Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tập thể dục thường xuyên giúp giảm nguy cơ mất trí nhớ

Tập thể dục không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ não bộ khỏi nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập thể dục thường xuyên có thể giúp cải thiện chức năng não và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức.

Tập thể dục và sức khỏe não bộ

Chứng mất trí nhớ là thuật ngữ chung để chỉ các bệnh lý gây suy giảm trí nhớ và nhận thức, trong đó bệnh Alzheimer là phổ biến nhất. Theo thống kê, cứ mỗi ba giây trên thế giới lại có một trường hợp mắc chứng mất trí mới, với số ca mắc dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2060. Ngoài yếu tố tuổi tác, các nguyên nhân như tăng huyết áp, đường huyết cao và kháng insulin cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Chạy bộ vào buổi sáng mang lại lợi ích kép: không chỉ tốt cho tim mạch mà còn giúp bảo vệ não bộ khỏi nguy cơ suy giảm trí nhớ. Một nghiên cứu đã khám phá mối liên quan giữa tập thể dục và insulin trong não, cho thấy việc vận động thường xuyên giúp não điều chỉnh insulin, từ đó cải thiện chức năng nhận thức.

Cơ bắp cũng giống như một miếng bọt biển. Nếu không vận động, cơ bắp của chúng ta sẽ trở nên cứng, làm giảm hiệu quả của insulin. Ngược lại, khi tập thể dục, cơ bắp được kích hoạt, giúp cơ thể phản ứng tốt hơn với insulin, từ đó giảm nguy cơ mất trí nhớ. Vì vậy việc tìm cách để cơ thể giảm tình trạng kháng insulin chính là một phương pháp hữu hiệu để giúp bạn có thể ngăn ngừa chứng mất trí

Đọc thêm tại bài viết: Tập thể dục khi mang thai

Tại sao tập thể dục giúp giảm nguy cơ mắc chứng mất trí?

Nghiên cứu đã phát hiện rằng tập thể dục giúp não bộ điều chỉnh insulin, từ đó cải thiện trực tiếp chức năng nhận thức. Một nghiên cứu theo dõi 21 người lớn tuổi bị tiền tiểu đường cho thấy sau khi họ hoàn thành 12 buổi tập thể dục cường độ vừa đến cao trong hai tuần, não bộ của họ có sự thay đổi tích cực.

Phát hiện quan trọng từ nghiên cứu này là sự gia tăng đáng kể các túi ngoại bào có nguồn gốc từ não, mang theo protein liên quan đến insulin. Những túi ngoại bào này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các tế bào thần kinh giao tiếp và duy trì chức năng của não bộ.

Protein kinase B - Akt – yếu tố quan trọng trong quá trình truyền tín hiệu insulin – có vai trò then chốt đối với sức khỏe và sự phát triển của tế bào thần kinh.

Khả năng phản ứng kém với insulin có thể dẫn đến chứng mất trí. Do đó, việc tập thể dục có thể giúp ngăn ngừa tình trạng này bằng cách thúc đẩy tín hiệu insulin trong não. Sẽ cần thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác định được cơ chế chính xác, tuy nhiên những phát hiện này nhấn mạnh rằng hoạt động thể chất có thể là một phương pháp dễ tiếp cận và tiết kiệm chi phí để bảo vệ sức khỏe não bộ lâu dài.

Trong giai đoạn tiếp theo của nghiên cứu, các nhà khoa học sẽ sử dụng bình xịt insulin và chụp MRI để tìm hiểu sâu hơn về cách insulin ảnh hưởng đến chức năng não. Họ sẽ theo dõi lưu lượng máu trong não trước và sau khi sử dụng insulin để đánh giá tác động của insulin một cách rõ ràng hơn.

Đọc thêm tại bài viết: 7 lý do để tập thể dục ngoài trời và cách bắt đầu

Tại sao insulin quan trọng đối với não bộ?

Insulin không chỉ điều hòa đường huyết mà còn đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe não bộ. Khi insulin liên kết với các thụ thể trong não, nó giúp các tế bào thần kinh giao tiếp và tăng cường kết nối synap, hỗ trợ trí nhớ và khả năng học tập. Tuy nhiên, khi tín hiệu insulin bị suy giảm - thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường type2 - nguy cơ suy giảm nhận thức sẽ gia tăng.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng kháng insulin có thể góp phần vào sự tích tụ của mảng bám amyloid-beta và đám rối Tau - những đặc điểm chính của bệnh Alzheimer. Điều này có nghĩa là cải thiện độ nhạy insulin thông qua tập thể dục có thể giúp làm chậm hoặc ngăn ngừa sự suy giảm chức năng não.

Tập thể dục – giải pháp đơn giản để giảm nguy cơ mất trí nhớ

Bạn không cần tập luyện cường độ cao để bảo vệ não bộ. Đi bộ chỉ 4.000 bước mỗi ngày cũng có thể giúp giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Ngoài ra, các bài tập aerobic như chạy bộ, đạp xe và bơi lội đều mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe não bộ.

Theo các chuyên gia tập thể dục từ lâu đã được biết đến là có tác động tích cực đến sức khỏe não bộ. Bên cạnh đó, các thói quen như duy trì hoạt động xã hội, ngủ đủ giấc, chế độ ăn uống lành mạnh và kiểm soát căng thẳng cũng giúp tăng cường chức năng nhận thức.

Lời khuyên

Nếu bạn hoặc người thân có nguy cơ cao mắc chứng mất trí nhớ do tiền tiểu đường hoặc tiểu đường, tập thể dục thường xuyên có thể là giải pháp hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, duy trì lối sống lành mạnh như ăn uống cân bằng và giảm căng thẳng cũng giúp bảo vệ não bộ lâu dài. Quan trọng nhất, hãy bắt đầu càng sớm càng tốt để tối ưu hóa lợi ích sức khỏe não bộ của bạn.

 

Bác sĩ Nguyễn Hoài Thu - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo verywell health
Bình luận
Tin mới
  • 02/10/2025

    Tiêm phòng là chìa khóa "vàng" để phòng ngừa bệnh dại

    Trong bối cảnh đô thị hóa và sự gần gũi giữa con người với vật nuôi, bệnh dại vẫn là một mối đe dọa thầm lặng nhưng chết chóc. Đây là căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan qua vết cắn hoặc tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh, với tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không can thiệp kịp thời.

  • 02/10/2025

    Trung thu trọn vẹn: bí quyết giữ gìn sức khỏe cả nhà

    Tết Trung thu từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự đoàn viên, gắn kết gia đình trong văn hóa Việt Nam. Dưới ánh trăng sáng, những chiếc bánh trung thu thơm ngon, mâm cỗ đầy ắp, và tiếng cười rộn rã của trẻ thơ tạo nên không khí ấm áp, khó quên.

  • 01/10/2025

    5 loại trái cây nên tránh nếu bị acid uric cao

    Tuy trái cây tốt cho sức khỏe nhưng thực tế, một số loại trái cây lại có thể gây bất lợi cho người bị acid uric cao.

  • 01/10/2025

    Các bài tập nhẹ nhàng cho người cao tuổi ngày vào thu

    Những ngày thu với tiết trời mát mẻ và trong lành chính là lúc lý tưởng để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời. Tuy nhiên, do sự thay đổi của thời tiết và thể trạng, người lớn tuổi cần lưu ý một số những điều quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình tập luyện.

  • 30/09/2025

    Cách chăm sóc dinh dưỡng sau phẫu thuật ung thư gan

    Sau phẫu thuật ung thư gan, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc phục hồi sức khỏe, tái tạo tế bào gan, ngăn ngừa biến chứng. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, cân bằng các nhóm chất và áp dụng thói quen ăn uống khoa học sẽ giúp giảm áp lực cho gan, tăng sức đề kháng, cải thiện thể trạng…

  • 30/09/2025

    Những điều cần biết về rối loạn giọng nói

    Rối loạn giọng nói là một tình trạng phổ biến, thường vô hại, mô tả tình trạng suy giảm khả năng phát âm. Các triệu chứng và phương pháp điều trị tình trạng rối loạn giọng nói phụ thuộc vào nguyên nhân, chẳng hạn như viêm thanh quản, khối u trên dây thanh quản hoặc rối loạn liên quan đến thần kinh hoặc cơ ảnh hưởng đến giọng nói.

  • 29/09/2025

    7 món ăn nhẹ tốt nhất sau khi chạy bộ

    Bữa ăn nhẹ sau khi chạy bộ để bổ sung năng lượng và xây dựng cơ bắp là một phần quan trọng của quá trình tập luyện.

  • 29/09/2025

    Tia UV gây hại như thế nào?

    Chỉ số tia cực tím (UV) đo cường độ của các tia nắng có hại và có thể giúp bạn biết khi nào cần tránh nắng để bảo vệ làn da và sức khỏe mắt khỏi những tổn thương nghiêm trọng. Khi ở ngoài trời, mức UV cao có thể báo hiệu ba nguy cơ sức khỏe chính.

Xem thêm