Hội chứng MIS-C
Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C) là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, và dường như có liên quan đến COVID-19. Ở trẻ em, COVID-19 thường xảy ra ở mức độ nhẹ và nhanh chóng hồi phục. Tuy nhiên, một số trẻ có thể xuất hiện và phát triển hội chứng MIS-C – khiến một số cơ quan và mô chẳng hạn như tim, phổi, mạch máu, thận, hệ tiêu hóa, não, da hoặc mắt bị viêm nghiêm trọng. Các dấu hiệu và triệu chứng phụ thuộc vào vùng trên cơ thể bị ảnh hưởng. Hiện tại, nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của tình trạng này vẫn chưa được hiểu rõ.
Hiếm khi người trưởng thành xuất hiện và phát triển các dấu hiệu hay triệu chứng tương tự như hội chứng MIS-C. Đối với người trưởng thành, hội chứng viêm đa hệ thống ở người lớn (MIS-A) xảy ra ở những người trước đó đã mắc COVID-19 và nhiều người thậm chí không biết rằng mình đã từng mắc. MIS-A dường như xảy ra vài tuần sau khi nhiễm COVID-19, và đôi khi xuất hiện cả trên những người đang mắc bệnh.
Hội chứng MIS-C rất hiếm gặp, và hầu hết trẻ em mắc bệnh được điều trị kịp thời sẽ hồi phục tốt mà không để lại các vấn đề sức khỏe. Tuy nhiên, một số trẻ có thể tiến triển tình trạng này rất nhanh và diễn biến xấu, có thể đến mức nguy hiểm tính mạng.
Theo các nghiên cứu, tỉ lệ mắc MIS-C ở trẻ nhỏ khá thấp (cỡ 1/3000-4000 trẻ tại Hoa Kỳ). Tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu cụ thể về tỉ lệ mắc, nhưng đánh giá chung có thể thấp hơn nữa. Gần đây, một số nghiên cứu đã báo cáo khả năng gây bệnh do virus SARS-COV-2, tuy nhiên vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu sâu hơn để chứng minh mức độ liên quan và khả năng ảnh hưởng của COVID-19 tới tình trạng này.
Các triệu của hội chứng MIS-C
Hội chứng MIS-C xảy ra sau mắc COVID-19 khoảng 2-6 tuần. Bệnh gây tổn thương tại nhiều cơ quan của cơ thể bao gồm tim, phổi, thận, não, da, cơ quan tiêu hóa… Không phải tất cả các trẻ gặp phải tình trạng này đều có các triệu chứng giống nhau, tuy nhiên điển hình của hội chứng này bao gồm:
Đối với trẻ nhỏ trong thời gian hậu COVID, các dấu hiệu điển hình mà các bậc phụ huynh cần lưu ý bao gồm:
Bệnh có khả năng tiến triển nhanh, do vậy cần theo dõi sát các triệu chứng để có phản ứng kịp thời. Các dấu hiệu cảnh báo khẩn cấp mà cha mẹ cần lưu ý để có biện pháp xử trí kịp thời bao gồm:
Nguyên nhân nào gây ra hội chứng MIS-C?
Nguyên nhân chính xác dẫn đến hội chứng MIS-C cho đến nay vẫn chưa được biết đến, nhưng nó dường như là một phản ứng miễn dịch quá mức và có liên quan đến COVID-19. Tại thời điểm hiện tại, ngày càng có nhiều hơn các trẻ gặp phải hội chứng MIS-C có xét nghiệm dương tính với virus SARS-COV-2, có nghĩa là có khả năng trẻ mắc COVID-19 trước và tiến triển tình trạng này sau đó.
Yếu tố nào làm tăng nguy cơ gặp phải hội chứng MIS-C?
Các nghiên cứu cho thấy trẻ trong lứa tuổi học đường là nhóm đối tượng dễ gặp phải hội chứng MIS-C nhất. Hầu hết các trẻ mắc phải thường có độ tuổi từ 3 đến 13 tuổi, trung bình trong độ tuổi từ 8-9 tuổi. Tuy vậy, tình trạng này có thể gặp phải ở cả trẻ sơ sinh và trẻ lớn hơn.
Nhiều chuyên gia coi MIS-C là một biến chứng của COVID-19. Hiện tại, chưa có nghiên cứu xác định chính xác khả năng gặp phải hội chứng MIS-C sau khi mắc COVID-19 là bao nhiêu. Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã cho thấy khả năng mắc cao hơn đối với trẻ chưa tiêm vaccine phòng COVID-19 so với trẻ đã tiêm vaccine phòng COVID-19. MIS-C có thể gây hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe và thậm chí là tử vong – tất nhiên là trong các trường hợp rất hiếm.
Chẩn đoán hội chứng MIS-C
Hội chứng MIS-C được chẩn đoán dựa trên các dấu hiệu lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng. Tại cơ sở y tế, trẻ có thể được khám và xét nghiệm để đánh giá tình trạng. Các xét nghiệm có thể được sử dụng như:
Đôi khi trong trạng thái nghi ngờ, bác sĩ có thể đánh giá để loại trừ các tình trạng viêm khác như bệnh Kawasaki, nhiễm trùng huyết, hội chứng sốc độc… để chẩn đoán chính xác.
Điều trị hội chứng MIS-C
Đối với hội chứng MIS-C, cần phải điều trị tại cơ sở y tế. Điều trị sẽ bao gồm chăm sóc hỗ trợ và các biện pháp điều trị triệu chứng tại bất kỳ cơ quan nào bị ảnh hưởng. Tất nhiên điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ của tình trạng bệnh lý, cũng như sự ảnh hưởng và cân nhắc lợi – hại đối của phương pháp điều trị.
Chăm sóc hỗ trợ bao gồm:
Trong trường hợp có sưng viêm, điều trị có thể bao gồm:
Hiện chưa có bằng chứng cho thấy MIS-C là bệnh có thể lây truyền (bệnh truyền nhiễm). Tuy nhiên, trẻ gặp phải hội chứng MIS-C có thể nhiễm cùng lúc các loại vi khuẩn hay virus khác, vì vậy có thể cần kiểm soát nhiễm trùng.
Dự phòng hội chứng MIS-C như thế nào?
Trong tình hình dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, tỉ lệ trẻ mắc COVID-19 ngày càng tăng cao kéo theo tỉ lệ gặp phải hội chứng MIS-C tăng lên. Việc dự phòng cho trẻ trước tình trạng này chính là dự phòng cho trẻ trước COVID-19. Lời khuyên từ các chuyên gia y tế bao gồm:
Tổng kết
Hội chứng MIS-C là một hội chứng có tỉ lệ mắc khá thấp, xong có xu hướng gia tăng trong thời gian đại dịch COVID-19. Tình trạng này ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ, và có thể để lại các hậu quả nghiêm trọng nếu không được xác định sớm và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, cha mẹ có thể dự phòng cho trẻ cũng như có những biện pháp xử trí sớm nếu nhận thấy các dấu hiệu bất thường, và tình trạng này có thể điều trị khỏi và an toàn. Hãy tuân thủ theo hướng dẫn và lời khuyên từ các chuyên gia y tế để đảm bảo cho trẻ an toàn khi quay trở lại các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
Tham khảo thêm thông tin tại: Hậu COVID: triệu chứng và phục hồi
Bàn chải kẽ (là một que nhựa nhỏ có gắn một mẩu chỉ nha khoa) có thể là một biện pháp thay thế thuận tiện cho chỉ nha khoa thông thường, đặc biệt nếu bạn có vấn đề về vận động cổ tay - như viêm khớp. Nhưng nếu bạn không khó khăn khi sử dụng chỉ nha khoa thông thường, liệu bàn chải kẽ có phải lựa chọn tốt?
Chế độ ăn dặm tự chỉ huy (baby-led weaning) ngày càng phổ biến, nhưng chưa có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy phương pháp này ưu việt hơn ăn dặm truyền thông về mặt dinh dưỡng.
Trẻ mọc răng thường xuất hiện một số dấu hiệu như ngứa lợi, quấy khóc, sốt… Cha mẹ quan sát và biết cách giảm đau cho trẻ lúc mọc răng để trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.
Bệnh đa xơ cứng (MS) là một bệnh miễn dịch mãn tính ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Một số người có thể bị ảo giác, choáng váng hoặc chóng mặt.
Trẻ nhỏ có làn da rất mềm mại và mỏng manh. Vì vậy, các bé có thể gặp phải nhiều vấn đề và bệnh lý về da. Cùng tham khảo một vài gợi ý cũng như lời khuyên hữu ích dưới đây để chăm sóc và bảo vệ làn da nhạy cảm của em bé nhà bạn.
Hầu hết mọi người đều trải qua tình trạng co giật cơ ở bắp thịt trên tay, chân, vai, mi mắt, lưng, cơ mặt một vài lần trong đời. Biểu hiện này có thể là dấu hiệu cơ thể đang thiếu một số vitamin, khoáng chất thiết yếu.
Màu thực phẩm tự nhiên là một cách tuyệt vời để thêm màu sắc vào công thức nấu ăn bằng cách sử dụng các nguyên liệu đã có sẵn trong tủ đựng thức ăn, giá đựng gia vị hoặc rau củ trong nhà. Màu thực phẩm tự nhiên được coi là sự thay thế lành mạnh hơn cho màu thực phẩm nhân tạo vì nó có nguồn gốc từ thực vật hoặc động vật và không chứa các hóa chất độc hại mà màu nhân tạo có thể có.
Sử dụng chính trọng lượng cơ thể mình, bạn có thể rèn luyện cơ bắp toàn thân với 6 bài tập thể dục không cần có thêm dụng cụ hỗ trợ.