về sức khoẻ khi mang thai tăng theo độ tuổi. Sau 35 tuổi, nguy cơ của một số vấn đề sẽ tăng lên cao hơn so với phụ nữ trẻ. 

Bạn có thể mang đa thai, đặc biệt là nếu bạn thụ tinh trong ống nghiệm. Đa thai có thể dẫn đến sinh non, cân nặng khi sinh thấp và sinh khó.

Các vấn đề về thai kỳ như: rau tiền đạo, sảy thai hoặc thai chết lưu, sinh mổ, sinh non hoặc sinh con cân nặng thấp cũng thường gặp hơn ở những phụ nữ sinh con kh đã tiền mãn kinh hoặc mãn kinh.

Các chứng bệnh như tiểu đường thai kỳ, tăng huyết áp và tiền sản giật phổ biến hơn trong những người thai phụ lớn tuổi. Do vậy khi mang thai ở độ tuổi từ 40 trở lên, bạn luôn phải được kiểm tra và theo dõi để phát hiện kịp thời những biến chứng tiềm ẩn.
Nguy cơ những rối loạn về di truyền hay dị tật bẩm sinh cũng tăng cao hơn rất nhiều theo độ tuổi của người mẹ, đặc biệt là hội chứng Down. Theo Hiệp hội nghiên cứu bệnh Down quốc gia Hoa Kỳ, một người phụ nữ 25 tuổi sẽ có 1/1.200 khả năng sinh con mắc hội chứng Down; ở tuổi 35, nguy cơ đó sẽ là 1/350; đến tuổi 40, nguy cơ là 1/100; và ở độ tuổi 49 tăng lên tới 1/10, nghĩa là trong 10 trẻ em sinh ra bởi những người mẹ khoảng 49 tuổi sẽ có 1 bé có khả năng mắc Hội chứng Down. 

Bạn càng lớn tuổi, nguy cơ gặp phải các biến chứng khi mang thai và sinh nở càng cao. Do vậy, nếu bạn có ý định sinh con khi tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, hãy tham khảo rất kỹ ý kiến của các chuyên gia hỗ trợ sinh sản, cũng như thực hiện đầy đủ các lời khuyên về khám sức khỏe, khám thai, sàng lọc trước sinh và sau sinh.

Tham khảo thêm thông tin trong bài viết: Mang thai con "rạ"

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

Xem thêm