Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cấp cứu say nóng

Say nóng xảy ra khi một người tiếp xúc với môi trường đặc biệt nóng và nắng.

Cấp cứu say nóng

Nguyên nhân

Say nóng thường xảy ra do nhiệt độ độ ẩm quá cao. Bất cứ ai cũng có thể bị say nóng nếu ở lâu trong môi trường nóng ẩm nhưng những đối tượng sau đây sẽ dễ bị say nóng hơn:

  • Người không thường xuyên làm việc hoặc sống trong môi trường nóng ẩm
  • Trẻ em hoặc người già
  • Người đang bị ốm hoặc bị thương
  • Béo phì
  • Đang hoạt động thể chất nặng

Một số yếu tố dưới đây sẽ khiến cho cơ thể bạn khó điều chỉnh thân nhiệt và dễn dẫn tới bị say nóng:

  • Uống rượu trước khi tiếp xúc lâu với môi trường nóng ẩm
  • Không uống đủ nước khi bạn hoạt động, tập luyện trong một ngày trời nóng, ẩm
  • Bệnh tim
  • Sử dụng một số thuốc như: thuốc ức chế suy tim, thuốc lợi tiểu, một số thuốc điều trị hạ huyết áp.
  • Có bệnh hoặc bất thường về tuyến mồ hôi
  • Mặc quá nhiều quần áo

Triệu chứng

Say nóng xảy ra khi cơ thể không còn khả năng điều chỉnh nhiệt độ của bản thân, có thể gây shock, ảnh hưởng đến não và các cơ quan, thậm chí là tử vong.

Những triệu chứng sớm của say nóng có thể là:

  • Chuột rút cơ và đau, phần lớn xảy ra ở cẳng chân và bụng
  • Đổ nhiều mồ hôi
  • Mệt mỏi
  • Khát nước

Khi tình trạng say nóng không được khắc phục hoặc bạn vẫn tiếp tục ở trong môi trường nóng ẩm, có thể xuất hiện các triệu chứng nặng hơn, bao gồm:

  • Đau đầu, chóng mặt, choáng váng
  • Mệt mỏi, yếu ớt hoặc mệt xỉu
  • Buồn nôn và nôn
  • Da lạnh và ẩm
  • Nước tiểu ít hoặc đậm màu

Nếu bạn thấy bản thân hoặc người bên cạnh có những triệu chứng nguy hiểm sau, cần phải gọi cấp cứu ngay:

  • Thân nhiệt tăng cao, từ 40 độ C trở lên
  • Biểu hiện tình trạng rối lọan như lờ đờ ngủ lịm, hoặc hoảng loạn, thiếu kiềm chế
  • Da khô, đỏ và nóng
  • Thở nhanh, nông
  • Nhịp tim nhanh, yếu
  • Bất tỉnh
Cấp cứu ban đầu

Nếu bạn gặp một người nào đó bị say nóng, hãy:

  1. Đưa ngay người đó nằm xuống nơi thoáng, mát, trong bóng râm, kê chân cao lên khoảng 30 cm.
  2. Đắp khăn ẩm và mát (hoặc dùng nước mát) lau trên da, dùng quạt nhẹ nhàng để hạ nhiệt. Để gạc hoặc khăn lạnh vào cổ, nách và bẹn.
  3. Nếu có thể, cho người đó uống nước dạng Oresol để bù nước, muối và các chất điện giải. Lưu ý pha đúng hướng dãn và cho người bệnh uống từ từ từng ngụm nhỏ, khoảng 1 cốc 200 ml trong mỗi 15 phút. Sử dụng nước mát nếu không có sẵn Oresol.
  4. Nếu có chuột rút, có thể cho một chút nước ở trên lên vùng bị chuột rút và mát xa nhẹ nhàng cho đến khi cơ dãn ra.
  5. Nếu người say nóng có những dấu hiệu cần phải cấp cứu như mô tả ở trên, phải gọi ngay cho cấp cứu đồng thời làm các sơ cứu cần thiết như mục 1,2,3,4 trên đây trong khi chờ cấp cứu đến.

Những điều không được làm với người say nóng:

  • Không được dùng thuốc hạ sốt vì có thể gây hại thêm cho người say nóng.
  • Không được dùng muối tinh nếu chưa hòa với nước, không được pha các dung dịch bù nước sai hướng dẫn
  • Không được dùng đồ uống có cồn hay cafein vì có thể khiến cơ thể khó điều chỉnh thân nhiệt hơn.
  • Không được dùng rượu để xoa bóp vì có thể gây tăng tình trạng mất nước
  • Không được đưa bất cứ dung dịch, đồ ăn, thuốc vào miệng bệnh nhân khi  người đó đang nôn hay bất tỉnh.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bí kíp giúp bạn khỏe mạnh và rạng rỡ giữa mùa hè oi nóng

PGs.Ts.Bs. Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medicine Plus
Bình luận
Tin mới
  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

Xem thêm