Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cấp cứu say nóng

Say nóng xảy ra khi một người tiếp xúc với môi trường đặc biệt nóng và nắng.

Cấp cứu say nóng

Nguyên nhân

Say nóng thường xảy ra do nhiệt độ độ ẩm quá cao. Bất cứ ai cũng có thể bị say nóng nếu ở lâu trong môi trường nóng ẩm nhưng những đối tượng sau đây sẽ dễ bị say nóng hơn:

  • Người không thường xuyên làm việc hoặc sống trong môi trường nóng ẩm
  • Trẻ em hoặc người già
  • Người đang bị ốm hoặc bị thương
  • Béo phì
  • Đang hoạt động thể chất nặng

Một số yếu tố dưới đây sẽ khiến cho cơ thể bạn khó điều chỉnh thân nhiệt và dễn dẫn tới bị say nóng:

  • Uống rượu trước khi tiếp xúc lâu với môi trường nóng ẩm
  • Không uống đủ nước khi bạn hoạt động, tập luyện trong một ngày trời nóng, ẩm
  • Bệnh tim
  • Sử dụng một số thuốc như: thuốc ức chế suy tim, thuốc lợi tiểu, một số thuốc điều trị hạ huyết áp.
  • Có bệnh hoặc bất thường về tuyến mồ hôi
  • Mặc quá nhiều quần áo

Triệu chứng

Say nóng xảy ra khi cơ thể không còn khả năng điều chỉnh nhiệt độ của bản thân, có thể gây shock, ảnh hưởng đến não và các cơ quan, thậm chí là tử vong.

Những triệu chứng sớm của say nóng có thể là:

  • Chuột rút cơ và đau, phần lớn xảy ra ở cẳng chân và bụng
  • Đổ nhiều mồ hôi
  • Mệt mỏi
  • Khát nước

Khi tình trạng say nóng không được khắc phục hoặc bạn vẫn tiếp tục ở trong môi trường nóng ẩm, có thể xuất hiện các triệu chứng nặng hơn, bao gồm:

  • Đau đầu, chóng mặt, choáng váng
  • Mệt mỏi, yếu ớt hoặc mệt xỉu
  • Buồn nôn và nôn
  • Da lạnh và ẩm
  • Nước tiểu ít hoặc đậm màu

Nếu bạn thấy bản thân hoặc người bên cạnh có những triệu chứng nguy hiểm sau, cần phải gọi cấp cứu ngay:

  • Thân nhiệt tăng cao, từ 40 độ C trở lên
  • Biểu hiện tình trạng rối lọan như lờ đờ ngủ lịm, hoặc hoảng loạn, thiếu kiềm chế
  • Da khô, đỏ và nóng
  • Thở nhanh, nông
  • Nhịp tim nhanh, yếu
  • Bất tỉnh
Cấp cứu ban đầu

Nếu bạn gặp một người nào đó bị say nóng, hãy:

  1. Đưa ngay người đó nằm xuống nơi thoáng, mát, trong bóng râm, kê chân cao lên khoảng 30 cm.
  2. Đắp khăn ẩm và mát (hoặc dùng nước mát) lau trên da, dùng quạt nhẹ nhàng để hạ nhiệt. Để gạc hoặc khăn lạnh vào cổ, nách và bẹn.
  3. Nếu có thể, cho người đó uống nước dạng Oresol để bù nước, muối và các chất điện giải. Lưu ý pha đúng hướng dãn và cho người bệnh uống từ từ từng ngụm nhỏ, khoảng 1 cốc 200 ml trong mỗi 15 phút. Sử dụng nước mát nếu không có sẵn Oresol.
  4. Nếu có chuột rút, có thể cho một chút nước ở trên lên vùng bị chuột rút và mát xa nhẹ nhàng cho đến khi cơ dãn ra.
  5. Nếu người say nóng có những dấu hiệu cần phải cấp cứu như mô tả ở trên, phải gọi ngay cho cấp cứu đồng thời làm các sơ cứu cần thiết như mục 1,2,3,4 trên đây trong khi chờ cấp cứu đến.

Những điều không được làm với người say nóng:

  • Không được dùng thuốc hạ sốt vì có thể gây hại thêm cho người say nóng.
  • Không được dùng muối tinh nếu chưa hòa với nước, không được pha các dung dịch bù nước sai hướng dẫn
  • Không được dùng đồ uống có cồn hay cafein vì có thể khiến cơ thể khó điều chỉnh thân nhiệt hơn.
  • Không được dùng rượu để xoa bóp vì có thể gây tăng tình trạng mất nước
  • Không được đưa bất cứ dung dịch, đồ ăn, thuốc vào miệng bệnh nhân khi  người đó đang nôn hay bất tỉnh.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bí kíp giúp bạn khỏe mạnh và rạng rỡ giữa mùa hè oi nóng

PGs.Ts.Bs. Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medicine Plus
Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

Xem thêm