Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tìm hiểu về các loại ung thư

Ung thư là một thuật ngữ chung để chỉ một nhóm lớn các bệnh gây ra khi các tế bào bất thường phân chia nhanh chóng và lây lan sang các mô và cơ quan khác. Ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới.

Sự phát triển và di căn của ung thư

Trong một cơ thể khỏe mạnh, hàng nghìn tỷ tế bào được tạo ra phát triển và phân chia,  cơ thể cần chúng để hoạt động hàng ngày. Các tế bào khỏe mạnh có một chu kỳ sống cụ thể, sinh sản và chết đi theo cách được xác định bởi loại tế bào. Các tế bào mới thay thế cho các tế bào cũ hoặc bị hư hỏng khi chúng chết đi. Ung thư làm gián đoạn quá trình này và dẫn đến sự phát triển bất thường trong các tế bào. Nguyên nhân là do những thay đổi hoặc đột biến trong DNA.

DNA tồn tại trong các gen riêng lẻ của mọi tế bào. Nó có các hướng dẫn cho tế bào biết những chức năng cần thực hiện cũng như cách phát triển và phân chia. Đột biến xảy ra thường xuyên trong DNA, nhưng thông thường các tế bào sẽ sửa chữa những sai lầm này. Khi một sai lầm không được sửa chữa, một tế bào có thể trở thành ung thư. Những tế bào thừa này có thể phân chia không kiểm soát được, gây ra sự hình thành khối u. Các khối u có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, tùy thuộc vào vị trí chúng phát triển trong cơ thể. Nhưng không phải tất cả các khối u đều là ung thư. Các khối u lành tính không phải là ung thư và không lây lan sang các mô lân cận. Đôi khi, chúng có thể phát triển lớn và gây ra vấn đề khi chúng đè lên các cơ quan và mô lân cận. Các khối u ác tính là ung thư và có thể xâm lấn các bộ phận khác của cơ thể. Một số tế bào ung thư cũng có thể di chuyển theo đường máu hoặc hệ thống bạch huyết đến các vùng xa của cơ thể. Quá trình này được gọi là di căn. Ung thư đã di căn được coi là tiến triển hơn những ung thư chưa di căn. Ung thư di căn có xu hướng khó điều trị hơn và dễ gây tử vong hơn.

Các loại ung thư

Ung thư được đặt tên theo khu vực mà chúng bắt đầu và loại tế bào mà chúng được tạo ra, ngay cả khi chúng lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Ví dụ, một bệnh ung thư bắt đầu ở phổi và di căn đến gan vẫn được gọi là ung thư phổi. Ngoài ra còn có một số thuật ngữ lâm sàng được sử dụng cho một số loại ung thư chung:

  • Ung thư biểu mô là bệnh ung thư bắt đầu ở da hoặc các mô lót các cơ quan khác
  • Ung thư mô liên kết (Sarcoma) là một bệnh ung thư của các mô liên kết như xương, cơ, sụn và mạch máu
  • Bệnh bạch cầu là một bệnh ung thư của tủy xương, tạo ra các tế bào máu
  • Lymphoma và u tủy là bệnh ung thư của hệ thống miễn dịch

Các yếu tố rủi ro và cách xử lý

Nguyên nhân trực tiếp của ung thư là những thay đổi (hoặc đột biến) đối với DNA trong tế bào của bạn. Các đột biến gen có thể được di truyền. Chúng cũng có thể xuất hiện sau khi sinh do tác động của môi trường, bao gồm:

  • tiếp xúc với hóa chất gây ung thư, được gọi là chất gây ung thư
  • tiếp xúc với bức xạ
  • tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không được bảo vệ
  • một số loại virus, chẳng hạn như virus u nhú ở người (HPV)
  • hút thuốc
  • lựa chọn lối sống, chẳng hạn như loại chế độ ăn uống và mức độ hoạt động thể chất

Nguy cơ ung thư có xu hướng gia tăng theo độ tuổi. Một số tình trạng sức khỏe hiện có gây ra viêm nhiễm cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Một ví dụ là viêm loét đại tràng, một bệnh viêm ruột mãn tính.

Biết các yếu tố góp phần gây ra ung thư có thể giúp bạn sống một lối sống làm giảm nguy cơ ung thư. Theo các chuyên gia, đây là 7 cách tốt nhất để ngăn ngừa ung thư:

  • Ngừng sử dụng thuốc lá và tránh hút thuốc lá thụ động
  • Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng
  • Hạn chế ăn các loại thịt chế biến sẵn
  • Cân nhắc áp dụng "chế độ ăn Địa Trung Hải" chủ yếu tập trung vào thực phẩm có nguồn gốc thực vật, protein nạc và chất béo lành mạnh
  • Tránh uống rượu, hoặc uống có chừng mực. Uống vừa phải được định nghĩa là một ly mỗi ngày đối với phụ nữ ở mọi lứa tuổi và nam giới trên 65 tuổi, và tối đa hai ly mỗi ngày đối với nam giới từ 65 tuổi trở xuống
  • Giữ cân nặng hợp lý và luôn năng động bằng cách vận động cơ thể ít nhất 30 phút mỗi ngày
  • Luôn được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời
  • Che chắn bằng quần áo, kính râm và mũ, và thoa kem chống nắng thường xuyên
  • Tránh ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Đây là lúc tia nắng mặt trời ở mức mạnh nhất
  • Ở trong bóng râm càng nhiều càng tốt khi bạn ở ngoài trời
  • Tiêm vaccine chống lại các bệnh nhiễm virus có thể dẫn đến ung thư, chẳng hạn như viêm gan B và HPV.
  • Không tham gia vào các hành vi nguy cơ. Thực hành tình dục an toàn và không dùng chung kim tiêm khi sử dụng ma túy hoặc thuốc kê đơn. Chỉ xăm hình tại các tiệm có giấy phép.
  • Hãy đi khám bác sĩ thường xuyên để họ có thể tầm soát các loại ung thư khác nhau. Điều này làm tăng khả năng chẩn đoán các bệnh ung thư càng sớm càng tốt.

Điều trị ung thư có các mục tiêu khác nhau, tùy thuộc vào loại ung thư và mức độ tiến triển của nó. Các mục tiêu này bao gồm:

  • Tìm cách chữa trị: Điều này không thể xảy ra đối với tất cả các trường hợp và bệnh ung thư.
  • Cung cấp phương pháp điều trị chính: Tiêu diệt các tế bào ung thư trong cơ thể bạn.
  • Cung cấp phương pháp điều trị bổ trợ: Tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau quá trình điều trị chính để giảm nguy cơ ung thư tái phát.
  • Điều trị giảm nhẹ: Giảm các triệu chứng sức khỏe liên quan đến ung thư, chẳng hạn như khó thở và đau.

Các loại điều trị ung thư phổ biến

  • Phẫu thuật

Phẫu thuật loại bỏ càng nhiều ung thư càng tốt.

  • Hóa trị liệu

Sử dụng các loại thuốc gây độc cho tế bào để tiêu diệt các tế bào ung thư đang phân chia nhanh chóng.

  • Xạ trị

Sử dụng chùm bức xạ tập trung, mạnh mẽ bên trong (liệu pháp trị liệu) hoặc bên ngoài (bức xạ chùm bên ngoài) cơ thể của bạn để tiêu diệt tế bào ung thư.

  • Cấy ghép tế bào gốc (tủy xương)

Sửa chữa tủy xương bị bệnh bằng các tế bào gốc khỏe mạnh. Tế bào gốc là những tế bào chưa biệt hóa có thể có nhiều chức năng khác nhau. Những ca cấy ghép này cho phép các bác sĩ sử dụng liều cao hơn của hóa trị liệu để điều trị ung thư.

  • Liệu pháp miễn dịch (Liệu pháp sinh học)

Sử dụng các kháng thể để giúp hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn nhận ra bệnh ung thư để có thể chống lại căn bệnh này.

  • Liệu pháp hormone

Loại bỏ hoặc ngăn chặn các hormone gây ung thư nhất định để ngăn chặn các tế bào ung thư phát triển.

  • Liệu pháp Thuốc nhắm mục tiêu

Sử dụng thuốc để can thiệp vào một số phân tử giúp tế bào ung thư phát triển và tồn tại.

  • Liều thuốc thay thế

Được sử dụng để giảm các triệu chứng của bệnh ung thư và các tác dụng phụ của điều trị ung thư, chẳng hạn như buồn nôn, mệt mỏi và đau đớn. Thuốc thay thế bao gồm: châm cứu, thôi miên, mát xa, yoga, thiền, kỹ thuật thư giãn,...

Ung thư là căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở các quốc gia, vì vậy hãy tuân thủ một chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống khoa học để tránh mắc phải căn bệnh này. Nếu có bệnh, bạn hãy tuân thủ theo điều trị của bác sĩ để có tiên lượng tốt nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 5 loại ung thư có tiên lượng tốt

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Theo Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

Xem thêm