Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thiếu máu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch của bạn không?

Nếu bạn bị thiếu máu, máu của bạn không mang đủ oxy đi khắp cơ thể. Tìm hiểu xem chứng rối loạn máu này có thể gây hại cho tim bạn như thế nào.

Thiếu máu ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn như thế nào?

Thiếu máu thường xảy ra khi bạn không có đủ tế bào hồng cầu các tế bào vận chuyển hemoglobin, một loại protein thiết yếu mang oxy đi khắp cơ thể. Trong những trường hợp khác, bản thân các tế bào hồng cầu có thể chỉ chứa quá ít hemoglobin.

Theo Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia Hoa Kỳ (NHLBI) , rối loạn máu này khá phổ biến, với khoảng 3 triệu người Mỹ bị ảnh hưởng.

Khi ai đó bị thiếu máu, cơ thể không nhận được lượng oxy cần thiết. Nếu tình trạng thiếu máu không được phát hiện và điều trị, các cơ quan có thể bị tổn thương nghiêm trọng.
Theo Hiệp hội Huyết học Hoa Kỳ, các triệu chứng của bệnh thiếu máu bao gồm:

  • Mệt mỏi
  • Khó thở
  • Đau hoặc khó chịu ở ngực
  • Nhịp tim nhanh hoặc bất thường
  • Luôn cảm thấy lạnh, đặc biệt là ở tay và chân
  • Tê ở tay và chân
  • Ngoại hình nhợt nhạt
  • Tâm trạng cáu kỉnh
  • Các vấn đề về tập trung hoặc thực hiện công việc hoặc trong lớp học
  • Thường xuyên đau đầu hoặc chóng mặt

Thiếu máu cũng có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về tim và dẫn đến hậu quả tồi tệ hơn ở những người mắc bệnh tim.

Đọc thêm tại bài viết: Thiếu máu ở người cao tuổi

Nguyên nhân gây thiếu máu là gì?

Mặc dù có nhiều loại thiếu máu khác nhau, nhưng tất cả đều do cùng một nguyên nhân cơ bản thiếu hồng cầu hoặc thiếu hemoglobin.

Theo Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia Hoa Kỳ, các nguyên nhân phổ biến gây thiếu máu bao gồm:

  • Thiếu sắt trong máu
  • Một tình trạng máu di truyền
  • Thiếu vitamin như B12, sắt và folate
  • Một căn bệnh khác (như bệnh thận hoặc ung thư)
  • Mất máu nhanh (do phẫu thuật gần đây, kinh nguyệt ra nhiều hoặc loét chảy máu)

Các loại thiếu máu khác nhau

Dưới đây là các loại thiếu máu khác nhau bao gồm:

  • Thiếu máu do thiếu sắt. Thiếu máu do thiếu sắt thường được chẩn đoán là do thiếu sắt, một chất rất quan trọng cho quá trình sản xuất hemoglobin của cơ thể.
  • Thiếu máu hồng cầu hình liềm. Đây là tình trạng di truyền trong đó các tế bào hồng cầu bị biến dạng hoặc có hình dạng "liềm". Hình dạng bất thường của các tế bào hồng cầu khiến chúng dễ vỡ hơn và kém hiệu quả hơn trong việc cung cấp oxy cho các mô.
  • Thalassemia. Một rối loạn di truyền có tính chất gia đình. Ở bệnh thalassemia, cơ thể không tạo ra đủ tế bào hồng cầu hoặc hemoglobin.
  • Thiếu máu hồng cầu to. Các tế bào hồng cầu to được sản xuất khi cơ thể không nhận đủ vitamin B12 hoặc folate. Các tế bào hồng cầu này lớn hơn các tế bào bình thường nhưng không vận chuyển hemoglobin hiệu quả.
  • Thiếu máu tan máu. Các tế bào hồng cầu nhanh chóng bị loại bỏ khỏi máu. Nhiễm trùng, thuốc men và các bệnh về hệ thống miễn dịch đều có thể dẫn đến loại thiếu máu này. Thiếu máu tan máu cũng có thể xảy ra sau khi truyền máu.

Bạn có nguy cơ bị thiếu máu không?

Các yếu tố nguy cơ sau đây làm tăng khả năng mắc bệnh thiếu máu :

  • Tiền sử gia đình bị thiếu máu hoặc các rối loạn máu khác
  • Chế độ ăn thiếu sắt, folate và vitamin B12
  • Tuổi tác: bạn càng lớn tuổi, bạn càng có nhiều khả năng mắc chứng rối loạn máu
  • Mất máu sau phẫu thuật hoặc chấn thương, hoặc mất máu do kinh nguyệt ra nhiều
  • Có thai nếu bạn không dùng vitamin tổng hợp có chứa axit folic và sắt
  • Bệnh mãn tính, bao gồm bệnh tiểu đường, ung thư, HIV/AIDS, bệnh viêm ruột, các vấn đề về tuyến giáp và bệnh thận
  • Nghiện rượu

Chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh thiếu máu

Một số xét nghiệm máu đơn giản có thể được sử dụng để chẩn đoán bệnh thiếu máu. Bác sĩ sẽ thực hiện công thức máu toàn phần để xác định lượng hemoglobin trong máu của bạn. Xét nghiệm công thức máu toàn phần cũng hữu ích vì nó cho biết mức độ các tế bào máu khác của bạn (bạch cầu và tiểu cầu) có thấp không. Thông tin này có thể giúp bác sĩ xác định nguồn gốc gây thiếu máu của bạn. Nồng độ sắt, vitamin B12 và folate cũng thường được kiểm tra trong quá trình chẩn đoán bệnh thiếu máu.

Nếu bác sĩ nghĩ rằng bạn có thể bị thiếu máu di truyền, một xét nghiệm đặc biệt gọi là điện di hemoglobin cũng có thể được thực hiện. Xét nghiệm này cho thấy các loại hemoglobin cụ thể trong máu của bạn và có thể giúp chẩn đoán các tình trạng như thiếu máu hồng cầu hình liềm và bệnh thalassemia.

Phương pháp điều trị thiếu máu sẽ tùy thuộc vào loại và nguyên nhân.

Đối với những người bị suy tim và thiếu máu do thiếu sắt, hướng dẫn hiện tại của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ yêu cầu liệu pháp thay thế sắt qua đường tĩnh mạch. Khuyến nghị này dựa trên một số thử nghiệm lâm sàng chứng minh sự cải thiện về chất lượng cuộc sống và tình trạng chức năng với liệu pháp này.

Tham khảo thêm bài viết: Thiếu máu trong các bệnh mạn tính

Đôi khi có thể ngăn ngừa bệnh thiếu máu, đặc biệt là các dạng thiếu máu do thiếu vitamin. Sau đây là một số mẹo giúp giảm nguy cơ thiếu máu:

  • Ăn thực phẩm giàu chất sắt như rau bina, thịt đỏ nạc, đậu, đậu lăng, ngũ cốc và bánh mì tăng cường chất sắt, gan, hàu, đậu phụ, cá và trái cây khô.
  • Bổ sung nhiều vitamin C để giúp cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn.

Không nên uống cà phê và trà trong bữa ăn vì chúng có thể cản trở quá trình hấp thụ sắt.
Cuối cùng, nếu bạn gặp các triệu chứng thiếu máu hoặc có các yếu tố nguy cơ thiếu máu, hãy trao đổi với bác sĩ về việc xét nghiệm sàng lọc thường xuyên để kiểm tra hemoglobin và số lượng hồng cầu. Chẩn đoán sớm và phòng ngừa thiếu máu không chỉ giúp bạn cảm thấy khỏe hơn nhanh hơn mà còn cải thiện sức khỏe tim mạch.

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Theo Parents) - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 12/02/2025

    Infographic: Thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị cúm

    Bị cúm nên ăn gì, uống gì để mau khỏe? Cùng tìm hiểu thực phẩm giúp tăng đề kháng, giảm triệu chứng cúm và những thực phẩm cần tránh khi bị mắc cúm.

  • 12/02/2025

    Bệnh cúm có thể lây nhiễm trong bao lâu?

    Theo một nghiên cứu trên tạp chí JAMA vào tháng 1 năm 2023, nếu bạn sống cùng nhà với người bị cúm trong mùa cúm năm 2021 đến 2022, bạn có 50% khả năng mắc phải virus. Vậy nếu bạn hoặc người quen của bạn bị bệnh, thời gian lây nhiễm chính xác kéo dài bao lâu? Mặc dù khó có thể đưa ra câu trả lời chính xác, nhưng có một số hướng dẫn chung cần ghi nhớ để giúp ngăn chặn sự lây lan. Sau đây là những điều bạn nên biết.

  • 11/02/2025

    Da bụng chảy xệ nguy hại thế nào với sức khỏe?

    Vòng eo to với phần da bụng chảy xệ không đơn giản là vấn đề về ngoại hình. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sức khỏe và các vấn đề tư thế.

  • 11/02/2025

    Những thực phẩm tệ nhất cho mắt của bạn

    Khoảng 250 triệu người trên thế giới bị mất thị lực từ nhẹ đến nghiêm trọng. Bạn có biết rằng sức khỏe của mắt có liên quan trực tiếp đến sức khỏe của tim và mạch máu không? Những gì bạn ăn và uống có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tim mạch và thị lực của bạn

  • 10/02/2025

    Trầm cảm mùa lạnh - Làm thế nào để phòng tránh?

    Cuối Đông và đầu Xuân, ngày ngắn và lạnh hơn, khiến nhiều người cảm thấy sầu muộn và phiền não. Những triệu chứng này thuyên giảm khi Đông qua đi. Đây là dấu hiệu cho thấy họ đang mắc chứng rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD), hay còn gọi là trầm cảm mùa Đông.

  • 10/02/2025

    Valentine ngọt ngào nhưng đừng quên sức khỏe!

    Ngày lễ tình nhân Valentine đang đến gần, bạn đã có kế hoạch gì cho ngày đặc biệt này chưa? Bên cạnh những món quà ngọt ngào, những bữa tối lãng mạn, hãy cùng nhau tạo nên một ngày Valentine ý nghĩa và quan trọng hơn cả là hướng đến sức khỏe. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để có một ngày Valentine trọn vẹn yêu thương mà vẫn đảm bảo sức khỏe.

  • 09/02/2025

    Không nên ăn gì khi mắc viêm đường tiết niệu?

    Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu và dưới đây là các loại thực phẩm cần tránh khi mắc bệnh.

  • 09/02/2025

    Cúm ở trẻ em - Dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh hiệu quả

    Cúm là mối đe dọa thường trực đối với trẻ em, gây ra các triệu chứng khó chịu và có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về bệnh cúm ở trẻ em, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Xem thêm