Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thiếu máu hồng cầu khổng lồ do thiếu vitamin

Thiếu máu hồng cầu khổng lồ là một bệnh lý khi cơ thể thiếu hụt một số vitamin quan trọng để tạo ra các tế bào máu. Điều trị bệnh bao gồm việc thay đổi chế độ ăn, sử dụng viên uống bổ sung vitamin và thuốc tiêm…

Thiếu máu hồng cầu khổng lồ là một rối loạn tạo máu trong đó cơ thể bị thiếu máu do các tế bào hồng cầu to hơn mức bình thường, chủ yếu là do sự thiếu hụt hai yếu tố chính đó là vitamin B12 và acid folic.

Trong bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ, do các tế bào hồng cầu to hơn mức bình thường nên chúng không thể ra ngoài tủy xương để vào máu và vận chuyển oxy, dẫn tới sự thiếu hụt oxy tại các mô và hệ cơ quan trong cơ thể.

Các nguyên nhân gây bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Hai nguyên nhân gây bệnh phổ biến nhất đó là thiếu hụt vitamin B12 và acid folic. Đây là hai yếu tố cần thiết cho việc sản sinh ra các tế bào hồng cầu khỏe mạnh bình thường. Không được cung cấp đủ các vitamin này sẽ ảnh hưởng đến khả năng tạo hồng cầu của tủy xương, dẫn tới hiện tượng các tế bào không thể phân chia và tái sản xuất theo cơ chế bình thường.

Thiếu hụt vitamin B12

Vitamin B12 có trong một số loại thực phẩm như thịt, cá, trứng và sữa. Một số người không thể hấp thu đủ vitamin B12 từ chế độ ăn và bị mắc bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ. Thiếu máu hồng cầu khổng lồ do thiếu vitamin B12 còn được gọi là “thiếu máu ác tính”.

Sự thiếu hụt vitamin B12 chủ yếu là do cơ thể thiếu một loại protein trong dạ dày gọi là “yếu tố nội”. Nếu không có yếu tố nội, vitamin B12 không thể được hấp thu, bất kể là bạn ăn nhiều bao nhiêu.

Thiếu hụt acid folic

Folat là một dưỡng chất thiết yếu khác rất quan trọng đối với sự phát triển của các tế bào hồng cầu. Folat có nhiều trong các loại thực phẩm như gan bò, rau bina, cải Brussel và các loại ngũ cốc bổ sung. Folat thường được trộn lẫn với acid folic, acid folic là dạng tổng hợp của folat có trong các viên uống bổ sung.

Các triệu chứng của thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ là mệt mỏi. Các triệu chứng có thể khác nhau tùy từng cá nhân. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

  • Khó thở
  • Yếu cơ
  • Da xanh tái
  • Viêm lưỡi (sưng lưỡi)/ Cứng lưỡi
  • Mất vị giác/sụt cân
  • Tiêu chảy
  • Buồn nôn
  • Tim đập nhanh
  • Ngứa ran ở tay và chân
  • Tê tứ chi

Chẩn đoán bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Một xét nghiệm thường được sử dụng để chẩn đoán chứng thiếu máu là đếm tế bào máu. Bác sỹ thường đếm số lượng và quan sát hình thái hồng cầu: số lượng hồng cầu giảm và hình thái to bất thường là những dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ.

Ngoài ra, bác sỹ cũng thu thập các thông tin về tiền sử bệnh và tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng thể để tìm các nguyên nhân khác gây bệnh.

Một xét nghiệm có thể sử dụng để giúp chẩn đoán bệnh đó là test Schilling. Test Schilling là một xét nghiệm máu đánh giá khả năng hấp thụ vitamin B12 của cơ thể. Sau khi được uống một lượng nhỏ vitamin B12 đã được đánh dấu phóng xạ, bác sỹ sẽ thu thập mẫu nước tiểu của bệnh nhân để phân tích xem thiếu máu có phải là do giảm khả năng hấp thụ vitamin B12 hay không.

Điều trị thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Phương pháp điều trị bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Kế hoạch điều trị cũng đồng thời phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe cũng như đáp ứng với điều trị của người bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Điều trị thiếu máu do thiếu vitamin B12

Trong trường hợp thiếu máu là do thiếu hụt vitamin B12, người bệnh có thể sẽ cần tiêm vitamin B12 hàng tháng hoặc uống bổ sung vitamin B12. Việc tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin B12 cũng cho thấy hiệu quả như:

  • Trứng
  • Thịt gà
  • Ngũ cốc bổ sung vitamin B12
  • Các loại thịt đỏ (thịt bò)
  • Sữa

Điều trị thiếu máu do thiếu acid folat

Thiếu máu do thiếu acid folic có thể được điều trị bằng viên uống hay tiêm acid folic. Việc thay đổi chế độ ăn cũng góp phần tăng cường hàm lượng folat. Các loại thực phẩm giàu acid folic bao gồm:

  • Cam
  • Các loại rau lá xanh
  • Lạc
  • Đậu lăng
  • Các loại hạt bổ sung

Chung sống với bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ

Trước đây, thiếu máu hồng cầu khổng lồ là một căn bệnh rất khó điều trị. Ngày nay, những người mắc căn bệnh này nguyên nhân do thiếu hụt vitamin B12 hay acid folic có thể tự kiểm soát được các triệu chứng của họ và cải thiện được tình trạng bệnh bằng cách duy trì điều trị và bổ sung thêm các dưỡng chất bị thiếu hụt.

Thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng khác như tổn thương dây thần kinh, mắc các bệnh về thần kinh và tiêu hóa. Những biến chứng này vẫn có thể xử trí được nếu bạn được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời. Những người mắc bệnh thiếu máu ác tính cũng đồng thời có nguy cơ cao mắc chứng yếu xương và ung thư dạ dày. Do vậy, việc phát hiện sớm bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ là vô cùng quan trọng. Hãy đi khám bác sỹ ngay nếu bạn phát hiện bất cứ dấu hiệu nào của chứng bệnh thiếu máu, để được điều trị và dự phòng các tổn thương vĩnh viễn về sau.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thiếu máu ác tính

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 08/11/2024

    Tác động của HIV lên cơ thể

    HIV tấn công hệ thống miễn dịch của bạn, khiến bạn khó chống lại những yếu tố có thể khiến bạn bị bệnh. Khi virus làm suy yếu khả năng phòng vệ tự nhiên của bạn, bạn có thể nhận thấy các dấu hiệu trên khắp cơ thể.

  • 08/11/2024

    Bình tĩnh xử trí khi trẻ sốt

    Sốt là biểu hiện thường gặp khi cơ thể trẻ bị nhiễm virus, vi khuẩn hoặc bất kỳ tác nhân gây bệnh nào. Cha mẹ nên bình tĩnh theo dõi thân nhiệt của con để đưa ra hướng xử trí phù hợp.

  • 07/11/2024

    Sushi có tốt cho sức khỏe không?

    Nhiều người đã nghe nói ăn sushi tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, liệu điều này có đúng không dưới góc nhìn của các chuyên gia dinh dưỡng?.

  • 07/11/2024

    Trẻ bị viêm họng sốt cao phải làm sao?

    Trẻ bị viêm họng sốt cao thường do thay đổi thời tiết, độ ẩm cao, môi trường nhiều vi khuẩn, virus. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Vậy, cha mẹ cần phải làm gì khi trẻ bị sốt cao do viêm họng?

  • 07/11/2024

    Nôn nghén khi mang thai là gì?

    Nhiều phụ nữ mang thai bị ốm nghén. Nhưng đối với một số ít, tình trạng này nghiêm trọng hơn nhiều. Ít hơn 3% phụ nữ mang thai bị chứng nôn nghén. Không có cách chữa trị, nhưng tình trạng này chỉ là tạm thời và có nhiều cách để kiểm soát.

  • 07/11/2024

    3 lý do ngăn cản bạn sống cuộc sống tốt nhất

    Bài viết này là những cách giúp bạn vượt qua một số lời biện hộ phổ biến có thể cản trở cuộc sống mà bạn mong muốn.

  • 06/11/2024

    Những vi chất cần bổ sung khi thực hiện chế độ ăn chay

    Chế độ ăn chay, thuần chay được lên kế hoạch khoa học có thể đáp ứng gần hết nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể. Dù vậy, người ăn chay nên cân nhắc bổ sung một số vitamin và dưỡng chất mà thực vật không thể cung cấp đủ.

  • 06/11/2024

    Hội thảo khoa học VAI TRÒ CỦA VITAMIN D3 VÀ K2 TRONG VIỆC CẢI THIỆN MẬT ĐỘ XƯƠNG VÀ TĂNG TRƯỞNG CHIỀU CAO Ở TRẺ EM

    Ngày 06/11/2024, tại Hà Nội, Viện Y học ứng dụng Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “VAI TRÒ CỦA VITAMIN D3 VÀ K2 TRONG VIỆC CẢI THIỆN MẬT ĐỘ XƯƠNG VÀ TĂNG TRƯỞNG CHIỀU CAO Ở TRẺ EM” với sự tham gia của các nhà khoa học, giáo sư, tiến sỹ, bác sỹ đầu ngành chuyên khoa dinh dưỡng, nhi khoa và xương khớp.

Xem thêm