Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về ngáp

Bạn cảm thấy mình không thể ngừng ngáp dù bạn đã ngủ đủ giấc và không cảm thấy mệt mỏi? Dưới đây là những điều bạn cần biết về ngáp.

Bạn có thể không để ý đến tần suất mình ngáp, hoặc bạn có thể thắc mắc tại sao bạn không thể ngừng ngáp. Ngáp là một phản xạ phổ biến khi mà bạn há to hàm, hít vào một hơi thật sâu rồi nhanh chóng thở ra. Thông thường, bạn sẽ cảm thấy thư giãn hơn ngay sau khi ngáp. Không có lý do chính xác tại sao mọi người ngáp, nhưng có nhiều giả thuyết về nguyên nhân gây ra ngáp.

Ngáp là gì?

Ngáp từ lâu có liên quan đến cảm giác mệt mỏi hoặc buồn chán. Tuy nhiên, có những nghiên cứu mới cho thấy điều này có thể không đúng. Vì không xác định được nguyên nhân gây ra ngáp, vậy nên các nghiên cứu mới này đưa ra các lý thuyết về lý do tại sao bạn ngáp. ‌

Các nghiên cứu mới hơn cho thấy ngáp có thể giúp ích nhiều hơn việc đưa oxy lên não.

Khi bạn ngáp, các nhà nghiên cứu nghĩ rằng bạn có thể đang truyền đạt cảm xúc của mình cho dù bạn đang mệt mỏi, buồn chán hay đang bị căng thẳng nhẹ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng ngáp là một kỹ năng xã hội và thể hiện sự đồng cảm, nơi chúng ta thể hiện rằng chúng ta kết nối với những người khác.

Nguyên nhân gây ra ngáp

Không có bất kỳ lý do cụ thể nào khiến bạn ngáp. Ngáp thường xuyên là một phản xạ trong cơ thể bạn xảy ra một cách không tự chủ, có nghĩa là bạn thực hiện nó mà không cần suy nghĩ về nó. Tuy nhiên, có nhiều điều mà các nhà nghiên cứu đồng ý là nguyên nhân gây ra hiện tượng ngáp.

  • Thay đổi độ cao: Nếu đang trên máy bay hoặc lái xe ở các độ cao khác nhau, bạn có thể cố ý ngáp hoặc phản ứng tự động từ cơ thể. Đây là cơ thể của bạn đang cân bằng áp suất trong tai của bạn.
  • Sự đồng cảm: Một nguyên nhân khác của việc ngáp là do sự đồng cảm của xã hội. Nếu bạn nhìn thấy ai đó ngáp hoặc thậm chí đọc về việc ngáp, bạn có thể muốn ngáp. Các nhà tâm lý học nói rằng bạn có nhiều khả năng ngáp khi thấy người khác làm điều đó nếu bạn đồng cảm hơn. Bạn càng ở gần ai đó, bạn càng có nhiều khả năng ngáp nếu họ làm vậy. ‌
  • Cảm thấy buồn chán hoặc mệt mỏi: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngáp không phải là dấu hiệu của sự mệt mỏi hay cảm thấy buồn chán. Đúng hơn, đó là một phản xạ từ não khiến bạn thức dậy hoặc cảm thấy tỉnh táo hơn. Ngáp là cách cơ thể cố gắng đánh thức bạn.‌
  • Làm mát não của bạn: Một lý thuyết khác chưa được chứng minh đó là ngáp là cách cơ thể bạn làm mát bộ não đang ấm nóng của bạn. Lý thuyết là bạn sẽ ngáp nhiều hơn trong những tình huống mà bạn quá nóng. Hít thở sâu và há miệng đã được chứng minh là có thể làm mát não một chút. Tuy nhiên, không có đủ bằng chứng cho lý thuyết này. ‌
  • Làm giãn phổi và mô phổi của bạn: Khi bạn ngáp, đôi khi kéo theo nó là một sự kéo dãn. Bằng cách ngáp, cơ thể bạn có thể uốn dẻo các cơ và kéo giãn các khớp của bạn. Bạn cũng có thể bị tăng nhịp tim. Bằng cách kéo giãn phổi và cải thiện tim, bạn cũng sẽ cảm thấy tỉnh táo hơn.

Bây giờ bạn đã biết những lý do có thể gây ra ngáp, hãy chú ý hơn đến thời điểm mình ngáp nhé. Thông thường, mọi người không nhận thấy họ ngáp trừ khi việc ngáp xảy ra nhiều hơn bình thường.

Ngáp qúa mức có phải là vấn đề?

Khi bạn bắt đầu ngáp nhiều và không thể dừng lại, bạn có thể bắt đầu trở nên lo lắng. Ngáp quá nhiều có thể do bệnh lý có từ trước. Các bệnh lý này bao gồm:

  • Thiếu ngủ hoặc khi bạn liên tục không ngủ đủ giấc
  • Mất ngủ, một tình trạng mà bạn khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không sâu giấc
  • Ngưng thở khi ngủ, một tình trạng làm gián đoạn nhịp thở khi bạn ngủ
  • Chứng ngủ rũ, một tình trạng khiến bạn buồn ngủ quá mức vào ban ngày

Ngáp quá nhiều cũng có thể do bạn đang dùng thuốc khiến bạn cảm thấy rất mệt mỏi.‌

Mặc dù ngáp quá nhiều có thể là triệu chứng của một bệnh lý có từ trước, nhưng đôi khi nó có thể là triệu chứng của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Các trường hợp khẩn cấp này bao gồm: ‌

  • Đau tim
  • Đột quỵ
  • Chảy máu quanh tim
  • U não

Nếu bạn đang làm điều gì đó lặp đi lặp lại hoặc không thú vị với bạn, bạn có thể ngáp không ngừng. Những công việc như xem tivi, nghe giảng, học bài hoặc lái xe có thể khiến bạn rơi vào trạng thái hoạt động kém khiến bạn ngáp nhiều hơn. ‌

Rối loạn điều hòa nhiệt độ và đau đầu dữ dội cũng có thể gây ra ngáp nhiều. Các nhà nghiên cứu cho rằng điều này có thể là do rối loạn chức năng tuần hoàn máu.

Không thể ngừng ngáp có thể là cách cơ thể cho thấy hệ tuần hoàn của bạn không hoạt động hoặc cơ thể bạn không thể điều chỉnh nhiệt độ cơ thể.

Làm gì khi bạn không thể ngừng ngáp?

Nếu bạn bắt đầu ngáp quá nhiều và không rõ lý do tại sao, bạn nên nói chuyện với bác sĩ. Ngáp quá nhiều có thể do tình trạng bệnh lý có từ trước. Bạn nên hỏi bác sĩ xem nguyên nhân có thể là gì. Bạn không nên bỏ qua việc ngáp quá nhiều mặc dù ngáp là một phản xạ phổ biến.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Chứng mệt mỏi buổi sáng và cách xử trí 

BS. Đoàn Thu Hồng - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo WebMD) -
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm