Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cấp cứu say nóng

Say nóng xảy ra khi một người tiếp xúc với môi trường đặc biệt nóng và nắng.

Cấp cứu say nóng

Nguyên nhân

Say nóng thường xảy ra do nhiệt độ độ ẩm quá cao. Bất cứ ai cũng có thể bị say nóng nếu ở lâu trong môi trường nóng ẩm nhưng những đối tượng sau đây sẽ dễ bị say nóng hơn:

  • Người không thường xuyên làm việc hoặc sống trong môi trường nóng ẩm
  • Trẻ em hoặc người già
  • Người đang bị ốm hoặc bị thương
  • Béo phì
  • Đang hoạt động thể chất nặng

Một số yếu tố dưới đây sẽ khiến cho cơ thể bạn khó điều chỉnh thân nhiệt và dễn dẫn tới bị say nóng:

  • Uống rượu trước khi tiếp xúc lâu với môi trường nóng ẩm
  • Không uống đủ nước khi bạn hoạt động, tập luyện trong một ngày trời nóng, ẩm
  • Bệnh tim
  • Sử dụng một số thuốc như: thuốc ức chế suy tim, thuốc lợi tiểu, một số thuốc điều trị hạ huyết áp.
  • Có bệnh hoặc bất thường về tuyến mồ hôi
  • Mặc quá nhiều quần áo

Triệu chứng

Say nóng xảy ra khi cơ thể không còn khả năng điều chỉnh nhiệt độ của bản thân, có thể gây shock, ảnh hưởng đến não và các cơ quan, thậm chí là tử vong.

Những triệu chứng sớm của say nóng có thể là:

  • Chuột rút cơ và đau, phần lớn xảy ra ở cẳng chân và bụng
  • Đổ nhiều mồ hôi
  • Mệt mỏi
  • Khát nước

Khi tình trạng say nóng không được khắc phục hoặc bạn vẫn tiếp tục ở trong môi trường nóng ẩm, có thể xuất hiện các triệu chứng nặng hơn, bao gồm:

  • Đau đầu, chóng mặt, choáng váng
  • Mệt mỏi, yếu ớt hoặc mệt xỉu
  • Buồn nôn và nôn
  • Da lạnh và ẩm
  • Nước tiểu ít hoặc đậm màu

Nếu bạn thấy bản thân hoặc người bên cạnh có những triệu chứng nguy hiểm sau, cần phải gọi cấp cứu ngay:

  • Thân nhiệt tăng cao, từ 40 độ C trở lên
  • Biểu hiện tình trạng rối lọan như lờ đờ ngủ lịm, hoặc hoảng loạn, thiếu kiềm chế
  • Da khô, đỏ và nóng
  • Thở nhanh, nông
  • Nhịp tim nhanh, yếu
  • Bất tỉnh
Cấp cứu ban đầu

Nếu bạn gặp một người nào đó bị say nóng, hãy:

  1. Đưa ngay người đó nằm xuống nơi thoáng, mát, trong bóng râm, kê chân cao lên khoảng 30 cm.
  2. Đắp khăn ẩm và mát (hoặc dùng nước mát) lau trên da, dùng quạt nhẹ nhàng để hạ nhiệt. Để gạc hoặc khăn lạnh vào cổ, nách và bẹn.
  3. Nếu có thể, cho người đó uống nước dạng Oresol để bù nước, muối và các chất điện giải. Lưu ý pha đúng hướng dãn và cho người bệnh uống từ từ từng ngụm nhỏ, khoảng 1 cốc 200 ml trong mỗi 15 phút. Sử dụng nước mát nếu không có sẵn Oresol.
  4. Nếu có chuột rút, có thể cho một chút nước ở trên lên vùng bị chuột rút và mát xa nhẹ nhàng cho đến khi cơ dãn ra.
  5. Nếu người say nóng có những dấu hiệu cần phải cấp cứu như mô tả ở trên, phải gọi ngay cho cấp cứu đồng thời làm các sơ cứu cần thiết như mục 1,2,3,4 trên đây trong khi chờ cấp cứu đến.

Những điều không được làm với người say nóng:

  • Không được dùng thuốc hạ sốt vì có thể gây hại thêm cho người say nóng.
  • Không được dùng muối tinh nếu chưa hòa với nước, không được pha các dung dịch bù nước sai hướng dẫn
  • Không được dùng đồ uống có cồn hay cafein vì có thể khiến cơ thể khó điều chỉnh thân nhiệt hơn.
  • Không được dùng rượu để xoa bóp vì có thể gây tăng tình trạng mất nước
  • Không được đưa bất cứ dung dịch, đồ ăn, thuốc vào miệng bệnh nhân khi  người đó đang nôn hay bất tỉnh.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bí kíp giúp bạn khỏe mạnh và rạng rỡ giữa mùa hè oi nóng

PGs.Ts.Bs. Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medicine Plus
Bình luận
Tin mới
  • 23/11/2025

    10 loại thực phẩm giúp giảm cholesterol bảo vệ tim

    Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng trong việc điều chỉnh mức cholesterol. Có một số loại thực phẩm chúng ta ăn hằng ngày có thể cải thiện mức cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

  • 23/11/2025

    Top 10 loại rau không chứa tinh bột giúp đẩy nhanh tốc độ giảm cân

    Ăn rau là một trong những cách giúp cải thiện sức khỏe và hỗ trợ giảm cân. Tuy nhiên không phải loại rau nào cũng giống nhau. Khi muốn giảm cân nhanh hơn hãy ưu tiên các loại rau không chứa tinh bột.

  • 23/11/2025

    Nhận diện sớm các triệu chứng cảnh báo bệnh gan

    Gan là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa, giải độc và duy trì sức khỏe toàn diện của cơ thể.

  • 22/11/2025

    ANLENE - Những chất dinh dưỡng quan trọng đối với sức khỏe xương

    Sức khỏe xương chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nhiều yếu tố, trong đó dinh dưỡng đóng vai trò trung tâm, cung cấp nguyên vật liệu giúp quá trình hình thành, khoáng hóa và duy trì cấu trúc xương suốt vòng đời.

  • 22/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt cho sức khỏe phổi trong thời tiết giao mùa

    Sự kết hợp giữa thời tiết lạnh, hanh khô và mức độ ô nhiễm không khí cao là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe phổi. Để củng cố hệ hô hấp và giảm thiểu tác động tiêu cực, việc bổ sung dưỡng chất là rất cần thiết. Dưới đây là 7 loại thực phẩm được khuyên dùng để tăng cường sức khỏe cho phổi.

  • 22/11/2025

    Dấu hiệu và triệu chứng vô sinh ở phụ nữ và nam giới

    Dấu hiệu chính của vô sinh là không có thai sau một năm cố gắng thụ thai (hoặc 6 tháng nếu người vợ từ 35 tuổi trở lên). Vô sinh có thể xảy ra do các yếu tố ở cả hai bên vợ chồng, nhưng các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau giữa nam và nữ.

  • 21/11/2025

    Uống matcha có giúp giảm cân không?

    Matcha, loại trà xanh siêu mịn đang trở thành 'ngôi sao' trong thế giới thực phẩm lành mạnh. Không chỉ được yêu thích vì hương vị thanh mát, matcha còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có hỗ trợ giảm cân. Vậy uống matcha có thực sự giúp giảm cân không?

  • 21/11/2025

    Sự khác nhau giữa đau tim và trụy tim

    Mặc dù cả hai căn bệnh đều cùng xuất phát từ tim nhưng đây là hai căn bệnh khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ cho bạn một cái nhìn chi tiết và toàn diện, giúp bạn phân biệt rõ ràng hai khái niệm này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách xử trí ban đầu cho đến hậu quả của chúng.

Xem thêm