Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thiếu máu trong các bệnh mạn tính

Thiếu máu là tình trạng xảy ra khi số lượng hồng cầu hoặc lượng hemoglobin thấp bất thường. Hemoglobin là một loại protein giàu sắt gắn với oxy trong phổi để được vận chuyển đến các mô khắp cơ thể.

Thiếu máu rất thường gặp ở những người bị viêm khớp, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp. Thiếu máu của bệnh mãn tính là một loại thiếu máu do đáp ứng với tình trạng viêm. Thiếu máu của bệnh mãn tính phải được phân biệt với các loại thiếu máu khác do sự khác nhau trong điều trị.

Các triệu chứng của bệnh thiếu máu

Các triệu chứng thường gặp liên quan đến thiếu máu bao gồm mệt mỏi, khó thở, chóng mặt, nhịp tim nhanh, nhịp tim không đều, đau đầu, bàn tay lạnh, chân lạnh, da nhợt nhạt hoặc hơi vàng và đau ngực. Một người bị thiếu máu có thể xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng này. Nếu không có dấu hiệu hay triệu chứng rõ ràng của thiếu máu, tình trạng này có thể không được phát hiện cho đến khi xét nghiệm máu được thực hiện.

Các loại thiếu máu

Thiếu máu do thiếu sắt là loại thiếu máu phổ biến nhất. Như tên gọi của nó, loại thiếu máu này phát triển khi bạn thiếu lượng chất sắt trong cơ thể. Thông thường, mất máu là lý do thiếu máu do thiếu sắt, sự hấp thu sắt kém cũng có thể gây ra tình trạng này.

Thiếu máu do thiếu vitamin có thể phát triển khi có lượng vitamin B12 hoặc axit folic thấp trong cơ thể. Với tình trạng thiếu máu do thiếu vitamin B12, thông thường lượng vitamin này không được hấp thu tốt. Thiếu máu ác tính là một trong nhiều nguyên nhân gây thiếu hụt B12.

Thiếu máu bất sản là một loại thiếu máu hiếm gặp phát triển khi cơ thể ngừng sản sinh hồng cầu. Nhiễm virus, tiếp xúc với hóa chất độc hại, bệnh tự miễn và một số loại thuốc nhất định được coi là nguyên nhân gây thiếu máu bất sản.

Thiếu máu huyết tán xảy ra khi có các tế bào hồng cầu bị vỡ trong lòng mạch hoặc lách. Nguyên nhân có thể bao gồm các lý do cơ học (ví dụ: chứng phình động mạch), nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc dị tật bẩm sinh hoặc di truyền (ví dụ: thiếu máu hồng cầu hình liềm).

Thiếu máu của bệnh mãn tính là một tình trạng thiếu máu phát triển thứ phát liên quan đến một tình trạng bệnh lý khác. Nó có thể liên quan đến ung thư, bệnh thận, bệnh gan, bệnh tuyến giáp, viêm khớp dạng thấp, hoặc bất kỳ tình trạng nào cản trở việc sản xuất hồng huyết cầu.

Phân biệt bệnh thiếu máu mãn tính với thiếu máu do thiếu sắt

Đối với những người bị viêm khớp, điều quan trọng là phải phân biệt giữa hai loại thiếu máu phổ biến nhất ảnh hưởng đến người bệnh – thiếu máu thiếu sắt và thiếu máu của bệnh mãn tính. Nhiều bệnh nhân viêm khớp dùng NSAID (thuốc kháng viêm không steroid) như một phần của phác đồ điều trị. NSAID có liên quan đến tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa. Bệnh nhân và bác sĩ phải nhận thức được nguy cơ, theo dõi các triệu chứng cũng như các xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra lượng máu. Như đã nói ở trên, mất máu có thể là nguyên nhân cơ bản của thiếu máu do thiếu sắt.

Thiếu máu của bệnh mãn tính

Với thiếu máu do bệnh mãn tính, sự trao đổi sắt bị thay đổi. Khi tình trạng viêm được kích hoạt bởi hệ thống miễn dịch, sự trao đổi sắt trong cơ thể đi vào chế độ phòng thủ. Khi điều này xảy ra, lượng hemoglobin giảm nhẹ, lượng sắt trong cơ thể hấp thụ thấp hơn, sắt tự do trong cơ thể được lưu trữ trong tế bào gan, và nồng độ ferritin trong huyết thanh tăng lên.

Thiếu máu do bệnh mãn tính thường không tiến triển. Nói chung, nồng độ hemoglobin thấp hơn mức bình thường, thường không thấp quá 9,5 mg / dl. Trong cả thiếu máu do thiếu sắt và thiếu máu của bệnh mãn tính, hàm lượng sắt huyết thanh đều thấp. Các tế bào hồng cầu nhỏ có thể được quan sát bằng kính hiển vi trong cả hai tình trạng, nhưng chúng sẽ điển hình hơn trong tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

Transferrin, một loại protein vận chuyển sắt, sẽ tăng lên trong tình trạng thiếu máu do thiếu sắt - một dấu hiệu cho thấy cơ thể cần thêm chất sắt. Khả năng gắn sắt toàn phần (TIBC thấp trong thiếu máu của bệnh mãn tính - một dấu hiệu cho thấy có đủ chất sắt nhưng không có khả năng sử dụng. TIBC thường cao khi kho dự trữ sắt bị giảm và thấp khi sắt dự trữ tăng cao. Trong thiếu máu do thiếu sắt, TIBC thường vượt quá 400 mcg / dl vì dự trữ sắt thấp.

Thiếu máu của bệnh mãn tính không được điều trị bằng bổ sung sắt. Sắt bổ sung có thể thực sự có hại, tùy thuộc vào tình trạng bệnh mãn tính mà bạn mắc phải. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt có thể được chỉ định trong tình trạng thiếu máu do thiếu sắt. Còn nếu có chảy máu, bác sĩ cần xác định được nguyên nhân gây chảy máu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 6 triệu chứng thiếu máu hồng cầu hình liềm ở trẻ nhỏ - Phần 2

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 27/12/2025

    4 loại trà mùa đông hỗ trợ giảm cân hiệu quả

    Mùa đông là thời điểm việc giảm cân trở nên khó khăn do ít vận động và nhu cầu năng lượng tăng cao. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, uống trà đúng cách có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ tăng sinh nhiệt, cải thiện chuyển hóa và giảm cảm giác thèm ăn, giúp duy trì vóc dáng trong mùa lạnh.

  • 27/12/2025

    Phát ban âm đạo: Nguyên nhân gây kích ứng ở vùng kín là gì?

    Phát ban âm đạo thường là tình trạng phát ban liên quan đến âm hộ . Nó có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài nếp gấp môi lớn. Những phát ban này có thể gây ngứa, nổi cục và đỏ. Nguyên nhân có thể khác nhau, từ kích ứng da đơn giản và nhiễm trùng do vi khuẩn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Bài viết này sẽ thảo luận về các nguyên nhân khác nhau gây phát ban âm đạo.

  • 26/12/2025

    5 món cháo dễ nấu đủ dinh dưỡng cho cả nhà

    Cháo là món ăn lý tưởng vì vừa dễ tiêu hóa, ấm bụng lại dễ dàng kết hợp với nhiều nguyên liệu để tạo thành bữa ăn dinh dưỡng toàn diện cho mọi thành viên trong gia đình.

  • 26/12/2025

    Sức khỏe tinh thần: Đối phó với stress và trầm cảm trong áp lực cuối năm

    Cuối năm là giai đoạn bận rộn với nhiều áp lực từ công việc, tiệc tùng và gia đình, dễ gây căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong thời điểm này rất quan trọng để giảm stress và cân bằng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học và thực tiễn giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, nhận biết dấu hiệu trầm cảm sớm và vượt qua áp lực cuối năm một cách hiệu quả.

  • 25/12/2025

    7 bí quyết đơn giản tại nhà cho mái tóc suôn mượt, óng ả

    Mái tóc khỏe, óng mượt luôn là mong muốn của nhiều người. Khi xu hướng chăm sóc tóc và da bằng nguyên liệu tự nhiên ngày càng phổ biến, nhiều người có xu hướng tìm kiếm những phương pháp chăm sóc tóc tại nhà vừa an toàn, vừa hiệu quả để duy trì vẻ đẹp bền vững.

  • 25/12/2025

    Vi nhựa nguy hiểm cho phụ nữ như thế nào?

    Vi nhựa, những mảnh vụn nhựa li ti hiện diện khắp mọi nơi - từ không khí, nước, đất, đến thực phẩm - đang dần trở thành một mối lo ngại lớn về sức khỏe.

  • 24/12/2025

    Gợi ý 8 biện pháp khắc phục tại nhà cho môi khô và nứt nẻ

    Để bảo vệ đôi môi, chúng ta thường sử dụng son dưỡng môi, giúp duy trì độ ẩm và ngăn ngừa tình trạng khô môi. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm thương mại chứa các chất hóa học, một số nguyên liệu tự nhiên có thể được tận dụng như các biện pháp khắc phục tại nhà an toàn và hiệu quả.

  • 24/12/2025

    Những mẹo để cải thiện trí nhớ của bạn

    Bạn có thường xuyên quên những điều nhỏ nhặt như tên người quen hay vị trí chìa khóa không? Trí nhớ suy giảm là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta phải chấp nhận nó.

Xem thêm