Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cấp cứu say nóng

Say nóng xảy ra khi một người tiếp xúc với môi trường đặc biệt nóng và nắng.

Cấp cứu say nóng

Nguyên nhân

Say nóng thường xảy ra do nhiệt độ độ ẩm quá cao. Bất cứ ai cũng có thể bị say nóng nếu ở lâu trong môi trường nóng ẩm nhưng những đối tượng sau đây sẽ dễ bị say nóng hơn:

  • Người không thường xuyên làm việc hoặc sống trong môi trường nóng ẩm
  • Trẻ em hoặc người già
  • Người đang bị ốm hoặc bị thương
  • Béo phì
  • Đang hoạt động thể chất nặng

Một số yếu tố dưới đây sẽ khiến cho cơ thể bạn khó điều chỉnh thân nhiệt và dễn dẫn tới bị say nóng:

  • Uống rượu trước khi tiếp xúc lâu với môi trường nóng ẩm
  • Không uống đủ nước khi bạn hoạt động, tập luyện trong một ngày trời nóng, ẩm
  • Bệnh tim
  • Sử dụng một số thuốc như: thuốc ức chế suy tim, thuốc lợi tiểu, một số thuốc điều trị hạ huyết áp.
  • Có bệnh hoặc bất thường về tuyến mồ hôi
  • Mặc quá nhiều quần áo

Triệu chứng

Say nóng xảy ra khi cơ thể không còn khả năng điều chỉnh nhiệt độ của bản thân, có thể gây shock, ảnh hưởng đến não và các cơ quan, thậm chí là tử vong.

Những triệu chứng sớm của say nóng có thể là:

  • Chuột rút cơ và đau, phần lớn xảy ra ở cẳng chân và bụng
  • Đổ nhiều mồ hôi
  • Mệt mỏi
  • Khát nước

Khi tình trạng say nóng không được khắc phục hoặc bạn vẫn tiếp tục ở trong môi trường nóng ẩm, có thể xuất hiện các triệu chứng nặng hơn, bao gồm:

  • Đau đầu, chóng mặt, choáng váng
  • Mệt mỏi, yếu ớt hoặc mệt xỉu
  • Buồn nôn và nôn
  • Da lạnh và ẩm
  • Nước tiểu ít hoặc đậm màu

Nếu bạn thấy bản thân hoặc người bên cạnh có những triệu chứng nguy hiểm sau, cần phải gọi cấp cứu ngay:

  • Thân nhiệt tăng cao, từ 40 độ C trở lên
  • Biểu hiện tình trạng rối lọan như lờ đờ ngủ lịm, hoặc hoảng loạn, thiếu kiềm chế
  • Da khô, đỏ và nóng
  • Thở nhanh, nông
  • Nhịp tim nhanh, yếu
  • Bất tỉnh
Cấp cứu ban đầu

Nếu bạn gặp một người nào đó bị say nóng, hãy:

  1. Đưa ngay người đó nằm xuống nơi thoáng, mát, trong bóng râm, kê chân cao lên khoảng 30 cm.
  2. Đắp khăn ẩm và mát (hoặc dùng nước mát) lau trên da, dùng quạt nhẹ nhàng để hạ nhiệt. Để gạc hoặc khăn lạnh vào cổ, nách và bẹn.
  3. Nếu có thể, cho người đó uống nước dạng Oresol để bù nước, muối và các chất điện giải. Lưu ý pha đúng hướng dãn và cho người bệnh uống từ từ từng ngụm nhỏ, khoảng 1 cốc 200 ml trong mỗi 15 phút. Sử dụng nước mát nếu không có sẵn Oresol.
  4. Nếu có chuột rút, có thể cho một chút nước ở trên lên vùng bị chuột rút và mát xa nhẹ nhàng cho đến khi cơ dãn ra.
  5. Nếu người say nóng có những dấu hiệu cần phải cấp cứu như mô tả ở trên, phải gọi ngay cho cấp cứu đồng thời làm các sơ cứu cần thiết như mục 1,2,3,4 trên đây trong khi chờ cấp cứu đến.

Những điều không được làm với người say nóng:

  • Không được dùng thuốc hạ sốt vì có thể gây hại thêm cho người say nóng.
  • Không được dùng muối tinh nếu chưa hòa với nước, không được pha các dung dịch bù nước sai hướng dẫn
  • Không được dùng đồ uống có cồn hay cafein vì có thể khiến cơ thể khó điều chỉnh thân nhiệt hơn.
  • Không được dùng rượu để xoa bóp vì có thể gây tăng tình trạng mất nước
  • Không được đưa bất cứ dung dịch, đồ ăn, thuốc vào miệng bệnh nhân khi  người đó đang nôn hay bất tỉnh.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bí kíp giúp bạn khỏe mạnh và rạng rỡ giữa mùa hè oi nóng

PGs.Ts.Bs. Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medicine Plus
Bình luận
Tin mới
  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

  • 14/09/2025

    Một chế độ ăn đơn giản giúp giảm ung thư, đái tháo đường và bệnh tim

    Bạn đã bao giờ tự hỏi: Có chế độ ăn uống nào có thể giúp phòng ngừa bệnh tật không? Các nhà khoa học đã phát hiện một chế độ ăn uống đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bất ngờ giúp giảm nguy cơ ung thư, đái tháo đường và bệnh tim.

  • 14/09/2025

    Một số loại mất thính lực và nguyên nhân của chúng

    Mất thính lực được phân loại thành ba loại: dẫn truyền, thần kinh cảm giác và hỗn hợp (khi mất thính lực dẫn truyền và thần kinh cảm giác xảy ra đồng thời). Mất thính lực dẫn truyền liên quan đến vấn đề ở tai ngoài hoặc tai giữa, trong khi mất thính lực thần kinh cảm giác là do tổn thương ở tai trong.

Xem thêm