Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bí ẩn răng khôn: vì sao chúng mọc lâu như vậy?

Con người được biết đến là dành nhiều thời gian nhất cho sự trưởng thành và lớn lên của cơ thể. Trong số tất cả các loài động vật có vú lân cận nhất với chúng ta – đặc biệt là các loài vượn lớn, chỉ có loài tinh tinh đứng thứ hai sau con người khi nói về việc kéo dài thời gian phát triển. Tuy nhiên, ngay cả tinh tinh cũng phát triển một bộ răng đầy đủ trước khi chúng trưởng thành về mặt giới tính, nhưng tại sao loài người lại không mọc những chiếc răng này cho đến khi chúng ta gần hết tuổi thiếu niên hoặc trưởng thành?

Răng khôn là gì?

Theo các nhà khoa học, răng khôn là cặp răng trưởng thành cuối cùng mọc trong miệng của một người. Hầu hết mọi người đều có 2 bộ răng khôn và chúng đều mọc một cách an toàn, nhưng cũng có những người khác lại gặp phải các biến chứng khi mọc răng.

Răng khôn có thể gây nhiều ảnh hưởng, xảy ra khi không có đủ chỗ cho những chiếc răng khi mọc hoặc phát triển đầy đủ. Điều này có thể dẫn đến tổn thương các răng khác, gây đau và các vấn đề răng miệng. Trong một số trường hợp, răng khôn hoàn toàn tách rời và không gây ra vấn đề gì ngay lập tức. Tuy nhiên, vì chúng nằm ở các vị trí trong cùng và khó làm sạch nên khả năng bị sâu là dễ hơn, cùng với các bệnh về nướu và các vấn đề răng miệng đi kèm.

Khi răng khôn có khả năng gây ra các biến chứng răng miệng, chúng thường được phẫu thuật loại bỏ. Một số nha sĩ cũng khuyên nên loại bỏ những chiếc răng này kể cả khi không gây ra triệu chứng để ngăn chặn và đề phòng các vấn đề có thể xuất hiện trong tương lai.

Tại sao phải mất một thời gian dài trước khi mọc răng khôn?

Các nhà khoa học cho rằng một trong những bí ẩn dai dẳng về sự phát triển sinh học của con người là sự đồng bộ chính xác giữa sự xuất hiện của răng hàm với lịch sử sự sống và cách nó được điều chỉnh để xuất hiện.

Các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu vấn đề này bằng cách thu thập các mẫu răng khác nhau và so sánh sự phát triển của chúng, trong đó có quá trình biến xương và răng của 21 loài linh trưởng thành mô hình 3D để khảo sát. Điều này có thể giúp định lượng được khoảng thời gian của cũng như mối quan hệ của nó với sự cân bằng tinh tế trong cơ chế sinh học bên trong hộp sọ đang phát triển của một người.

Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances với tiêu đề Quan điểm cơ sinh học về sự xuất hiện răng hàm và lịch sử sự sống của linh trưởng, các nhà khoa học đã giải thích rằng răng trưởng thành được sử dụng để nghiền thức ăn thành các hỗn hợp nhão thường phát triển trong nướu răng của chúng ta ở ba trạng thái, ở 6, 12, và 18 tuổi. Tuy nhiên, các loài linh trưởng khác có được những chiếc răng hàm trưởng thành hoàn chỉnh sớm hơn. Bất chấp những điểm tương đồng của con người với các giai đoạn phát triển của tinh tinh hay vượn, các loài linh trưởng này phát triển bộ răng hàm hoàn chỉnh khi 3, 6 và 12 tuổi. Điều này đặt ra giả thuyết do sự ảnh hưởng của sự sinh trưởng chậm, kéo theo tập quán và hành vi duy trì thức ăn chậm hơn khiến bộ hàm cũng phát triển chậm hơn.

Một yếu tố quan trọng hạn chế thời gian mọc răng đó chính là khoảng trống. Nếu hàm của một người không đủ lớn để vừa cho không gian mọc lên của những chiếc răng khôn, thì không có ích gì để ép chúng mọc nhanh hơn mức bình thường.

Đối vớ con người, khung xương hàm chúng ta thường không rộng và do đó, không có nhiều không gian. Đây là một vấn đề lớn đối với con người khi nói đến việc mọc các vị trí răng khôn. Theo các chuyên gia, hàm của con người phát triển chậm, có lẽ phần lớn là do lịch sử cuộc sống từ khi tiến hóa và sinh trưởng nói chung là chậm, kết hợp với khuôn mặt ngắn. Sự chậm trễ trong không gian về mặt cơ học tạo ra vị trí thích hợp cho răng khôn mọc lâu hơn, kéo theo việc mọc răng trùng với độ tuổi của con người lâu hơn.

Theo một nghiên cứu năm 2019 cho thấy răng khôn tồn tại để loài người có thể nhai thức ăn cứng từ tự nhiên, chẳng hạn như kiếm ăn thời kỳ hoang dã. Theo thời gian phát triển, khuôn mặt – vùng hàm và răng khôn bị va đập nhiều làm ngắn hàm do con người dần dần ăn các thức ăn mềm hơn. Một nghiên cứu khác từ Đại học Harvard vào năm 2015 xác định rằng khoảng 22% người không xuất hiện răng khôn - trong khi 22% người lại mọc răng khôn và gặp phải các ảnh hưởng của nó. Việc không mọc răng khôn có thể là một ví dụ về sự tiến hóa gần đây vì thức ăn hiện có ngày nay có thể không cần sử dụng đến những chiếc răng hàm thứ ba.

Những thay đổi khác về giải phẫu của con người theo thời gian bao gồm sự gia tăng tỷ lệ xương phía sau cơ thể, các mạch máu thay đổi hay sự biến mất của một số bộ phận cũng cho thấy quá trình tiến hóa đã ảnh hưởng nhiều đến hình dáng và đặc điểm cơ thể hiện nay. Nhìn chung, răng khôn của loài người mọc chậm hơn so với các loài động vật có vú gần giống với chúng ta nhất, và câu trả lời được chấp thuận nhiều nhất cho đến nay vẫn là sự thay đổi trong quá trình tiến hóa.

Tổng kết

Không phải ai cũng mọc răng khôn, và không phải ai cũng gặp phải các ảnh hưởng của việc mọc răng khôn. Những chiếc răng khôn là minh chứng cho sự phát triển của loài người trong một quãng thời gian dài.

Lời khuyên từ các chuyên gia là hãy đến cơ sở nha khoa để được khám và tư vấn khi có các dấu hiệu của việc mọc răng khôn. Răng khôn có thể gây ra các ảnh hưởng đến sức khỏe, do vậy cần được đánh giá và loại bỏ ngay khi cần thiết.

Tham khảo thêm thông tin tại: Có phải ai cũng có răng khôn?

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Sciencetimes) -
Bình luận
Tin mới
  • 23/11/2024

    Cách giảm đau mỏi chân khi đứng lâu

    Đau chân khi đứng lâu là tình trạng mà nhiều người gặp phải. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể khắc phục vấn đề này bằng một vài thay đổi nhỏ trong thói quen sinh hoạt hàng ngày

  • 23/11/2024

    Triệu chứng và biến chứng của bệnh vẩy nến

    Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh vẩy nến khác nhau tùy thuộc vào từng người và loại bệnh vẩy nến. Mặc dù bệnh vẩy nến là tình trạng mãn tính kéo dài suốt đời, một số người có thể thấy các triệu chứng biến mất trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.

  • 22/11/2024

    Thuốc xịt mũi ngừa cúm

    Bạn có bỏ qua mũi tiêm phòng cúm hàng năm vì bạn ghét bị tiêm không? Điều đó có thể hiểu được. Nhưng đừng để điều đó ngăn cản bạn tiêm vắc-xin. Có một lựa chọn khác: dành cho bạn: vắc-xin xịt mũi.

  • 22/11/2024

    Loại tiếng ồn nào tốt cho giấc ngủ?

    Chắc hẳn ai cũng đã từng nghe qua câu chuyện dùng tiếng ồn trắng giúp các bé sơ sinh ngủ ngon và sâu giấc. Vậy đã bao giờ bạn thắc mắc, có những loại tiếng ồn nào và đâu là tiếng ồn dành cho người lớn? Mọi câu hỏi sẽ được giải đáp ngay sau đây.

  • 22/11/2024

    Cách cải thiện triệu chứng đau thần kinh tọa

    Ngày càng nhiều người trẻ bị đau thần kinh tọa với biểu hiện đau phần lưng dưới lan xuống chân. Để kiểm soát cơn đau thần kinh tọa, người bệnh cần điều chỉnh từ thói quen sinh hoạt hàng ngày.

  • 21/11/2024

    Trị bệnh Parkinson bằng Đông y có hiệu quả không?

    Do các loại thuốc Tây y điều trị bệnh Parkinson thường đi kèm với tác dụng phụ và nguy cơ “nhờn thuốc” khi dùng lâu dài, nhiều người tìm tới các phương pháp Đông y với hy vọng các loại thảo dược tự nhiên sẽ an toàn hơn với cơ thể.

  • 21/11/2024

    Tăng cường sức khỏe xương khớp cho người cao tuổi trong mùa đông

    Khi bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể con người trải qua nhiều thay đổi sinh lý, suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp và dễ mắc phải các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là trong mùa đông lạnh

  • 21/11/2024

    Tức giận - Kẻ thù thầm lặng của sức khỏe

    Tức giận là một cảm xúc bình thường mà ai cũng sẽ trải qua, bởi hiếm ai có thể giữ được bình tĩnh khi bị tấn công, xúc phạm, phản bội hay thất bại... Tuy nhiên, tức giận quá thường xuyên hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe.

Xem thêm