Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Không dung nạp đường lactose trong sữa ở trẻ em

Lactose là một dạng đường có trong sữa bò và những sản phẩm từ sữa và có ngay trong sữa mẹ. Không dung nạp được lactose có nghĩa là cơ thể không sản xuất ra đủ lactase – một enzym cần thiết để tiêu hóa lactose. Hiện tượng này thường gây khó chịu cho bé nhưng lại không nguy hiểm.

Không dung nạp đường lactose trong sữa bò ở trẻ em

Tình trạng không dung nạp lactose có khả năng kéo dài ngay cả khi bé bước vào tuổi mẫu giáo hoặc đã đi học. Đây là tình trạng cơ thể thiếu men lactase để tiêu hóa đường lactose có trong sữa mẹ và các sữa công thức.

Lactose là nguồn cung cấp đường glucose cho sự hoạt động của não và cơ thể, làm phân mềm, thúc đẩy sự phát triển của những vi khuẩn có lợi giúp cho sự phát triển hệ miễn dịch và tiêu hoá trong cơ thể trẻ. Men lactase ở màng ruột là men tiêu hoá biến đường lactose trở thành đường glucose.

Tình trạng bất dung nạp đường lactose có thể do bẩm sinh hoặc do tiêu chảy bởi các nguyên nhân khác gây nên. Khi không có đủ men lactase, lactose sẽ không thể được tiêu hóa và nằm lại trong ruột gây đầy hơi, đau bụng và tiêu chảy.

Nhiều bậc cha mẹ nhầm lẫn giữa hai chứng bệnh là không dung nạp lactose và dị ứng sữa. Mặc dù cũng có những triệu chứng tương tự nhau nhưng đây là hai căn bệnh hoàn toàn khác nhau. Không dung nạp lactose là một căn bệnh thuộc đường tiêu hóa trong khi dị ứng sữa lại là một chứng bệnh có liên quan đến hệ miễn dịch của cơ thể.

Triệu chứng của không dung nạp lactose

Các triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng không dung nạp lactose:

  • Đau bụng
  • Đầy hơi
  • Chướng bụng
  • Tiêu chảy
  • Buồn nôn

Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 30 phút – 2 giờ sau khi ăn hoặc uống các loại thực phẩm chứa lactose.

Làm sao để biết được trẻ bị mắc chứng không dung nạp lactose

Một biện pháp để kiểm tra xem liệu trẻ có gặp phải bất cứ vấn đề nào về khả năng tiêu hóa lactose hay không là ngừng cho trẻ sử dụng các sản phẩm sữa trong vòng 2 tuần và quan sát xem các triệu chứng có được cải thiện hay không. Sau 2 tuần, hãy cho trẻ từ từ sử dụng lại các loại sữa với lượng nhỏ mỗi ngày để xem các triệu chứng có xuất hiện trở lại hay không.

Tuy nhiên do có nhiều sản phẩm không bơ sữa và thực phẩm chế biến sẵn cũng chứa lactose nên việc loại bỏ hoàn toàn các loại thức ăn này khỏi chế độ ăn của trẻ là không dễ dàng.

Nếu bạn cho rằng con bạn đang bị mắc chứng không dung nạp lactose, hãy đưa trẻ đi khám bác sỹ. Một số xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán bao gồm test lactose trong hơi thở (còn gọi là test hydro trong hơi thở). Xét nghiệm này đo mức nồng độ hydro trong hơi thở sau khi đã sử dụng một dung dịch lactose dạng uống. Bình thường, trong hơi thở của con người chỉ có một lượng nhỏ khí hydro. Tuy nhiên, đối với những người bị mắc chứng không dung nạp lactose, lactose sẽ lên men trong ruột và tạo ra khí hydro, khí này sau đó sẽ được thải ra ngoài qua phổi.

Ngoài ra, nếu cần thiết bác sỹ có thể tiến hành đo hoạt tính enzym lactase và những enzym khác trong dịch ruột sử dụng kỹ thuật nội soi. Phương pháp này giúp các bác sỹ quan sát được bên trong ruột và thu mẫu ruột để xét nghiệm.

 
Các biện pháp điều trị

Hiện nay chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn chứng không dung nạp lactose. Tuy nhiên, đối với một số trẻ, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng có thể phát huy tác dụng tốt. Bản thân mỗi gia đình cũng có thể đưa ra những thay đổi phù hợp nhất đối với từng trẻ.

  • Bằng phương pháp thử nghiệm, bạn có thể xác định được trẻ có thể sử dụng được bao nhiêu sữa và các sản phẩm từ sữa. Những trẻ nhỏ bị mắc chứng không dung nạp lactose nên tránh những thực phẩm chứa lactose bao gồm sữa, kem và pho mát mềm. Những trẻ lớn hơn có thể ăn một lượng nhỏ những thực phẩm chứa lactose, nhất là khi ăn kèm với những thực phẩm khác. Nhiều trẻ vẫn có thể ăn được sữa chua và pho mát.
  • Men lactase: bạn có thể cho trẻ uống men lactase ngay trước mỗi bữa ăn để giúp cơ thể tiêu hóa những thức ăn có chứa lactose.
  • Cho trẻ sử dụng những sản phẩm không chứa hoặc chứa rất ít lactose. Bạn có thể bảo quản những sản phẩm này bình thường như những loại bơ sữa khác.

Những điều cần nhớ

Không dung nạp lactose không phải là một căn bệnh quá nghiêm trọng đối với trẻ. Những trẻ mắc hội chứng này vẫn có thể có nhiều lựa chọn thực phẩm khác. Hãy trao đổi với bác sỹ nếu như bạn có thắc mắc về những sản phẩm sử dụng hoặc khi muốn thay đổi chế độ ăn cho trẻ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những sản phẩm từ sữa vẫn phù hợp với người không dung nạp lactose

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

  • 12/11/2025

    Tại sao nách bạn lại đau?

    Buổi sáng ngủ, dậy tự nhiên thấy nách bị đau, là một dấu hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Nguyên nhân cũng có thể đơn giản là do bị căng cơ, chỉ cần chườm đá và nghỉ ngơi là sẽ hết đau, cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc nặng hơn như một số bệnh ung thư.

  • 11/11/2025

    Workshop Dinh dưỡng: Ăn dặm khoa học, bé khỏe mẹ nhàn

    Làm cha mẹ, ai cũng mong con ăn ngoan, lớn khỏe. Nhưng hành trình ăn dặm của trẻ lại chưa bao giờ “dễ như hướng dẫn trên mạng”. Bé biếng ăn, mẹ lo lắng; bé tăng cân chậm, cả nhà sốt ruột. Vậy đâu là cách ăn dặm đúng – đủ – khoa học để con thật sự phát triển khỏe mạnh?

  • 11/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt nhất cho làn da sáng mịn

    7 thực phẩm tốt nhất cho làn da dưới đây là những loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng hỗ trợ sản xuất collagen và sức khỏe làn da.

  • 11/11/2025

    Các biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục

    Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến sức khỏe toàn cầu, với hơn 1 triệu ca mắc mới mỗi ngày theo thống kê của WHO. Các bệnh như chlamydia, lậu, giang mai, và HPV không chỉ gây tổn hại sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng tâm lý và quan hệ xã hội. Do đó, phòng ngừa bệnh jlây truyền qua đường tình dục là cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Bài viết này sẽ tập trung vào các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm duy trì một lối sống lành mạnh và an toàn.

Xem thêm