Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về ngáp

Bạn cảm thấy mình không thể ngừng ngáp dù bạn đã ngủ đủ giấc và không cảm thấy mệt mỏi? Dưới đây là những điều bạn cần biết về ngáp.

Bạn có thể không để ý đến tần suất mình ngáp, hoặc bạn có thể thắc mắc tại sao bạn không thể ngừng ngáp. Ngáp là một phản xạ phổ biến khi mà bạn há to hàm, hít vào một hơi thật sâu rồi nhanh chóng thở ra. Thông thường, bạn sẽ cảm thấy thư giãn hơn ngay sau khi ngáp. Không có lý do chính xác tại sao mọi người ngáp, nhưng có nhiều giả thuyết về nguyên nhân gây ra ngáp.

Ngáp là gì?

Ngáp từ lâu có liên quan đến cảm giác mệt mỏi hoặc buồn chán. Tuy nhiên, có những nghiên cứu mới cho thấy điều này có thể không đúng. Vì không xác định được nguyên nhân gây ra ngáp, vậy nên các nghiên cứu mới này đưa ra các lý thuyết về lý do tại sao bạn ngáp. ‌

Các nghiên cứu mới hơn cho thấy ngáp có thể giúp ích nhiều hơn việc đưa oxy lên não.

Khi bạn ngáp, các nhà nghiên cứu nghĩ rằng bạn có thể đang truyền đạt cảm xúc của mình cho dù bạn đang mệt mỏi, buồn chán hay đang bị căng thẳng nhẹ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng ngáp là một kỹ năng xã hội và thể hiện sự đồng cảm, nơi chúng ta thể hiện rằng chúng ta kết nối với những người khác.

Nguyên nhân gây ra ngáp

Không có bất kỳ lý do cụ thể nào khiến bạn ngáp. Ngáp thường xuyên là một phản xạ trong cơ thể bạn xảy ra một cách không tự chủ, có nghĩa là bạn thực hiện nó mà không cần suy nghĩ về nó. Tuy nhiên, có nhiều điều mà các nhà nghiên cứu đồng ý là nguyên nhân gây ra hiện tượng ngáp.

  • Thay đổi độ cao: Nếu đang trên máy bay hoặc lái xe ở các độ cao khác nhau, bạn có thể cố ý ngáp hoặc phản ứng tự động từ cơ thể. Đây là cơ thể của bạn đang cân bằng áp suất trong tai của bạn.
  • Sự đồng cảm: Một nguyên nhân khác của việc ngáp là do sự đồng cảm của xã hội. Nếu bạn nhìn thấy ai đó ngáp hoặc thậm chí đọc về việc ngáp, bạn có thể muốn ngáp. Các nhà tâm lý học nói rằng bạn có nhiều khả năng ngáp khi thấy người khác làm điều đó nếu bạn đồng cảm hơn. Bạn càng ở gần ai đó, bạn càng có nhiều khả năng ngáp nếu họ làm vậy. ‌
  • Cảm thấy buồn chán hoặc mệt mỏi: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngáp không phải là dấu hiệu của sự mệt mỏi hay cảm thấy buồn chán. Đúng hơn, đó là một phản xạ từ não khiến bạn thức dậy hoặc cảm thấy tỉnh táo hơn. Ngáp là cách cơ thể cố gắng đánh thức bạn.‌
  • Làm mát não của bạn: Một lý thuyết khác chưa được chứng minh đó là ngáp là cách cơ thể bạn làm mát bộ não đang ấm nóng của bạn. Lý thuyết là bạn sẽ ngáp nhiều hơn trong những tình huống mà bạn quá nóng. Hít thở sâu và há miệng đã được chứng minh là có thể làm mát não một chút. Tuy nhiên, không có đủ bằng chứng cho lý thuyết này. ‌
  • Làm giãn phổi và mô phổi của bạn: Khi bạn ngáp, đôi khi kéo theo nó là một sự kéo dãn. Bằng cách ngáp, cơ thể bạn có thể uốn dẻo các cơ và kéo giãn các khớp của bạn. Bạn cũng có thể bị tăng nhịp tim. Bằng cách kéo giãn phổi và cải thiện tim, bạn cũng sẽ cảm thấy tỉnh táo hơn.

Bây giờ bạn đã biết những lý do có thể gây ra ngáp, hãy chú ý hơn đến thời điểm mình ngáp nhé. Thông thường, mọi người không nhận thấy họ ngáp trừ khi việc ngáp xảy ra nhiều hơn bình thường.

Ngáp qúa mức có phải là vấn đề?

Khi bạn bắt đầu ngáp nhiều và không thể dừng lại, bạn có thể bắt đầu trở nên lo lắng. Ngáp quá nhiều có thể do bệnh lý có từ trước. Các bệnh lý này bao gồm:

  • Thiếu ngủ hoặc khi bạn liên tục không ngủ đủ giấc
  • Mất ngủ, một tình trạng mà bạn khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không sâu giấc
  • Ngưng thở khi ngủ, một tình trạng làm gián đoạn nhịp thở khi bạn ngủ
  • Chứng ngủ rũ, một tình trạng khiến bạn buồn ngủ quá mức vào ban ngày

Ngáp quá nhiều cũng có thể do bạn đang dùng thuốc khiến bạn cảm thấy rất mệt mỏi.‌

Mặc dù ngáp quá nhiều có thể là triệu chứng của một bệnh lý có từ trước, nhưng đôi khi nó có thể là triệu chứng của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Các trường hợp khẩn cấp này bao gồm: ‌

  • Đau tim
  • Đột quỵ
  • Chảy máu quanh tim
  • U não

Nếu bạn đang làm điều gì đó lặp đi lặp lại hoặc không thú vị với bạn, bạn có thể ngáp không ngừng. Những công việc như xem tivi, nghe giảng, học bài hoặc lái xe có thể khiến bạn rơi vào trạng thái hoạt động kém khiến bạn ngáp nhiều hơn. ‌

Rối loạn điều hòa nhiệt độ và đau đầu dữ dội cũng có thể gây ra ngáp nhiều. Các nhà nghiên cứu cho rằng điều này có thể là do rối loạn chức năng tuần hoàn máu.

Không thể ngừng ngáp có thể là cách cơ thể cho thấy hệ tuần hoàn của bạn không hoạt động hoặc cơ thể bạn không thể điều chỉnh nhiệt độ cơ thể.

Làm gì khi bạn không thể ngừng ngáp?

Nếu bạn bắt đầu ngáp quá nhiều và không rõ lý do tại sao, bạn nên nói chuyện với bác sĩ. Ngáp quá nhiều có thể do tình trạng bệnh lý có từ trước. Bạn nên hỏi bác sĩ xem nguyên nhân có thể là gì. Bạn không nên bỏ qua việc ngáp quá nhiều mặc dù ngáp là một phản xạ phổ biến.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Chứng mệt mỏi buổi sáng và cách xử trí 

BS. Đoàn Thu Hồng - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo WebMD) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm