Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hàn gắn vết thương vô hình cho trẻ bị bạo hành - Trẻ 6 đến 11 tuổi (Phần 3)

Ở độ tuổi này, trẻ thường cảm thấy có lỗi về bạo hành mình phải chịu đựng hoặc chứng kiến, nhất là nếu bạo hành xuất hiện trong gia đình hoặc xảy ra với bạn thân.

Trẻ nghĩ nếu mình nói hoặc hành xử khác đi thì có lẽ mọi chuyện đã không như vậy. Trẻ cũng cảm thấy tồi tệ vì không thể bảo vệ cha mẹ hoặc người mình thương yêu. 

Một số yếu tố làm tăng tính nhạy cảm của trẻ với bạo hành:
  • Có mối liên hệ trực tiếp với bạo hành.
  • Bị bạo hành trong một thời gian dài.
  • Bị căng thẳng tiếp diễn vì chuyển trường, gia đình có khó khăn tài chính, không có bạn bè. 

- Hiểu hành vi của trẻ 

Trẻ bị bạo hành hoặc chứng kiến bạo hành có thể:

  • Cảm thấy mình có trách nhiệm hoặc có lỗi trước những gì xảy ra.
  • Đột nhiên muốn được ở một mình.
  • Trông buồn rầu hơn bình thường.
  • Trở nên rất năng động hoặc tăng động quá mức.
  • Trở nên hung dữ hoặc thường xuyên gây gổ, đánh lộn.
  • Có vẻ mơ màng, sao nhãng.
  • Giật mình vì tiếng động mạnh.
  • Trở lại những nỗi sợ cũ hoặc xuất hiện những nỗi sợ mới.
  • Không muốn đi ngủ.
  • Nằm mơ thấy ác mộng.
  • Ăn nhiều hơn hoặc ít hơn trước.
  • Hay gặp rắc rối ở nhà hoặc ở trường.
  • Khó tập trung.
  • Kêu đau đầu, đau bụng.  
Một lần nữa, điều quan trọng không phải là đếm xem trẻ có bao nhiêu dấu hiệu kể trên mà cần tìm kiếm những dấu hiệu kín đáo cho thấy có chuyện gì đó bất ổn. Cha mẹ cần tìm hiểu xem hành vi, bữa ăn, giấc ngủ của trẻ có thay đổi không? Trông trẻ có vẻ lo lắng, buồn rầu không? Các biểu hiện của trẻ có thể xấu đi khi bé phải chuyển nhà hoặc chuyển trường, khi có người thân trong gia đình qua đời hoặc bố mẹ chia tay.

Điều quan trọng là lắng nghe và nói với con rằng những cảm xúc mà bé đang trải nghiệm không có gì sai. Điều này giúp ngăn ngừa trẻ:

  • Nghĩ rằng bạo hành là điều bình thường.
  • Trở nên bối rối và tự trách mình.
  • Nghĩ rằng mình không nên hỏi han hay bàn luận về bạo hành.
  • Quen với việc chối bỏ cảm xúc hay cứ giữ chúng mãi trong mình.
  • Cảm thấy mình thật điên rồ.
  • Cảm thấy cô đơn, tách biệt với bạn bè.
  • Hình thành niềm tin không đúng đắn về nguyên nhân của bạo hành, ví dụ tự kết tội mình.

- Động viên bé thể hiện suy nghĩ và cảm xúc

  • Lắng nghe mà không phán xét.
  • Bình tĩnh trả lời con, không tỏ vẻ lo lắng hay tức giận. Ví dụ bạn có thể nói “Mẹ xin lỗi vì khiến con phải nhìn thấy mẹ đau. Mẹ không hề nghĩ là điều này khiến con buồn đến vậy. Chắc con cảm thấy khổ sở lắm”.
  • Giúp con nhận dạng cảm xúc. Ví dụ bạn có thể nói “Chuyện xảy ra hôm nay trước cổng trường khiến mẹ rất sợ. Con cảm thấy thế nào?"
  • Nếu bạn không thể trả lời câu hỏi nào đó của con thì hãy dũng cảm thừa nhận. Sau đó hãy giúp bé tìm kiếm thông tin và tiếp tục trao đổi với con về vấn đề còn bỏ ngỏ.
  • Viết ra giấy những nỗi lo của con và cùng bé trao đổi từng vấn đề một.
  • Động viên con viết hoặc vẽ về những suy nghĩ và cảm xúc của mình nếu bé tỏ ra sẵn sàng.

- Giúp bé cảm thấy an toàn và kiểm soát cảm xúc

  • Nói với con rằng chuyện xảy ra không phải lỗi của bé.
  • Giúp trẻ tạo một góc an toàn để trú ẩn khi cảm xúc dâng trào quá mạnh (ví dụ một góc yên tĩnh để đọc sách hay nghe nhạc).
  • Lên kế hoạch giúp con đối phó với các yếu tố kích thích (tiếng động lớn, tiếng người nói to hay những cảnh gợi nhớ về bạo hành). Có thể bé sẽ chọn cách lui vào một góc yên tĩnh để nghe nhạc hoặc chạy sang chơi với bạn hàng xóm.
  •  Cho con tham gia các hoạt động ngoại khóa bé cảm thấy an toàn.
  • Thận trọng khi nói trước mặt con. Đừng đưa ra những nhận xét thù hận hay cáu giận.
  • Trả lời con một cách rõ ràng, phù hợp với lứa tuổi. Ví dụ bạn có thể nói về những việc cụ thể mà nhà trường đang thực hiện để bảo vệ học sinh, như không cho người lạ vào trường.
  • Để con tự đưa ra một số quyết định như ngồi học ở đâu, đọc sách gì, chơi trò gì lúc nghỉ giải lao.
  •  Làm gương hoặc dạy trẻ các kỹ năng giải quyết xung đột như lắng nghe ý kiến của bên kia rồi đi tới thỏa thuận và thể hiện cảm xúc, thay vì dùng bạo lực.
  • Đừng hứa những điều bạn không thể thực hiện. Thay vì nói “Bố sẽ bảo vệ con, không để đứa nào động đến cái chân lông con nữa!”, hãy nói “Bố con mình cùng nhau lên kế hoạch giúp con cảm thấy an toàn khi con thấy sợ nhé”.
  • Giúp trẻ lên kế hoạch đối phó nếu bạo hành lại xảy ra.
BS Trần Thu Thủy - Theo Bệnh viện Nhi Trung Ương
Bình luận
Tin mới
  • 24/05/2025

    Nhận biết các triệu chứng HIV ở phụ nữ

    Các triệu chứng của HIV chủ yếu giống nhau ở cả hai giới . Nhưng có thể có một số khác biệt, đặc biệt là nếu tình trạng này không được điều trị. Phụ nữ có nhiều khả năng bị nhiễm trùng nấm men và thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Nam giới có thể gặp vấn đề về cương cứng, mất ham muốn tình dục và bị viêm trực tràng.

  • 23/05/2025

    Chấy rận: Những điều bạn cần biết

    Chấy là loài côn trùng sáu chân nhỏ xíu bám vào da đầu và cổ của bạn và hút máu người. Mỗi con chấy chỉ có kích thước bằng một hạt vừng, vì vậy chúng rất khó phát hiện.

  • 22/05/2025

    6 loại thực phẩm giúp răng trắng đẹp

    Một số thực phẩm có khả năng làm răng trắng hơn nhờ tác động cơ học giúp loại bỏ mảng bám, kích thích tiết nước bọt làm sạch khoang miệng, hoặc chứa các hợp chất tự nhiên có thể giúp làm sáng răng nhẹ nhàng.

  • 22/05/2025

    Thêm bằng chứng cho thấy vaccine HPV giúp ngăn ngừa ung thư cổ tử cung

    HPV là virus lây truyền qua đường tình dục, có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ, liên quan đến nguy cơ cao mắc nhiều dạng ung thư khác nhau.

  • 21/05/2025

    Chế độ dinh dưỡng tham khảo cho người hẹp van động mạch chủ

    Chế độ ăn đóng vai trò hỗ trợ trong việc quản lý và hỗ trợ điều trị hẹp van động mạch chủ. Một chế độ ăn lành mạnh có thể giúp giảm các triệu chứng, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và cải thiện chất lượng cuộc sống.

  • 21/05/2025

    Hướng dẫn giảm căng thẳng trong mùa thi

    Các bài kiểm tra và kỳ thi là một phần quan trọng trong quá trình học tập, nhưng đồng thời cũng có thể mang lại nhiều áp lực cho học sinh và cả những người chăm sóc các em. Việc tìm cách giảm căng thẳng và hỗ trợ học sinh trong giai đoạn này là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe tinh thần và kết quả học tập tốt nhất.

  • 20/05/2025

    Cải thiện thói quen ăn sáng để khởi đầu ngày mới tốt hơn

    Bữa sáng là bữa ăn giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bắt đầu ngày mới. Khắc phục những sai lầm phổ biến sau giúp bạn duy trì thói quen ăn sáng khoa học và lành mạnh.

  • 20/05/2025

    6 mẹo chữa nghẹt mũi tại nhà hiệu quả nhất

    Nghẹt mũi là một dấu hiệu khó chịu, rất thường gặp khi chúng ta bị cảm cúm, nhiễm lạnh. Hiện vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh cảm lạnh thông thường, nhưng có rất nhiều mẹo tại nhà có thể làm giảm tình trạng nghẹt mũi do chứng cảm lạnh gây nên. Bài viết này sẽ phân tích các biện pháp khắc phục tình trạng nghẹt mũi tại nhà tốt nhất cùng với những điều cần tránh.

Xem thêm