Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự khác nhau giữa sỏi mật và sỏi thận

Cả sỏi mật và sỏi thận đều rất đau đớn. Sỏi mật là sự lắng đọng của dịch tiêu hóa, trong khi đó sỏi thận là tinh thể hình thành từ các chất hóa học trong nước tiểu.

Sỏi mật và sỏi thận là những tình trạng sức khỏe phổ biến và có thể gây nhầm lẫn. Cả hai tình trạng này đều xuất hiện do sự hình thành các viên sỏi nhỏ và gây đau nhiều. Mặc dù vậy, cả sỏi mật và sỏi thận đều có sự khác biệt đáng kể.

 

Sự khác nhau giữa sỏi mật và sỏi thận

 

Sỏi mật là gì?

Sỏi mật là tình trạng lắng đọng của dịch tiêu hóa cứng lại trong túi mật. Một người có thể hình thành một viên sỏi mật tại một thời điểm, trong khi người khác có thể phát triển nhiều viên sỏi mật cùng lúc. Sỏi mật có thể hình thanh với nhiều kích thước khác nhau, có thể nhỏ như hạt gạo hoặc có thể to như viên sỏi hoặc quả bóng golf.

Nguyên nhân gây hình thành sỏi mật không phải lúc nào cũng rõ ràng. Các nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

  • Túi mật rỗng bất thường: Khi túi mật không được tiết ra toàn bộ hoặc không tiết ra hết, mật có thể trở nên cô đặc và hình thành nên các tinh thể sỏi túi mật.
  • Quá nhiều cholesterol trong mật: Nếu gan bài tiết quá nhiều cholesterol hơn lượng mật có thể hòa tan, lượng mật dư thừa có thể hình thành các tinh thể. Theo thời gian, những tinh thể đó có thể hình thành sỏi mật.
  • Quá nhiều bilirubin trong mật. Cơ thể tạo ra bilirubin khi phá vỡ các tế bào hồng cầu. Một số tình trạng sức khỏe khiến gan không tạo ra quá nhiều bilirubin. Điều này có thể dẫn đến hình thành sỏi mật.

Đọc thêm bài viết: Chuyên gia dinh dưỡng điểm danh những thói quen ăn uống dẫn đến bệnh sỏi mật

 

Sỏi thận là gì?

Sỏi thận được hình thành từ các hóa chất trong nước tiểu. Khi nước tiểu không có đủ nước hoặc khi có quá nhiều chất thải, các hóa chất có thể kết tụ lại với tạo thành tinh thể. Trừ khi thận có thể đào thải các tinh thể ra ngoài, nếu không các tinh thể này có thể hút các khoáng chất và hóa chất khác và hình thành sỏi thận.

Có bốn loại sỏi thận khác nhau:

  • Canxi: Sỏi canxi là loại sỏi thận phổ biến nhất. Chúng thường là kết quả của các yếu tố như chế độ ăn uống, lượng vitamin D cao, rối loạn chuyển hóa hoặc phẫu thuật cắt dạ dày.
  • Struvite: Sỏi struvite hình thành do nhiễm trùng đường tiết niệu
  • Acid uric: Sỏi acid uric thường hình thanh do mất chất lỏng nhiều do tiêu chảy mạn tính hoặc kém hấp thu. Sỏi acid uric có thể hình thành do chế độ ăn giàu protein, bệnh đái tháo đường hoặc một số rối loạn chuyển hóa.
  • Cystine:Sỏi cystine hình thành ở những người mắc bệnh di tuyền gọi là cystin niệu.

 

Sỏi thận và sỏi mật khác nhau như thế nào?

Sỏi mật và sỏi thận là những loại sỏi rất khác nhau. Chúng ảnh hưởng đến cơ quan khác nhau, có nguyên nhân khác nhau và gây ra các triệu chứng khác nhau.

Sỏi thận hình thành trong thận và thường liên quan đến các yếu tố như chế độ ăn và việc uống nước. Sỏi mật hình thành trong túi mật và thường có liên quan đến sức khỏe của hệ tiêu hóa tổng thể và chức năng gan.

Gallbladder and Kidney Stone Differences – Cleveland Clinic

 

Yếu tố nguy cơ của sỏi thận và sỏi mật

Bệnh sỏi mật

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc sỏi mật gồm:

  • Trên 40 tuổi
  • Phụ nữ
  • Có tiền sử gia đình bị sỏi mật
  • Có một chế độ ăn giàu chất béo, giàu cholesterol
  • Chế độ ăn ít chất xơ
  • Béo phì
  • Mang thai
  • Mắc bệnh đái tháo đường, bệnh gan, bệnh bạch cầu, bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm hoặc các bệnh liên quan đến máu khác.
  • Có lối sống ít vận động
  • Giảm cân quá nhanh
  • Dùng thuốc chứa estrogen

Bệnh sỏi thận

Có một số yếu tố đã biết có thể làm tăng nguy cơ mắc sỏi thận, bao gồm

  • Tiền sử gia đình bị sỏi thận
  • Bị sỏi thận trước đó
  • Mất nước
  • Sống ở vùng khí hậu ấm và khô
  • Một chế độ ăn giàu protein, giàu natri
  • Béo phì
  • Phẫu thuật dạ dày
  • Mắc bệnh viêm ruột, tiêu chảy mạn tính và các bệnh tiêu hóa khác
  • Bị nhiễm trùng tiết niêu lặp đi lặp lại
  • Bệnh cường cận giáp, nhiễm toan ống thận và cystine niệu
  • Dùng một số loại thuốc và thực phẩm bổ sung, bao gồm thuốc điều trị đau nửa đầu và thuốc chống trầm cảm

 

Các triệu chứng của bệnh sỏi mật và sỏi thận

Bệnh sỏi mật 

Bạn có thể bị sỏi mật mà không có triệu chứng. Tuy nhiên, khi sỏi mật nằm trong ống dẫn mật, chúng có thể gây tắc nghẽn và gây ra các triệu chứng như:

  • Buồn nôn
  • Nôn mửa
  • Cơn đau có thể ở trung tâm dạ dày hoặc ở phần trên bên phải của dạ dày. Đau đột ngột và ngày càng nặng hơn
  • Đau lan đến giữa hai bả vai hoặc đau lệch về bên vai phải

Bệnh sỏi thận

Các triệu chứng của sỏi thận phụ thuộc vào kích thước của sỏi. Thông thường, sỏi thận lớn gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

  • Đau lưng dưới dữ dội
  • Đi tiểu ra máu
  • Đau bụng dưới hoặc ở bên
  • Đi tiểu nhiều lần
  • Sốt, cảm thấy ớn lạnh, buồn nôn hoặc nôn

 

Điều trị bệnh thế nào?

Bệnh sỏi mật

Sỏi mật chỉ cần điều trị khi bệnh gây ra các triệu chứng. Trong nhiều trường hợp bác sĩ sẽ khuyên bạn chú ý đến các triệu chứng của bản thân. Khi cần điều trị, các lựa chọn bao gồm: Thuốc làm tan sỏi mật, phẫu thuật cắt bỏ túi mật

Bệnh sỏi thận

Việc điều trị sỏi thận phụ thuộc vào kích thước sỏi, trong trường hợp sỏi nhỏ, bạn có thể uống nhiều nước để đào thải sỏi ra ngoài. Trong trường hợp khác, thuốc theo đơn có thể giúp giảm acid trong nước tiểu giúp bạn đi tiểu dễ dàng hơn. Các viên sỏi lớn gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hoặc gây nhiễm trùng đôi khi cần phải được phẫu thuật. Các lựa chọn phẫu thuật gồm tán sỏi bằng sóng, lấy sỏi thông qua nội soi niệu quản, phẫu thuật để lấy sỏi

 

Dự phòng bệnh thế nào?

Bệnh sỏi mật

Không có cách nào được chứng minh giúp ngăn ngừa sỏi mật, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách thực hiện các bước sau: Duy trì cân nặng phù hợp, thêm chất xơ vào chế độ ăn, đảm bảo tuân thủ thời gian ăn uống đều đặn. Bạn cũng nên thực hiện các mục tiêu an toàn ví dụ như giảm 0.5-1kg cân nặng mỗi tuần cho đến khi đạt được cân nặng chuẩn.

Bệnh sỏi thận

Một trong những cách tốt nhất để giảm nguy cơ sỏi thân đó là luôn uống đủ nước. Bạn nên uống nước trong suốt cả ngày và giảm lượng thức ăn nhiều muối/nhiều natri. Nếu bạn đã từng bị sỏi thận hoặc có nguy cơ bị sỏi thận, bạn cần đi khám sớm nhất có thể để nhận được tư vấn và sử dụng các loại thuốc giúp giảm nguy cơ mắc sỏi thận.

Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học là chìa khóa giúp bạn dự phòng nhiều bệnh, trong đó có bệnh sỏi mật và sỏi thận. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng bệnh. Đặt lịch khám ngay với các chuyên gia dinh dưỡng đầu ngành tại Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935 18 3939/ 024 3633 5678

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đã bị sỏi mật

BS Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

  • 14/08/2025

    Bỏng nắng và các phản ứng khác của da với ánh nắng mặt trời

    Mặt trời tạo ra các tia vô hình gọi là tia cực tím A (UVA) và tia cực tím B (UVB) có thể gây hại cho da của bạn . Quá nhiều ánh nắng mặt trời có thể gây cháy nắng , thay đổi kết cấu da và ung thư da. Phát ban cũng có thể là do ánh nắng mặt trời. Ngay cả trong những ngày nhiều mây, bức xạ UV vẫn chiếu xuống mặt đất và có thể gây hại cho da.

Xem thêm