Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

11 sự thật về hội chứng chân không yên khi ngủ

Hội chứng chân không yên khi ngủ (Restless legs syndrome) là một tình trạng bệnh lý có thực. Theo thống kê từ các nghiên cứu, có khoảng 7% dân số thế giới chịu ảnh hưởng từ các triệu chứng của hội chứng này, ví dụ như cảm giác tê buồn ở chân, làm gián đoạn giấc ngủ

Dưới đây là 11 sự thật bạn cần biết về hội chứng chân không yên khi ngủ.

1. Bạn vẫn có thể kiểm soát được chân của mình

Hội chứng chân không yên khi ngủ được đặc trưng bởi cảm giác ngứa, tê bì, buồn hoặc co rút ở chân. Những cảm giác này khiến cho người bệnh buộc phải đứng lên và đi lại loanh quanh, nhưng mọi người thường vẫn luôn kiểm soát được việc di chuyển của mình. Những người chuyển động chân một cách không tự chủ thường mắc thêm một tình trạng khác, gọi là rối loạn vận động chi theo chu kỳ (periodic limb movement disorder). Rối loạn này cũng thường đi kèm với hội chứng chân không yên.

2. Hội chứng chân không yên khi ngủ thường gặp ở phụ nữ mang thai hơn

Nguyên nhân chính xác của hiện tượng này hiện chưa được làm rõ. Nhưng, phụ nữ mang thai thường gặp phải các triệu chứng của hội chứng chân không yên khi ngủ, và sau đó, những triệu chứng này biến mất sau khi họ sinh. Một trong những lý giải đó là việc mang thai thường đi kèm với thiếu sắt, và thiếu sắt là một yếu tố góp phần làm nên hội chứng chân không yên.

Một nghiên cứu năm 2010 chỉ ra rằng, phụ nữ mắc phải hội chứng chân không yên trong một lần mang thai, sẽ có nguy cơ tát phát những triệu chứng của hội chứng này trong những lần mang thai sau hoặc thậm chí là phát triển dạng mãn tính của hội chứng chân không yên.

3. Thực phẩm chức năng có thể sẽ giúp ích

Dùng thuốc không phải là cách điều trị duy nhất của hội chứng chân không yên. Mỗi khi có bệnh nhân phàn nàn về hội chứng chân không yên, các bác sỹ thường sẽ yêu cầu kiểm tra hàm lượng sắt trong cơ thể. Nếu hàm lượng sắt trong cơ thể thấp, thì hội chứng chân không yên có thể sẽ được điều trị bằng việc bổ sung sắt. Các chuyên gia tin rằng, khôi phục được đủ lượng sắt trong cơ thể có thể giúp khôi phục lại lượng dopamine trong não và giúp làm giảm triệu chứng chân không yên. Bổ sung folate và magie cũng có thể giúp làm giảm hội chứng chân không yên khi ngủ.

4. Một số loại thuốc điều trị hội chứng này có thể sẽ có tác dụng phụ

Các thuốc điều trị hội chứng chân không yên khi ngủ, ví dụ như Requip (ropinirole) và Mirapex (pramipexole) nhắm tới các thụ thể dopamine trong não, bên cạnh tác dụng điều trị sẽ đi kèm với một số rủi rỏ nhất định. Những loại thuốc này có thể sẽ làm nặng thêm tình trạng ham mê cờ bạc hoặc nghiện tình dục một cách cưỡng chế ở một số người. Những phản ứng phụ này thường sẽ phổ biến hơn ở những người mà bản thân họ đã mắc phải một số rối loạn cưỡng chế từ trước. Kể cả khi bạn mắc phải những rối loạn cưỡng chế này, nhưng đã kiểm soát được, thì việc dùng các thuốc điếu trị chứng chân không yên sẽ phá vỡ sự kiểm soát của bạn, và khiến các rối loạn cưỡng chế trở lại. Nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ này sẽ lớn hơn ở những người dùng thuốc với liều cao để điều trị bệnh Parkinson.

5. Hội chứng chân không yên sẽ tăng dần cùng với tuổi tác

Hội chứng chân không yên có thể xảy ra ở bất cứ lứa tuổi nào, nhưng thường phổ biến ở những người từ 65 tuổi trở lên. Triệu chứng của bệnh cũng thường sẽ diễn biến nặng hơn khi bạn lớn tuổi. Rất nhiều người mắc phải hội chứng này sẽ xuất hiện các triệu chứng hàng ngày và sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ của họ từ sau tuổi 50 trở đi.

6. Luyện tập thể thao có thể sẽ giúp làm giảm triệu chứng bệnh

Rất nhiều người thấy rằng, việc luyện tập thể thao sẽ giúp họ kiểm soát được chứng chân không yên, hoặc bệnh sẽ xảy ra thường xuyên hơn vào những ngày họ không luyện tập nhiều. Các bài tập giãn cơ và mát xa nhẹ nhàng cũng có thể giúp ích cho bạn, cả trước khi đi ngủ hoặc khi triệu chứng bắt đầu xuất hiện. Tuy vậy, nếu mát xa quá nhiều hoặc luyện tập các bài tập quá nặng lại có thể khiến các triệu chứng bệnh nặng hơn.

7. Hội chứng chân không yên không phải là một bệnh bình thường

Những người không mắc phải hội chứng này sẽ không thể tưởng tượng được những triệu chứng bệnh sẽ diễn ra như thế nào và chúng cản trở gì đến cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, hội chứng chân không yên khi ngủ có thể sẽ dẫn đến tình trạng thiếu ngủ, và từ đó gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe nghiêm trọng khác. Các nghiên cứu đã chứng minh được mối liên quan giữa hội chứng chân không yên khi ngủ với tình trạng tăng huyết áp và rối loạn cương dương, nguyên nhân có thể là do giấc ngủ bị gián đoạn mãn tính hoặc các yếu tố liên quan đến lượng dopamine có trong não.

8. Không khó để chẩn đoán hội chứng chân không yên

Không có xét nghiệm máu để chẩn đoán hội chứng này, nhưng không khó để đưa ra chẩn đoán về bệnh. Có 4 tiêu chuẩn cần để xác định xem một người có mắc phải hội chứng chân không yên khi ngủ hay không:

(1) có sự thôi thúc mãnh liệt về việc phải chuyển động chân, thường là do cảm giác ngứa râm ran khó chịu hoặc tê buồn ở chân,

(2) sự thôi thúc chuyển động chân sẽ khởi phát hoặc diễn biến nặng hơn trong khi nghỉ ngơi hoặc không hoạt động,

(3) cảm giác khó chịu sẽ biến mất hoàn toàn hoặc một phần khi chuyển động

(4) cảm giác khó chịu ở chân và sự thôi thúc chuyển động sẽ nặng hơn vào buổi chiều muộn hoặc buổi tối.

Sử dụng 4 tiêu chuẩn này, bác sỹ có thể chẩn đoán được ngay liệu bạn có mắc phải hội chứng chân không yên hay không. Tuy nhiên, ngoài ra, các bác sỹ có thể yêu cầu bạn làm thêm xét nghiệm máu hoặc một số xét nghiệm khác để tìm ra các nguyên nhân tiềm ẩn của hội chứng chân không yên khi ngủ, ví dụ như tình trạng thiếu sắt.

9. Hội chứng chân không yên có thể là do các nguyên nhân về gen

Năm 2007, các nhà nghiên cứu tại châu Âu và tại đại học Emory, Atlanta đã khám phá ra một loại đột biến gen, có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc hội chứng chân không yên. Năm 2011, một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã khám phá ra 2 đoạn gen cũng đóng một vai trò quan trọng trong hội chứng chân không yên khi ngủ. Hội chứng chân không yên thường có tính di truyền và thường phổ biến nhất trong các gia đình có gốc Tây Âu.

10. Triệu chứng bệnh thường xảy ra vào ban đêm

Hội chứng chân không yên khi ngủ cũng tuân theo nhịp sinh học và sẽ diễn biến nặng hơn vào ban đêm, khi cơ thể và não bộ ở trong trạng thái nghỉ ngơi và chuẩn bị đi ngủ. Các bác sỹ tin rằng, điều này là do lượng dopamine trong não cũng tuân theo chu kỳ thức – ngủ thông thường và vào buổi tối, sẽ có ít yếu tố tác động làm xao nhãng tinh thần hơn. Một số người mắc phải hội chứng chân không yên khi ngủ cố gắng lên kế hoạch ngủ nhiều hơn trong suốt cả ngày, vì họ biết rằng, ngủ lâu vào buổi tối là rất khó thực hiện. Một số người khác lại cố gắng thực hiện các hoạt động kích thích não bộ vào ban đêm để làm giảm các triệu chứng bệnh của mình.

11. Hội chứng chân không yên không phải là một dấu hiệu của bệnh Parkinson

Vì thuốc dùng để điều trị hội chứng chân không yên cũng thường dùng để điều trị bệnh Parkinson, nên nhiều người suy diễn rằng, hai rối loạn này có liên quan với nhau. Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2011 đã chỉ ra rằng, những người mắc bệnh Parkinson trong giai đoạn sớm cũng chỉ có nguy cơ mắc những triệu chứng của hội chứng chân không yên tương đương với những người không bị bệnh Parkinson, mà không nhiều hơn.

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Health
Bình luận
Tin mới
  • 12/02/2025

    Infographic: Thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị cúm

    Bị cúm nên ăn gì, uống gì để mau khỏe? Cùng tìm hiểu thực phẩm giúp tăng đề kháng, giảm triệu chứng cúm và những thực phẩm cần tránh khi bị mắc cúm.

  • 12/02/2025

    Bệnh cúm có thể lây nhiễm trong bao lâu?

    Theo một nghiên cứu trên tạp chí JAMA vào tháng 1 năm 2023, nếu bạn sống cùng nhà với người bị cúm trong mùa cúm năm 2021 đến 2022, bạn có 50% khả năng mắc phải virus. Vậy nếu bạn hoặc người quen của bạn bị bệnh, thời gian lây nhiễm chính xác kéo dài bao lâu? Mặc dù khó có thể đưa ra câu trả lời chính xác, nhưng có một số hướng dẫn chung cần ghi nhớ để giúp ngăn chặn sự lây lan. Sau đây là những điều bạn nên biết.

  • 11/02/2025

    Da bụng chảy xệ nguy hại thế nào với sức khỏe?

    Vòng eo to với phần da bụng chảy xệ không đơn giản là vấn đề về ngoại hình. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sức khỏe và các vấn đề tư thế.

  • 11/02/2025

    Những thực phẩm tệ nhất cho mắt của bạn

    Khoảng 250 triệu người trên thế giới bị mất thị lực từ nhẹ đến nghiêm trọng. Bạn có biết rằng sức khỏe của mắt có liên quan trực tiếp đến sức khỏe của tim và mạch máu không? Những gì bạn ăn và uống có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tim mạch và thị lực của bạn

  • 10/02/2025

    Trầm cảm mùa lạnh - Làm thế nào để phòng tránh?

    Cuối Đông và đầu Xuân, ngày ngắn và lạnh hơn, khiến nhiều người cảm thấy sầu muộn và phiền não. Những triệu chứng này thuyên giảm khi Đông qua đi. Đây là dấu hiệu cho thấy họ đang mắc chứng rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD), hay còn gọi là trầm cảm mùa Đông.

  • 10/02/2025

    Valentine ngọt ngào nhưng đừng quên sức khỏe!

    Ngày lễ tình nhân Valentine đang đến gần, bạn đã có kế hoạch gì cho ngày đặc biệt này chưa? Bên cạnh những món quà ngọt ngào, những bữa tối lãng mạn, hãy cùng nhau tạo nên một ngày Valentine ý nghĩa và quan trọng hơn cả là hướng đến sức khỏe. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để có một ngày Valentine trọn vẹn yêu thương mà vẫn đảm bảo sức khỏe.

  • 09/02/2025

    Không nên ăn gì khi mắc viêm đường tiết niệu?

    Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu và dưới đây là các loại thực phẩm cần tránh khi mắc bệnh.

  • 09/02/2025

    Cúm ở trẻ em - Dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh hiệu quả

    Cúm là mối đe dọa thường trực đối với trẻ em, gây ra các triệu chứng khó chịu và có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về bệnh cúm ở trẻ em, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Xem thêm