Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguyên nhân gây táo bón mạn tính (phần 2)

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng táo bón mạn tính và thông thường, rất khó để chỉ ra được một hay một số nguyên nhân nào gây ra tình trạng táo bón cả. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất và những gì bạn có thể làm để dự phòng tình trạng này.

Nguyên nhân gây táo bón mạn tính

Tiểu đường

Cũng giống như suy giáp, tiểu đường cũng là một vấn đề về nội tiết. Trong bệnh tiểu đường , cơ thể bạn sẽ ngừng sản xuất ra hormone insulin, do vậy, cơ thể bạn sẽ không thể chuyển hóa được lượng đường trong thực phẩm mà bạn ăn vào. Tăng đường huyết trong bệnh tiểu đường type 1 và 2 có thể dẫn đến các biến chứng thần kinh do bệnh tiểu đường hoặc tổn thương dây thần kinh. Tổn thương các dây thần kinh kiểm soát hệ tiêu hóa cũng có thể sẽ dẫn đến tình trạng táo bón.

Tình trạng tiểu đường nên được chẩn đoán càng sớm càng tốt. Nếu không được điều trị, các triệu chứng sẽ tiến triển nặng hơn. Cùng với táo bón, các triệu chứng khác của bệnh tiểu đường bao gồm:

  • Luôn luôn cảm thấy khát nước
  • Thường xuyên đi tiểu, đặc biệt là vào buổi tối
  • Mệt mỏi
  • Sụt cân
  • Nhìn mờ
  • Hội chứng ruột kích thích

Táo bón có thể là hậu quả của hội chứng ruột kích thích. Nguyên nhân chính xác của hội chứng ruột kích thích hiện chưa được biết rõ, nhưng được cho là do hậu quả của tương tác giữa não  và hệ tiêu hóa. Chẩn đoán hội chứng ruột kích thích có thể được thực hiện bằng cách lượng giá các triệu chứng. Ngoài táo bón, các triệu chứng ruột kích thích khác bao gồm:

  • Đau quặn bụng
  • Chướng bụng
  • Đầy hơi quá nhiều
  • Thỉnh thoảng bị tiêu chảy cấp tính
  • Đi ngoài phân nhầy

Lo âu

Khi bạn lo lắng hoặc căng thẳng, cơ thể sẽ có chế độ chống lại hay bỏ chạy (flight or fight). Hệ thần kinh giao cảm lúc đó sẽ được kích hoạt, điều đó có nghĩa là hệ tiêu hóa của bạn sẽ bắt đầu bị đình trệ. Tình trạng lo âu nếu không thuyên giảm đôi khi sẽ dẫn đến rối loạn lo âu và sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến hệ tiêu hóa của bạn.

Các triệu chứng khác của rối loạn lo âu bao gồm:

  • Lo lắng quá mức
  • Không yên
  • Mất ngủ
  • Dễ kích động
  • Khó tập trung
  • Lo âu có thể được điều trị bằng thuốc hoặc tư vấn tâm lý

Trầm cảm

Trầm cảm có thể gây ra tình trạng táo bón vì rất nhiều lý do. Những người bị trầm cảm thường sẽ nằm trên giường buồn chán cả ngày và do vậy, giảm mức độ hoạt động thể chất. Những người bị trầm cảm cũng có thể sẽ thay đổi chế độ ăn, họ sẽ trở nên ăn rất nhiều thực phẩm nhiều đường, chất béo hoặc hầu như không ăn gì nhiều. Lối sống và chế độ ăn như vậy rất có thể sẽ dẫn đến tình trạng táo bón.

Dùng thuốc và tư vấn tâm lý rất hiệu quả với những người bị trầm cảm. Triệu chứng trầm cảm bao gồm:

  • Cảm thấy vô vọng, vô dụng
  • Có những suy nghĩ tự tử
  • Dễ cáu giận
  • Mất hứng thú với các hoạt động yêu thích hàng nagy
  • Gặp khó khăn trong việc tập trung
  • Mệt mỏi
  • Giảm cảm giác ngon miệng.

Nếu bạn có xuất hiện bất cứ triệu chứng nào trên đây, hãy cân nhắc đến việc gặp chuyên gia trị liệu. Một khi các vấn đề về tâm lý của bạn được giải quyết, hệ tiêu hóa của bạn sẽ đáp ứng lại và sẽ giảm được tình trạng táo bón.

Mang thai

Táo bón là tình trạng rất phổ biến khi mang thai. Cứ 5 phụ nữ mang thai thì sẽ có ít nhất 2 người gặp phải tình trạng táo bón. Nguyên nhân là vì khi mang thai, cơ thể sẽ sản xuất ra nhiều hormone progesterone hơn, và loại hormone này sẽ khiến các cơ ở hệ tiêu hóa co bóp khó khăn hơn. Nếu bạn mang thai, hãy hỏi ý kiến bác sỹ về các cách điều trị táo bón hiệu quả, và an toàn với em bé trong bụng.

Các tình trạng bệnh lý khác

Trong một số trường hợp, các triệu chứng táo bón có thể là dấu hiệu của những vấn đề rất nguy hiểm. ví dụ, các vấn đề về não bộ hoặc các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh cũng có thể sẽ gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh chỉ đạo việc co thắt cơ đường tiêu hóa và tống phân ra ngoài. Ngoài ra, nếu có thứ gì đó làm tắc đường tiêu hóa của bạn, ví dụ như một khối u, cũng có thể sẽ dẫn đến tình trạng táo bón. Trong đa số trường hợp, táo bón không phải là triệu chứng duy nhất mà bạn gặp phải. Các tình trạng bệnh lý khác cũng có thể gây táo bón bao gồm:

  • Tăng canxi huyết
  • Bệnh đa xơ cứng
  • Bệnh Parkinson
  • Bất thường về giải phẫu đường tiêu hóa
  • Ung thư đường tiêu hóa
  • Chất thương cột sống
  • Đột quỵ
  • Dùng thuốc

Thực ra, tình trạng táo bón có thể không phải là do tình trạng bệnh lý bạn đang mắc phải gây ra mà là do các loại thuốc dùng để điều trị bệnh lý đó. Các thuốc dưới đây thường gây ra táo bón:

  • Các thuốc giảm đau dạng opiate, ví dụ như codein và morphine
  • Các thuốc chẹn kênh canxi để điều trị tăng huyết áp và bệnh tim mạch
  • Các thuốc kháng anticholinergic dùng để điều trị tình trạng co thắt cơ
  • Các thuốc dùng để điều trị bệnh động kinh
  • Thuốc chống trầm cảm ba vòng
  • Thuốc dùng để điều trị bệnh Parkinson
  • Thuốc lợi tiểu
  • Thuốc kháng axit dạ dày, đặc biệt là các thuốc kháng axit nhiều canxi
  • Thực phẩm chức năng bổ sung canxi
  • Thực phẩm chức năng bổ sung sắt để điều trị tình trạng thiếu máu
  • Các thuốc chống tiêu chảy

Nếu bạn nhận thấy có sự thay đổi trong nhu động ruột của mình sau khi bắt đầu uống bất cứ loại thuốc nào trên đây, hãy trao đổi với bác sỹ về việc điều chỉnh liều thuốc hoặc đổi thuốc hoặc kê thêm cho bạn một loại thuốc khác để điều chỉnh triệu chứng táo bón.

Nếu việc thay đổi chế độ ăn và thay đổi lối sống không giải quyết được các vấn đề về đường ruột của bạn, hãy đến gặp bác sỹ để được tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán sâu hơn.

Hãy dành thời gian để suy nghĩ về các triệu chứng mà bạn gặp phải, ví dụ như mệt mỏi, rụng tóc, hoặc thay đổi cân nặng. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ xem liệu các loại thuốc bạn đang dùng có phải là nguyên nhân gây táo bón hay không.

Mặc dù táo bón mạn tính không phải lúc nào cũng nghiêm trọng, nhưng bác sỹ có thể sẽ yêu cầu bạn tiến hành thêm các xét nghiệm khác để đảm bảo chắc chắn hơn.

Nếu bạn được chẩn đoán mắc phải các tình trạng bệnh lý khác, cũng đừng quá hoảng sợ. Các bác sỹ sẽ giúp bạn có kế hoạc điều trị càng sớm càng tốt. Nếu bạn cảm thấy trầm cảm hoặc lo lắng và bạn nghĩ rằng những vấn đề này có thể sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bạn, hãy đến gặp một chuyên gia trị liệu.

Thông tin thêm bài viết: 6 loại thực phẩm dễ khiến bạn bị táo bón

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm