Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mệt mỏi sau một chuyến bay dài

Mệt mỏi sau một chuyến bay dài (jet lag) xảy ra khi bạn di chuyển từ vĩ tuyến này qua vĩ tuyến khác khiến đồng hồ sinh học của bạn cũng thay đổi theo làm bạn mệt mỏi cả tinh thần và thể xác.

Mệt mỏi sau một chuyến bay dài

Mệt mỏi sau một chuyến bay dài hay còn gọi là hội chứng lệch múi giờ xảy ra khi bạn bay từ vĩ tuyến này qua vĩ tuyến khác khiến đồng hồ sinh học bị xáo trộn, làm cho bạn mệt mỏi cả tinh thần và thể xác. Những triệu chứng thường gặp của hội chứng này  bao gồm:

  • Buồn ngủ vào ban ngày, mất ngủ hoặc khó ngủ vào buổi tối
  • Lo lắng, khó chịu, lơ đễnh, mất tập trung
  • Táo bón hoặc tiêu chảy
  • Đau đầu, buồn nôn, tiêu hóa kém, mất nước hoặc bất an
     

Những ảnh hưởng về mặt tâm thần nhanh chóng mất đi khi bạn làm quen được với múi giờ bạn đang ở nhưng một số trường hợp lại xuất hiện những dấu hiệu của bệnh cơ thể. Điều này cực lỳ quan trọng, nhất là những vận động viên đi ra nước ngoài tập luyện hoặc thi đấu

Lệch múi giờ ảnh hưởng đến khả năng hoạt động thể chất

Nhìn vào số liệu theo dõi của một nghiên cứu tiến hành dựa trên 40.000 trận đấu trong suốt hai thập kỷ qua, các nhà khoa học đã phát hiện ra những thay đổi cực kỳ tinh tế của các cầu thủ khi phải di chuyển qua một hay hai múi giờ khác nhau để thi đấu. Người ta thấy như sau: các đội đến từ các bang miền Đông nước Mỹ trở về nhà sau một trận đấu ở miền Tây có xu hướng ghi bàn ít hơn so với các cầu thủ không di chuyển đi đâu trước đó. Người ta cũng thấy ảnh hưởng của những chuyến đi từ tây sang đông thường mạnh mẽ hơn từ đông sang tây.

Lý giải cho hiện tượng trên, người ta cho rằng lỗi thuộc về đồng hồ sinh học. Đồng hồ sinh học không chỉ được thiết lập trong giấc ngủ mà còn trong cả cơ bắp. Khi đồng hồ sinh học bị xáo trộn thì các cơ quan cũng bị ảnh hưởng ít nhiều. Đó là lý do tại sao bạn cảm thấy các cơ bắp  dường như cũng yếu đi theo.

Ảnh hưởng của lệch múi giờ cũng có khi rất nghiêm trọng

Một nghiên cứu khác tập trung nghiên cứu vào những ảnh hưởng dài hạn của lệch múi giờ đến phi công và phi hành đoàn – những người thường xuyên tiếp xúc với việc lệch múi giờ. Kết quả là tỷ lệ mắc ung thư (ung thư hắc tố, ung thư tinh hoàn, ung thư vú) của những người trên cao hơn bình thường. Tiếp xúc với bức xạ nhiều hơn người khác có thể tạm coi là một nguyên nhân gây ra tỷ lệ mắc ung thư cao ở phi hành đoàn.

Hội chứng lệch múi giờ mạn tính cũng gây ra việc suy giảm trí tuệ do ảnh hưởng đến nồng độ cortisol trong máu. Một nghiên cứu đã chỉ ra nồng độ cortisol của những người trong tổ bay đường dài cao hơn những đội mặt đất hoặc những tổ bay đường ngắn.

Lời khuyên để giảm những ảnh hưởng của việc lệch múi giờ

  • Cơ thể sẽ thích nghi nhanh nếu như bạn được nếu như bạn đã từng có kinh nghiệm trải qua việc lệch múi giờ nhiều lần. Nếu có thể thì cố gắng đi du lịch xuyên quốc gia một vài lần để cơ thể có thể làm quen với sự thay đổi đó. Nhưng có lẽ lời khuyên này chỉ hữu ích nhất với những vận động viên, bởi họ có khoảng thời gian phù hợp khi di chuyển từ quốc gia này sang quốc gia khác và việc làm quen này giúp họ chuẩn bị được thể lực tốt nhất khi thi đấu.
  • Nếu bạn không có đủ thời gian và tiền để theo lời khuyên trên thì bạn có thể vặn đồng hồ theo múi giờ của nơi bạn định đến trước một hai ngày và thay đổi chế độ sinh hoạt theo đồng hồ đó để điều chỉnh  đồng hồ sinh học của chính mình.
  • Đeo kính phản quang màu xanh trong chuyến bay tối kể cả lúc bạn ngủ.
  • Nếu bạn là phi công hay tiếp viên hàng không hoặc đi công tác thường xuyên phải bay chuyến đường dài thì tốt nhất là bạn nên làm việc dưới ánh sáng nhân tạo và có thời gian nghỉ ngơi trong bóng tối khi bay.

Hãy nhớ rằng nhịp sinh học có thể thay đổi được nên điều quan trọng để tránh mệt mỏi do lệch múi giờ vẫn là cách bạn tự luyện tập cho chính cơ thể mình, thiết lập thói quen mới khi chuẩn bị đi xa. Thi thoảng có một vài chuyến đi khác múi giờ không có bất kỳ những ảnh hưởng sức khỏe nào lâu dài  nhưng những ảnh hưởng đến tâm trí và thể chất có thể diễn ra vài ngày nên  bạn phải có kế hoạch chuẩn bị sẵn sàng để bắt kịp với những hoạt động ở miền đất mới.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 10 điều bạn chưa biết về nhịp điệu sinh học

Bs.Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Mercola
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm