Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

5 hậu quả đáng sợ của dùng kháng sinh quá liều

Kháng sinh được coi là một phát minh quan trọng trong nền y học hiện đại, nhưng việc lạm dụng kháng sinh sẽ tạo ra những tác dụng không mong muốn đáng tiếc.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) gần đây đã cảnh báo về hậu quả của việc lạm dụng kháng sinh. Tom Frieden, giám đốc của CDC đã được cảnh báo về tình trạng “cơn ác mộng mang tên vi khuẩn” ở những người đã bị kháng kháng sinh, kể cả những loại hiện đại nhất. Điều này có thể dẫn đến việc hình thành các chủng vi khuẩn gây chết người.

Trong khi các nhà khoa học đang nỗ lực thực hiện các phương pháp để bảo vệ hiệu quả của kháng sinh và làm chậm lại các tình trạng nhiễm trùng tiềm ẩn bằng việc siết chặt thêm các chính sách, thì việc lạm dụng kháng sinh vẫn đang tiếp tục diễn ra và để lại những hậu quả về sức khỏe hết sức nghiêm trọng cho nước Mỹ và cho toàn thế giới.

Kháng sinh làm tăng các trường hợp tiêu chảy chết người ở trẻ nhỏ

Vì đa số các trường hợp cảm lạnh thông thường là do virus nên việc dùng kháng sinh để điều trị virus không thể ngăn chặn được tình trạng nhiễm trùng và có thể tạo ra những tác dụng phụ không mong muốn. Các nghiên cứu đã chứng minh được rằng, một nửa số kháng sinh sử dụng là để kê cho trẻ em bị nhiễm trùng đường hô hấp trên có liên quan đến cảm lạnh.

Một nghiên cứu mới đây của CDC chỉ ra rằng, trẻ em được kê kháng sinh để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp trên thường nhạy cảm hơn với các chủng kháng thuốc kháng sinh tích cực của một loại vi khuẩn được gọi là C.diff. Nghiên cứu cho thấy, 71% trẻ em nhiễm C.diff được kê một loạt các kháng sinh chống nhiễm trùng hô hấp, tai và họng 12 tuần trước khi nhiễm trùng. “Khi kháng sinh được chỉ định không đúng, trẻ em sẽ bị đưa vào những nguy cơ sức khỏe không cần thiết, bao gồm nhiễm C.difficile và các loại nhiễm trùng vi khuẩn kháng kháng sinh nguy hiểm khác”, theo Frieden.

C.diff là một loại vi khuẩn được tìm thấy ở đường ruột của con người, có thể gây ra tình trạng tiêu chảy nghiêm trọng và là nguyên nhân của 250.000 ca nhiễm trùng trong bệnh viện và 14.000 ca tử vong hàng năm ở trẻ em cũng như người lớn.

Một nghiên cứu gần đây xuất bản trên tạp chí Pediatrics chỉ ra rằng, đơn thuốc kháng sinh cho trẻ em vẫn đang được giữ nguyên, nhưng vẫn nên tiếp tục chú ý để làm giảm lượng kháng sinh phổ rộng kê cho trẻ em trong một số bệnh.

Kháng sinh có thể làm giảm sự nhạy cảm của vi sinh vật đường ruột

Ruột của bạn có chứa khoảng 100 nghìn tỷ vi khuẩn thuộc nhiều chủng khác nhau. Một số chủng có thể nguy hiểm chết người, nhưng vẫn có một sự cân bằng tự nhiên được duy trì trong ruột. Sự cân bằng này có thể sẽ bị ảnh hưởng nếu sử dụng kháng sinh. Các loại kháng sinh tích cực có thể rất có ích trong việc điều trị các tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng, nhưng lại có thể sẽ loại bỏ rất nhiều loại vi khuẩn đường ruột có lợi và để lại nhiều miễn dịch với kháng sinh phát triển. Đó chính là trường hợp của nhiễm vi khuẩn gây tiêu chảy C.diff.

Rất nhiều người, đặc biệt là trẻ nhỏ, nhạy cảm với những tác dụng phụ không mong muốn của những loại kháng sinh không cần tiết, bao gồm việc thay đổi kéo dài của hệ vi sinh vật đường ruột.

Kháng sinh có thể sẽ biến những vi khuẩn có lợi thành vi khuẩn gây hại

Vi khuẩn có khả năng chống lại tác dụng của thuốc kháng sinh thông qua quá trình chuyển gen ngang. Điều đặc biệt là, vi khuẩn không cần phải sinh sản mới có thể truyền gen kháng kháng sinh cho đời sau mà chúng có thể truyền gen này cho “đồng đội” của mình, như cách học trò trong lớp truyền giấy cho nhau. Việc này được gọi là truyền gen ngang.

Một nghiên cứu chỉ ra rằng, vi khuẩn đường ruột có thể truyền gen kháng kháng sinh cho các loại vi khuẩn khác.

Một nghiên cứu ở Đại học Birbeck, London đã chỉ ra cách vi khuẩn tiết ra các gen này từ các màng, việc này đã đưa ra một gợi ý về cách ngăn chặn sự truyền gen của vi khuẩn.

Kháng sinh làm tăng số trường hợp bị bệnh lậu không thể điều trị được

Cùng với C.diff, CDC cũng đã tích cực theo dõi các trường hợp bị lậu kháng kháng sinh. Bệnh lậu không thể điều trị được không chỉ gây đau đớn mà còn liên quan đến tình trạng viêm vùng chậu, chửa ngoài tử cung, vô sinh do ống dẫn trứng và nhiễm trùng mắt ở trẻ sơ sinh.

Một chủng vi khuẩn lậu đặc biệt, tên là Neisseria gonorrhoeae đã kháng lại loại kháng sinh chuyên dùng để điều trị bệnh lậu. Hiện tại, chí có cephalosporin là loại kháng sinh duy nhất đáp ứng được các tiêu chuẩn của CDC để chống lại vi khuẩn lậu kháng kháng sinh.

Năm 2013, có 334.826 ca mắc lậu được báo cáo lại ở Mỹ và đa số các ca nhiễm mới xảy ra ở độ tuổi từ 15 đến 24 (theo CDC).

Kháng sinh làm tăng chi phí mua thuốc và chi phí nằm viện

Nếu tình trạng kháng kháng sinh ngày một phổ biến thì đồng nghĩa với việc các loại kháng sinh cổ điển, phổ biến sẽ không sử dụng được nữa. Việc này có nghĩa là bệnh nhân sẽ phải sử dụng loại kháng sinh khác, đắt tiền hơn, trong thời gian lâu hơn.

Trung bình, vào năm 2009 một bệnh nhân bị kháng kháng sinh sẽ phải tốn từ 18.588 đô la cho đến 29.069 đô la chi phí điều trị. Tống số tiền chi trả cho việc này rơi vào khoảng 20 tỷ đô la mỗi năm ở Mỹ.

Vào năm 2000, Mỹ đã mất khoảng 35 tỷ đô la do các trường hợp tử vong sớm, nằm viện và việc mất tiền lương liên quan đến các tình trạng nhiễm trùng kháng thuốc kháng sinh.

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt (Tổng hợp từ Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

  • 27/03/2024

    Triệu chứng nhiễm trùng thận

    Nhiễm trùng thận, tiết niệu thường gặp khi vi khuẩn di chuyển từ bộ phận sinh dục, bàng quang, niệu quản rồi tới thận. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết nhiễm trùng thận.

Xem thêm