Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Không dung nạp đường lactose trong sữa ở trẻ em

Lactose là một dạng đường có trong sữa bò và những sản phẩm từ sữa và có ngay trong sữa mẹ. Không dung nạp được lactose có nghĩa là cơ thể không sản xuất ra đủ lactase – một enzym cần thiết để tiêu hóa lactose. Hiện tượng này thường gây khó chịu cho bé nhưng lại không nguy hiểm.

Không dung nạp đường lactose trong sữa bò ở trẻ em

Tình trạng không dung nạp lactose có khả năng kéo dài ngay cả khi bé bước vào tuổi mẫu giáo hoặc đã đi học. Đây là tình trạng cơ thể thiếu men lactase để tiêu hóa đường lactose có trong sữa mẹ và các sữa công thức.

Lactose là nguồn cung cấp đường glucose cho sự hoạt động của não và cơ thể, làm phân mềm, thúc đẩy sự phát triển của những vi khuẩn có lợi giúp cho sự phát triển hệ miễn dịch và tiêu hoá trong cơ thể trẻ. Men lactase ở màng ruột là men tiêu hoá biến đường lactose trở thành đường glucose.

Tình trạng bất dung nạp đường lactose có thể do bẩm sinh hoặc do tiêu chảy bởi các nguyên nhân khác gây nên. Khi không có đủ men lactase, lactose sẽ không thể được tiêu hóa và nằm lại trong ruột gây đầy hơi, đau bụng và tiêu chảy.

Nhiều bậc cha mẹ nhầm lẫn giữa hai chứng bệnh là không dung nạp lactose và dị ứng sữa. Mặc dù cũng có những triệu chứng tương tự nhau nhưng đây là hai căn bệnh hoàn toàn khác nhau. Không dung nạp lactose là một căn bệnh thuộc đường tiêu hóa trong khi dị ứng sữa lại là một chứng bệnh có liên quan đến hệ miễn dịch của cơ thể.

Triệu chứng của không dung nạp lactose

Các triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng không dung nạp lactose:

  • Đau bụng
  • Đầy hơi
  • Chướng bụng
  • Tiêu chảy
  • Buồn nôn

Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 30 phút – 2 giờ sau khi ăn hoặc uống các loại thực phẩm chứa lactose.

Làm sao để biết được trẻ bị mắc chứng không dung nạp lactose

Một biện pháp để kiểm tra xem liệu trẻ có gặp phải bất cứ vấn đề nào về khả năng tiêu hóa lactose hay không là ngừng cho trẻ sử dụng các sản phẩm sữa trong vòng 2 tuần và quan sát xem các triệu chứng có được cải thiện hay không. Sau 2 tuần, hãy cho trẻ từ từ sử dụng lại các loại sữa với lượng nhỏ mỗi ngày để xem các triệu chứng có xuất hiện trở lại hay không.

Tuy nhiên do có nhiều sản phẩm không bơ sữa và thực phẩm chế biến sẵn cũng chứa lactose nên việc loại bỏ hoàn toàn các loại thức ăn này khỏi chế độ ăn của trẻ là không dễ dàng.

Nếu bạn cho rằng con bạn đang bị mắc chứng không dung nạp lactose, hãy đưa trẻ đi khám bác sỹ. Một số xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán bao gồm test lactose trong hơi thở (còn gọi là test hydro trong hơi thở). Xét nghiệm này đo mức nồng độ hydro trong hơi thở sau khi đã sử dụng một dung dịch lactose dạng uống. Bình thường, trong hơi thở của con người chỉ có một lượng nhỏ khí hydro. Tuy nhiên, đối với những người bị mắc chứng không dung nạp lactose, lactose sẽ lên men trong ruột và tạo ra khí hydro, khí này sau đó sẽ được thải ra ngoài qua phổi.

Ngoài ra, nếu cần thiết bác sỹ có thể tiến hành đo hoạt tính enzym lactase và những enzym khác trong dịch ruột sử dụng kỹ thuật nội soi. Phương pháp này giúp các bác sỹ quan sát được bên trong ruột và thu mẫu ruột để xét nghiệm.

 
Các biện pháp điều trị

Hiện nay chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn chứng không dung nạp lactose. Tuy nhiên, đối với một số trẻ, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng có thể phát huy tác dụng tốt. Bản thân mỗi gia đình cũng có thể đưa ra những thay đổi phù hợp nhất đối với từng trẻ.

  • Bằng phương pháp thử nghiệm, bạn có thể xác định được trẻ có thể sử dụng được bao nhiêu sữa và các sản phẩm từ sữa. Những trẻ nhỏ bị mắc chứng không dung nạp lactose nên tránh những thực phẩm chứa lactose bao gồm sữa, kem và pho mát mềm. Những trẻ lớn hơn có thể ăn một lượng nhỏ những thực phẩm chứa lactose, nhất là khi ăn kèm với những thực phẩm khác. Nhiều trẻ vẫn có thể ăn được sữa chua và pho mát.
  • Men lactase: bạn có thể cho trẻ uống men lactase ngay trước mỗi bữa ăn để giúp cơ thể tiêu hóa những thức ăn có chứa lactose.
  • Cho trẻ sử dụng những sản phẩm không chứa hoặc chứa rất ít lactose. Bạn có thể bảo quản những sản phẩm này bình thường như những loại bơ sữa khác.

Những điều cần nhớ

Không dung nạp lactose không phải là một căn bệnh quá nghiêm trọng đối với trẻ. Những trẻ mắc hội chứng này vẫn có thể có nhiều lựa chọn thực phẩm khác. Hãy trao đổi với bác sỹ nếu như bạn có thắc mắc về những sản phẩm sử dụng hoặc khi muốn thay đổi chế độ ăn cho trẻ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những sản phẩm từ sữa vẫn phù hợp với người không dung nạp lactose

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

Xem thêm