Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Triệu chứng dị ứng mà bạn có thể gặp

Hơn 60 triệu người Mỹ bị dị ứng mỗi năm. Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh này, dị ứng cũng là nguyên nhân gây bệnh mãn tính phổ biến hàng thứ sáu ở Hoa Kỳ.

Những triệu chứng dị ứng không phải lúc nào bạn cũng nhận thấy. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết những triệu chứng điển hình của tình trạng dị ứng.

Triệu chứng dị ứng

Dị ứng có thể gây ra một loạt các triệu chứng. Các dấu hiệu và triệu chứng của bạn sẽ phụ thuộc vào loại dị ứng mà bạn mắc phải. Bạn cũng có thể phản ứng khác nhau với cùng một chất gây dị ứng vào những thời điểm khác nhau.

Các triệu chứng dị ứng thực phẩm có thể bao gồm:

  • Ngứa ran trong miệng
  • Sưng môi, lưỡi, mặt, cổ họng hoặc các bộ phận cơ thể khác
  • Nổi mề đay, ngứa hoặc chàm
  • Thở khò khè, nghẹt mũi hoặc khó thở
  • Đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn
  • Chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu
  • Sốc phản vệ, một phản ứng dị ứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng, có thể ảnh hưởng đến hô hấp và gây sốc

Dị ứng do côn trùng cắn hoặc đốt có thể gây ra bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

  • Đau
  • Đỏ
  • Sưng (tại chỗ bị đốt và đôi khi ở các bộ phận khác trên cơ thể)
  • Phát ban
  • Ngứa
  • Sốc phản vệ

Phản ứng dị ứng với thuốc có thể dẫn đến:

  • Ngứa da
  • Nổi mề đay những đốm đỏ nhỏ, đặc biệt là ở ngực, lưng hoặc bụng hoặc các phát ban khác
  • Sưng, đặc biệt là ở mặt
  • Vấn đề về hô hấp
  • Sốc phản vệ

Dị ứng trong không khí (chẳng hạn như phấn hoa) có thể gây viêm mũi dị ứng được đặc trưng bởi các biểu hiện sau:

  • Ngứa mũi, miệng, mắt, họng, da hoặc bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể
  • Sổ mũi
  • Hắt xì
  • Chảy nước mắt

Các triệu chứng khác có thể phát triển sau này, bao gồm:

  • Nghẹt mũi
  • Ho
  • Tai bị tắc và giảm khả năng ngửi
  • Đau họng
  • Quầng thâm hoặc bọng mắt dưới mắt
  • Rối loạn giấc ngủ dẫn đến mệt mỏi, khó chịu
  • Đau đầu

Tác nhân gây dị ứng

Nếu bạn nghi ngờ mình bị dị ứng, hãy ghi lại các triệu chứng của bạn, bao gồm cả thời điểm chúng bắt đầu và những nguyên nhân nghi ngờ gây ra các triệu chứng. Thông tin về các tác nhân gây dị ứng tiềm ẩn sẽ giúp ích cho bác sĩ khi hỏi bệnh sử của bạn.

Lý do tại sao các triệu chứng dị ứng được kích hoạt bởi những thứ khác nhau (chất gây dị ứng) có liên quan đến một số kháng thể nhất định do hệ thống miễn dịch của cơ thể tạo ra.

Các kháng thể được gọi là immunoglobulin E (IgE) được tạo ra khi hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức với các chất gây dị ứng. Chúng gây ra phản ứng dây chuyền tế bào dẫn đến phản ứng dị ứng. Mỗi loại IgE có một “ra-đa” cho một chất gây dị ứng cụ thể, vì vậy phản ứng dị ứng là phản ứng với tác nhân cụ thể đó.

Có rất nhiều yếu tố có thể gây dị ứng. Một số chất gây dị ứng phổ biến nhất bao gồm:

Phấn hoa

Hạt phấn hoa là những tế bào sinh sản rất nhỏ do thực vật tạo ra. Nhiều loài cây, cỏ và cỏ dại tạo ra phấn hoa, sau đó bị gió mang đi và có thể gây viêm mũi dị ứng.

Phấn hoa là một trong những tác nhân gây dị ứng theo mùa phổ biến nhất. Những dị ứng này thường xảy ra vào đầu mùa xuân, mùa hè và mùa thu, nhưng có thể xảy ra vào các thời điểm khác nhau trong năm tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và nơi bạn sống.

Vật nuôi

Phản ứng dị ứng với lông chó và mèo ảnh hưởng đến khoảng 3 trên 10 người bị dị ứng. Lông động vật, trái với quan niệm sai lầm phổ biến, không phải là nguyên nhân đáng kể gây dị ứng. Nhưng lông động vật có thể tích tụ bụi, nấm mốc, phấn hoa và các chất gây dị ứng khác. Theo một bài báo, lông thú cưng (tế bào da chết), nước bọt và nước tiểu của động vật đều có thể gây ra phản ứng dị ứng.

Dị ứng với mèo phổ biến gấp đôi so với dị ứng với chó. Mặc dù một số giống chó có thể dễ bị dị ứng hơn những giống khác, nhưng không có giống chó hay mèo nào ít gây dị ứng hơn. 

Đồ ăn

Hơn 170 loại thực phẩm có thể gây dị ứng, nhưng 90% các chất gây dị ứng thực phẩm rơi vào một số nhóm nhất định, bao gồm cá, động vật có vỏ, trứng, sữa, lúa mì, đậu nành, các loại hạt cây (hồ đào, quả óc chó, hạnh nhân, hạt điều, quả hạch Brazil, quả hồ trăn, quả phỉvà hạt maca), và đậu phộng. Theo một cuộc khảo sát, ước tính có khoảng 8% trẻ em Hoa Kỳ bị dị ứng thực phẩm.

Nấm mốc

Nấm mốc, một loại nấm, có thể sống ở hầu hết mọi nơi và phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt. Các bào tử nấm mốc (thậm chí còn nhỏ hơn cả phấn hoa) được thải vào không khí, nơi chúng lây lan qua gió hoặc độ ẩm và có thể bị hít phải.

Mặc dù có nhiều loại nấm mốc nhưng chỉ có một số ít gây dị ứng. Khi được tìm thấy trong nhà (thường là trong phòng tắm, nhà bếp và tầng hầm), chúng có thể gây ra các triệu chứng dị ứng quanh năm.

Gián

Gián và phân của chúng là tác nhân phổ biến gây ra dị ứng và hen suyễn. Các nghiên cứu cho thấy trẻ bị dị ứng và tiếp xúc với gián cần phải đến bệnh viện vì bệnh hen suyễn nhiều hơn những trẻ mắc bệnh hen suyễn khác.

Mạt bụi

Mạt bụi là những sinh vật nhỏ bé, có tám chân, quá nhỏ để có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Chúng cũng là một trong những tác nhân gây dị ứng quanh năm phổ biến nhất. Mạt bụi ăn những mảnh da nhỏ của con người. Con người thải ra khoảng 1,5 gam tế bào da mỗi ngày, đủ để nuôi một triệu con mạt bụi.

Côn trùng cắn và đốt

Hầu hết mọi người đều hồi phục sau vết côn trùng cắn hoặc ong đốt trong vài giờ hoặc vài ngày với cảm giác đau nhẹ, ngứa và sưng tấy tại chỗ.

Côn trùng đốt tiêm một lượng nhỏ nọc độc, có thể gây ra phản ứng đe dọa tính mạng ở những người bị dị ứng. Vết đốt của năm loại côn trùng ong mật, ong bắp cày, kiến vàng và kiến lửa thường gây ra phản ứng dị ứng.

May mắn thay, hầu hết các loại côn trùng cắn như muỗi hoặc bọ chét hiếm khi gây ra phản ứng dữ dội.

Mủ cao su

Latex là một loại cao su tự nhiên được sử dụng trong các sản phẩm như bóng bay và găng tay dùng một lần. Dị ứng mủ cao su có thể gây ra phản ứng dị ứng nhẹ (sưng, tấy đỏ và ngứa) khi tiếp xúc với da.

Trong một số ít trường hợp, mủ cao su có thể gây phát ban, khó thở hoặc thậm chí sốc phản vệ.

Ít hơn 1% người Mỹ bị dị ứng với mủ cao su. Tình trạng này phổ biến hơn ở những nhân viên y tế và những người thường xuyên đeo găng tay cao su. Những người đã trải qua nhiều cuộc phẫu thuật trong đời, đặc biệt là trẻ em bị tật nứt đốt sống, cũng có nguy cơ dị ứng cao hơn. Mủ tổng hợp có trong sơn không gây dị ứng.

Thuốc

Thuốc có thể gây ra cả phản ứng dị ứng và không dị ứng. Phản ứng dị ứng có thể nhẹ (chẳng hạn như phát ban trên da hoặc các triệu chứng ở mũi) hoặc đe dọa tính mạng (sốc phản vệ).

Tất cả các loại thuốc đều có thể gây ra tác dụng phụ, nhưng chỉ có 5 đến 10% phản ứng phụ là dị ứng.

 

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 28/08/2025

    Tác động của thời tiết ẩm ướt mùa mưa lũ đến sức khỏe da và cách chăm sóc

    Mùa mưa lũ không chỉ gây khó chịu bởi những cơn mưa kéo dài và không khí ẩm ướt mà còn là "kẻ thù" tiềm ẩn của làn da. Môi trường ẩm ướt, nguồn nước ô nhiễm và sự phát triển mạnh mẽ của vi sinh vật có hại tạo điều kiện thuận lợi cho hàng loạt vấn đề da liễu bùng phát.

  • 27/08/2025

    Có nên chạy bộ mỗi ngày để giảm cân?

    Chạy bộ là một bài tập thể dục đã được chứng minh là có thể cải thiện sức bền và giảm mỡ cơ thể một cách an toàn. Tuy nhiên, việc chạy bộ mỗi ngày có mang lại hiệu quả giảm cân như mong muốn?

  • 27/08/2025

    Tại sao ngón chân của bạn bị tê?

    Tê ở ngón chân là một trong triệu chứng dai dẳng khó xác định. Nó có thể là triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng ví dụ như bệnh tiểu đường hoặc có thể chỉ là do bạn đi giày không phù hợp.

  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

Xem thêm