Trầm cảm theo mùa
Trầm cảm theo mùa là một rối loạn tâm thần thường thay đổi theo mùa. Bệnh thường xuất hiện vào mùa đông, gặp nhiều ở phụ nữ, thanh niên và người trẻ tuổi.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính xác của trầm cảm theo mùa chưa được biết đến. Các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi tùy vào mỗi cá nhân. Tuy nhiên, người sống ở vùng có những đêm mùa đông dài hơn ban ngày (vùng vĩ độ cao) và ít ánh sáng mặt trời dễ có khả năng mắc bệnh hơn. Ví dụ như trầm cảm theo mùa thường gặp ở Canada và Alaska hơn là Florida.
Ánh sáng được cho là có ảnh hưởng đến bệnh. Một giả thuyết đưa ra rằng giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học tự nhiên điều hòa các hóc-môn, giấc ngủ và tinh thần. Giả thuyết khác cho rằng các chất hóa học của não bộ phụ thuộc vào ánh sáng có nhiều ảnh hưởng tới những người bị trầm cảm theo mùa.
Những người có tiền sử gia đình mắc rối loạn tâm thần này cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn.
Triệu chứng
Mặc dù trầm cảm theo mùa có ảnh hưởng khác nhau tới mỗi người nhưng những triệu chứng thường gặp nhất bắt đầu vào tháng 10 hoặc tháng 11 và kết thúc vào tháng 3 hoặc tháng 4. Tuy nhiên, bạn cũng có thể có các triệu chứng trước hoặc sau thời gian này.
Nói chung có hai loại trầm cảm theo mùa là: mùa đông và mùa hè.
Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa mùa đông gồm:
- Mệt mỏi vào ban ngày
- Khó tập trung
- Cảm giác tuyệt vọng
- Dễ bị kích thích
- Thiếu hứng thú với các hoạt động xã hội
- Thờ ơ
- Giảm hứng thú tình dục
- Cảm thấy bất hạnh
- Tăng cân
Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa mùa hè:
- Dễ kích động
- Khó ngủ
- Tăng cảm giác bồn chồn
- Chán ăn
- Sụt cân
Trong những trường hợp nặng, những người trầm cảm theo mùa còn có thể có những ý nghĩ tự tử.
Chẩn đoán
Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa có thể tương tự những rối loạn nặng khác như:
- Rối loạn lưỡng cực
- Suy giáp
- Bệnh tăng bạch cầu đơn nhân
Bác sỹ có thể cho bạn làm một số xét nghiệm để loại trừ các bệnh lí khác trước khi đưa ra chẩn đoán trầm cảm theo mùa, ví dụ như xét nghiệm máu để định lượng hóc-môn tuyến giáp.
Bác sỹ tâm thần sẽ hỏi bạn một số câu hỏi về triệu chứng của bạn và thời điểm nào bạn bắt đầu nhận thấy chúng. Người bị trầm cảm theo mùa có khuynh hướng xuất hiện các triệu chứng hàng năm.
Điều trị
Cả hai loại trầm cảm theo mùa đều có thể điều trị được bằng tư vấn và liệu pháp. Một giải pháp để điều trị trầm cảm theo mùa mùa đông là liệu pháp ánh sáng, đó là ở trong hộp ánh sáng hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Một lựa chọn khác đó là “bình minh giả”, sử dụng ánh sáng hoạt động theo giờ định trước giống như thời gian mặt trời mọc - lặn. Điều đó sẽ kích thích đồng hồ sinh học của cơ thể. Liệu pháp ánh sáng chỉ nên được thực hiện dưới sự giám sát của thầy thuốc và các thiết bị đã được công nhận. Lối sống lành mạnh cũng có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng của trầm cảm theo mùa:
- Chế độ ăn lành mạnh bao gồm các protein từ động và thực vật, trái cây và rau củ
- Luyện tâp
- Ngủ đủ giấc
Một số bệnh nhân có đáp ứng điều trị tích cực khi sử dụng thuốc chống trầm cảm như fluoxetine (Prozac) và bupropion (Wellbutrin).
Khi nào cần đến gặp bác sỹ?
Nếu bạn có bất kì triệu chứng nào của trầm cảm theo mùa, bạn nên đến gặp bác sỹ.
Nếu bạn có ý định muốn làm hại bản thân hoặc người khác, cảm thấy cuộc sống không còn ý nghĩa, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ ngay lập tức từ các chuyên gia y tế, gia đình và bạn bè.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh trầm cảm
-
Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông
Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.
-
Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông
Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.
-
Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?
Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.
-
Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?
Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.
-
Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng
Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.
-
7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày
Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.
-
Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?
Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?
-
Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!
Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.
