Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thiếu máu trong các bệnh mạn tính

Thiếu máu là tình trạng xảy ra khi số lượng hồng cầu hoặc lượng hemoglobin thấp bất thường. Hemoglobin là một loại protein giàu sắt gắn với oxy trong phổi để được vận chuyển đến các mô khắp cơ thể.

Thiếu máu rất thường gặp ở những người bị viêm khớp, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp. Thiếu máu của bệnh mãn tính là một loại thiếu máu do đáp ứng với tình trạng viêm. Thiếu máu của bệnh mãn tính phải được phân biệt với các loại thiếu máu khác do sự khác nhau trong điều trị.

Các triệu chứng của bệnh thiếu máu

Các triệu chứng thường gặp liên quan đến thiếu máu bao gồm mệt mỏi, khó thở, chóng mặt, nhịp tim nhanh, nhịp tim không đều, đau đầu, bàn tay lạnh, chân lạnh, da nhợt nhạt hoặc hơi vàng và đau ngực. Một người bị thiếu máu có thể xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng này. Nếu không có dấu hiệu hay triệu chứng rõ ràng của thiếu máu, tình trạng này có thể không được phát hiện cho đến khi xét nghiệm máu được thực hiện.

Các loại thiếu máu

Thiếu máu do thiếu sắt là loại thiếu máu phổ biến nhất. Như tên gọi của nó, loại thiếu máu này phát triển khi bạn thiếu lượng chất sắt trong cơ thể. Thông thường, mất máu là lý do thiếu máu do thiếu sắt, sự hấp thu sắt kém cũng có thể gây ra tình trạng này.

Thiếu máu do thiếu vitamin có thể phát triển khi có lượng vitamin B12 hoặc axit folic thấp trong cơ thể. Với tình trạng thiếu máu do thiếu vitamin B12, thông thường lượng vitamin này không được hấp thu tốt. Thiếu máu ác tính là một trong nhiều nguyên nhân gây thiếu hụt B12.

Thiếu máu bất sản là một loại thiếu máu hiếm gặp phát triển khi cơ thể ngừng sản sinh hồng cầu. Nhiễm virus, tiếp xúc với hóa chất độc hại, bệnh tự miễn và một số loại thuốc nhất định được coi là nguyên nhân gây thiếu máu bất sản.

Thiếu máu huyết tán xảy ra khi có các tế bào hồng cầu bị vỡ trong lòng mạch hoặc lách. Nguyên nhân có thể bao gồm các lý do cơ học (ví dụ: chứng phình động mạch), nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc dị tật bẩm sinh hoặc di truyền (ví dụ: thiếu máu hồng cầu hình liềm).

Thiếu máu của bệnh mãn tính là một tình trạng thiếu máu phát triển thứ phát liên quan đến một tình trạng bệnh lý khác. Nó có thể liên quan đến ung thư, bệnh thận, bệnh gan, bệnh tuyến giáp, viêm khớp dạng thấp, hoặc bất kỳ tình trạng nào cản trở việc sản xuất hồng huyết cầu.

Phân biệt bệnh thiếu máu mãn tính với thiếu máu do thiếu sắt

Đối với những người bị viêm khớp, điều quan trọng là phải phân biệt giữa hai loại thiếu máu phổ biến nhất ảnh hưởng đến người bệnh – thiếu máu thiếu sắt và thiếu máu của bệnh mãn tính. Nhiều bệnh nhân viêm khớp dùng NSAID (thuốc kháng viêm không steroid) như một phần của phác đồ điều trị. NSAID có liên quan đến tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa. Bệnh nhân và bác sĩ phải nhận thức được nguy cơ, theo dõi các triệu chứng cũng như các xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra lượng máu. Như đã nói ở trên, mất máu có thể là nguyên nhân cơ bản của thiếu máu do thiếu sắt.

Thiếu máu của bệnh mãn tính

Với thiếu máu do bệnh mãn tính, sự trao đổi sắt bị thay đổi. Khi tình trạng viêm được kích hoạt bởi hệ thống miễn dịch, sự trao đổi sắt trong cơ thể đi vào chế độ phòng thủ. Khi điều này xảy ra, lượng hemoglobin giảm nhẹ, lượng sắt trong cơ thể hấp thụ thấp hơn, sắt tự do trong cơ thể được lưu trữ trong tế bào gan, và nồng độ ferritin trong huyết thanh tăng lên.

Thiếu máu do bệnh mãn tính thường không tiến triển. Nói chung, nồng độ hemoglobin thấp hơn mức bình thường, thường không thấp quá 9,5 mg / dl. Trong cả thiếu máu do thiếu sắt và thiếu máu của bệnh mãn tính, hàm lượng sắt huyết thanh đều thấp. Các tế bào hồng cầu nhỏ có thể được quan sát bằng kính hiển vi trong cả hai tình trạng, nhưng chúng sẽ điển hình hơn trong tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

Transferrin, một loại protein vận chuyển sắt, sẽ tăng lên trong tình trạng thiếu máu do thiếu sắt - một dấu hiệu cho thấy cơ thể cần thêm chất sắt. Khả năng gắn sắt toàn phần (TIBC thấp trong thiếu máu của bệnh mãn tính - một dấu hiệu cho thấy có đủ chất sắt nhưng không có khả năng sử dụng. TIBC thường cao khi kho dự trữ sắt bị giảm và thấp khi sắt dự trữ tăng cao. Trong thiếu máu do thiếu sắt, TIBC thường vượt quá 400 mcg / dl vì dự trữ sắt thấp.

Thiếu máu của bệnh mãn tính không được điều trị bằng bổ sung sắt. Sắt bổ sung có thể thực sự có hại, tùy thuộc vào tình trạng bệnh mãn tính mà bạn mắc phải. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt có thể được chỉ định trong tình trạng thiếu máu do thiếu sắt. Còn nếu có chảy máu, bác sĩ cần xác định được nguyên nhân gây chảy máu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 6 triệu chứng thiếu máu hồng cầu hình liềm ở trẻ nhỏ - Phần 2

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 23/11/2024

    Cách giảm đau mỏi chân khi đứng lâu

    Đau chân khi đứng lâu là tình trạng mà nhiều người gặp phải. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể khắc phục vấn đề này bằng một vài thay đổi nhỏ trong thói quen sinh hoạt hàng ngày

  • 23/11/2024

    Triệu chứng và biến chứng của bệnh vẩy nến

    Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh vẩy nến khác nhau tùy thuộc vào từng người và loại bệnh vẩy nến. Mặc dù bệnh vẩy nến là tình trạng mãn tính kéo dài suốt đời, một số người có thể thấy các triệu chứng biến mất trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.

  • 22/11/2024

    Thuốc xịt mũi ngừa cúm

    Bạn có bỏ qua mũi tiêm phòng cúm hàng năm vì bạn ghét bị tiêm không? Điều đó có thể hiểu được. Nhưng đừng để điều đó ngăn cản bạn tiêm vắc-xin. Có một lựa chọn khác: dành cho bạn: vắc-xin xịt mũi.

  • 22/11/2024

    Loại tiếng ồn nào tốt cho giấc ngủ?

    Chắc hẳn ai cũng đã từng nghe qua câu chuyện dùng tiếng ồn trắng giúp các bé sơ sinh ngủ ngon và sâu giấc. Vậy đã bao giờ bạn thắc mắc, có những loại tiếng ồn nào và đâu là tiếng ồn dành cho người lớn? Mọi câu hỏi sẽ được giải đáp ngay sau đây.

  • 22/11/2024

    Cách cải thiện triệu chứng đau thần kinh tọa

    Ngày càng nhiều người trẻ bị đau thần kinh tọa với biểu hiện đau phần lưng dưới lan xuống chân. Để kiểm soát cơn đau thần kinh tọa, người bệnh cần điều chỉnh từ thói quen sinh hoạt hàng ngày.

  • 21/11/2024

    Trị bệnh Parkinson bằng Đông y có hiệu quả không?

    Do các loại thuốc Tây y điều trị bệnh Parkinson thường đi kèm với tác dụng phụ và nguy cơ “nhờn thuốc” khi dùng lâu dài, nhiều người tìm tới các phương pháp Đông y với hy vọng các loại thảo dược tự nhiên sẽ an toàn hơn với cơ thể.

  • 21/11/2024

    Tăng cường sức khỏe xương khớp cho người cao tuổi trong mùa đông

    Khi bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể con người trải qua nhiều thay đổi sinh lý, suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp và dễ mắc phải các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là trong mùa đông lạnh

  • 21/11/2024

    Tức giận - Kẻ thù thầm lặng của sức khỏe

    Tức giận là một cảm xúc bình thường mà ai cũng sẽ trải qua, bởi hiếm ai có thể giữ được bình tĩnh khi bị tấn công, xúc phạm, phản bội hay thất bại... Tuy nhiên, tức giận quá thường xuyên hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe.

Xem thêm