Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự ảnh hưởng của ô nhiễm không khí tới sức khỏe

Khi bạn tiếp xúc với các hạt mịn trong không khí bị ô nhiễm. Các hạt mịn này thâm nhập sâu vào phổi và hệ thống tim mạch, gây ra các bệnh đột quỵ, bệnh tim, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.

Ô nhiễm không khí đe dọa sức khỏe của người dân ở khắp mọi nơi trên thế giới. Theo uớc tính mới đây năm 2018 cho thấy rằng 9/10 người dân phải hít thở không khí chứa hàm lượng các chất gây ô nhiễm cao. Ô nhiễm không khí cả ở bên ngoài và trong nhà gây ra khoảng 7 triệu ca tử vong hàng năm trên toàn cầu; chỉ tính riêng khu vực Tây Thái Bình Dương, khoảng 2,2 triệu người tử vong mỗi năm. Bài viết dưới đây sẽ liệt kê một số bệnh phổ biển mà nhiều người gặp phải khi tiếp xúc với ô nhiễm không khí.

Ung thư phổi

Các hạt trong ô nhiễm không khí có thể gây ung thư phổi, nguyên nhân hàng đầu gây tử vong liên quan đến ung thư ở Mỹ. Khoảng 6% số ca tử vong trên toàn thế giới liên quan đến ô nhiễm không khí ngoài trời là do ung thư phổi. Không khí bẩn cũng có thể góp phần gây ra các loại bệnh khác, chẳng hạn như ung thư đường tiết niệu và bàng quang.

Ung thư phổi - Những con số đáng báo động | VTV.VN

Cơn hen suyễn

Một số ô nhiễm bạn có thể nhìn thấy, như khói. Một số bạn không thể, như carbon monoxide. Ô nhiễm không khí là bất kỳ loại khí hoặc hạt nào có trong không khí nhưng không phải là một phần tự nhiên của nó. Hai chất ô nhiễm chính có thể ảnh hưởng đến bệnh hen suyễn của bạn. Ozone là một loại khí tạo ra khói bụi. Nó có thể ảnh hưởng đến cách bạn thở. Các hạt nhỏ như bụi hoặc khói có thể bị mắc kẹt trong phổi của bạn. Chúng có thể làm hỏng phổi của bạn và khiến bạn bị tấn công nhiều hơn.

Viêm phế quản mãn tính

Khí thải từ ô tô, xe tải và các phương tiện khác gây ô nhiễm không khí. Nếu bạn sống ở thành phố và thường xuyên hít phải khói xe cộ, bạn có thể bị viêm phế quản mãn tính (kéo dài). Đây là khi niêm mạc của ống phế quản, nơi mang không khí đến phổi của bạn, bị viêm. Nếu mắc bệnh này, bạn có thể bị khó thở và ho ra chất nhầy đặc có thể có màu trắng, vàng hoặc xanh lục.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)

Viêm phế quản mãn tính và khí thũng là những tình trạng phổ biến dẫn đến bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính hay còn gọi là COPD. Những tình trạng này ngăn chặn luồng không khí trong phổi. Tiếp xúc lâu dài với khí, hạt hoặc khói là nguyên nhân chính dẫn đến COPD. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng COPD phổ biến hơn ở những khu vực có mức độ ô nhiễm không khí cao. Nếu bạn bị phổi tắc nghẽn mãn tính, bạn có thể thấy khó thở hơn khi không khí bị ô nhiễm. Những trường hợp nghiêm trọng có thể phải nhập viện hoặc thậm chí tử vong.

Viêm phổi

Oxit nitơ và sulfur dioxide trong ô nhiễm không khí làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phổi hoặc viêm phổi. Các triệu chứng có thể bao gồm đau ngực, ho, mệt mỏi, khó thở và sốt. Người già hoặc những người mắc bệnh mãn tính có thể không bị sốt. Trẻ em và người già đặc biệt có nguy cơ. Viêm phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em trên toàn thế giới. Người lớn tuổi đặc biệt có khả năng phải nhập viện vì viêm phổi sau khi tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí.

Bệnh tim

Ô nhiễm không khí có thể dẫn đến nguy cơ đau tim, nhịp tim không đều (loạn nhịp tim), suy tim và đột quỵ. Các hạt nhỏ trong ô nhiễm đủ nhỏ để di chuyển đến các mạch máu và gây viêm. Theo thời gian, chúng có thể khiến bệnh tim phát triển nhanh hơn. Những người sống gần các con phố đông đúc hoặc các nhà máy có nguy cơ cao hơn. Nhưng ngay cả việc tiếp xúc trong thời gian ngắn cũng có thể làm tổn thương trái tim bạn.

Bệnh tâm thần

Các nghiên cứu cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa chất lượng không khí và sức khỏe tinh thần của bạn. Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra hơn 150 triệu hồ sơ y tế ở Mỹ và Đan Mạch. Họ phát hiện ra rằng những người sống ở các khu vực có chất lượng không khí tồi tệ nhất ở Hoa Kỳ có tỷ lệ mắc chứng rối loạn lưỡng cực tăng 27% và tỷ lệ trầm cảm nặng tăng 6%.

Tình trạng tự miễn dịch

Đây là khi hệ thống miễn dịch của bạn tấn công cơ thể của chính bạn. Điều này thường làm hỏng mô của bạn và có thể gây viêm quanh tim và phổi. Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng ô nhiễm không khí gây ra phản ứng miễn dịch trong phổi của bạn và có thể gây ra một số tình trạng tự miễn dịch nhất định. Các nhà nghiên cứu không biết chính xác nó hoạt động như thế nào, nhưng các hạt từ ô nhiễm không khí xâm nhập vào chúng và gây ra phản ứng tấn công.

Thế nào là bệnh tự miễn? | Vinmec

Sảy thai

Ozone và các hạt trong ô nhiễm không khí có thể đóng vai trò gây sảy thai trong nửa đầu của thai kỳ. Các nhà nghiên cứu không chắc chắn chính xác như thế nào nhưng họ cho rằng nguyên nhân có thể là do tình trạng viêm quanh nhau thai. Một nghiên cứu xem xét tình trạng ô nhiễm không khí liên quan đến giao thông ở Mỹ và Israel đã liên kết nó với tình trạng sảy thai trong khoảng tuần thứ 10 đến tuần thứ 20 của thai kỳ.

Sinh non

Tiếp xúc với ô nhiễm không khí có liên quan đến sinh non. Ô nhiễm có thể làm tăng mức độ hóa chất độc hại trong máu. Điều này gây căng thẳng cho hệ thống miễn dịch của phụ nữ mang thai. Điều này có thể làm suy yếu nhau thai và gây ra sinh non. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe cho em bé ngay lập tức hoặc về lâu dài. Ô nhiễm không khí cũng có thể gây ra cân nặng khi sinh thấp.

Tham khảo thêm bài viết: Các vấn đề về não ở trẻ sinh non

Giảm tuổi thọ

Hít thở không khí ô nhiễm dù chỉ trong một khoảng thời gian ngắn cũng có thể rút ngắn tuổi thọ của bạn. Hơn 4 triệu người trên thế giới chết sớm mỗi năm do ô nhiễm không khí ngoài trời. Những cái chết đó chủ yếu là do đột quỵ, bệnh tim, ung thư phổi, phổi tắc nghẽn mãn tính và nhiễm trùng đường hô hấp. Các thành phần nguy hiểm nhất của ô nhiễm không khí là ozone, nitơ dioxide và sulfur dioxide.

Vấn đề về học tập và trí nhớ

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể có tác động có hại đến não. Ô nhiễm không khí liên quan đến giao thông có thể làm chậm sự phát triển trí não và hành vi của em bé. Ở người già, nó làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí liên quan đến giao thông có thể ảnh hưởng đến các bộ phận của não, bao gồm chất xám, chất trắng và hạch nền. Những thay đổi này đối với não do ô nhiễm được cho là ảnh hưởng đến sự phát triển.

Giải quyết ô nhiễm môi trường từ giao thông: Khó chồng thêm khó

Kích ứng mắt và mũi

Ô nhiễm không khí ngoài trời có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Nhưng ô nhiễm bạn tìm thấy trong nhà cũng vậy. Những bức tường mới sơn có thể thải ra khói và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) gây kích ứng mắt và mũi của bạn. Đồ nội thất hoặc thảm mới có thể chứa các hóa chất có mùi nồng, khiến bạn đau đầu hoặc chóng mặt. Hóa chất trong các sản phẩm tẩy rửa được thêm vào hỗn hợp. Hệ thống sưởi ấm hoặc làm mát của bạn tái chế những thứ này trong không khí trong nhà bạn. Hãy tự bảo vệ mình bằng cách đảm bảo ngôi nhà của bạn được thông gió tốt.

Chỉ số chất lượng không khí

Làm thế nào để bạn biết nếu không khí bên ngoài của bạn bị ô nhiễm? Chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại địa phương của bạn từ Cục Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) có thể giúp ích. Đó là thang điểm từ 0 đến 500 và số càng lớn thì ô nhiễm không khí càng có hại. Nó có 6 cấp độ: tốt, trung bình, không tốt cho nhóm nhạy cảm, không tốt cho sức khỏe, rất không tốt cho sức khỏe và nguy hiểm.

Mừng Tết thiếu nhi, Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM gửi tới cha mẹ chương trình VIAM Kids’s Day – Dinh dưỡng đong đầy với vô số phần quà ý nghĩa và giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo. Cùng VIAM clinic tìm hiểu chi tiết về chương trình Tại đây. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline 0935.18.3939 / 024.3633.5678 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo WebMD
Bình luận
Tin mới
  • 01/04/2025

    Tăng cường miễn dịch cho trẻ mùa xuân

    Mùa xuân đến, mang theo không khí ấm áp và sức sống mới cho vạn vật. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm giao mùa, khí hậu biến đổi thất thường, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn, virus và mầm bệnh sinh sôi phát triển.

  • 01/04/2025

    Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ: Hiểu đúng và đồng hành cùng người tự kỷ

    Ngày 2 tháng 4 hàng năm, thế giới cùng hướng về Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ – một sự kiện do Liên Hợp Quốc khởi xướng nhằm kêu gọi sự quan tâm sâu sắc hơn đến rối loạn phổ tự kỷ (ASD).

  • 31/03/2025

    Chăm sóc da cho bé vào mùa xuân: Mẹo nhỏ cho mẹ

    Mùa xuân là thời điểm giao mùa, khí hậu thất thường, hanh khô, độ ẩm thấp, dễ gây ra những ảnh hưởng không tốt đến làn da nhạy cảm của trẻ nhỏ.

  • 30/03/2025

    Những thay đổi về làn da tuổi mãn kinh

    Tuổi mãn kinh không chỉ gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe sinh lý nữ, mà còn ảnh hưởng đến làn da. Chị em phụ nữ nên lưu ý điều gì khi chăm sóc da tuổi ngoài 40?

  • 30/03/2025

    Người cao tuổi và bệnh giao mùa

    Giao mùa là thời điểm chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, kéo theo sự thay đổi của thời tiết, khí hậu. Đối với người cao tuổi, giai đoạn này thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe do hệ miễn dịch suy giảm và cơ thể dần lão hóa.

  • 29/03/2025

    Đi bộ nhanh mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong

    Một nghiên cứu mới cho thấy, hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ nhanh, yoga, làm vườn… mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong.

  • 29/03/2025

    Tại sao bạn bị đau bụng khi chạy?

    Các vấn đề dạ dày khi chạy bộ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây khó chịu cho người chạy. Bạn có thể gặp tình trạng co thắt, đau bụng dẫn đến tiêu chảy trong khi chạy.

  • 28/03/2025

    3 nhóm người nên hạn chế ăn chanh

    Hầu hết mọi người có thể ăn chanh hoặc uống nước chanh một cách an toàn nhưng vì chanh có tính acid nên nó có nguy cơ gây bất lợi cho một số trường hợp cụ thể. Vậy nhóm người nào nên hạn chế ăn chanh?

Xem thêm