Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sức khỏe đường tiêu hóa và da: 5 bệnh của da liên quan đến ruột

Sức khỏe đường ruột có liên quan đến sức khỏe toàn bộ cơ thể bạn và bao gồm cả sức khỏe da của chúng ta. Khái niệm này không hề mới. Các nghiên cứu đã tiến hành xem xét mối liên quan này từ những năm 1930 và tất nhiên họ đã đúng. Điều đó có nghĩa là nếu bạn từng bị viêm ruột, bạn sẽ gặp những triệu chứng biểu hiện trên da. Nhưng điều này cũng có nghĩa nếu bạn điều trị được nguyên nhân thì bạn cũng loại bỏ được những tình trạng như mụn trứng cá, vẩy nến, tình trạng ửng đỏ của da và nhiều bệnh lý khác.

Làm thế nào mà viêm ruột lại dẫn đến những tình trạng của da?

Ruột có ảnh hưởng đến da bằng cách nào? Đó là thông qua trục ruột-da. Trục ruột -da là một mối liên quan hai chiều. Thông qua mối liên quan này, hệ vi sinh đường ruột gửi các tín hiệu đến da về những yếu tố ảnh hưởng như cấu trúc da, viêm và sản xuất bã nhờn. Nếu bất cứ điều gì gây gián đoạn trong quá trình truyền tín hiệu ở ruột thì da bạn cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Viêm ruột có thể dễ dàng gây ra những gián đoạn. Sức khỏe ruột dựa vào sự khỏe mạnh của hệ vi sinh đường ruột và sự toàn vẹn của đường ruột. Nếu hệ vi sinh đường ruột bị gián đoạn hoặc sự toàn vẹn của thành ruột không còn nguyên vẹn. Một loạt các yếu tố có thể dẫn đến viêm ruột - từ bệnh tự miễn cho đến chế độ ăn cho đến nhiễm trùng - bất kỳ những thứ gì có thể tổn hại đến sự khỏe mạnh của hệ vi sinh và sự toàn vẹn của thành ruột.

Năm vấn đề của da liên quan đến sức khỏe ruột của bạn

Vậy những vấn đề nào của da thường liên quan đến sức khỏe ruột của bạn?

  1. Tình trạng mụn trứng cá

Mụn trứng cá xảy ra khi da sản xuất quá nhiều bã nhờn, chúng làm tắc nghẽn lỗ chân lông và cổ nang lông. Mụn trứng cá đa phần đều là loại mụn không viêm, xuất hiện dưới dạng mụn đầu đen và mụn đầu trắng hoặc mụn bị viêm xuất hiện ở dạng mụn mủ, nang, sần và nốt sần trên da. Các điều trị mụn trứng cá thông thường là thuốc bôi da và những sản phẩm này chủ yếu là giúp giảm sản xuất bã nhờn và điều trị bất cứ tình trạng nhiễm trùng nào (thường là kháng sinh).

Bạn có thể đoán ra, những dạng thuốc bôi da không nhắm đến trúng nguyên nhân gây ra mụn trứng cá. Tuy nhiên, việc điều trị còn nên nhắm vào những nguyên nhân tiềm ẩn ở ruột.

Mụn trứng cá, rối loạn hệ vi sinh đường ruột và hội chứng rò rỉ ruột

Có những trường hợp mụn trứng các là do rối loạn hệ vi sinh đường ruột và hội chứng rò rỉ ruột.

Nếu bạn đang bị mụn trứng cá, bạn có thể đang bị rối loạn hệ vi sinh đường ruột. Hệ vi sinh đường ruột tác động đến chất béo và thành phần của mô mỡ và có thể tác động đến sản xuất bã nhờn cũng như thành phần acid béo trong bã nhờn. Rối loạn bã nhỡn có thể dẫn đến mụn trứng cá và sự thật là có thể giải thích cho việc 54% người bị mụn trứng cá liên qua đến sự thay đổi hệ vi sinh đường ruột, theo như kết quả của một nghiên cứu.

Rò rỉ ruột xảy ra khi thành ruột suy giảm chức năng thành ruột làm cho những chất có không mong đợi hoặc không phù hợp từ ruột rò rỉ vào máu. Sự rò rỉ là nguyên nhân khiến hệ miễn dịch phát động đáp ứng viêm tại chỗ hoặc hệ thống và dẫn đến những bệnh biểu hiện trên da.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi thành ruột bị hư hại, vi khuẩn đường ruột hoặc các chất chuyển hóa của hệ vi sinh đường ruột đi vào dòng máu và tích tụ ở da gây hại cho da bạn. Chúng ta cũng có những bằng chứng chỉ ra sự gia tăng tính thấm của thành ruột là vấn đề gây ra mụn trứng cá ở một cơ số người.

  1. Viêm da dạng herpes

Viêm dạ dạng herpes hay còn gọi là bệnh Duhring là một bệnh lý đặc trưng bởi tinh trạng các cụm, đám bọng nước trên nền da đỏ thường xuất hiện dọc theo chân tóc, cánh tay gần khuỷu tay, đầu gối và mông.

Bệnh celiac cũng là một nguyên nhân gây ra viêm đa dạng herpes. Thực ra, bệnh này được coi là biểu hiện bệnh của bệnh celiac. Điều trị thường có sự tham gia của chế độ ăn không gluten và thuốc kiểm soát triệu chứng.

Viêm da dạng herpes và bệnh celiac

Bệnh celiac đặc trưng bởi đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với những protein và enzyme đặc trưng được tìm thấy trong gluten và không điều trị có thể gây ra tình trạng phá hủy mô, đặc biệt là mô của ruột non. Một số người mắc bệnh celiac, một phần đáp ứng miễn dịch sẽ phá hủy các mô da, dẫn đến các tổn thương đặc trưng của viêm da dạng herpes. Người mắc bệnh celiac cũng có thể làm tăng tần suất mắc các vấn đề khác của da, tổn thương niêm mạc miệng, rụng tóc và bạch biến.

Chế độ ăn không gluten là một vấn đề sống còn đối với bệnh celiac. Thực sự không còn cách nào khác để đảm bảo rằng bạn không bị tổn thương bởi các đáp ứng miễn dịch quá mẫn này.

 

4. Eczema

Eczema là một bệnh tự miễn đặc trưng bởi tình trạng da bị ngứa, đỏ. Eczema phá hủy tế bào da, khiến da bị khô và nổi ban, nhiễm trùng và nhiều vấn đề khác. Nguyên nhân gây ra eczema chưa rõ ràng, điều trị nói chung là tránh nguyên nhân bùng phát như khô da, kích ứng và căng thẳng quá mức.

Mối liên quan giữa bệnh tự miễn, sức khỏe đường ruột và eczema

Sức khỏe đường ruột có liên quan đến hệ miễn dịch. Chất chuyển hóa của lợi khuẩn như acid béo chuỗi ngắn tạo nên sự khỏe mạnh và tăng cường miễn dịch. Rối loạn miễn dịch đường ruột có thể ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch. Hệ vi sinh đường ruột cũng ảnh hưởng đến các bệnh tự miễn. Rò rỉ ruột có thể là nguyên nhân gây bùng phát của các bệnh tự miễn.

Chúng ta vẫn còn rất nhiều điều cần nghiên cứu về bệnh tự miễn nói chung và bệnh eczema nói riêng. Một vài nghiên cứu ủng hộ cho mối liên quan giữa đường ruột và bệnh eczema.

Vẩy nến

Tương tự như eczema, vẩy nến cũng là một bệnh tự miễn của da. Trong vẩy nến, các mảng da sần lên, một số người còn sưng nóng đỏ đâu ở khớp. Và người ta cũng không rõ nguyên nhân của vẩy nến. Điều trị vẩy nên là điều trị triệu chứng và tránh những nguyên nhân gây bùng phát bệnh.

7. Vẩy nên, rối loạn vi sinh đường ruột và rò rỉ ruột

Như đã nói ở trên đường ruột và hệ miễn dịch có liên quan trực tiếp với nhau và vẩy nến cũng thuộc mối liên quan đó. Rối loạn hệ vi sinh cũng liên quan đến sự phát triển vẩy nến. những người mắc vẩy nến dường như mất kiểm soát hệ vi sinh đường ruột và làm tăng mức cytokine tiền viêm là nguyên nhân khiến vi khuẩn di chuyển từ đường ruột vào máu hay còn gọi là hội chứng rò rỉ ruột.

Có thể có một mối liên quan giữa viêm ruột kích thích và/hoặc bệnh Crohn với vẩy nến. Những người bị bệnh Crohn có thể phát triển những bệnh lý ở da trong đó có vẩy nến.

8. Tình trạng ửng đỏ của da

Đây là một tình trạng khá phổ biến gây ra những triệu chứng như:

  • Đỏ mặt thường xuyên, thường thấy ở phần trung tâm của khuôn mặt
  • Vết sưng đỏ giống mụn trứng cá
  • Phì đại mũi
  • Các vấn đề của mắt sưng mắt và mí mắt.

Nguyên nhân gây ra tình trạng này cũng chưa rõ ràng có thể là do sự phối hợp giữa yếu tố gen và yếu tố môi trường. Phụ nữ trên 30 tuổi có màu da sáng có nguy cơ cao mắc tình trạng này hơn (đặc biệt nếu làm da của họ thường xuyên tiếp xúc trục tiếp với mặt trời hoặc có tiền sử gia đình có người mắc).

Điều trị thông thường tập trung vào việc tránh tác nhân gây bùng phát như các thực phẩm cay nóng, nước nóng, đồ uống có cồn, tiếp xúc với nắng hoặc gió, nhiệt độ khắc nghiệt, một số loại thuốc và nhiều nguyên nhân khác. Thuốc bôi để giảm mẩn đỏ,  kháng sinh để tránh mụn trứng cá và tổn thương.

Làm thế nào để cải thiện được sức khỏe đường ruột và các bệnh lý của da

Dù đã từng mắc hay chưa mắc các vấn đề trên, thì bạn cũng cần chuẩn bị cho mình một sức khỏe tốt nhất để phòng bệnh. Dinh dưỡng có thể rất hữu ích trong lời khuyên này. Một số mẹo nhỏ để nâng cao sức khỏe đường ruột và làn da bao gồm:

  • Nạp đủ muối khoáng và vi chất: Niacin, acid béo omega 3, sulfur, vitamin E và kẽm đều là những vi chất giúp chống viêm và cải thiện sức khỏe da.
  • Không thể không ăn những thực phẩm có chứa probiotic: là những thực phẩm lên men như dưa muối, kim chi, sữa chua…
  • Ngủ đủ giấc
  • Tập thể dục thường xuyên
  • Kiếm soát stress
  • Hạn chế độc tố đến từ môi trường sống xung quanh
  • Chế độ ăn lành mạnh, đặc biệt là hãy ăn chế độ ăn không gluten đối với những ai bị bệnh celiac.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 điều có thể bạn chưa biết về bệnh đa xơ cứng

 

Ths. Bs. Đào Thị Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Chriskeressser) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm