Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Béo phì làm tăng nguy cơ mắc sỏi mật

Sỏi mật là một trong những tình trạng sức khỏe nghiêm trọng có liên quan đến béo phì. Giảm cân nhiều do ăn kiêng hoặc phẫu thuật giảm cân cũng làm tăng nguy cơ tiến triển sỏi mật. Bệnh túi mật và sỏi mật có thể được hẩn đoán và điều trị sớm.

Sỏi mật là gì?

Sỏi mật là đám chất rắn hình thành ở trong túi mật. Túi mật là một cơ quan nhỏ ở phần trên ổ bụng hỗ trợ tiêu hóa. Sỏi mật được tạo nên từ cholesterol hoặc bilirubin. Chúng có thể là một viên sỏi to hoặc nhiều viên sỏi nhỏ. Sỏi mật đa dạng trong kích thước, và có thể lớn bằng quả bóng golf hoặc nhỏ như hạt cát.

Triệu chứng của sỏi mật

Bạn có thể không nhận ra đang bị sỏi mật do không có triệu chứng nào xuất hiện. Bác sĩ có thể gọi đó là sỏi mật âm thầm.

Nhưng đôi khi sỏi mật gây đau bụng hoặc đau lưng và được gọi là sỏi mật có triệu chứng. Trong những trường hợp hiếm gặp, sỏi mật có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Theo Viện nghiên cứu quốc gia về tiểu đường, bệnh tiêu hóa, và bệnh thận của Mỹ, triệu chứng của sỏi mật bao gồm:

  • Đau dữ dội ở vùng trên phải của ổ bụng, bắt đầu đột ngột và kéo dài từ 30 phút đến vài giờ
  • Đau dưới vai phải hoặc bả vai phải
  • Nôn hoặc buồn nôn
  • Khó tiêu sau khi ăn thức ăn nhiều mỡ hoặc protein, bao gồm đồ tráng miệng và đồ chiên xào.

Hiệp hội cũng lưu ý rằng cơn đau sỏi mật thường xảy ra vào chiều tối hoặc ban đêm và thường sau một bữa ăn no.

Điều trị

Sỏi mật âm thầm thường không cần chữa trị. Đôi khi chúng tự biến mất. Sỏi mật có triệu chứng có thể được giải quyết và điều trị. Bác sĩ có thể thực hiện các chẩn đoán hình ảnh để đảm bảo bạn nhận được điều trị thích hợp. Nếu khẳng định bạn có sỏi mật hoặc bệnh túi mật, có nhiều cách để điều trị tình trạng này.

Điều trị phổ biến nhất cho sỏi mật là phẫu thuật cắt túi mật. Thủ thuật có thể được thực hiện qua nội soi hoặc mổ mở. Trong những trường hợp khác, thuốc cũng được sử dụng để làm tan sỏi mật.

Sỏi mật và béo phì

Những người béo phì thường dễ bị sỏi mật hơn những người có cân nặng khỏe mạnh. Với phụ nữ, béo phì là một yếu tố nguy cơ tiến triển sỏi mật. Các nhà nghiên cứu cho thấy nếu bạn béo phì, bạn có thể có lượng cholesterol cao. Điều này dẫn đến sự sản xuất dịch mật có chứa nhiều cholesterol hơn lượng cholesterol cơ thể có thể phân hủy. Khi điều này xảy ra, sỏi mật hình thành từ cholesterol dư thừa.

Nghiên cứu cho thấy nếu bạn có mỡ thừa xung quanh dạ dày, bạn có nguy cơ cao hơn tiến triển sỏi mật hơn những người thừa mỡ ở hông và đùi.

Nhưng giảm cân cũng có thể gây nên vấn đề nếu nó diễn ra quá nhanh. Giảm cân nhanh (giảm nhiều hơn 1,2kg/ tuần) do chế độ ăn ít calo hoặc kết quả của phẫu thuật giảm cân có thể làm tăng nguy cơ sỏi mật. Giảm cân từ từ ở mức độ an toàn là 0,5kg/ tuần ít khi gây nên sỏi mật.

Mặc dù giảm cân nhanh có thể làm tăng nguy cơ tiến triển sỏi mật, nhưng béo phì còn làm tăng nguy cơ sỏi mật nhiều hơn. Vì lí do này, các chuyên gia khuyến cáo bạn giảm cân từ từ để giảm nguy cơ tiến triển sỏi mật và những bệnh liên quan đến béo phì.

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
Xem thêm