Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thực phẩm ăn dặm cho bé

Trẻ em lớn rất nhanh, sau 6 tháng đầu đời, cân nặng của em bé có thể tăng gấp đôi so với cân nặng sơ sinh.

Lúc này con bạn cũng đã bắt đầu biết nhai và cắn vì vậy đây là giai đoạn hợp lí để bổ sung thực phẩm khác cho bé bắt đầu ăn dặm. Sau đây là một số mẹo nhỏ đã được sử dụng và thử nghiệm để giới thiệu những thực phẩm rắn đầu tiên cho bé.

Khi con bạn được 6 tháng tuổi, bạn có thể giới thiệu cho bé các loại thực phẩm tuyệt vời trên thế giới. Bạn bắt buộc phải bổ sung thức ăn dặm cho bé vào thời gian này vì lúc này, em bé lớn rất nhanh và sữa mẹ hoặc sữa công thức không thể cung cấp đủ các nhu cầu chất dinh dưỡng cho bé được nữa. Nhưng bạn vẫn nên tiếp tục cho con bú ít nhất là khi bé được tròn một tuổi hoặc hơn nữa, miễn là bé và cả bạn đều thấy thoải mái.

Quá trình chuyển đổi từ chế độ ăn chỉ bú sữa mẹ hoặc bú bình sang kết hợp thức ăn rắn khác được gọi là ăn bổ sung - ăn dặm. Nếu đây là con đầu lòng, chắc hẳn bạn sẽ có rất nhiều câu hỏi về thức ăn bổ sung cho bé. Hãy tiếp tục đọc để tìm ra một vài lời khuyên thiết thực giúp bạn bắt đầu dễ dàng hơn.

Nên cho bé ăn những gì?

Thức ăn dặm phải phù hợp với khả năng ăn cũng như tiêu hóa của bé. Bạn hãy giữ cho thức ăn đủ mềm, nhuyễn và dễ nuốt để bé cảm thấy thích thú trong quá trình học ăn những thực phẩm mới. Khi em bé phát triển khả năng nhai và cắn, hãy thay đổi các thực phẩm và cách chế biến, độ nhuyễn, mịn của thức ăn để giúp bé có những trải nghiệm đa dạng về thức ăn.

Gạo là thức ăn đầu tiên bạn nên bắt đầu cho bé ăn vì nó ít khả năng gây ra các phản ứng có hại cho em bé. Sau đó bạn có thể thêm vào một số loại hạt như yến mạch chất lượng cao, lúa mạch và cháo lúa mì để cung cấp thêm năng lượng.

Bạn cũng nên bắt đầu với việc bổ sung sắt vào ngũ cốc vì nó sẽ đáp ứng đủ nhu cầu sắt của bé trong giai đoạn này. Thiếu sắt trong 2 năm đầu đời  có thể là gây nên thiếu máu cho trẻ. Nó có thể ngăn cản khả năng phát triển của trẻ trong học tập, vui chơi và cả sức khỏe.

Bạn cũng có thể bổ sung cả hoa quả mềm và rau củ đã nấu chín nhừ cho trẻ. Hầu hết các em bé sẽ thích vị ngọt tự nhiên hơn là vị chua và đắng, do vậy hãy chọn những loại rau, hoa quả như cà rốt, khoai tây, bông cải, chuối...cho giai đoạn này.

Thực phẩm giàu protein cũng có thể dễ dàng cho trẻ ăn như sữa đậu nành, đậu lăng nghiền và cá nghiền nhỏ. Con bạn đã cải thiện khả năng nhai và cắn, vì vậy có thể bổ sung cả thịt băm nhỏ và thịt gia cầm xé nhỏ vào trong chế độ ăn của bé 

Cho ăn với lượng bao nhiêu là phù hợp?

Trong giai đoạn bắt đầu tập ăn dặm, hãy nhớ mục đích của quá trình chuyển sang chế độ ăn dặm là để bé có thể học cách nuốt. Bắt đầu bằng việc cho bé ăn từng thìa café nhỏ thức ăn cho tới khi bé lớn và phát triển hơn, bạn hãy tăng phần thức ăn cho bé dần dần bằng việc xây dựng các bữa ăn nhỏ để bé tự ăn thay vì được cho ăn.

Sử dụng hướng dẫn cho ăn để lập kế hoạch về thực đơn bao gồm đa dạng thức ăn trong một phần ăn và đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của bé.

Khẩu phần ăn dặm hàng ngày của trẻ vẫn không thể thiếu sữa. Một cách đơn giản để biết trẻ đã ăn đủ chưa là theo dõi cân nặng, chiều cao và so sánh chúng với biểu đồ tăng trưởng.

Hãy tham khảo bảng dưới đây khuyến nghị cho bé từ 6 tháng tuổi cho đến tròn 12 tháng tuổi:

Nhóm thức ăn

Số phần ăn/ngày

Một số ví dụ

Gạo lứt và bánh mì làm từ ngũ cốc nguyên hạt

1-2

 

  • 2 bát cháo(500g)
  • 1 phần khoai tây, nghiền nhừ (180g)

Trái cây

(trái cây không nên thay thế cho rau củ và ngược lại vì chúng chưa các chất dinh dưỡng khác nhau)

1-2

 

  • 1 quả táo nhỏ, cam , lê hoặc xoài xay nhuyễn(130g)
  • 1 phần dứa, đu đủ hoặc dưa hấu xay nhuyễn(130g)
  • 1 trái chuối vừa, xắt nhỏ(130g)

Rau củ

1-2

 

  • 1 chén các loại rau nhiều lá hoặc không lá đã được nấu chín hoặc xay nhuyễn (100g)
  • 1 đĩa loại rau có lá hoặc củ xay nhuyễn

Thịt và các loại khác

1-2

 

  • Cá, thịt nạc và gia cầm không da (90g)
  • Đậu phụ(170g)

Sữa mẹ/ sữa công thức (đã bao gồm lượng sữa khuyến nghị bên cạnh việc đáp ứng đủ nhu cầu thịt và các loại thực phẩm khác)

750ml

 

 

Hướng dẫn cho ăn cho trẻ từ 6 tháng (181 ngày) đến 12 tháng tuổi

Nên cho bé ăn khi nào?

Thời điểm tốt nhất để cho bé ăn trong ngày là khi em bé muốn ăn nhưng không quá đói. Thông thường giữa buổi sáng là thời điểm tốt nhất để cho em bé ăn. Sau đó, thêm các thức ăn rắn khác vào thực đơn của bé để khiến nó ngày càng giống một bữa ăn của người lớn và thêm các bữa ăn vặt, đồng thời luyện cho bé cách ăn cùng các bữa ăn bình thường của người lớn.

Bạn hãy khiến cho bé cảm thấy ăn như một trải nghiệm thú vị. Để cho em bé ngồi an toàn trên 1 chiếc ghế cao và hạn chế việc mất tập trung của bé. Hãy giới hạn cho bé một thời gian thích hợp để hoàn thành bữa ăn của mình và không nên bắt ép bé ăn nếu bé không đói hoặc không hứng thú khi ăn.

Cho ăn như thế nào?

Học cách ăn là một thành công lớn của em bé. Để một lượng ngũ cốc nhỏ mịn và dễ tiêu hóa khoảng nửa thìa café trong một muỗng tròn, bé phù hợp khuôn miệng của bé. Để chiếc muỗng đó đến gần miệng của bé và nếu em bé mở miệng ra thì bạn hãy nhẹ nhàng đưa muỗng thức ăn vào phần cuối lưỡi của bé. Sau đó bạn nhẹ nhàng đưa muỗng ra và để bé tự học cách nuốt.

Khi em bé trở nên tự tin hơn, hãy tăng dần dần phần ăn cho bé. Sử dụng hướng dẫn cho ăn để ước tính một cách phù hợp phần ăn và đồ ăn nhẹ cho bé.

Khuyến khích em bé học cách tự ăn. Bạn hãy cho phép trẻ nhặt thức ăn bằng tay tự ăn hoặc cầm thìa và học cách cho chúng vào miệng. Dạy con bạn cách uống nước từ cốc nhỏ và sau đó chuyển dần sang các cốc uống nước thông thường trong gia đình.

Chú ý khi cho bé ăn dặm

Luôn luôn cho em bé ăn những thức ăn sạch sẽ và an toàn đồng thời quan sát khả năng tiếp nhận, nhai nuốt của em bé trong quá trình ăn. Chắc chắn rằng các thành phần trong thức ăn dặm luôn thích hợp với khả năng ăn uống của bé. Tránh các loại thực phẩm làm bé bị hóc. Đồng thời hãy thay đổi thức ăn có thể nhuyễn hơn nếu như bé chưa sẵn sàng để ăn hoặc bị hóc, khó nuốt. Khi bé ăn đã tốt hơn, hãy giảm dần việc xay nhuyễn mịn, thức ăn để bé quen dần với thức ăn thô hơn.

Mỗi lần chỉ giới thiệu một loại thực phẩm mới. Tiếp tục cho bé ăn cùng một thực phẩm trong 3 ngày liên tục và quan sát mọi dấu hiệu bất thường của bé như phát ban hoặc tiêu chảy. Nếu bạn thấy rằng em bé có khả năng hấp thu thức ăn tốt thì hãy thêm các thực phẩm mới vào trong thực đơn.

Nếu như gia đình có tiền sử dị ứng, hãy cẩn thận để tránh các loại thực phẩm gây dị ứng này.

Theo thời gian, em bé sẽ có thể trải nghiệm và thích thú với nhiều hương vị khác nhau và điều đó sẽ làm em bé thưởng thức được nhiều thức ăn mới.

Hãy luôn nhớ rằng

  • Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Sau 6 tháng, cho trẻ ăn bổ sung với các loại thực phẩm có chất dinh dưỡng thiết yếu và an toàn khi kết hợp với sữa mẹ.
  • Bắt đầu với các thực phẩm mịn và dễ nuốt, sau đó đa dạng các loại thực phẩm và cách chế biến. Cho bé ăn các loại thực phẩm đã được băm nhỏ và nghiền kĩ phù hợp với khả năng của bé. Khuyến khích em bé tự ăn.
  • Sử dụng hướng dẫn cho ăn để hướng con bạn ăn những thực phẩm có trong bữa ăn bình thường của người lớn và thêm các bữa ăn vặt với số lượng phù hợp với độ tuổi của bé.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều nên làm và không nên làm khi cho trẻ ăn dặm

Ts.Bs. Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 28/12/2025

    3 công thức sinh tố 'đốt' mỡ bạn có thể tự làm tại nhà

    Không cần đến những thực phẩm chức năng đắt đỏ, bí quyết để thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đánh bay mỡ thừa đôi khi nằm ngay trong chính máy xay sinh tố của bạn. Hãy cùng khám phá cách 'thiết kế' một ly sinh tố chuẩn đốt mỡ.

  • 28/12/2025

    Bệnh Alzheimer: Dấu hiệu sớm, phòng ngừa và chăm sóc người bệnh hiệu quả

    Bệnh Alzheimer là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở nhóm người trên 65 tuổi, việc nhận biết sớm các dấu hiệu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc phù hợp là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu sớm, cách phòng ngừa và chăm sóc hiệu quả cho người bệnh Alzheimer, nhằm hỗ trợ người thân và cộng đồng trong việc đối phó với căn bệnh này.

  • 27/12/2025

    4 loại trà mùa đông hỗ trợ giảm cân hiệu quả

    Mùa đông là thời điểm việc giảm cân trở nên khó khăn do ít vận động và nhu cầu năng lượng tăng cao. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, uống trà đúng cách có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ tăng sinh nhiệt, cải thiện chuyển hóa và giảm cảm giác thèm ăn, giúp duy trì vóc dáng trong mùa lạnh.

  • 27/12/2025

    Phát ban âm đạo: Nguyên nhân gây kích ứng ở vùng kín là gì?

    Phát ban âm đạo thường là tình trạng phát ban liên quan đến âm hộ . Nó có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài nếp gấp môi lớn. Những phát ban này có thể gây ngứa, nổi cục và đỏ. Nguyên nhân có thể khác nhau, từ kích ứng da đơn giản và nhiễm trùng do vi khuẩn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Bài viết này sẽ thảo luận về các nguyên nhân khác nhau gây phát ban âm đạo.

  • 26/12/2025

    5 món cháo dễ nấu đủ dinh dưỡng cho cả nhà

    Cháo là món ăn lý tưởng vì vừa dễ tiêu hóa, ấm bụng lại dễ dàng kết hợp với nhiều nguyên liệu để tạo thành bữa ăn dinh dưỡng toàn diện cho mọi thành viên trong gia đình.

  • 26/12/2025

    Sức khỏe tinh thần: Đối phó với stress và trầm cảm trong áp lực cuối năm

    Cuối năm là giai đoạn bận rộn với nhiều áp lực từ công việc, tiệc tùng và gia đình, dễ gây căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong thời điểm này rất quan trọng để giảm stress và cân bằng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học và thực tiễn giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, nhận biết dấu hiệu trầm cảm sớm và vượt qua áp lực cuối năm một cách hiệu quả.

  • 25/12/2025

    7 bí quyết đơn giản tại nhà cho mái tóc suôn mượt, óng ả

    Mái tóc khỏe, óng mượt luôn là mong muốn của nhiều người. Khi xu hướng chăm sóc tóc và da bằng nguyên liệu tự nhiên ngày càng phổ biến, nhiều người có xu hướng tìm kiếm những phương pháp chăm sóc tóc tại nhà vừa an toàn, vừa hiệu quả để duy trì vẻ đẹp bền vững.

  • 25/12/2025

    Vi nhựa nguy hiểm cho phụ nữ như thế nào?

    Vi nhựa, những mảnh vụn nhựa li ti hiện diện khắp mọi nơi - từ không khí, nước, đất, đến thực phẩm - đang dần trở thành một mối lo ngại lớn về sức khỏe.

Xem thêm