Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chứng mệt mỏi buổi sáng và cách xử trí

Một đêm ngủ ngon giấc sẽ giúp bạn cảm thấy hưng phấn và tỉnh táo vào ngày hôm sau. Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi khi ngủ dậy, hoặc sự mệt mỏi kéo dài suốt cả ngày, có thể bạn đang gặp vấn đề về rối loạn giấc ngủ.

Cùng khám phá thêm về sự khác biệt giữa cảm giác mệt mỏi và buồn ngủ, điều gì có thể gây ra giấc ngủ không ngon và cách giảm mệt mỏi trong bài viết này nhé!

Sự khác biệt giữa buồn ngủ và mệt mỏi

Cảm thấy mệt mỏi và cảm thấy buồn ngủ là những cụm từ thường được sử dụng thay thế cho nhau. Mặc dù có một số điểm tương đồng giữa cả hai, nhưng chúng thực sự khác nhau về bản chất. Sự khác biệt giữa cảm giác mệt mỏi và cảm giác buồn ngủ là gì?

  1. Sự buồn ngủ

Buồn ngủ được đặc trưng bởi mong muốn ngủ. Hãy tưởng tượng bạn vừa thưởng thức xong một bữa trưa thịnh soạn kèm theo đồ uống có cồn. Bạn đang cảm thấy thư giãn, ngồi trong một căn phòng ấm áp, trên một chiếc ghế êm ái, và bắt đầu ngủ gật khi xem tivi. Đây là một ví dụ hoàn hảo về cảm giác buồn ngủ. Cảm giác buồn ngủ khác hẳn với mệt mỏi.

Sự mệt mỏi làm cho bạn cảm thấy nặng nề trong xương và cơ bắp. Những người bị mệt mỏi thường cảm thấy phải tạm dừng lại và nghỉ ngơi, tuy nhiên nó cũng không thể khiến bạn đi vào giấc ngủ, và giấc ngủ cũng không phải là cách giải quyết vấn đề.

Với những người bị buồn ngủ, cách tốt nhất để lập tức giải quyết cảm giác này là ngủ đủ số giờ vào ban đêm.

Nhìn chung, giấc ngủ được điều hành bởi 2 quá trình: điều khiển ngủ nội môi và tín hiệu cảnh báo chu kỳ sinh học. Giấc ngủ được chứng minh bằng việc một người thức càng lâu thì ham muốn ngủ càng tăng. Sự gia tăng cảm giác buồn ngủ này là do sự tích tụ của chất truyền tin hóa học, hay chất dẫn truyền thần kinh, được gọi là adenosine. Adenosine tích tụ giữa các tế bào thần kinh và trong hệ thống kích hoạt dạng lưới của thân não. Một phần, giấc ngủ là quá trình thải chất dẫn truyền thần kinh này (và các sản phẩm phụ chuyển hóa khác) khỏi các mô của não.

Cảm giác buồn ngủ là rất bình thường, tuy nhiên nếu xảy ra kéo dài và quá mức, nó chỉ ra các vấn đề nghiêm trọng hơn liên quan đến rối loạn giấc ngủ và mất ngủ.

 
  1. Sự mệt mỏi

Mệt mỏi có thể được phân biệt như một triệu chứng. Sự mệt mỏi có thể được nhận biết bởi một số đặc điểm sau:

  • Nặng đầu
  • Đau mắt
  • Chảy nước mắt
  • Mí mắt nặng
  • Nặng chân
  • Yếu mệt toàn thân
  • Cảm thấy lạnh
  • Nhạy cảm với tiếng ồn
  • Ngáp
  • Mất hứng thú
  • Kém tập trung
  • Cáu gắt
  • Ít muốn nói chuyện với người khác

Mặc dù cảm thấy mệt mỏi có thể là bình thường, đặc biệt là sau một ngày dài, nhưng cảm giác mệt mỏi dai dẳng sau khi thức dậy có thể gợi ý vấn đề về giấc ngủ.

Tại sao cảm thấy mệt mỏi khi ngủ dậy?

Quán tính giấc ngủ

Quán tính giấc ngủ đề cập đến mong muốn quay lại giấc ngủ gần như ngay lập tức sau khi thức dậy. Nó gây ra cảm giác uể oải, mệt mỏi, khó hoạt động. Nguyên nhân của quán tính giấc ngủ vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Một giả thuyết cho rằng adenosine tích tụ trong não trong giai đoạn ngủ không REM, khiến bạn khó cảm thấy tỉnh táo hoàn toàn sau khi thức dậy.

Rối loạn giấc ngủ

Có nhiều loại rối loạn giấc ngủ khiến giấc ngủ bị gián đoạn và làm tăng cảm giác mệt mỏi suốt cả ngày và sau khi thức dậy. Chứng ngưng thở khi ngủ, rối loạn cử động chân tay theo chu kỳ, rối loạn nhịp sinh học và chứng ngủ rũ có liên quan đặc biệt với các triệu chứng mệt mỏi khi thức giấc.

Nhìn chung, không ngủ đủ lượng so với nhu cầu của cơ thể sẽ dẫn đến các dấu hiệu của sự mệt mỏi. Thiếu ngủ dẫn đến buồn ngủ và các triệu chứng khác liên quan đến mệt mỏi, chẳng hạn như các vấn đề về trí nhớ và suy nghĩ, suy giảm chức năng, thậm chí đau nhức cơ thể và khó chịu.

Làm thế nào để làm giảm sự mệt mỏi vào buổi sáng?

Cách tốt nhất để làm giảm mệt mỏi là cố gắng ngủ đủ số giờ vào ban đêm, hãy loại bỏ tất cả những yếu tố có thể gây thiếu ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Đối với người lớn, chuyên gia khuyến nghị ngủ từ 7 đến 9 tiếng (trung bình là 8 tiếng) vào mỗi đêm. Khi nhu cầu về giấc ngủ được đáp ứng, sự mệt mỏi của bạn sẽ giảm đi.

Thêm vào đó, để thức dậy dễ dàng hơn và chống lại các dấu hiệu của mệt mỏi, caffein và ánh nắng mặt trời có thể là những công cụ hữu ích.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sự thật và hiểu lầm về tình trạng mệt mỏi

Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

Xem thêm