Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Trầm cảm theo mùa

Trầm cảm theo mùa là một rối loạn tâm thần thường thay đổi theo mùa. Bệnh thường xuất hiện vào mùa đông, gặp nhiều ở phụ nữ, thanh niên và người trẻ tuổi.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác của trầm cảm theo mùa chưa được biết đến. Các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi tùy vào mỗi cá nhân. Tuy nhiên, người sống ở vùng có những đêm mùa đông dài hơn ban ngày (vùng vĩ độ cao) và ít ánh sáng mặt trời dễ có khả năng mắc bệnh hơn. Ví dụ như trầm cảm theo mùa thường gặp ở Canada và Alaska hơn là Florida.

Ánh sáng được cho là có ảnh hưởng đến bệnh. Một giả thuyết đưa ra rằng giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học tự nhiên điều hòa các hóc-môn, giấc ngủ và tinh thần. Giả thuyết khác cho rằng các chất hóa học của não bộ phụ thuộc vào ánh sáng có nhiều ảnh hưởng tới những người bị trầm cảm theo mùa.

Những người có tiền sử gia đình mắc rối loạn tâm thần này cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn.

Triệu chứng

Mặc dù trầm cảm theo mùa có ảnh hưởng khác nhau tới mỗi người nhưng những triệu chứng thường gặp nhất bắt đầu vào tháng 10 hoặc tháng 11 và kết thúc vào tháng 3 hoặc tháng 4. Tuy nhiên, bạn cũng có thể có các triệu chứng trước hoặc sau thời gian này.

Nói chung có hai loại trầm cảm theo mùa là: mùa đông và mùa hè.

Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa mùa đông gồm:

  • Mệt mỏi vào ban ngày
  • Khó tập trung
  • Cảm giác tuyệt vọng
  • Dễ bị kích thích
  • Thiếu hứng thú với các hoạt động xã hội
  • Thờ ơ
  • Giảm hứng thú tình dục
  • Cảm thấy bất hạnh
  • Tăng cân

Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa mùa hè:

  • Dễ kích động
  • Khó ngủ
  • Tăng cảm giác bồn chồn
  • Chán ăn
  • Sụt cân

Trong những trường hợp nặng, những người trầm cảm theo mùa còn có thể có những ý nghĩ tự tử.

Chẩn đoán

Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa có thể tương tự những rối loạn nặng khác như:

  • Rối loạn lưỡng cực
  • Suy giáp
  • Bệnh tăng bạch cầu đơn nhân

Bác sỹ có thể cho bạn làm một số xét nghiệm để loại trừ các bệnh lí khác trước khi đưa ra chẩn đoán trầm cảm theo mùa, ví dụ như xét nghiệm máu để định lượng hóc-môn tuyến giáp.

Bác sỹ tâm thần sẽ hỏi bạn một số câu hỏi về triệu chứng của bạn và thời điểm nào bạn bắt đầu nhận thấy chúng. Người bị trầm cảm theo mùa có khuynh hướng xuất hiện các triệu chứng hàng năm. 

Điều trị

Cả hai loại trầm cảm theo mùa đều có thể điều trị được bằng tư vấn và liệu pháp. Một giải pháp để điều trị trầm cảm theo mùa mùa đông là liệu pháp ánh sáng, đó là ở trong hộp ánh sáng hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Một lựa chọn khác đó là “bình minh giả”, sử dụng ánh sáng hoạt động theo giờ định trước giống như thời gian mặt trời mọc - lặn. Điều đó sẽ kích thích đồng hồ sinh học của cơ thể. Liệu pháp ánh sáng chỉ nên được thực hiện dưới sự giám sát của thầy thuốc và các thiết bị đã được công nhận.  Lối sống lành mạnh cũng có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng của trầm cảm theo mùa:

  • Chế độ ăn lành mạnh bao gồm các protein từ động và thực vật, trái cây và rau củ
  • Luyện tâp
  • Ngủ đủ giấc

Một số bệnh nhân có đáp ứng điều trị tích cực khi sử dụng thuốc chống trầm cảm như fluoxetine (Prozac) và bupropion (Wellbutrin).

Khi nào cần đến gặp bác sỹ?

Nếu bạn có bất kì triệu chứng nào của trầm cảm theo mùa, bạn nên đến gặp bác sỹ.

Nếu bạn có ý định muốn làm hại bản thân hoặc người khác, cảm thấy cuộc sống không còn ý nghĩa, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ ngay lập tức từ các chuyên gia y tế, gia đình và bạn bè.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh trầm cảm

Bs.Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 15/03/2025

    Lợi ích bất ngờ của quả thanh long với sức khỏe

    Thanh long là loại trái cây nhiệt đới thơm ngon và có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm mức cholesterol “xấu” và tốt cho người bệnh đái tháo đường.

  • 15/03/2025

    Ngủ ngon giấc mùa xuân: Cải thiện giấc ngủ cho cả gia đình

    Mùa xuân, với tiết trời ấm áp, dễ chịu và không khí trong lành, là thời điểm lý tưởng để tận hưởng những giấc ngủ ngon và sâu giấc. Cả gia đình có thể cùng nhau quây quần, thư giãn sau một ngày dài hoạt động.

  • 14/03/2025

    Tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng: "Con dao hai lưỡi"

    Ở tuổi 70, bà Lê Thị Thanh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) luôn lo lắng vấn đề xương khớp, mỡ máu, tiền đình. Vì thế, ai mách loại thực phẩm chức năng nào, bà Thanh đều tìm hiểu rồi mua về uống. Khi con cháu hỏi thì bà Thanh khẳng định: “toàn thuốc bổ cả, uống vào không sao hết”.

  • 14/03/2025

    Điều gì tạo nên sự khác biệt về tuổi thọ giữa phụ nữ và đàn ông?

    Các nhà khoa học đang nỗ lực khám phá những yếu tố sinh học và môi trường ảnh hưởng đến quá trình lão hóa ở nam và nữ. Mục tiêu là tìm ra những phương pháp can thiệp hiệu quả, giúp cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ cho cả hai giới.

  • 14/03/2025

    Tại sao bạn cảm thấy buồn ngủ sau khi ăn?

    Có một số giả thuyết được đưa ra để lý giải về nguyên nhân gây ra tình trạng "căng da bụng trùng da mắt" và bài viết này sẽ giúp bạn tìm cho mình một số giải pháp để ngăn ngừa tình trạng này xảy ra.

  • 13/03/2025

    Tại sao ăn salad có thể gây đầy bụng?

    Salad từ lâu đã trở thành món ăn ưa chuộng của những người đang giảm cân hay đang tuân thủ chế độ ăn uống "healthy". Tuy nhiên, không ít người lại cảm thấy khó chịu và đầy bụng sau khi ăn salad. Vậy đâu là nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng này?

  • 13/03/2025

    Những dấu hiệu đau chân mà bạn không nên xem nhẹ

    Chúng ta đều từng bị đau chân tại một thời điểm nào đó trong đời. Chẳng hạn như đau do bị ngã hoặc bị chuột rút, nhưng những cơn đau đó thường nhanh chóng qua đi khi bạn sử dụng thuốc giảm đau.

  • 12/03/2025

    Nguyên cứu mới: Pha trà giúp loại bỏ kim loại nặng trong nước

    Nghiên cứu gần đây tại Mỹ cho thấy, trà không chỉ mang lại lợi ích cho sức khỏe mà còn có thể giúp loại bỏ kim loại nặng trong nước.

Xem thêm