Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguyên nhân gây táo bón mạn tính (phần 2)

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng táo bón mạn tính và thông thường, rất khó để chỉ ra được một hay một số nguyên nhân nào gây ra tình trạng táo bón cả. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất và những gì bạn có thể làm để dự phòng tình trạng này.

Nguyên nhân gây táo bón mạn tính

Tiểu đường

Cũng giống như suy giáp, tiểu đường cũng là một vấn đề về nội tiết. Trong bệnh tiểu đường , cơ thể bạn sẽ ngừng sản xuất ra hormone insulin, do vậy, cơ thể bạn sẽ không thể chuyển hóa được lượng đường trong thực phẩm mà bạn ăn vào. Tăng đường huyết trong bệnh tiểu đường type 1 và 2 có thể dẫn đến các biến chứng thần kinh do bệnh tiểu đường hoặc tổn thương dây thần kinh. Tổn thương các dây thần kinh kiểm soát hệ tiêu hóa cũng có thể sẽ dẫn đến tình trạng táo bón.

Tình trạng tiểu đường nên được chẩn đoán càng sớm càng tốt. Nếu không được điều trị, các triệu chứng sẽ tiến triển nặng hơn. Cùng với táo bón, các triệu chứng khác của bệnh tiểu đường bao gồm:

  • Luôn luôn cảm thấy khát nước
  • Thường xuyên đi tiểu, đặc biệt là vào buổi tối
  • Mệt mỏi
  • Sụt cân
  • Nhìn mờ
  • Hội chứng ruột kích thích

Táo bón có thể là hậu quả của hội chứng ruột kích thích. Nguyên nhân chính xác của hội chứng ruột kích thích hiện chưa được biết rõ, nhưng được cho là do hậu quả của tương tác giữa não  và hệ tiêu hóa. Chẩn đoán hội chứng ruột kích thích có thể được thực hiện bằng cách lượng giá các triệu chứng. Ngoài táo bón, các triệu chứng ruột kích thích khác bao gồm:

  • Đau quặn bụng
  • Chướng bụng
  • Đầy hơi quá nhiều
  • Thỉnh thoảng bị tiêu chảy cấp tính
  • Đi ngoài phân nhầy

Lo âu

Khi bạn lo lắng hoặc căng thẳng, cơ thể sẽ có chế độ chống lại hay bỏ chạy (flight or fight). Hệ thần kinh giao cảm lúc đó sẽ được kích hoạt, điều đó có nghĩa là hệ tiêu hóa của bạn sẽ bắt đầu bị đình trệ. Tình trạng lo âu nếu không thuyên giảm đôi khi sẽ dẫn đến rối loạn lo âu và sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến hệ tiêu hóa của bạn.

Các triệu chứng khác của rối loạn lo âu bao gồm:

  • Lo lắng quá mức
  • Không yên
  • Mất ngủ
  • Dễ kích động
  • Khó tập trung
  • Lo âu có thể được điều trị bằng thuốc hoặc tư vấn tâm lý

Trầm cảm

Trầm cảm có thể gây ra tình trạng táo bón vì rất nhiều lý do. Những người bị trầm cảm thường sẽ nằm trên giường buồn chán cả ngày và do vậy, giảm mức độ hoạt động thể chất. Những người bị trầm cảm cũng có thể sẽ thay đổi chế độ ăn, họ sẽ trở nên ăn rất nhiều thực phẩm nhiều đường, chất béo hoặc hầu như không ăn gì nhiều. Lối sống và chế độ ăn như vậy rất có thể sẽ dẫn đến tình trạng táo bón.

Dùng thuốc và tư vấn tâm lý rất hiệu quả với những người bị trầm cảm. Triệu chứng trầm cảm bao gồm:

  • Cảm thấy vô vọng, vô dụng
  • Có những suy nghĩ tự tử
  • Dễ cáu giận
  • Mất hứng thú với các hoạt động yêu thích hàng nagy
  • Gặp khó khăn trong việc tập trung
  • Mệt mỏi
  • Giảm cảm giác ngon miệng.

Nếu bạn có xuất hiện bất cứ triệu chứng nào trên đây, hãy cân nhắc đến việc gặp chuyên gia trị liệu. Một khi các vấn đề về tâm lý của bạn được giải quyết, hệ tiêu hóa của bạn sẽ đáp ứng lại và sẽ giảm được tình trạng táo bón.

Mang thai

Táo bón là tình trạng rất phổ biến khi mang thai. Cứ 5 phụ nữ mang thai thì sẽ có ít nhất 2 người gặp phải tình trạng táo bón. Nguyên nhân là vì khi mang thai, cơ thể sẽ sản xuất ra nhiều hormone progesterone hơn, và loại hormone này sẽ khiến các cơ ở hệ tiêu hóa co bóp khó khăn hơn. Nếu bạn mang thai, hãy hỏi ý kiến bác sỹ về các cách điều trị táo bón hiệu quả, và an toàn với em bé trong bụng.

Các tình trạng bệnh lý khác

Trong một số trường hợp, các triệu chứng táo bón có thể là dấu hiệu của những vấn đề rất nguy hiểm. ví dụ, các vấn đề về não bộ hoặc các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh cũng có thể sẽ gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh chỉ đạo việc co thắt cơ đường tiêu hóa và tống phân ra ngoài. Ngoài ra, nếu có thứ gì đó làm tắc đường tiêu hóa của bạn, ví dụ như một khối u, cũng có thể sẽ dẫn đến tình trạng táo bón. Trong đa số trường hợp, táo bón không phải là triệu chứng duy nhất mà bạn gặp phải. Các tình trạng bệnh lý khác cũng có thể gây táo bón bao gồm:

  • Tăng canxi huyết
  • Bệnh đa xơ cứng
  • Bệnh Parkinson
  • Bất thường về giải phẫu đường tiêu hóa
  • Ung thư đường tiêu hóa
  • Chất thương cột sống
  • Đột quỵ
  • Dùng thuốc

Thực ra, tình trạng táo bón có thể không phải là do tình trạng bệnh lý bạn đang mắc phải gây ra mà là do các loại thuốc dùng để điều trị bệnh lý đó. Các thuốc dưới đây thường gây ra táo bón:

  • Các thuốc giảm đau dạng opiate, ví dụ như codein và morphine
  • Các thuốc chẹn kênh canxi để điều trị tăng huyết áp và bệnh tim mạch
  • Các thuốc kháng anticholinergic dùng để điều trị tình trạng co thắt cơ
  • Các thuốc dùng để điều trị bệnh động kinh
  • Thuốc chống trầm cảm ba vòng
  • Thuốc dùng để điều trị bệnh Parkinson
  • Thuốc lợi tiểu
  • Thuốc kháng axit dạ dày, đặc biệt là các thuốc kháng axit nhiều canxi
  • Thực phẩm chức năng bổ sung canxi
  • Thực phẩm chức năng bổ sung sắt để điều trị tình trạng thiếu máu
  • Các thuốc chống tiêu chảy

Nếu bạn nhận thấy có sự thay đổi trong nhu động ruột của mình sau khi bắt đầu uống bất cứ loại thuốc nào trên đây, hãy trao đổi với bác sỹ về việc điều chỉnh liều thuốc hoặc đổi thuốc hoặc kê thêm cho bạn một loại thuốc khác để điều chỉnh triệu chứng táo bón.

Nếu việc thay đổi chế độ ăn và thay đổi lối sống không giải quyết được các vấn đề về đường ruột của bạn, hãy đến gặp bác sỹ để được tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán sâu hơn.

Hãy dành thời gian để suy nghĩ về các triệu chứng mà bạn gặp phải, ví dụ như mệt mỏi, rụng tóc, hoặc thay đổi cân nặng. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ xem liệu các loại thuốc bạn đang dùng có phải là nguyên nhân gây táo bón hay không.

Mặc dù táo bón mạn tính không phải lúc nào cũng nghiêm trọng, nhưng bác sỹ có thể sẽ yêu cầu bạn tiến hành thêm các xét nghiệm khác để đảm bảo chắc chắn hơn.

Nếu bạn được chẩn đoán mắc phải các tình trạng bệnh lý khác, cũng đừng quá hoảng sợ. Các bác sỹ sẽ giúp bạn có kế hoạc điều trị càng sớm càng tốt. Nếu bạn cảm thấy trầm cảm hoặc lo lắng và bạn nghĩ rằng những vấn đề này có thể sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bạn, hãy đến gặp một chuyên gia trị liệu.

Thông tin thêm bài viết: 6 loại thực phẩm dễ khiến bạn bị táo bón

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 13/10/2025

    Workshop “Giải mã biếng ăn ở trẻ, có nên bổ sung kẽm?

    Biếng ăn là một trong những vấn đề thường gặp nhất ở trẻ nhỏ – đặc biệt trong giai đoạn tăng trưởng. Không ít cha mẹ cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kẽm, từ đó tự ý mua sản phẩm bổ sung mà không có chỉ định của chuyên gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy biếng ăn không chỉ đến từ thiếu vi chất, mà là kết quả của nhiều yếu tố phối hợp: tâm lý, hành vi ăn uống, chế độ dinh dưỡng, sức khỏe tiêu hóa và mức độ hấp thu vi chất của từng trẻ.

  • 13/10/2025

    7 thực phẩm ít calo, giàu protein giúp giảm cân hiệu quả

    Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò then chốt trong quá trình giảm cân. Bổ sung 7 loại thực phẩm ít calo nhưng giàu protein là bí quyết giúp giảm cân hiệu quả.

  • 13/10/2025

    Tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe: Sự thật đáng báo động

    Trong những năm gần đây, thuốc lá điện tử (vape) đã trở thành một xu hướng phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt trong giới trẻ. Được quảng bá như một giải pháp thay thế an toàn hơn cho thuốc lá truyền thống, nhiều người tin rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp giảm thiểu các nguy cơ sức khỏe hoặc hỗ trợ cai nghiện.

  • 12/10/2025

    Uống gì để đẹp da, giảm nám cho phụ nữ sau tuổi 30?

    Bên cạnh các biện pháp điều trị như laser, peel da, thoa thuốc... chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là những gì chúng ta uống hằng ngày, đóng vai trò không nhỏ trong việc cải thiện tình trạng nám da và mang lại làn da khỏe đẹp.

  • 12/10/2025

    Thời tiết ảnh hưởng thế nào đến cảm xúc của con người?

    Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một loại trầm cảm liên quan tới sự thay đổi thời tiết.

  • 11/10/2025

    Dầu quả bơ và dầu ô liu, loại nào tốt hơn cho sức khỏe?

    Nếu dầu ô liu từ lâu đã được mệnh danh là “vàng lỏng” của vùng Địa Trung Hải, thì gần đây, dầu quả bơ nổi lên như một “ngôi sao” mới được ưa chuộng. Cả hai loại dầu này đều được biết đến với những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe nhưng lloại nào thực sự vượt trội hơn?

  • 11/10/2025

    Hóa chất độc hại trong giấy in hóa đơn có thể khiến bạn nhiễm độc

    Khi bạn đi mua hàng và người bán hàng hỏi bạn có muốn in hóa đơn (biên lai) hay không, hãy trả lời không, việc làm này vừa giúp bảo vệ môi trường và bảo vệ cả sức khỏe của bạn do nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng các loại hóa đơn giấy từ các nhà bán lẻ lớn tại Mỹ được phủ một loại hóa chất độc hại có tên là bisphenol S (BPS). Cùng tìm hiểu về loại hóa chất độc hại trên giấy in hóa đơn qua bài viết sau đây!

  • 10/10/2025

    5 món ăn ngon từ bưởi giúp giảm cân

    Bưởi là loại trái cây ngon giúp giảm cân nhờ hàm lượng calo thấp và chất xơ cao. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích của bưởi trong việc giảm cân, cần lưu ý ăn bưởi một cách khoa học.

Xem thêm