Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Trời lạnh, người dân ồ ạt nhập viện cấp cứu vì đột quỵ

Đáng chú ý là có nhiều bệnh nhân (BN) đột quỵ nhập viện muộn làm mất đi cơ hội vàng điều trị; hoặc có trường hợp do người thân tự ý cho dùng thuốc không rõ nguồn gốc khiến BN sặc, suy hô hấp do viêm phổi, thậm chí ngừng tim trước khi đến BV.

30 bệnh nhân đột quỵ/ngày

PGS.TS Mai Duy Tôn, Trưởng Phòng cấp cứu 1, Khoa Cấp cứu (BV Bạch Mai) cảnh báo, trong mùa đông thời tiết rét đậm như hiện nay khiến số lượng BN đột quỵ có xu hướng gia tăng. Hiện, trung bình mỗi ngày có khoảng 30 BN vào khoa Cấp cứu vì đột quỵ. Riêng Phòng Cấp cứu 1, số lượng BN cũng tăng khoảng 10-15% lượng BN so với ngày thường.

 

Đáng chú ý, theo PGS. Tôn, có nhiều BN đột quỵ ở vùng nông thôn do hiểu biết còn hạn chế nên thường được đưa đến viện muộn hoặc người thân sơ sứu không đúng cách khiến bệnh càng thêm nặng.

“Với BN đột quỵ, thời gian là não, thời gian là vàng nên khi thấy người có dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ cần nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế có khả năng điều trị chuyên sâu trong vòng ít nhất 4 - 5 giờ đầu, cùng lắm là trong 6 giờ đầu để được điều trị tối ưu. Tuy nhiên trên thực tế, có không ít gia đình do chủ quan, thiếu hiểu biết đã không đưa BN đột quỵ đi cấp cứu nhanh chóng lại để BN ở nhà, dùng các thuốc không rõ nguồn gốc, sử dụng phương pháp truyền miệng không đúng, vài ngày sau mới đưa đi cấp cứu thì lúc đó đã muộn. Thậm chí có trường hợp cho BN đột quỵ ăn uống, nhét thuốc vào miệng khiến họ sặc, đến khoa cấp cứu thường có tình trạng là suy hô hấp do viêm phổi, nhiều trường hợp ngừng tim trước khi đến BV”- PGS. Tôn cảnh báo.

Chăm sóc cho bệnh nhân đột quỵ tại Khoa Cấp cứu, BV Bạch Mai.

Nhận biết đột quỵ cách nào?

Theo điều tra của Hội Tim mạch học Việt Nam thì cứ 4 người trên 25 tuổi, dưới 49 tuổi thì có một người bị tăng huyết áp. Đây chính là nguyên nhân chính gây ra đột quỵ, đặc biệt là đột quỵ ở người trẻ. Đáng lo là, có nhiều BN trẻ bị đột quỵ có bất thường về mạch máu như: dị dạng động tĩnh mạch, túi phình mạch não, các u thể hang… Khi cơ thể căng thẳng quá mức hoặc các bất thường đó phát triển theo thời gian sẽ phát triển gây đột quỵ nguy hiểm cho người bệnh.

PGS. Tôn cho biết, một BN đột quỵ thường có các biểu hiện, triệu chứng điển hình đó là đột ngột xuất hiện một trong các dấu hiệu: Đột ngột yếu, liệt, tê bì. BN đột ngột nói khó, bất thường về giọng nói hoặc không nói được. Đột ngột mất thị lực, bất thường thị lực một trong hai bên mắt. BN có thể đau đầu dữ dội, hôn mê rối loạn ý thức. Ngoài ra, BN có thể chóng mặt, thường kèm theo mất thăng bằng, mất phối hợp động tác…

Do đó, cách đơn giản nhất là để nhận biết dấu hiệu của đột quỵ là yêu cầu người thân cười, nói, chào và quan sát. Hãy chú ý xem khuôn mặt có bị mất cân đối không? Có tay bên nào bị yếu, liệt bằng cách bảo người đó giơ tay lên. Giọng nói của họ có thay đổi không, bảo người đó lặp lại những từ đơn giản. Nếu thấy có những dấu hiệu bất thường trên thì nghi ngờ đến 90% là đột quỵ cần nhanh chóng gọi cấp cứu 115 để được nhân viên y tế hỗ trợ đưa BN đến cơ sở y tế càng nhanh càng tốt.

PGS. Tôn khuyến cáo: Không đưa các thức ăn, đồ uống gì vào BN đột quỵ vì dễ gây sặc, nguy hiểm tính mạng.

Do đột quỵ là một cấp cứu nội khoa nên cần nhanh chóng gọi cấp cứu 115, không nên trì hoãn. Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi tại nhà, người thân có thể tiến hành sơ cứu bằng cách: đặt BN ở tư thế nằm, có thể nằm gối cao 30-45 độ . Nới rộng quần áo thông thoáng cho BN, quan sát xem BN thở như thế nào, màu da như thế nào. Nếu BN có ngừng tim thì phải cấp cứu ngừng tuần hoàn, kêu gọi sự hỗ trợ của người xung quanh. Trường hợp BN có nôn thì nên xoay mặt, nghiêng người BN sang một bên tránh để nuốt chất nôn và gây sặc. Nếu BN lên cơn co giật cần đảm bảo đường thở cho BN, dùng các dụng cụ tại nhà như đũa, thìa quấn vải đặt ngang miệng BN, tránh để cắn vào lưỡi. Đặc biệt lưu ý không đưa các thức ăn đồ uống gì vào BN dễ gây sặc, nguy hiểm cho BN.

Tránh để cơ thể lạnh đột ngột

Để tránh bị đột quỵ trong thời tiết lạnh giá, PGS. Tôn khuyến cáo, người dân cần giữ ấm, tránh để cơ thể lạnh đột ngột. Điều này dễ làm tăng huyết áp đột ngột, nếu không điều trị phòng huyết áp hàng ngày gây ra cơn tăng huyết áp kịch phát có thể vỡ mạch máu, gây ra đột quỵ.

Ở người trẻ tuổi nếu chưa có bệnh lý gì cũng cần khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, béo phì…

Nhóm thứ hai là các BN đã được chẩn đoán đột quỵ lần 1 thì nguy cơ tái phát lần 2 là rất cao. Tỉ lệ đột quỵ tái phát trong 5 năm đầu tiên là 25%, tức là cứ 100 BN sống sót sau đột quỵ sẽ có 25 trường hợp tái phát sau đó, do đó phải chú ý điều trị tích cực để phòng ngừa. Đối tượng này cần quan sát chặt chẽ, khám định kỳ điều trị các yếu tố nguy cơ, thay đổi lối sống, có chế độ ăn thích hợp và cần vận động hàng ngày mỗi ngày 30-45 phút.

Theo khuyến cáo của Tổ chức đột quỵ thế giới, cứ 6 người trong chúng ta thì có một người nguy cơ sẽ bị đột quỵ. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 người bị đột quỵ và tỉ lệ này có khuynh hướng ngày càng gia tăng. 
Sau đột quỵ, cứ một phút trôi qua sẽ có khoảng 2 triệu tế bào não chết đi. BN cần được điều trị càng sớm càng tốt.
Dương Hải - Theo Sức khỏe đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 28/09/2023

    Những nguyên tắc phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng

    Để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, giải pháp lâu dài và cơ bản là cải thiện chất lượng bữa ăn.

  • 28/09/2023

    Mức khuyến nghị đường huyết dành cho các đối tượng

    Nếu lượng đường trong máu nằm trong phạm vi khuyến nghị, đó là dấu hiệu cho thấy kế hoạch quản lý và điều trị bệnh tiểu đường đang có hiệu quả tốt. Bài viết này sẽ cung cấp những hướng dẫn chung, giúp việc kiểm soát lượng đường trong máu trở nên dễ dàng.

  • 28/09/2023

    Các nguồn bổ sung vi chất dinh dưỡng

    Vi chất dinh dưỡng là thành phần không thể thiếu để phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ, đảm bảo thai nhi được phát triển tốt nhất. Bà mẹ mang thai cần lưu ý để bổ sung vi chất đúng cách.

  • 28/09/2023

    Dinh dưỡng ngừa còi xương cho trẻ

    Suy dinh dưỡng là thuật ngữ để chỉ tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết, thường gặp nhất là sự thiếu hụt protein, vitamin và các chất khoáng. Hậu quả của việc cơ thể không nhận đủ chất dinh dưỡng là sự suy giảm hoạt động của các cơ quan. Điều này đặc biệt cần lưu ý ở trẻ em, nhất là vào khoảng thời gian trẻ có nhu cầu dinh dưỡng cao từ 6-24 tháng tuổi.

  • 28/09/2023

    Đau mắt đỏ lây nhanh ở trẻ mầm non, tiểu học, cách giúp bé tránh mắc bệnh nhiều lần

    Bệnh đau mắt đỏ đang có xu hướng gia tăng tại một số tỉnh, thành. Đau mắt đỏ tuy xuất hiện trong thời gian ngắn nhưng do lây lan nhanh nên số người mắc bệnh tăng cao, nhất là trẻ mầm non và tiểu học.

  • 28/09/2023

    Trị liệu giác hơi là gì?

    Bạn có thể đã từng thấy những người nổi tiếng và vận động viên chuyên nghiệp có những vết tròn trên lưng do sử dụng liệu pháp giác hơi. Liệu pháp trị liệu này đã đã tồn tại được hàng thiên niên kỷ và trở nên phổ biến trong những năm gần đây

  • 28/09/2023

    Còi xương ở trẻ: Nguyên nhân, cách phòng và điều trị

    Còi xương ở trẻ nếu không được điều trị sớm sẽ gây bất lợi cho sức khỏe, hình dáng nói riêng và sự phát triển toàn diện nói chung của trẻ khi trưởng thành.

  • 28/09/2023

    Bổ sung canxi đúng cách phòng chống còi xương, loãng xương

    Theo các chuyên gia, canxi là chất khoáng thiết yếu rất cần cho cơ thể với số lượng đòi hỏi cao so với các loại chất khoáng khác như sắt, đồng, kẽm… Nhất là trong giai đoạn mang thai, phụ nữ cần nhiều hơn nhu cầu canxi so với bình thường để giúp cho sự phát triển của thai nhi trong bụng.

Xem thêm