Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tại sao cà phê có thể kích thích nhuận tràng?

Cà phê chứa caffeine và các hợp chất khác – không chỉ tác dụng với hệ thần kinh mà còn tác dụng nhuận tràng, kích thích ruột non và đại tràng tăng hoạt động, đẩy nhanh chất thải xuống trực tràng nhanh hơn.

Cà phê được nhiều người ưa chuộng không chỉ vì tác dụng giảm buồn ngủ, mệt mỏi và khôi phục trạng thái tràn đầy năng lượng mà còn nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cao cùng với các hợp chất có lợi khác. Một số nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng cà phê còn có tác dụng nhuận tràng. Trong một cuộc khảo sát, gần 30% người tham gia cho biết họ buồn đi ngoài vòng 20 phút sau khi uống cà phê. Bài viết dưới đây sẽ giải thích lý do dẫn đến hiện tượng này.

Nghiên cứu về tác dụng nhuận tràng của cà phê

Mặc dù có những ý kiến trái chiều về việc dùng cà phê để nhuận tràng, nhưng vẫn có nhiều người tin rằng cà phê có tác dụng. Nhiều người bị hội chứng ruột kích thích cảm thấy rằng cà phê làm cho các triệu chứng đường ruột tồi tệ hơn. Có nhiều nghiên cứu cho thấy về tác dụng nhận tràng của cà phê và caffeine, trong khi các nghiên cứu khác thì không. Thông thường, những nghiên cứu này chưa thật đủ đại diện cho nhiều đối tượng liên quan.

Tại sao cà phê có thể kích thích nhuận tràng

Một số nghiên cứu cho thấy cà phê có thể kích thích nhu động ruột, bao gồm dạ dày, túi mật và ruột. Các nhà nghiên cứu đã cố gắng xác nhận những tác động này, nhưng các nghiên cứu khác chỉ ra rằng cà phê có thể không ảnh hưởng đến nhu động ruột.

1. Kích thích ruột

Trước đây cà phê được cho là có tác dụng nhuận tràng nhờ chứa caffeine. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cà phê khử caffeine cũng có tác dụng này. Như vậy là các chất khác trong cà phê cũng có tác động đến đường tiêu hóa. Hai trong số những chất này là axit chlorogenic và N-alkanoyl-5-hydroxytryptamide. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hai chất này có thể kích thích sự sản xuất axit dạ dày. Axit dạ dày giúp phân hủy thức ăn và giúp thức ăn di chuyển qua ruột một cách nhanh chóng. Ngoài ra còn có yếu tố khác cũng có thể khiến chúng ta có cảm giác buồn đại tiện sau khi uống cà phê. Ví dụ, việc uống cà phê có thể làm cho đại tràng hoạt động nhiều hơn. Đây được gọi là phản xạ dạ dày - đại tràng và điều tương tự cũng xảy ra sau bữa ăn. Mặc dù cà phê không phải đồ ăn nhưng cũng có thể tác động đến ruột. Tuy nhiên, việc buồn đi ngoài sau khi uống cà phê cũng có thể chỉ là sự trùng hợp. Lý do là bởi sau khi chúng ta mới thức dậy, ruột hoạt động nhiều gấp đôi so với khi ngủ và điều này khiến cho chất thải được đẩy xuống trực tràng nhanh hơn. Đồng hồ sinh học, hay còn được gọi là nhịp sinh học điều chỉnh nhiều quá trình trong cơ thể, bao gồm cả nhu động ruột. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác định chính xác mức độ tác động của những yếu tố này đến đại tràng.

2. Nội tiết tố

Cà phê cũng đã được chứng minh là có khả năng kích thích sự sản sinh các hormone giúp đẩy thức ăn qua đường ruột. Ví dụ, cà phê có thể làm tăng nồng độ hormone gastrin. Giống như caffeine, gastrin cũng làm cho đại tràng hoạt động nhiều hơn. Một nghiên cứu cho thấy rằng uống cà phê thông thường hoặc cà phê khử caffeine sẽ làm tăng nồng độ gastrin lên lần lượt là 2.3 và 1.7 lần so với khi uống nước. Hơn nữa, cà phê còn có thể làm tăng nồng độ hormone tiêu hóa cholecystokinin. Hormone này không chỉ thúc đẩy sự di chuyển của thức ăn qua đường ruột mà còn có thể kích hoạt phản xạ dạ dày – đại tràng, làm cho đại tràng hoạt động nhiều hơn.

3. Các triệu chứng hội chứng ruột kích thích tồi tệ hơn

Nhiều người bị hội chứng ruột kích thích báo cáo rằng các loại thực phẩm cụ thể gây ra các triệu chứng và một số có thể bị tiêu chảy khi uống cà phê. Trong một nghiên cứu năm 2016 đã kết luận rằng cà phê là nguyên nhân có thể làm cho các triệu chứng hội chứng ruột kích thích tồi tệ hơn ở một số người. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không thể xác định các đặc tính của cà phê gây ra các triệu chứng này. Một nghiên cứu từ năm 2015 đã kiểm tra cách những người bị bệnh viêm ruột cảm nhận tác động của cà phê đối với tình trạng của họ. Trong số 442 người tham gia, 73% thường xuyên uống cà phê. Trong số những người không uống cà phê, 62% tin rằng cà phê khiến các triệu chứng đường ruột của họ tồi tệ hơn.

4. Sữa và kem

Nhiều người có sở thích uống cà phê pha thêm sữa, kem, đường hoặc các thành phần khác. Sữa và kem có chứa đường lactose và có thể kích thích nhu động ruột. Theo thống kê, gần 65% dân số thế giới không thể tiêu hóa lactose một cách bình thường. Tình trạng này được gọi là không dung nạp lactose. Những người không dung nạp lactose sẽ gặp phải các triệu chứng như đầy hơi, đau bụng, co thắt dạ dày hoặc tiêu chảy ngay sau khi tiêu thụ sữa và các sản phẩm từ sữa. Ở những người này, các sản phẩm chứa lactose, ví dụ như cà phê sữa có thể gây nên cảm giác buồn đi ngoài sau khi uống.

Có phải lúc nào cà phê cũng có tác dụng nhuận tràng không?

Theo một nghiên cứu, 29% người tham gia cho biết họ cảm thấy muốn đi ngoài trong vòng 20 phút sau khi uống cà phê. 53% phụ nữ trong nghiên cứu gặp hiện tượng này. Phụ nữ có thể dễ bị ảnh hưởng bởi tác dụng nhuận tràng của cà phê hơn vì các vấn đề tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới. Mặc dù cảm giác buồn đi ngoài sau khi uống cà phê là điều rất phổ biến nhưng không phải ai cũng gặp phải. Ngoài ra cũng chưa rõ liệu hiện tượng này có giảm đi nếu uống cà phê thường xuyên hay không. Những người bị hội chứng ruột kích thích và người lớn tuổi sẽ dễ bị ảnh hưởng bởi tác dụng nhuận tràng của cà phê hơn do đường ruột nhạy cảm hơn với các chất trong cà phê. Những người không dung nạp lactose sẽ gặp hiện tượng này nếu như thêm sữa, kem hoặc các sản phẩm từ sữa khác vào cà phê.

Nghiên cứu

Không phải tất cả các nghiên cứu đều chứng minh rằng cà phê có tác dụng nhuận tràng. Một nghiên cứu nhỏ năm 2005 với 16 người tham gia cho thấy không có sự khác biệt về lực co bóp ở trực tràng 45 phút sau khi các cá nhân uống cà phê hoặc nước. Một nghiên cứu khác vào năm 2018, đã khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian thức ăn di chuyển qua đường ruột. Khi số lượng cà phê mỗi tuần tăng lên, thời gian thức ăn di chuyển trong ruột cũng tăng theo.

Cà phê đã khử caffein

Một nghiên cứu nhỏ vào năm 1998, cà phê có chứa caffeine có thể khiến mọi người cảm thấy nhuận tràng tốt hơn cà phê không chứa caffeine. Tuy nhiên, nghiên cứu này cho thấy khi các nhà sản xuất loại bỏ caffeine khỏi cà phê, mọi người vẫn có thể cảm thấy nhuận tràng sau khi uống cà phê đã khử caffein. Tuy nhiên cần nghiên cứu thêm để xác định lợi ích của cà phê không chứa caffeine.

Kết luận

Cà phê chứa nhiều hợp chất có thể kích thích nhu động ruột, gồm có caffeine, axit chlorogenic và N-alkanoyl-5-hydroxytryptamide. Việc thêm sữa hoặc kem vào cà phê có thể làm tăng tác động này, đặc biệt là ở những người không dung nạp lactose. Đây là một hiện tượng bình thường và không phải vấn đề đáng lo ngại. Tác dụng nhuận tràng của cà phê thậm chí còn có lợi cho những người đang bị táo bón.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 10 loại thực phẩm giúp nhuận tràng

Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Medical News Today) -
Bình luận
Tin mới
  • 24/05/2025

    Nhận biết các triệu chứng HIV ở phụ nữ

    Các triệu chứng của HIV chủ yếu giống nhau ở cả hai giới . Nhưng có thể có một số khác biệt, đặc biệt là nếu tình trạng này không được điều trị. Phụ nữ có nhiều khả năng bị nhiễm trùng nấm men và thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Nam giới có thể gặp vấn đề về cương cứng, mất ham muốn tình dục và bị viêm trực tràng.

  • 23/05/2025

    Chấy rận: Những điều bạn cần biết

    Chấy là loài côn trùng sáu chân nhỏ xíu bám vào da đầu và cổ của bạn và hút máu người. Mỗi con chấy chỉ có kích thước bằng một hạt vừng, vì vậy chúng rất khó phát hiện.

  • 22/05/2025

    6 loại thực phẩm giúp răng trắng đẹp

    Một số thực phẩm có khả năng làm răng trắng hơn nhờ tác động cơ học giúp loại bỏ mảng bám, kích thích tiết nước bọt làm sạch khoang miệng, hoặc chứa các hợp chất tự nhiên có thể giúp làm sáng răng nhẹ nhàng.

  • 22/05/2025

    Thêm bằng chứng cho thấy vaccine HPV giúp ngăn ngừa ung thư cổ tử cung

    HPV là virus lây truyền qua đường tình dục, có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ, liên quan đến nguy cơ cao mắc nhiều dạng ung thư khác nhau.

  • 21/05/2025

    Chế độ dinh dưỡng tham khảo cho người hẹp van động mạch chủ

    Chế độ ăn đóng vai trò hỗ trợ trong việc quản lý và hỗ trợ điều trị hẹp van động mạch chủ. Một chế độ ăn lành mạnh có thể giúp giảm các triệu chứng, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và cải thiện chất lượng cuộc sống.

  • 21/05/2025

    Hướng dẫn giảm căng thẳng trong mùa thi

    Các bài kiểm tra và kỳ thi là một phần quan trọng trong quá trình học tập, nhưng đồng thời cũng có thể mang lại nhiều áp lực cho học sinh và cả những người chăm sóc các em. Việc tìm cách giảm căng thẳng và hỗ trợ học sinh trong giai đoạn này là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe tinh thần và kết quả học tập tốt nhất.

  • 20/05/2025

    Cải thiện thói quen ăn sáng để khởi đầu ngày mới tốt hơn

    Bữa sáng là bữa ăn giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bắt đầu ngày mới. Khắc phục những sai lầm phổ biến sau giúp bạn duy trì thói quen ăn sáng khoa học và lành mạnh.

  • 20/05/2025

    6 mẹo chữa nghẹt mũi tại nhà hiệu quả nhất

    Nghẹt mũi là một dấu hiệu khó chịu, rất thường gặp khi chúng ta bị cảm cúm, nhiễm lạnh. Hiện vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh cảm lạnh thông thường, nhưng có rất nhiều mẹo tại nhà có thể làm giảm tình trạng nghẹt mũi do chứng cảm lạnh gây nên. Bài viết này sẽ phân tích các biện pháp khắc phục tình trạng nghẹt mũi tại nhà tốt nhất cùng với những điều cần tránh.

Xem thêm