Vitamin K2 có gây trằn trọc, khó ngủ ở trẻ hay không?

Trẻ nhỏ đôi khi cũng gặp tình trạng khó ngủ, đặc biệt là giai đoạn sơ sinh. Hầu hết trẻ chỉ bị khó ngủ trong thời gian ngắn, khoảng vài ngày, sau đó cơ thể có thể tự điều chỉnh và trở về nhịp sinh học bình thường. 

Mất ngủ hay khó ngủ ở trẻ, còn được gọi là rối loạn giấc ngủ ở trẻ, là tình trạng trẻ khó đi vào giấc ngủ hoặc trằn trọc, ngủ không ngon giấc. Ở giai đoạn sơ sinh, trẻ sơ sinh cần ngủ nhiều để hỗ trợ sự phát triển về thể chất và nhận thức, và bất kỳ sự gián đoạn nào đối với giấc ngủ của trẻ đều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe  của trẻ, ví dụ giảm phát triển chiều cao, cân nặng.... Vì vậy, điều quan trọng là phải xác định nguyên nhân gây mất ngủ ở trẻ sơ sinh và giải quyết phù hợp để giúp trẻ có được giấc ngủ cần thiết.

Trẻ sơ sinh ngủ từ 9 đến 12 giờ vào ban đêm và ngủ trưa từ 2 đến 5 giờ vào ban ngày. Khi được 2 tháng tuổi, trẻ sơ sinh ngủ trưa từ 2 đến 4 lần mỗi ngày và khi được 12 tháng tuổi, trẻ ngủ trưa 1 hoặc 2 lần. Đến 6 tháng tuổi, hầu hết trẻ sơ sinh có khả năng ngủ suốt đêm và không còn cần bú đêm nữa. Tuy nhiên, 25%-50% trẻ vẫn tiếp tục thức giấc vào ban đêm. Khi nói đến việc thức giấc vào ban đêm, điều quan trọng nhất cần hiểu là tất cả trẻ sơ sinh đều thức giấc trong thời gian ngắn từ 4 đến 6 lần.

Trẻ sơ sinh đa số có thể tự ngủ lại trong thời gian ngắn, tuy nhiên một số trẻ sẽ "ra hiệu" đánh thức cha mẹ và cần giúp đỡ để ngủ lại. Những trẻ này đã phát triển các mối liên hệ không phù hợp với thời điểm bắt đầu ngủ và do đó gặp khó khăn trong việc tự dỗ mình ngủ. Đây thường là kết quả của việc cha mẹ hình thành thói quen giúp trẻ ngủ bằng cách ru, bế hoặc đưa trẻ vào giường của mình. Theo thời gian, trẻ có thể học cách dựa vào sự giúp đỡ này từ cha mẹ để ngủ. Mặc dù điều này có thể không phải là vấn đề khi đi ngủ, nhưng nó có thể dẫn đến khó khăn khi trẻ tự ngủ lại vào ban đêm

Có một số yếu tố có thể góp phần gây mất ngủ ở trẻ sơ sinh, bao gồm tình trạng bệnh lý, yếu tố môi trường và những thay đổi về phát triển. Các tình trạng bệnh lý có thể góp phần gây mất ngủ ở trẻ sơ sinh bao gồm trào ngược axit, dị ứng, đặc biệt do thiếu một số vi chất dinh dưỡng cần thiết. Các yếu tố môi trường như tiếng ồn, ánh sáng hoặc nhiệt độ cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ sơ sinh. Ngoài ra, những thay đổi về phát triển, chẳng hạn như mọc răng hoặc tăng trưởng đột biến, có thể ảnh hưởng đến thói quen ngủ của trẻ sơ sinh.

Tham khảo thêm: Rối loạn giấc ngủ ở trẻ và cách giúp trẻ có giấc ngủ tốt vào buổi tối

Dấu hiệu trẻ sơ sinh mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ

Có thể khó để biết liệu con bạn có bị mất ngủ hay không, đặc biệt là nếu bạn làm cha mẹ lần đầu. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cho thấy con bạn có thể đang gặp khó khăn với giấc ngủ, bao gồm:

• Ngủ muộn, khó đi vào giấc ngủ
• Thường xuyên thức giấc vào ban đêm
• ngủ không sâu, quấy khóc giật mình khi ngủ
• Từ chối ngủ trưa hoặc ngủ trưa ngắn
• Có dấu hiệu mệt mỏi hoặc cáu kỉnh vào ban ngày
• Khó giữ tỉnh táo khi cho con bú
• Buồn ngủ quá mức vào ban ngày
• Khó khăn trong việc cho con bú và phát triển

Những vitamin đóng vai trò quan trọng đối với giấc ngủ của trẻ

• Vitamin D: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ Vitamin D thấp có liên quan đến các rối loạn giấc ngủ. Vitamin D giúp điều chỉnh chu kỳ ngủ-thức bằng cách ảnh hưởng đến việc sản xuất melatonin, hormone chịu trách nhiệm cho giấc ngủ. Đảm bảo trẻ được bổ sung đủ vitamin D thông qua việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời an toàn, chế độ ăn uống hoặc sử dụng thực phẩm bổ sung có thể giúp cải thiện giấc ngủ ở trẻ em.
• Vitamin B6: Vitamin này đóng vai trò sản xuất serotonin và melatonin, cả hai đều cần thiết để điều chỉnh tâm trạng và giấc ngủ. Thiếu hụt Vitamin B6 có thể dẫn đến ngủ kém, vì vậy, đảm bảo trẻ nhận đủ vitamin B6 có thể giúp trẻ ngủ ngon hơn.
• Magiê: Mặc dù không phải là vitamin, nhưng magiê là một khoáng chất có thể rất quan trọng đối với giấc ngủ, vì nó giúp thư giãn cơ và làm dịu hệ thần kinh. Thiếu magiê thường liên quan đến rối loạn giấc ngủ.
• Vitamin C và E: Cả hai loại vitamin này đều có đặc tính chống oxy hóa có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm giảm căng thẳng oxy hóa có thể làm gián đoạn giấc ngủ. Mặc dù không liên quan trực tiếp đến việc điều hòa giấc ngủ, nhưng chúng góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể của giấc ngủ.

Thừa vitamin K2 có gây khó ngủ hay không?

Cho đến hiện tại, chưa có bằng chứng khoa học cho thấy bổ sung quá nhiều vitamin K2 có thể gây mất ngủ, ở cả trẻ nhỏ và người trưởng thành. Vitamin K2 được coi là an toàn và đóng vai trò quan trọng trong chức năng tim mạch và chức năng xương khớp. Cơ thể có khả năng điều hòa lượng vitamin K2 rất hiệu quả, và do đó, các phản ứng phụ hoặc ngộ độc do sử dụng qua liều vitamin K2 là rất hiếm khi xảy ra.

Mặc dù quá nhiều vitamin K2 không gây ra tình trạng mất ngủ, khó ngủ nhưng quá nhiều vitamin D có thể gây ra tình trạng này. Bổ sung quá nhiều vitamin D thông qua các loại thực phẩm bổ sung có thể gây ra phản ứng phụ là tình trạng tăng canxi máu (do vitamin D có khả năng hỗ trợ tăng cường hấp thu canxi), và mất ngủ là một trong số các triệu chứng của tình trạng tăng canxi máu.  

Vitamin K2 lại có vai trò rất quan trọng trong việc điều hòa và phân phối canxi trong cơ thể. Vitamin K2 có thể kích hoạt osteocalcin và matrix Gla protein, giúp gắn canxi vào cấu trúc xương và dự phòng tình trạng tích tụ canxi trong các mô mềm và mạch máu. Trong tình trạng tăng canxi máu, việc đảm bảo rằng canxi đi vào cấu trúc xương thay vì lắng đọng tại các mô mềm là rất quan trọng. Tuy vậy, vitamin K2 không được coi là biện pháp điều trị chính cho tình trạng tăng canxi máu mà chỉ được coi là một trong những biện pháp có thể giúp kiểm soát tình trạng tăng canxi máu khi được phối hợp cùng với các biện pháp điều trị khác dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Như vậy, bổ sung phối hợp vitamin D3 và vitamin K2 không chỉ giúp ích trong quá trình gắn canxi, đảm bảo canxi đi vào cấu trúc xương giúp xương chắc khỏe mà còn có khả năng tương hỗ cho nhau trong trường hợp bổ sung quá nhiều vitamin D một cách không chủ ý. Cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn để đưa ra kết luận về tác động của vitamin K2 trong trường hợp thừa vitamin D nhưng có một điều có thể chắc chắn, đó là vitamin K2 không gây ra tình trạng mất ngủ, khó ngủ, kể cả khi sử dụng với liều cao.

Việc sử dụng thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng đúng liều là vô cùng quan trọng, đặc biệt là với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Do vậy, các bậc phụ huynh cần tham khảo ý kiến bác sĩ và chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. 

Tham khảo thêm: Có hay không tình trạng thừa vitamin K2?

Tài liệu tham khảo

• EFSA. 2008. Scientific Opinion of the Panel on Dietetic Products Nutrition and Allergies on a request from the European Commission on the safety of ‘Vitamin K2’. The EFSA Journal.
• Ragni, Benedetta & Capitello, Teresa & Gentile, Simonetta & Pons, Francisco & DE STASIO, SIMONA. (2022). Infant Temperament, Parental Depression and Sleep in Healthy Children and Children Born with Congenital Anomalies. Mediterranean Journal of Clinical Psychology. 10. 2022. 10.13129/2282-1619/mjcp-3231
• Bruni O, Angriman M. Pediatric insomnia: new insights in clinical assessment and treatment options. Arch Ital Biol. 2015;153(2-3):144-156. doi:10.12871/000398292015239