Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguyên nhân gây hạ huyết áp khi đứng và cách ngăn ngừa

Hiện tượng chóng mặt là do huyết áp của bạn giảm nhanh khi đứng lên. Chúng thường kéo dài từ vài giây đến vài phút. Đứng lên nhanh cũng có thể gây ra choáng váng tạm thời, ù tai và mờ mắt.

Hầu hết mọi người thường gặp phải tình trạng này. Hạ huyết áp khi đứng lên thường không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên bị thì đó có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Trong bài viết này sẽ đề cập đến các nguyên nhân khiến bạn hạ huyết áp khi đứng và các cách có thể ngăn chặn chúng.

Huyết áp thấp tư thế là gì?

Chóng mặt là hiện tượng huyết áp giảm đột ngột khi bạn đứng lên từ tư thế nằm hoặc ngồi. Hiện tượng này trong y học gọi là hạ huyết áp thể đứng hoặc hạ huyết áp tư thế. Theo Hiệp Hội Thần Kinh Tự Chủ Hoa Kỳ và Viện Thần Kinh Hoa Kỳ, hạ huyết áp tư thế là tình trạng huyết áp tâm thu giảm ít nhất 20mmHg hoặc huyết áp tâm trương giảm ít nhất 10mmHg khi ở tư thế đứng trong 2 đến 5 phút. Khi bạn đứng lên quá nhanh, do ảnh hưởng của trọng lực, máu trong cơ thể sẽ bị dồn về phía các tĩnh mạch vùng thấp của cơ thể và được giữ lại ở đó. Lúc này, sự hồi lưu tĩnh mạch bị giảm kéo theo giảm lượng máu và oxy đến tim và não. Do đó bệnh nhân có thể bị chóng mặt và choáng váng. Ngoài ra bạn cũng có thể gặp các triệu chứng sau khi đứng lên nhanh:

  • Mờ mắt
  • Mệt mỏi
  • Buồn nôn
  • Tim đập nhanh
  • Đau đầu
  • Ngất

Nguyên nhân của huyết áp thấp tư thế là gì?

Bất kỳ ai cũng có thể gặp phải tình trạng hạ huyết áp tư thế. Nhưng chúng đặc biệt phổ biến ở những người trên 65 tuổi, có tới 18,2% người trong độ tuổi này bị hạ huyết áp tư thế.

Các điều sau đây có thể dẫn đến tình trạng hạ huyết áp tư thế:

  • Lão hóa
  • Mất nước
  • Thiếu máu (số lượng tế bào hồng cầu thấp)
  • Mất máu
  • Thai kỳ
  • Vấn đề van tim
  • Bệnh tiểu đường
  • Tình trạng tuyến giáp
  • Thời tiết nóng
  • Dùng thuốc lợi tiểu, chất gây nghiện hoặc thuốc an thần
  • Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc hạ huyết áp
  • Kết hợp rượu và thuốc
  • Nghỉ ngơi lâu trên giường
  • Rối loạn ăn uống

Cách phòng ngừa hạ huyết áp tư thế xảy ra?

Những thay đổi lối sống dưới đây có thể giúp bạn giảm thiểu tần suất bị hạ huyết áp tư thế. Tuy nhiên, nếu bạn bị hạ huyết áp là do tình trạng bệnh lý có từ trước thì nên đến gặp bác sĩ. Các bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng và tìm ra các lựa chọn điều trị tốt nhất.

Uống đủ nước: Mất nước có thể dẫn đến choáng váng ngay cả ở những người khỏe mạnh. Khi bạn bị mất nước, tổng lượng máu có thể giảm xuống làm cho huyết áp tổng thể cũng giảm theo. Mất nước có thể gây ra suy nhược, chóng mặt và mệt mỏi cùng với các tình trạng khác.

Đứng lên từ từ: Nếu bạn thường xuyên bị chóng mặt, bạn hãy đứng lên chậm hơn từ tư thế ngồi và nằm. Điều này giúp cơ thể có thêm thời gian để phản xạ, thích nghi với những thay đổi của huyết áp.

Tránh môi trường nóng: Đổ mồ hôi nhiều có thể khiến bạn mất nước và chất điện giải, đồng thời làm tăng nguy cơ hạ huyết áp tư thế. Bổ sung nước thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa hiện tượng chóng mặt và các triệu chứng khác.

Hạn chế uống rượu: Rượu là một chất lợi tiểu, nó khiến bạn mất nước. Uống nhiều nước và chất điện giải sau khi uống rượu có thể giúp giảm thiểu tình trạng mất nước.

Khi nào nên gặp bác sĩ?

Nếu bạn bị hạ huyết áp tư thế do mất nước hoặc ngồi lâu, chúng có thể không nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên bị chóng mặt, bạn nên nói chuyện với bác sĩ để xem liệu tình trạng này có phải do sức khỏe hay không. Bạn cũng nên nói chuyện với bác sĩ nếu bị đi loạng choạng, ngã, ngất xỉu hoặc bị song thị.

Những yếu tố khiến bạn có nguy cơ mắc hạ huyết áp tư thế?

Bất kỳ ai cũng có thể gặp phải tình trạng hạ huyết áp tư thế. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ này.

Thuốc: Dùng thuốc làm giảm huyết áp có thể làm tăng nguy cơ bị chóng mặt và choáng váng. Các loại thuốc có thể gây ra tình trạng này bao gồm:

  • Thuốc chẹn alpha
  • Thuốc chẹn beta
  • Thuốc chặn canxi
  • Nitrat
  • Men chuyển đổi angiotensin (ACE)

Nghỉ ngơi lâu trên giường: Nếu bạn nằm trên giường trong một thời gian dài, bạn có thể mệt mỏi và choáng khi thức dậy. Từ từ rời khỏi giường sẽ giúp giữ huyết áp của bạn ổn định hơn.

Sự lão hóa: Khi bạn già đi, các phản xạ kiểm soát ổn định huyết áp của cơ thể bắt đầu hoạt động kém hiệu quả hơn. Mặc dù không thể ngừng việc cơ thể lão hóa, nhưng một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và một lối sống lành mạnh có thể giúp bạn duy trì một hệ thống tim mạch khỏe mạnh.

Thai kỳ: Hạ huyết áp tư thế thường gặp ở phụ nữ mang thai. Thay đổi nội tiết tố làm cho các mạch máu giãn ra và có thể khiến huyết áp giảm xuống. Nhiều phụ nữ nhận thấy huyết áp của họ giảm trong 24 tuần đầu của thai kỳ.

Bệnh tật: Các tình trạng tim mạch khác nhau có thể làm tăng nguy cơ huyết áp thấp và phát triển các cơn chóng mặt. Bao gồm các vấn đề về van tim và đau tim, bệnh Parkinson, bệnh tiểu đường và các bệnh khác làm tổn thương dây thần kinh cũng có thể gây ra chứng hạ huyết áp tư thế.

Hầu hết mọi người đều gặp phải tình trạng hạ huyết áp tư thế, đặc biệt với những người trên 65 tuổi. Hạ huyết áp tư thế thường do cơ thể bị mất nước. Bổ sung đầy đủ nước, đặc biệt là khi tập thể dục có thể giúp bạn ngăn ngừa tình trạng này. Theo các chuyên gia, đàn ông trưởng thành trung bình cần 15,5 cốc nước mỗi ngày và phụ nữ trung bình cần 11,5 cốc mỗi ngày. Nếu bạn sống trong khí hậu nóng, bạn cần uống nhiều nước hơn. Nếu bạn choáng váng hoặc ngất xỉu, bạn nên đến gặp bác sĩ để điều trị.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hạ huyết áp khi thay đổi tư thế đột ngột

 

Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 19/10/2025

    6 lợi ích của quả ổi với người bệnh đái tháo đường

    Quả ổi chứa nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin C và kali có thể giúp tăng cường độ nhạy insulin và điều chỉnh lượng đường trong máu. Dưới đây là 6 lợi ích của quả ổi với người bệnh đái tháo đường.

  • 19/10/2025

    Mất ngủ: Nguyên nhân, hậu quả và cách cải thiện giấc ngủ

    Trong cuộc sống hiện đại, giấc ngủ là một yếu tố thiết yếu giúp cơ thể phục hồi năng lượng và duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, mất ngủ đang trở thành một vấn đề phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, từ người trẻ đến người cao tuổi. Tình trạng này không chỉ gây mệt mỏi mà còn kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe thể chất và tinh thần. Vậy, điều gì gây ra mất ngủ, tác động của nó là gì, và làm thế nào để cải thiện giấc ngủ? Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

  • 18/10/2025

    4 gia vị rẻ tiền trong nhà bếp hỗ trợ phòng ngừa ung thư

    Thực phẩm có nguồn gốc thực vật có lợi cho sức khỏe bởi giá trị dinh dưỡng và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tật. Một số gia vị quen thuộc trong nhà bếp có chứa các hợp chất được nghiên cứu về khả năng hỗ trợ ngăn ngừa ung thư.

  • 18/10/2025

    Giao mùa gây ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe con người?

    Vào thời điểm giao mùa, thời tiết có thể làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người, thường dẫn đến các bệnh theo mùa, dị ứng và bùng phát các bệnh mãn tính. Các yếu tố như nhiệt độ giảm đột ngột, đổ ẩm tăng cao hoặc chất lượng không khí thay đổi thách thức cơ thể con người phải thích nghi. Vào lúc này, bạn nên hiểu rõ tầm quan trọng của việc giữ gìn sức khỏe, tham khảo ý kiến của bác sĩ để bảo vệ bản thân và gia đình.

  • 17/10/2025

    8 lý do nên ăn bông cải xanh

    Rẻ tiền nhưng rất giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đó chính là lý do không nên bỏ qua bông cải xanh trong thực đơn hằng ngày.

  • 17/10/2025

    Các bài tập thể dục đơn giản tại nhà cho người bận rộn

    Trong nhịp sống hối hả hiện nay, nhiều người bị cuốn vào công việc và các trách nhiệm gia đình, khiến việc dành thời gian cho tập luyện trở thành thách thức. Tuy nhiên, duy trì hoạt động thể chất không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn nâng cao tinh thần và năng suất làm việc.

  • 16/10/2025

    Lần đầu tiên tại Việt Nam: Phẫu thuật thành công khối phình khổng lồ động mạch thận có áp dụng ghép thận tự thân

    Hà Nội (TTXVN 16/10) Các y, bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa điều trị thành công khối phình khổng lồ của động mạch thận ở rốn thận cho một bệnh nhân nữ 37 tuổi.

  • 16/10/2025

    Sốt xuất huyết giao mùa: Cảnh giác cao độ trong thời tiết thất thường

    Trong bối cảnh thời tiết thất thường và chuyển mùa với độ ẩm cao, sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Việc thời tiết thay đổi không chỉ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của con người. Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng chống hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của sốt xuất huyết trong giai đoạn giao mùa.

Xem thêm