Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Giữ xương luôn chắc khỏe

Đặc trưng bởi tình trạng xương yếu, giòn, và dễ gãy, bệnh loãng xương có ảnh hưởng tới 44 triệu người Mỹ và là nguyên nhân dẫn tới 2 triệu ca gãy xương hàng năm, theo số liệu của Hiệp hội phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ. Bạn có thể làm một số cách để giữ xương luôn chắc khỏe và giảm nguy cơ loãng xương.

Giữ xương luôn chắc khỏe

Hãy bắt đầu chăm sóc xương khi còn trẻ

Hãy so sánh việc bảo vệ bộ xương giống như việc tiết kiệm tiền bạc trước khi nghỉ hưu: Bạn cần phải gửi ngân hàng nhiều tiền khi còn trẻ để khi về già, bạn đã có trong tay một số vốn không hề nhỏ. Cũng như vậy, xương đạt mật độ đỉnh vào thời điểm những năm 20 tuổi và kể từ thời điểm đó, nhiệm vụ của bạn là phải giữ cho xương luôn khỏe mạnh bằng cách cung cấp đủ canxivitamin D, luyện tập thể dục thể thao…

Hiểu rõ về chỉ số T-score

Loãng xương được coi là một căn bệnh diễn biến thầm lặng bởi nó thường không biểu hiện một triệu chứng rõ rệt nào cho tới khi bạn có hiện tượng gãy xương. Mật độ khoáng của xương (BMD) có thể cho bạn biết được tình trạng khỏe mạnh của xương bạn. Kết quả của xét nghiệm này thường được biểu hiện bằng chỉ số T-score. Bác sỹ sẽ kết hợp chỉ số T-score với các yếu tố nguy cơ khác như độ tuổi và giới tính để xác định được nguy cơ gãy xương của bạn trong vòng 10 năm tới.

Tăng cường uống sữa

Sữa là nguồn cung cấp canxi dồi dào (là yếu tố cấu thành của xương) và vitamin D (giúp tăng hấp thu canxi). Ngoài ra, vitamin D còn giúp xây dựng và sửa chữa khung xương và giữ cho cơ chắc khỏe, giảm thiểu nguy cơ té ngã.

Theo khuyến cáo của Hiệp hội loãng xương quốc gia, phụ nữ dưới 50 tuổi và nam giới dưới 70 tuổi nên cung cấp khoảng 1000 mg canxi/ngày. Nam giới trên 70 tuổi và nữ giới trên 50 tuổi cần bổ sung khoảng 1200 mg canxi/ngày. Con số này tương đương với khoảng 4 cốc sữa tươi không béo hoặc 3 cốc sữa chua không béo. Những người trên 50 tuổi nên bổ sung khoảng 1000 IU vitamin D/ngày.

Nếu bạn không có thói quen sử dụng các sản phẩm từ sữa, bạn có thể thay bằng các loại nước trái cây bổ sung canxi và vitamin D hoặc sữa đậu nành, sữa hạnh nhân hay sữa dừa và có thể cần nhắc đến việc sử dụng thực phẩm chức năng. Ngoài ra nên phơi nắng một chút vào lúc sáng sớm để cơ thể có thể tự tổng hợp được vitamin D.

Không hút thuốc và hạn chế uống rượu

Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ bị mất xương. Những phụ nữ hút thuốc lá thường có nồng độ estrogen thấp và có xu hướng bị mãn kinh sớm hơn bình thường, cả hai yếu tố này đều đẩy nhanh tốc độ mất xương.

Nếu bạn có sử dụng rượu, chỉ nên uống tối đa khoảng 1-2 ly/ngày đối với nam giới và 1 ly/ngày đối với nữ giới. Tiêu thụ nhiều hơn lượng rượu khuyến cáo sẽ ảnh hưởng đến khả năng hấp thu canxi của cơ thể và làm chậm quá trình hình thành xương mới.

Ăn thịt ở mức độ vừa phải

Các chuyên gia đều khuyên rằng “mọi thứ chỉ nên sử dụng ở mức độ trung bình” và tất nhiên bao gồm cả lượng thịt chúng ta ăn hàng ngày. Canxi và phospho giúp cơ thể tiêu hóa protein từ động vật. Tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ, cá, thịt lợn và thịt gia cầm có thể làm giảm lượng canxi từ xương.

Tuy nhiên, sự thiếu hụt protein cũng cản trở sự hấp thu canxi tại ruột. Vậy giải pháp là gì? Tốt nhất là hãy hạn chế lượng protein tiêu thụ ít hơn 2 lần/ngày và chia thành nhiều bữa nhỏ - vào khoảng 3 ounce protein (tương đương với 85 gram) mỗi bữa.

Tham khảo kinh nghiệm từ cha mẹ

Các yếu tố thuộc về di truyền có ảnh hưởng rất lớn đối với sức khỏe của bộ xương của bạn, bao gồm kích thước, khối lượng xương, thời điểm bạn bước vào giai đoạn mãn kinh và cả khả năng sử dụng canxi và vitamin D của cơ thể. Những đặc điểm này di truyền từ cha cho con trai và từ mẹ cho con gái. Hiểu biết về tiền sử của gia đình mình, bạn có thể có những biện pháp phòng chống kịp thời như theo dõi nguy cơ loãng xương sớm và sử dụng các loại thuốc phù hợp để phòng tránh căn bệnh này.

Giảm tiêu thụ muối

Quá nhiều natri trong cơ thể khiến canxi dễ bị hòa tan từ xương và thải ra ngoài qua nước tiểu. Để giữ được canxi trong xương, hãy tuân thủ theo một chế độ ăn ít muối bằng cách cắt giảm những thực phẩm chế biến sẵn và đừng bao giờ để lọ muối trên bàn ăn nhé.

Tăng cường vận động

Những môn thể thao chú trọng vào sức nặng giúp tăng cường sức khỏe của xương bằng cách kích thích các tế bào tạo xương. Các môn thể thao có tính tương tác cao như chạy, chơi tennis, bóng rổ, đấm bốc có tác dụng làm chắc khỏe xương nhanh nhất. Những bài tập luyện cường độ trung bình cũng đem lại hiệu quả tốt cho xương. Hãy thử đi bộ nhanh hoặc nhảy cao nếu bạn cho rằng các môn thể thao tương tác cao không thực sự an toàn cho bạn.

Tăng cường độ dẻo của cơ

Những động tác kéo dãn, tăng cường độ dẻo của cơ và gân đều có tác dụng kích thích xương phát triển. Do đó, bất cứ bài tập nào giúp xây dựng khối cơ (nâng tạ, kéo dây đàn hồi, tập yoga) sẽ giúp tăng cường mật độ xương và độ chắc khỏe của cơ xương.

Bạn không cần thiết phải rời khỏi nhà, chỉ cần đeo những quả tạ nặng khoảng 1 – 2 lb (tương đương 0.5 – 0.9 kg) quanh cổ tay và mắt cá chân trong khi tiếp tục làm những công việc vặt tại nhà. Một tác dụng khác của các bài tập này: cơ bắp chắc khỏe cải thiện khả năng giữ thăng bằng của bạn và khả năng phối hợp vận động, do vậy bạn sẽ ít nguy cơ bị té ngã.

Phòng tránh tai nạn té ngã

Trong giai đoạn tiến triển của bệnh loãng xương, chỉ đơn giản đi lại quanh nhà thôi cũng có thể gây tai nạn cho bản thân bạn. Tuy nhiên, có một số mẹo nhỏ có thể giúp giảm nguy cơ té ngã và gẫy xương như:

  • Lót thảm bảo vệ trong nhà để tránh trơn trượt
  • Loại bỏ những vật cản, làm thông thoáng lối đi
  • Lắp đèn ngủ trong các sảnh và phòng tắm
  • Sử dụng thảm cao su chống trượt trong bồn tắm
  • Đảm bảo dép đi trong nhà có đế cao su

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những thói quen không tốt cho xương

PGS.TS.Bs.Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

Xem thêm