Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Đái tháo đường thai kỳ - Chẩn đoán và điều trị sớm để ngừa các biến chứng nguy hiểm

Thực hiện phương pháp điều trị thích hợp cho phụ nữ bị đái tháo đường thai kỳ có thể làm giảm nguy cơ biến chứng cho cả mẹ và con.

Cơ chế của bệnh đái tháo đường trong thai kỳ

Lượng đường trong máu tăng cao thường xảy ra trong thai kỳ và thường do bệnh đái tháo đường thai kỳ (GDM) gây ra. Những bà mẹ mắc bệnh đái tháo đường type 1 và type 2 cũng có khả năng bị tăng đường huyết khi mang thai . Khoảng 1/5 phụ nữ mang thai (20%) mắc đái tháo đường thai kỳ.

Trong thai kỳ, cơ thể mẹ có nhiều thay đổi về nội tiết tố để tạo điều kiện cho sự phát triển của em bé. Các hormone được sản xuất bởi nhau thai cũng góp phần gây ra những thay đổi về chuyển hóa trong cơ thể bà mẹ. Một số hormone này khiến các thụ thể insulin của mẹ trở nên kháng insulin.

Insulin là một chất hóa học hoạt động giống như một chiếc chìa khóa, và khi được liên kết với thụ thể insulin trên bề mặt tế bào, nó sẽ mở ra một khóa hoặc kênh để glucose có thể di chuyển từ máu vào tế bào.

Nếu một người kháng insulin, thì cơ thể cần nhiều insulin hơn để mở khóa và vận chuyển glucose ra khỏi máu và vào tế bào. Đây là cơ chế tương tự quá trình gây ra bệnh đái tháo đường type 2.

Khi nhau thai phát triển trong thai kỳ, ngày càng nhiều hormone được tạo ra và tiết ra để hỗ trợ sự phát triển của em bé. Điều này khiến người mẹ ngày càng kháng insulin. Tại một thời điểm nào đó, người mẹ có thể không sản xuất đủ insulin để vượt qua sức đề kháng và nếu điều này xảy ra thì lượng đường trong máu sẽ tăng lên.

‎‎Đái tháo đường thai kỳ cần được chẩn đoán sớm và theo dõi chặt chẽ trong suốt quá trình mang thai.

Các triệu chứng của đái tháo đường thai kỳ

Đái tháo đường thai kỳ thường không có triệu chứng rõ ràng, vì nhiều thay đổi xảy ra do bệnh có thể giống với những thay đổi xảy ra do mang thai. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu và có thể nhận biết một số triệu chứng bệnh. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng mới hoặc bất thường nào trong thai kỳ, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ.

Một số triệu chứng chung của bệnh đái tháo đường ở phụ nữ bao gồm:

- Mệt mỏi và dễ cáu gắt,

- Khát quá mức, đi tiểu thường xuyên và mất nước,

- Cảm thấy đói thường xuyên,

- Dễ nhiễm trùng âm đạo và nấm miệng ,

- Da khô và ngứa, vết thương chậm lành,

- Đau và tê ở bàn chân, mắt nhìn mờ, sụt cân nhanh chóng, rối loạn chức năng tình dục ,…

Tầm soát đái tháo đường thai kỳ là quan trọng

Việc kiểm soát đường huyết ở phụ nữ bị đái tháo đường thai kỳ có thể làm giảm nguy cơ biến chứng cho cả mẹ và con. ‎Một số người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác. Nếu bạn từ 25 tuổi trở lên hoặc có các yếu tố nguy cơ khác của bệnh đái tháo đường, bạn có thể được yêu cầu xét nghiệm sớm hơn trong thai kỳ.

Một phụ nữ có nhiều nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ, chẳng hạn như thừa cân khi bắt đầu mang thai; đã từng bị đái tháo đường trong lần mang thai trước; có một thành viên thân thiết trong gia đình (tức là mẹ, cha hoặc anh chị em ruột) mắc bệnh đái tháo đường, bác sĩ sẽ làm tầm soát bệnh sớm hơn.

Phụ nữ mang thai có nhiều nguy cơ mắc đái tháo đường cần kiểm tra đường huyết thường xuyên.

Ai có nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ?

Tất cả phụ nữ mang thai đều có thể bị rối loạn dung nạp glucose do các hormone được sản xuất trong giai đoạn mang thai. Đa số phụ nữ mang thai có thể tạo đủ insulin để vượt qua tình trạng kháng insulin, nhưng một số không thể. Đối với những phụ nữ này, bệnh đái tháo đường thai kỳ xảy ra khi tuyến tụy không thể tăng chức năng sản xuất insulin của tế bào beta đủ để vượt qua bất kỳ tình trạng kháng insulin nào liên quan đến thai kỳ. Mức đường huyết cao dễ dàng đi qua nhau thai và khiến em bé tiếp xúc với các loại đường nằm trong phạm vi bệnh đái tháo đường, có thể gây ra các biến chứng cho em bé.

Bệnh đái tháo đường thai kỳ thường phát triển ở phụ nữ mang thai vào khoảng tuần thứ 24 - 28 của thai kỳ. Điều này có nghĩa là tất cả phụ nữ mang thai nên được kiểm tra bệnh đái tháo đường thai kỳ ở tuần thứ 24 - 28 của thai kỳ (ngoại trừ những phụ nữ đã mắc bệnh đái tháo đường từ trước nên được tầm soát sớm hơn).

Thông thường, bệnh đái tháo đường thai kỳ sẽ hết sau khi em bé được sinh ra. Tuy nhiên, phụ nữ mắc đái tháo đường trong thai kỳ có nhiều nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 về sau này.

Trẻ sinh ra từ những bà mẹ mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ cũng có nguy cơ cao mắc bệnh đái tháo đường type 2 trong tương lai.

Khi nào chẩn đoán bệnh đái tháo đường thai kỳ?

Sự gia tăng chỉ số glucose trong máu được chẩn đoán khi thử nghiệm lúc đói, 1 giờ hoặc 2 giờ. Bạn chỉ cần một lần xét nghiệm để hiển thị các chỉ số đường huyết bất thường cao hơn giá trị bình thường cho mỗi thời điểm, để được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ.

Lượng đường trong máu chẩn đoán bệnh đái tháo đường thai kỳ:

Đường huyết lúc đói

Lượng glucose 1 giờ sau ăn

Lượng glucose 2 giờ sau ăn

5,2 mmol / L trở lên

10,0 mmol / L trở lên

8,5 mmol / L trở lên

92 mg / dL trở lên

180 mg / dL trở lên

153 mg / dL trở lên

Lời khuyên của thầy thuốc

Biến chứng của đái tháo đường thai kỳ có thể gây biến chứng khi sinh, quá trình sinh nở dễ gặp một số tai biến sản khoa, làm tăng nguy cơ sinh non. Trẻ sơ sinh có mẹ bị đái tháo đường thai kỳ có thể gặp một số nguy cơ như: hạ đường huyết sơ sinh, vàng da sơ sinh, suy hô hấp... Do đó, tất cả phụ nữ mang thai đều cần thiết tuân thủ lịch khám thai định kỳ và khám ngay nếu có các dấu hiệu bất thường về sức khoẻ.

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của bệnh đái tháo đường thai kỳ hoặc bạn có nhiều nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường, bạn nên thông báo với bác sĩ theo dõi thai kỳ của mình để được kiểm tra đái tháo đường vào tuần thai 24 - 28 hoặc sớm hơn.

Với chẩn đoán sớm và đưa ra các phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường thai kỳ, bạn có thể giảm nguy cơ phát triển hoặc trì hoãn, phòng ngừa biến chứng sức khỏe nào cho bạn và con bạn. Khi đã được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ, cần hợp tác với bác sĩ để kiểm soát tốt lượng đường huyết và cải thiện sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.

Nguy cơ mất con khi mẹ bầu mắc đái tháo đường thai kỳ - Theo các bác sĩ, nguy cơ của đái tháo đường (ĐTĐ) thai kỳ đối với mẹ và con là cực lớn nếu không được kiểm soát tốt đường huyết. Với những tuần đầu có thể gây sảy thai, thai chết lưu, có nhiều trường hợp hỏng thai liên tiếp nhiều lần sau đó mới được phát hiện bị ĐTĐ.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Phụ nữ mang thai cần quan tâm đến bệnh 'đái tháo đường'.

Theo BS Hải Giang - Theo Gia đình & Xã hội
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm