Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Không dung nạp đường lactose trong sữa ở trẻ em

Lactose là một dạng đường có trong sữa bò và những sản phẩm từ sữa và có ngay trong sữa mẹ. Không dung nạp được lactose có nghĩa là cơ thể không sản xuất ra đủ lactase – một enzym cần thiết để tiêu hóa lactose. Hiện tượng này thường gây khó chịu cho bé nhưng lại không nguy hiểm.

Không dung nạp đường lactose trong sữa bò ở trẻ em

Tình trạng không dung nạp lactose có khả năng kéo dài ngay cả khi bé bước vào tuổi mẫu giáo hoặc đã đi học. Đây là tình trạng cơ thể thiếu men lactase để tiêu hóa đường lactose có trong sữa mẹ và các sữa công thức.

Lactose là nguồn cung cấp đường glucose cho sự hoạt động của não và cơ thể, làm phân mềm, thúc đẩy sự phát triển của những vi khuẩn có lợi giúp cho sự phát triển hệ miễn dịch và tiêu hoá trong cơ thể trẻ. Men lactase ở màng ruột là men tiêu hoá biến đường lactose trở thành đường glucose.

Tình trạng bất dung nạp đường lactose có thể do bẩm sinh hoặc do tiêu chảy bởi các nguyên nhân khác gây nên. Khi không có đủ men lactase, lactose sẽ không thể được tiêu hóa và nằm lại trong ruột gây đầy hơi, đau bụng và tiêu chảy.

Nhiều bậc cha mẹ nhầm lẫn giữa hai chứng bệnh là không dung nạp lactose và dị ứng sữa. Mặc dù cũng có những triệu chứng tương tự nhau nhưng đây là hai căn bệnh hoàn toàn khác nhau. Không dung nạp lactose là một căn bệnh thuộc đường tiêu hóa trong khi dị ứng sữa lại là một chứng bệnh có liên quan đến hệ miễn dịch của cơ thể.

Triệu chứng của không dung nạp lactose

Các triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng không dung nạp lactose:

  • Đau bụng
  • Đầy hơi
  • Chướng bụng
  • Tiêu chảy
  • Buồn nôn

Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 30 phút – 2 giờ sau khi ăn hoặc uống các loại thực phẩm chứa lactose.

Làm sao để biết được trẻ bị mắc chứng không dung nạp lactose

Một biện pháp để kiểm tra xem liệu trẻ có gặp phải bất cứ vấn đề nào về khả năng tiêu hóa lactose hay không là ngừng cho trẻ sử dụng các sản phẩm sữa trong vòng 2 tuần và quan sát xem các triệu chứng có được cải thiện hay không. Sau 2 tuần, hãy cho trẻ từ từ sử dụng lại các loại sữa với lượng nhỏ mỗi ngày để xem các triệu chứng có xuất hiện trở lại hay không.

Tuy nhiên do có nhiều sản phẩm không bơ sữa và thực phẩm chế biến sẵn cũng chứa lactose nên việc loại bỏ hoàn toàn các loại thức ăn này khỏi chế độ ăn của trẻ là không dễ dàng.

Nếu bạn cho rằng con bạn đang bị mắc chứng không dung nạp lactose, hãy đưa trẻ đi khám bác sỹ. Một số xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán bao gồm test lactose trong hơi thở (còn gọi là test hydro trong hơi thở). Xét nghiệm này đo mức nồng độ hydro trong hơi thở sau khi đã sử dụng một dung dịch lactose dạng uống. Bình thường, trong hơi thở của con người chỉ có một lượng nhỏ khí hydro. Tuy nhiên, đối với những người bị mắc chứng không dung nạp lactose, lactose sẽ lên men trong ruột và tạo ra khí hydro, khí này sau đó sẽ được thải ra ngoài qua phổi.

Ngoài ra, nếu cần thiết bác sỹ có thể tiến hành đo hoạt tính enzym lactase và những enzym khác trong dịch ruột sử dụng kỹ thuật nội soi. Phương pháp này giúp các bác sỹ quan sát được bên trong ruột và thu mẫu ruột để xét nghiệm.

 
Các biện pháp điều trị

Hiện nay chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn chứng không dung nạp lactose. Tuy nhiên, đối với một số trẻ, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng có thể phát huy tác dụng tốt. Bản thân mỗi gia đình cũng có thể đưa ra những thay đổi phù hợp nhất đối với từng trẻ.

  • Bằng phương pháp thử nghiệm, bạn có thể xác định được trẻ có thể sử dụng được bao nhiêu sữa và các sản phẩm từ sữa. Những trẻ nhỏ bị mắc chứng không dung nạp lactose nên tránh những thực phẩm chứa lactose bao gồm sữa, kem và pho mát mềm. Những trẻ lớn hơn có thể ăn một lượng nhỏ những thực phẩm chứa lactose, nhất là khi ăn kèm với những thực phẩm khác. Nhiều trẻ vẫn có thể ăn được sữa chua và pho mát.
  • Men lactase: bạn có thể cho trẻ uống men lactase ngay trước mỗi bữa ăn để giúp cơ thể tiêu hóa những thức ăn có chứa lactose.
  • Cho trẻ sử dụng những sản phẩm không chứa hoặc chứa rất ít lactose. Bạn có thể bảo quản những sản phẩm này bình thường như những loại bơ sữa khác.

Những điều cần nhớ

Không dung nạp lactose không phải là một căn bệnh quá nghiêm trọng đối với trẻ. Những trẻ mắc hội chứng này vẫn có thể có nhiều lựa chọn thực phẩm khác. Hãy trao đổi với bác sỹ nếu như bạn có thắc mắc về những sản phẩm sử dụng hoặc khi muốn thay đổi chế độ ăn cho trẻ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những sản phẩm từ sữa vẫn phù hợp với người không dung nạp lactose

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 20/05/2025

    6 mẹo chữa nghẹt mũi tại nhà hiệu quả nhất

    Nghẹt mũi là một dấu hiệu khó chịu, rất thường gặp khi chúng ta bị cảm cúm, nhiễm lạnh. Hiện vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh cảm lạnh thông thường, nhưng có rất nhiều mẹo tại nhà có thể làm giảm tình trạng nghẹt mũi do chứng cảm lạnh gây nên. Bài viết này sẽ phân tích các biện pháp khắc phục tình trạng nghẹt mũi tại nhà tốt nhất cùng với những điều cần tránh.

  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

Xem thêm